Page 25 - Hamyon Issue No. 0 - Dec. 2011
P. 25
حدس حضور دور از دست شعر ‪25‬‬
‫مصاحب ‏هی اينترنتی با و‪ .‬م‪ .‬آيرو (وريا مظهر)‬

‫بابك غفاری‬

‫ﭘﯿﻮﺳﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪ ﺑﯽ‪ .‬ﺳﯽ‬‫عينی ‏تبخش آن را تش��ريح ك��رد‪ .‬اي ‏نمفاهيم‬ ‫م ‏یتوان��د تغيير كند و اتفاق��اً جالب ‏یش هم در‬ ‫این گفتگو در ژوئیه ‪ ۲۰۰۴‬انجام و پی ‌شتر‬
‫برای راه بردن ب ‏ه كن ِه هستی شعر به‏هيچ وجه‬ ‫همين اس��ت كه تغيير میك‏ند‪ .‬تعريف شعر در‬ ‫در س�ایت «پوئتریسم» منتشر شده بود‪.‬‬
‫كافی نيستند‪ .‬تعريف شعر حتی اگر امكا ‏نپذير‬ ‫بطن ش��عر نهفته اس��ت و تا وقتی كه در بطن‬ ‫این سایت دیگر برقرار نیست‪ .‬ویراستار‬
‫هم باشد مش��كلی را حل نمیك‏ند‪ ،‬جز اينك‏ه‬ ‫خود نهفته است مقول ‏ها ‏یست نسبی‪ ،‬وقتی به‬
‫از شعر (اي ‏نس��نگر آخرين) چيزی قابل لمس‬ ‫‏مرحل ‏هی توضيح و تشريح به‏جهت رسيدن به‬ ‫بابک غفاری‪ :‬از خودت و كارهايت بگو!‬
‫و متعاقب��اً قابل مصرف (در حال بد‏هبس��تان و‬ ‫يك فهم همگانی م ‏یرسد قطعيت پيدا میك‏ند و‬ ‫وری�ا مظهر‪ :‬از خودم چيزه��ای زيادی بهي‏اد‬
‫مبادل ‏هی ش��ر ‏مآور با جامع ‏هی مصرفی) بسازد‪.‬‬ ‫به‏بيان ساد‏هتر از سيالّيت به ايستايی م ‏یرسد‪.‬‬ ‫ندارم‪ .‬جز اينك‏ه متولد س��ال ‪)۱۳۵۴( ۱۹۷۵‬‬
‫در صورتیك‏ه ش��عر در تجربه اتف��اق م ‏یافتد‪.‬‬ ‫يعنی مس��ئله اين‏جاس��ت كه اي��ن‏ديدگاه را‬ ‫هس��تم؛ در ش��هر س��نندج ب ‏هدنيا آمد‏هام؛ در‬
‫تجرب ‏هه��ای اتف��اق‏نيفتاد‏ه را خ��ب نم ‏یتوان‬ ‫كاملًا و به‏طور هم ‏هجانبه نم ‏یتوان توضيح داد‪.‬‬ ‫نوجوان��ی با خانواده در تهران س��اكن ش��دم‪.‬‬
‫ب ‏هبن ِد تعريف كش��اند‪ .‬ش��مس‏قي��س‏راز ‏یها‬ ‫پاس��خ به چرايش از نظر من اين است‪ :‬شعر با‬ ‫س��ربازی ك��ردم و بع��د از آن ه��م در كيی از‬
‫كم نداش��ت ‏هايم‪ .‬كس��انی كه اگر حيط ‏هی شعر‬ ‫هستی س��روكار دارد‪ .‬اگر بپرسی منظور تو از‬ ‫شهر ‏كهای كرج اقامتداشت ‏هام‪ .‬تا قبل از خروج‬
‫را مل��ك خود فرض نم ‏یگرفتند‪ ،‬ش��ايد ش��عر‬ ‫هستی چيس��ت‪ ،‬م ‏یگويم همان چيزی كه به‬ ‫از اي��ران هم مقيم همان ك��رج بودم‪ .‬مدتی در‬
‫اين‏چنين ب��ه‏ورط ‏هی مرگك‏ام�� ‏ی حاصله از‬ ‫‏فكر ما م ‏یآيد و همزم��ان همان چيزی كه به‬ ‫تريكه ب ‏هس��ر بردم و حالا هم ساكن هلسينكی‬
‫‏فكر ما نم ‏یآيد‪ .‬ما چه تعريف جامعی م ‏یتوانيم‬ ‫فنلان��د هس��تم‪ .‬ازدواج ك��رد‏هام و حاصل اين‬
‫خودعقلك‏ ‏لپنداری نم ‏یافتاد‪.‬‬ ‫از «هس��تی» داشته باشيم (البته اگر هستی را‬ ‫ازدواج‪ ،‬دختر كوچك ‏یس��ت ب ‏هن��ام «كلارا» كه‬
‫ب��ه‏همي ‏نجه��ت هرحك��م صادرك‏ردن��ی‬ ‫مرداب راكدی تص��ور نكنيم)؛ يعنی آ ‏نچيزی‬
‫در جواب اينك‏ه ش��عر چيس��ت‪ ،‬مانع ‏یس��ت‬ ‫از هس��تی كه ب ‏ه فكر ما نم ‏یآيد يا بهتر اس��ت‬ ‫نا ‏بترين و تكرارناپذيرترين شعر من است‪.‬‬
‫كه با دس��ت خود پيش پای خودمان و ش��عر‬ ‫بگويم از طريق قو‏هی شهودی ما درك نم ‏یشود‬ ‫از مكنونات كه بگذريم و به مكتوبات برسي ‏م‪.‬‬
‫خودمان گذاش��ت ‏هايم‪ .‬و هما ‏نطور كه گفتم ما‬ ‫چيز مش��خص و روشنی نيس��ت تا با اتكاء به‬ ‫چند دفتر شعر منتش��ر كرد‏هام كه از جمل ‏هی‬
‫با ارائ ‏هی تعريف از چيزی نسبی‪ ،‬چيزی مطلق‬ ‫آن بتوانم پرده از معمای چيس��تی شعر بردارم‬ ‫آ ‏نه��ا م ‏یتوانم اش��اره كنم ب��ه اعترا ‏فهای‬
‫م ‏یس��ازيم‪ ،‬يعنی خواست ‏هناخواس��ته آن را از‬ ‫(البته اگر ادعا نداش��ته باش��يم ك��ه رو ‏یهای‬ ‫گريز‪ ،‬مـ�اّده ‪ ،۱‬فكرهای فل�زی (اينكي‏ی‬
‫طريق تعري ‏فهای خيلی ش��خصی و بح ‏ثهای‬ ‫ديگر هستی را قادر به شناسايی هستيم)‪ .‬اين‬ ‫فقط روی اينترنت منتش��ر ش��ده) و اين‏اواخر‬
‫سليق ‏های ماليك ‏تپذير میك‏نيم‪ .‬شعر تا سرحد‬ ‫ديدگاه طی تجربهك‏ردن ب ‏هشيو‏های غيرشهودی‬ ‫هم به همت دوس��ت عزيزم پيم��ان وها ‏بزاده‬
‫بیك‏ران ‏هگی كه كرانی ندارد فضای رهاي ‏یست‪،‬‬ ‫ش��كل م ‏یگيرد و نم ‏یتوان با يك تعداد مفهوم‬ ‫دفتری منتش��ر كردم با نام داد نزن‪ ،‬در اين‬
‫اما شعف ناشی از دانستگی‪ ،‬گاه امر را چنان بر‬ ‫آينه كسی نيست! كه خود شامل تعدادی از‬
‫ما مشتبه میك‏ند كه خود را مالك ب ‏یقي ‏د‏وشر ِط‬ ‫شعرهای فكره�ای فلزی و شعرهای جديدتر‬
‫م ‏یباشد‪ .‬يك مجموعه داس��تان هم آماده دارم‬
‫اين فضا بدانيم‪.‬‬
‫كه هنوز در جايی چاپش نكرد‏هام‪.‬‬
‫باب�ک غف�اری‪ :‬در مجموع ‏ههاي�ی ك�ه از‬ ‫به‏نقاش��ی علاق��ه دارم و در اين‏زمينه هم‬
‫ت�و خوان�دم‪ :‬م�اده ‪ ،۱‬فكره�ای فل�زی و‬
‫مجموع� ‏هی آخرت داد ن�زن‪ ،‬در اين آينه‬ ‫پي ‏شتر كارهايی كرد‏هام‪.‬‬
‫كسی نيست! نقش طنز ب ‏هترتيب پررن ‏گتر‬
‫ش�ده اس�ت‪ ،‬عل ِت روی آورِد ت�و به طنز‬ ‫بابک غفاری‪ :‬در ديدگاه تو شعر چيست؟‬
‫وریا مظهر‪ :‬اگر منظور اين اس��ت كه تعريفی‬
‫چيست؟‬ ‫ش��خصی از ش��عر ارائ��ه بدهم‪ ،‬چني��نك‏اری‬
‫وری�ا مظهر‪ :‬دني��ای بدون «طن��ز» برای من‬ ‫نمیك‏نم‪ .‬ب ‏هنظر من ش��عر چيزی نيس��ت كه‬
‫دنيای وحشتناك ‏یس��ت‪ .‬هر روز كه بي ‏شتر از‬ ‫بتوان ي��ك تعريف كلّی از آن به‏دس��ت داد‪ .‬با‬
‫شمايل دنيا وحش��ت میك‏نم‪ ،‬بي ‏شتر به طنز‬ ‫اي ‏نهم��ه هركس به‏طور نس��بی ديدگاهی در‬
‫م��ورد ش��عر دارد‪ .‬مثلًا خود من زمانی س��عی‬
‫پن��اه م ‏یب��رم‪ .‬در طنز‪،‬‬ ‫میك‏��ردم اين‏ديدگاه را تش��ريح كنم تا بتوانم‬
‫گاه��ی آدم ب��ه واقعيات‬ ‫آن را حداقل برای خودم توجيهی از سر كاهلی‬
‫ظريف و پنهانی دس��ت‬ ‫كرده باش��م‪ .‬حالا فكر میك‏ن��م كه اين ممكن‬
‫پي��دا میك‏ن��د ك��ه در‬ ‫نيس��ت چون اين‏ديدگاه چيز ثابتی نيست و‬
‫دني��ای خش��ك و جدی‬
‫ادبی كمتر م ‏یتوان آن را‬
‫سراغ كرد‪ .‬آدم نم ‏یتواند‬
‫از ي��ك‏زب��ان خش��ك و‬

‫‪25 Vol. 1 * No. 0 * Autumn 2011‬‬
   20   21   22   23   24   25   26   27   28   29   30