Page 25 - Issue No.1353
P. 25
دو خوانش از مجموعه شعر «پدر» ،اثر نعمت مرادی ادبیات
25 نقد و
بررسی
سال / 22شماره - 1353جمعه 2دادرم 1394
-۱خوانش ابراهیم عالی‌پور
In touch with Iranian diversityVol. 22 / No. 1353 - Friday, July 24, 2015 بگونه‌ای در محاصره قرار داده که در هر قطعه و در مجموع اثرم یخواهد بررسی زبان و مولفه‌های زبان و همچنین زیر بناهایی مثل جامعه شعر کوتاه در ایران و ادبیات فارسی از قاعده و قانون خاصی پیروی
تکلیفش را با همه روشن کند .به همین دلیل بهتر است که اشعار آقای شناسی و /...من و پدرم/پارتی نداشتیم /دستهایمان پارتی‌مان شد/ نمی کند( ،بحث قالب نیست ،منظور فرم ظاهری و درونی کار است)
25 مرادی تک تک وجمله به جمله مورد بر رسی قرار گیرد اما از آنجایی هردو کارگر شدیم /و یا شعر دارکوب از لحاظ ساخت نشانه شناسی/... یعنی ما برای بررسی شعر کوتاه چارچوب و تئوری مشخصی نداریم که
که مجالی نیست ناگزیر سخن را به مداقه در چند قطعه کوتاه م یکنم دارکوبی که به چشم‌هایم م یزند /کوری چشم‌هایم را نم یخواهد/ رفرنس بدهیم ،چند تایی کتاب از ع.پاشایی و شاملوست که با فرهنگ
.اولین قطعه خطابش به کسی است که دوستش دارد ومیزان دوست
داشتن را می‌سنجد با اساطیر سالیان دور قیاسی در خیلی دور و خیلی آشیان هاش را م یسازد/. ما در زیر لای هها مطابقت ندارد.
نزدیک .قطعه‌ی دوم اشاره به دارکوب و ساختن لانه به نوعی تنازع بقا با تمام کاستی‌هایمان وقتی شاعری در کم‌ترین حد استفاده از واژ‌هها
را نقد م یکند که نه در جنگل که در میان ما آدمها جریان دارد از دید -۲خوانش یحیی ناصری می‌تواند به زبان شعر برسد خود جای شکر دارد ،یعنی سرودن شعر
من قبح پروسه را به زیبایی افشا م یکند شاید شاعر یا خواننده‌ی دیگر کوتاه در زبانی و دستور زبانی که خود به خودی به استعاره و چند
این شعر از زاویه‌ی دیگری بدان بنگرد و کار دارکوب را در سطح جامعه اخیرا کتاب شعری از نعمت مرادی چاپ شده که مشتمل است بر 42 بعدی کلمه غنی است (و البته کژ و تاب یهایی که به زبان شعر کمک
توجیه کند که جای بحث دارد یعنی حق م یدهد به کسی تا خانه‌ی قطعه شعر کوتاه و در 66صفحه که عنوانی و نامی برای شعرها انتخاب
خویش آباد کند به بهای خانه خرابی و حتی نابودی دیگری یا دیگران نکرده‌اند .ازآنجایی که با خواندن اشعار ایشان بنظرم آمد مجموعه شعر م یکند) کار ساده‌ای نیست.
بهر حال شاعر آنچه را باید بگوید به زیبایی و اختصار بیان نموده است ایشان کارمتفاوتی است از برخی کارهای تکراری وتقلیدی که منتشر کتاب ((پدر)) اثر ((نعمت مرادی )) لازمه‌ی این نگاه است که ما
.شانزدهمین قطعه اشاره به گذشته و حال دارد توصیف تراژدی است م یشود واین خود آقای مرادی‌ست که احساسش را بیان م یکند نه ظرفیت‌های برجسته‌ی شعر کوتاهش را بیرون بکشیم و در موردش
نمایش خشم از کردار خویش و اکنون تکرار تراژدی با عاملیت خودمان بتقلید یا برای خوشایند برخی مخاطبان طرفدار مد روز بودن هنر. حرف بزنیم ،البته ناگفته نماند شعرهای بلند این کتاب خود جای
اما با دیدگاهی مردسالارانه و این بینش از ابتدا تا انتهای اثر مشهود اشعار ایشان را با عنوان کلی پدر چند بار خواندم ومرور کردم تا بیشتر
است حتی زمانی که بظاهر رگ ههایی از فمینیسم در خود دارد نیز وجه با فضای عمومی شعرش آشنا شوم در کلام ایشان ابداعات و استعارات بررسی و بحث دارند که در متنی چند صد کلمه‌ای نم یگنجد.
مردسالارانه غالب است این یکی از ایراداتی ست که می‌شود مطرح کرد زیبایی مشهود است معتقدم برای نقد شعر ناقد می‌باید از زاویه‌ی کتاب ((پدر )) از آن دست کتاب‌هایی ست که دچار رمانتیسم نشده
.یکی از زیباترین قطعات شعر شماره‌ی هیجده است که اگر نامی برای دیگری بجز زاویه‌ی دید شاعر کلام را مور د بررسی قرار دهد یعنی است ،رمانتیسمی که از شاعرانی مانند مشیری و توللی و ..در ایران
آن انتخاب م یکرد بهتر بود سوژه‌ی خوبی را انتخاب نموده و بخوبی هم بر دیدگاه شاعر احساس و چیزی که بعنوان الهام از آن یاد م یشود شروع و تا به امروز خرخره‌ی شعر جوان ما را م یجود ،اگر کتاب را نگاه
از عهده‌ی ترسیم فضای مناسب و گویا برای موضوع بر آمده است .در حاکم است و منتقد می‌باید با منطق و جستجوی رد احساسات شاعرانه کنیم م یبینیم به مفاهیم مانند عشق ،محبت‌های دو جنس مخالف،
پایان شعر پوست انداختن جنازه و آرام شدن مردم روستا تلنگریست به در عینیت یعنی خاستگاه ذهنیات شاعر نظر خود را بیان نماید در رفتارهای کنترل نشده‌ی هنجار گریز و ...نیست ،بلکه این کتاب از
اندیشیدن برای جوابی به چراهای بسیار .اگر بخواهیم وارد جزییات و واقع آنچه بر قلم و زبان شاعر یا هر هنرمند دیگری جاری می‌شود از چندین فضای مختلف اعم از جامعه‌شناسی ،روانشناسی و ...تشکیل
نکات ریز اثر شویم مواردی بچشم می‌خورد که شاید تغییراتی در آنها به خلع و ماورای طبیعت نشات نم یگیرد بلکه این انعکاس تمام رویدادها
کاملتر شدن آن کمک کند هرچند این موارد چنان نیست که خدشه‌ای واتفاقاتی است که از شرق تا غرب از جنوب تا شمال این کره‌ی خاکی شده است.
قابل اعتنا بر اشعار وارد کند .برای نمونه در شعر چهارم (دکور اشیا را رخ م یدهد و یا انعکاس آنچه در منظر هنرمند به عنوان ناظری ریز مرد نوشت تابوت
طوری میچیند) را با توجه به اینکه دکور خود معنای چیدمان را می‌دهد بین قرار دارد از کهکشان تا الکترون و تمام این در ناخودآگاه صاحب
می‌شد به گون های دیگر نوشت .در شعر بیست و یکم (چه زمانی بدرند اندیشه و هنر ذخیره می‌شود تا لحظه‌ای که امکان بروز می‌یابد و چه زن ترسید
چه زمانی دریده شوند )جای کلمه‌ی (که)در هردو بند خالی است در بسیار ناخودآگاه بر زبان شاعری و یا اثری از هنرمند دیگر جاری یا عیان پاییز
شعر بیست و دوم (سایش نباتات )را من نتوانستم درک کنم در انتهای می‌شود .و من در جستجویم در اشعار آقای مرادی دنبال رد گیری این
همین قطعه حرف (و)در(و برای خاک.....جشن گرفتیم)با توجه به بند احساس بودم فضای اشعار بیشتر میل به سیاهی و گاهی یاس دارد شاید از سر شاخ ههای کوچه
های بالاتر زاید بنظر می‌رسد اگر اشتباه در چاپ نباشد .درمجموع اشعار متاثر از جویست که عینی و قابل لمس است و تخیل و صحنه پردازیهای به حیات رسید
آقای مرادی سرشار از نو آوری است نگاهی فراگیر به جهان ما دارد بدین او را بدین سو کشانده است و چرا که نه .کلام ایشان گاه از خاطراتی
معنی که نگاهش تک بعدی نیست پدیده‌ها را از ابعاد مختلف تاریخی درگذشته با رویدادهایی از حال میکس می‌شود و پانولی می‌سازد از ((پدر ،نعمت مرادی ))16، 94،
فلسفی و جامعه شناسی مورد کنکاش قرار م یدهد .کتاب ایشان از گذشته به حال بدون هیچ فراز و فرودی .و این به نوعی دیگر در تنوع و یا:
کارهای خوب و قوی منتشر شدهی نسل جوان ماست به ایشان تبریک گوناگونی قطعات مشهود است گاه بسیار رمانتیک و گاه آدم را به فضای
ریالیسم دزد دوچرخه و چارلی چاپلین م یبرد .سیل حوادث و رویدادها ما بردگان
و خسته نباشی عرض م یکنم. انبوه اطلاعات در دسترس شاعر را چنان دیگر آحاد روشنفکر واندیشمند جارو به دست کوچکی بودیم
در خیابان
احساس خوشبختی م یکردیم
به اندازه
بوی خوش یک زن
((قبلی ))22،
ادبیات انتقادی که واقعا خلاء آن را در ادبیات امروز م یبینیم گاه
رسالتی مهم همچون روشنگری توده‌ها و ..بر عهده دارد(( ،نعمت
مرادی )) فراموش نم یکند که علاوه بر اینکه یک هنرمند است یک
شهروند اجتماعی است که بر عهده گرفته است که به نمایندگی از
طبقه‌ی اجتماعی خود به مسائل ذکر شده در خود شعر نقل قول
کرده‌ام ،چون او م یداند زبان شعر برنده‌ترین زبان برای به نقد کشیدن
است ،چرا که در دیگر علوم انسانی مانند جامعه شناسی و ...زبان از
استعاره خالی ست و به خاطر سانسور مجبور است دو پهلو حرفش را
بزند .اما سو تفاهم نشود که شعر در ابتدا هنری است که مولفه‌هایی
مانند زیبایی‌شناسی ،فرم و ..را رعایت م یکند در گام بعدی است که
شاعر به مسائل اجتماعی فرهنگی جامعه م یپردازد ،شکل و ساختار
هنری کاملا حفظ م یشود همانگونه که نعمت مرادی حفظ کرده است
و در محتوا است که رمانتیسم تبدیل به دادخواست و تجلیل در برابر
چشم پوشی‌های ...م یشود.
شعر نعمت مرادی شعری ساخت‌مند است که از خط روایتی مشخص
شروع و به پایان می‌رسد ،از وجه استعاری کلمات کمتر استفاده کرده
است ،یعنی ترجیح داده که کلمه معنا و بعد معمول خود را در دستور
زبان معیار داشته باشد ،یعنی کتاب پدر رعایت شدهی کتابی‌است که
برای اکثریت نوشته است ،عوام رابطه بر قرار م یکند ،خواص را قانع
م یکند ،ساده نوی سها را دارد ،و به زبان گر‌اها احترام م یگذارد.
همانگونه که گفتم شعر نعمت مرادی جنبه‌های مختلفی برای مطالعه
در خود دارد ،بعد نشانه شناسی اثر جای کار زیادی م یگذارد ،بررسی
ساختار ،نگاه به روایت و ژانری که نعمت مرادی در چارچوبش م ینویسد،
