Page 24 - ShahrvandBC Issue No.1337
P. 24
خصلت شعر علی عبدالرضایی تلاش برای تجربه و پیدا کردن عناوین متعلق به اقلیت در کنج مانده زنانه نیست ،بلکه تعلق به قدرت انسان و 24
خاص برای این تجربه‌ورزی است ،نمی‌توان گفت تجربه علی عبدالرضایی قدرت زندگی دارد ،زنی که زندگی را شبیه فیلمی سیا‌هوسفید نم یبیند،
در شعرهایش از ابتدا تا امروز بدیع ،نوآورانه و بی‌مثال بوده ،اما م یتوان بلکه طیفی از رن گها و حجم متنوعی از صداها او را به حرکت درم یآورند سال / 22شماره - 1337جمعه 14نیدرورف 1394
گفت ایده‌های او دارای خلاقیت شخصی است ،یعنی مشخصه و و از او در فاصله فردیتش با جمعیت حضورش ،شاعری با نگاه و درکی
شناسنامه‌ای دارد که ناشی از حکم شورمندی فردیت شاعر در اثرش هفتاد به‌صورت مستمر بیست سال شاعری داشته ،او بیست سال شعر In touch with Iranian diversity
بوده ،عبدالرضایی ،شورمندی و هیجان روحی ویژه در شعرش دارد به نوشته و با هر بار انتشار آثارش موفق شده موجی از موافقت و مخالف تها دگرگونه م یسازد.
همین دلیل حتا اگر بتوان ادعای شاعر را در خصوص منحصربه‌فرد بودن را حول محور کیفیت‌های آثارش به راه بیندازد ،ب هنحو یکه همه متوجه شاعر من معنوی درونش را پیدا م یکند ،منی که به او م یآموزد چطور از
جریان تجربی کارش یا پیشرو بودن آن انکار کرد ،نمی‌توان این هیجان سایه خود بیرون بیاید ،از سایه تنهایی خود ،و این تنهایی که شعر رمانتیک،
و شور عاطفی شخصی را انکار کرد ،مشخصه‌ای که باعث شده مخاطب حضور او شوند .این موضوع برای شعر وی فرصتی استثنایی است. شعر سطحی ،شعر بدون ابعاد م یسازد ،مبدل به فردیتی م یشود در میان
شعری ازای ندست دچار کسالت نشود و خواندن شعر او را شده به خاطر چنین حرکتی که نم یتوان ب هسادگی از حدود تأثیرش گذشت دارای بعد
و شکل و عمق م یشود ،این نقد و بررسی مبنایی هویت شناختی دارد ،و
همین شورمندی و هیجان عاطفی خاص با ب یمیلی ترک نکند. این نوع دنبال کردن برم یگردد به ویژگی شعرهای جدیری که ما را برابر
گزیده شعر «گاز ،دنده ،گاز» که اخیراً توسط نشر بوتیمار راهی بازار نوعی از برخورداری که ک مسابقه است قرار داده و برکنار خود کشیده تا
شده ب هخوبی نشان م یدهد که سه ضلع شعر عبدالرضایی ،یعنی استمرار تعاریفی مانند ز نسازی ،زن محوری ،ز نستیزی ،ز ننمایی ،مرد انگاری،
حرفه‌ای ،خلاقیت و شورمندی شخصی ،فرصت‌شناسی چگونه شاعری مر دپنداری را برای خواندن کتابی از یک شاعر زن کنار بزنیم و برابر شعر
را از میان ه منسلانش می‌تواند بربکشد و مخاطبانی برای خود ب هرغم
وی به مکالمه روحی با آن بنشینیم.
محدودی تهای ذاتی کارش پیدا کند. چه بسیار زنان هنرمندی که زن در شعرشان وجود ندارد ،یعنی در پس
اما نکته دیگری که در خصوص شعر عبدالرضایی علاقه دارم محل اشاره نمایش زنانگی یا نمایش دفاع از زنانگی و رنجوری زنانگی و ترس زنانه
قرار دهم ،تبار اخلاقی شعر او است ،اخلاق در هنر رابطه نز دیکی با هنرشان مسخ شده و هویت هنرشان منقلب شده است ،اما جدیری در
خلاقیت دارد ،اخلاق در هنر بیش از اینکه تابع رعایت باشد تابع خلاقیت مجموعه و غیره از این لحاظ در نظر نگارنده زنش و زندگ یاش کنار
است ،یعنی هنرمند بیش از آنکه مواظب باشد کسی ب هواسطه کارش همدیگر نشست هاند و «زبان جنسیت» در شعرش زبا ِن «زبان شعر» شده
از او نرنجد تلاش دارد با استفاده از قدرت خلاقیتش زمانه خود را به
استخدام اثرش دربیاورد ،در روزگاری فکر م یکردم اگر شاعری مانند است.
عبدالرضایی نظر شاعر یا فیلسوفی را بدون اشاره به نام وی چنان به نام در شعر جدیری جریان عاطفی شورمند دیگری هم وجود دارد ،روح مبارزه
خود سکه م یزند که تشخیص آن جز با دقت و پیگیری فراوان ممکن در شعر جدیری به شکلی اغواکننده مخاطب را با خود درگیر و برکنار
نیست ،شرارتی رخ داده ،اما امروز اعتقاد دارد ،جهان ما جهان درک م یگیرد ،این مبارزه در مفهوم زن در شعر جدیری که به آن اشاره شد
خلاق فرصت‌هاست ،هیچ فکر و فلسفه شخصی و خصوصی در جهان ب هصورت مکملی نیروافزا عمل م یکند و حدفاصل افسوس و ناکامی با شور
وجود ندارد و همه فرصت دارند هر نظری را در چهارچوب اثر و نظر
خود به نفع خود مقلوب کرده و مصادره کنند .این تلاش نه‌تنها برخلاف شاعرانه است.
اخلاق هنری نیست که دقیقاً عین اخلاق حرفه‌ای و هنری است .فکر
م یکنم شعر عبدالرضایی که معرف او در منظر مخاطبان است با انتشار گاز دنده گاز
گزیده آثارش روشن م یکند ،شاید حق شاعر در استفاده از امکانات
فکری ،نظری و خلاقه زمانش به نفع خلاقیت شخصی وی نه‌تنها ظلمی علی عبدالرضایی طی دو سال و پس از نزدیک به یک دهه سکوت در
به بار نیاورده ،که امکانی در مسیر شعر نو فارسی و بخشی از تاریخ هنری فضای ادبی داخل ایران ،ب هیک‌باره چنان با کتاب‌های جدیدش درخشید
که توجه همه محافل ادبی را اهم از موافق و مخالف به خود جلب کرد،
تأثیرگذار زمانه ما است. در مورد این شاعر یک نکته بسیار مهم وجود دارد و آن این است که
عبدالرضایی شاعری باهوش و فرصت‌شناس با پشتکار در مسیر نوشتن
شعرش و معرفی شعر است ،شخصاً در تمام این سال‌ها افرادی که چنین
باهوش و برنامه در کنار نوشتن شعر در معرفی شعرشان و استفاده از
فرصت‌های آن توفیق یافته باشند ،کمتر دیده‌ام.
ﺳﺎﻧﺴﻮر ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ… رمز موفقیت دوباره عبدالرضایی Vol. 22 / No. 1337 - Friday, Apr. 3, 2015
در دهه نود بی‌شک این ذکاوت
نﺨﺴﺘﯿﻦ ﺑﺮناﻣﻪ از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪی دﯾدار و گﻔﺖوﺷﻨﯿد ﺑا و تلاش مستمر بوده ،انتشار سه 24
ﻓﺮهﻨﮓﭘدﯾدآوران و اهﻞ ﻗﻠﻢ مجموعه از او در سال جاری که
▪ )دﯾﺪار ﺑﺎ اﮐﺮم ﭘﺪرامﻧﯿﺎ( دو عنوان آن را انتشارات بوتیمار
منتشر کرده است ،و اقبال نسبی
ﺑﺮناﻣﻪای از هﻔﺘﻪناﻣﻪ ﺷﻬﺮوند ﺑﯽﺳﯽ و ﺳاﯾﺖ ﺷﻬﺮگان در بازار فروش کتاب و توجه
طیف‌های متنوع مخاطبان به آثار
روﻧﻤﺎﯾﯽ دو اﺛﺮ او نشان از کیفیت و کمیت‌های
▪ ﻟﻮﻟﯿﺘﺎ ،ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﻩ :وﻻدﯾﻤﯿﺮ ﻧﺎﺑﺎﮐﻮف | ﻣﺘﺮﺟﻢ :اﮐﺮم ﭘﺪرامﻧﯿﺎ ویژه شعر عبدالرضایی ب هعنوان
▪ و رﻣﺎن زﻣﺴﺘﺎن ﺗﭙﻪهﺎی ﺳﻮﻣﺎ | ،ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﻩ :اﮐﺮم ﭘﺪرامﻧﯿﺎ شعری تجرب هگرا دارد.
در این نوشته قصد دارم به بهانه
ﺷﻨﺒﻪ ٢ﻣﺎﻩ ﻣﻪ ٢٠١٥از ﺳﺎﻋﺖ ٢ﺗﺎ ٥ﻋﺼﺮ Coquitlam City Centre Library, 1169 Pinetree Way, Coquitlam, BC انتشار گزیده اشعار این شاعر با
عنوان «گاز ،دنده ،گاز» به نکاتی
در مورد گذشته و حال شعر او
اشاره‌کنم که اگرچه ممکن است
دیگران نیز به آن‌ها اشاره کرده
باشند ،اما در نظرم تکرار آن‌ها
به‌عنوان یک جمع‌بندی مختصر
با بهانه انتشار این گزیده مخاطب
علاقه‌مند را متوجه مسیر شعر
عبدالرضایی طی بیست سال
می‌کند.
علی عبدالرضایی پس از انتشار
نخستین کتابش در اواسط دهه
خاص برای این تجربه‌ورزی است ،نمی‌توان گفت تجربه علی عبدالرضایی قدرت زندگی دارد ،زنی که زندگی را شبیه فیلمی سیا‌هوسفید نم یبیند،
در شعرهایش از ابتدا تا امروز بدیع ،نوآورانه و بی‌مثال بوده ،اما م یتوان بلکه طیفی از رن گها و حجم متنوعی از صداها او را به حرکت درم یآورند سال / 22شماره - 1337جمعه 14نیدرورف 1394
گفت ایده‌های او دارای خلاقیت شخصی است ،یعنی مشخصه و و از او در فاصله فردیتش با جمعیت حضورش ،شاعری با نگاه و درکی
شناسنامه‌ای دارد که ناشی از حکم شورمندی فردیت شاعر در اثرش هفتاد به‌صورت مستمر بیست سال شاعری داشته ،او بیست سال شعر In touch with Iranian diversity
بوده ،عبدالرضایی ،شورمندی و هیجان روحی ویژه در شعرش دارد به نوشته و با هر بار انتشار آثارش موفق شده موجی از موافقت و مخالف تها دگرگونه م یسازد.
همین دلیل حتا اگر بتوان ادعای شاعر را در خصوص منحصربه‌فرد بودن را حول محور کیفیت‌های آثارش به راه بیندازد ،ب هنحو یکه همه متوجه شاعر من معنوی درونش را پیدا م یکند ،منی که به او م یآموزد چطور از
جریان تجربی کارش یا پیشرو بودن آن انکار کرد ،نمی‌توان این هیجان سایه خود بیرون بیاید ،از سایه تنهایی خود ،و این تنهایی که شعر رمانتیک،
و شور عاطفی شخصی را انکار کرد ،مشخصه‌ای که باعث شده مخاطب حضور او شوند .این موضوع برای شعر وی فرصتی استثنایی است. شعر سطحی ،شعر بدون ابعاد م یسازد ،مبدل به فردیتی م یشود در میان
شعری ازای ندست دچار کسالت نشود و خواندن شعر او را شده به خاطر چنین حرکتی که نم یتوان ب هسادگی از حدود تأثیرش گذشت دارای بعد
و شکل و عمق م یشود ،این نقد و بررسی مبنایی هویت شناختی دارد ،و
همین شورمندی و هیجان عاطفی خاص با ب یمیلی ترک نکند. این نوع دنبال کردن برم یگردد به ویژگی شعرهای جدیری که ما را برابر
گزیده شعر «گاز ،دنده ،گاز» که اخیراً توسط نشر بوتیمار راهی بازار نوعی از برخورداری که ک مسابقه است قرار داده و برکنار خود کشیده تا
شده ب هخوبی نشان م یدهد که سه ضلع شعر عبدالرضایی ،یعنی استمرار تعاریفی مانند ز نسازی ،زن محوری ،ز نستیزی ،ز ننمایی ،مرد انگاری،
حرفه‌ای ،خلاقیت و شورمندی شخصی ،فرصت‌شناسی چگونه شاعری مر دپنداری را برای خواندن کتابی از یک شاعر زن کنار بزنیم و برابر شعر
را از میان ه منسلانش می‌تواند بربکشد و مخاطبانی برای خود ب هرغم
وی به مکالمه روحی با آن بنشینیم.
محدودی تهای ذاتی کارش پیدا کند. چه بسیار زنان هنرمندی که زن در شعرشان وجود ندارد ،یعنی در پس
اما نکته دیگری که در خصوص شعر عبدالرضایی علاقه دارم محل اشاره نمایش زنانگی یا نمایش دفاع از زنانگی و رنجوری زنانگی و ترس زنانه
قرار دهم ،تبار اخلاقی شعر او است ،اخلاق در هنر رابطه نز دیکی با هنرشان مسخ شده و هویت هنرشان منقلب شده است ،اما جدیری در
خلاقیت دارد ،اخلاق در هنر بیش از اینکه تابع رعایت باشد تابع خلاقیت مجموعه و غیره از این لحاظ در نظر نگارنده زنش و زندگ یاش کنار
است ،یعنی هنرمند بیش از آنکه مواظب باشد کسی ب هواسطه کارش همدیگر نشست هاند و «زبان جنسیت» در شعرش زبا ِن «زبان شعر» شده
از او نرنجد تلاش دارد با استفاده از قدرت خلاقیتش زمانه خود را به
استخدام اثرش دربیاورد ،در روزگاری فکر م یکردم اگر شاعری مانند است.
عبدالرضایی نظر شاعر یا فیلسوفی را بدون اشاره به نام وی چنان به نام در شعر جدیری جریان عاطفی شورمند دیگری هم وجود دارد ،روح مبارزه
خود سکه م یزند که تشخیص آن جز با دقت و پیگیری فراوان ممکن در شعر جدیری به شکلی اغواکننده مخاطب را با خود درگیر و برکنار
نیست ،شرارتی رخ داده ،اما امروز اعتقاد دارد ،جهان ما جهان درک م یگیرد ،این مبارزه در مفهوم زن در شعر جدیری که به آن اشاره شد
خلاق فرصت‌هاست ،هیچ فکر و فلسفه شخصی و خصوصی در جهان ب هصورت مکملی نیروافزا عمل م یکند و حدفاصل افسوس و ناکامی با شور
وجود ندارد و همه فرصت دارند هر نظری را در چهارچوب اثر و نظر
خود به نفع خود مقلوب کرده و مصادره کنند .این تلاش نه‌تنها برخلاف شاعرانه است.
اخلاق هنری نیست که دقیقاً عین اخلاق حرفه‌ای و هنری است .فکر
م یکنم شعر عبدالرضایی که معرف او در منظر مخاطبان است با انتشار گاز دنده گاز
گزیده آثارش روشن م یکند ،شاید حق شاعر در استفاده از امکانات
فکری ،نظری و خلاقه زمانش به نفع خلاقیت شخصی وی نه‌تنها ظلمی علی عبدالرضایی طی دو سال و پس از نزدیک به یک دهه سکوت در
به بار نیاورده ،که امکانی در مسیر شعر نو فارسی و بخشی از تاریخ هنری فضای ادبی داخل ایران ،ب هیک‌باره چنان با کتاب‌های جدیدش درخشید
که توجه همه محافل ادبی را اهم از موافق و مخالف به خود جلب کرد،
تأثیرگذار زمانه ما است. در مورد این شاعر یک نکته بسیار مهم وجود دارد و آن این است که
عبدالرضایی شاعری باهوش و فرصت‌شناس با پشتکار در مسیر نوشتن
شعرش و معرفی شعر است ،شخصاً در تمام این سال‌ها افرادی که چنین
باهوش و برنامه در کنار نوشتن شعر در معرفی شعرشان و استفاده از
فرصت‌های آن توفیق یافته باشند ،کمتر دیده‌ام.
ﺳﺎﻧﺴﻮر ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ… رمز موفقیت دوباره عبدالرضایی Vol. 22 / No. 1337 - Friday, Apr. 3, 2015
در دهه نود بی‌شک این ذکاوت
نﺨﺴﺘﯿﻦ ﺑﺮناﻣﻪ از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪی دﯾدار و گﻔﺖوﺷﻨﯿد ﺑا و تلاش مستمر بوده ،انتشار سه 24
ﻓﺮهﻨﮓﭘدﯾدآوران و اهﻞ ﻗﻠﻢ مجموعه از او در سال جاری که
▪ )دﯾﺪار ﺑﺎ اﮐﺮم ﭘﺪرامﻧﯿﺎ( دو عنوان آن را انتشارات بوتیمار
منتشر کرده است ،و اقبال نسبی
ﺑﺮناﻣﻪای از هﻔﺘﻪناﻣﻪ ﺷﻬﺮوند ﺑﯽﺳﯽ و ﺳاﯾﺖ ﺷﻬﺮگان در بازار فروش کتاب و توجه
طیف‌های متنوع مخاطبان به آثار
روﻧﻤﺎﯾﯽ دو اﺛﺮ او نشان از کیفیت و کمیت‌های
▪ ﻟﻮﻟﯿﺘﺎ ،ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﻩ :وﻻدﯾﻤﯿﺮ ﻧﺎﺑﺎﮐﻮف | ﻣﺘﺮﺟﻢ :اﮐﺮم ﭘﺪرامﻧﯿﺎ ویژه شعر عبدالرضایی ب هعنوان
▪ و رﻣﺎن زﻣﺴﺘﺎن ﺗﭙﻪهﺎی ﺳﻮﻣﺎ | ،ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﻩ :اﮐﺮم ﭘﺪرامﻧﯿﺎ شعری تجرب هگرا دارد.
در این نوشته قصد دارم به بهانه
ﺷﻨﺒﻪ ٢ﻣﺎﻩ ﻣﻪ ٢٠١٥از ﺳﺎﻋﺖ ٢ﺗﺎ ٥ﻋﺼﺮ Coquitlam City Centre Library, 1169 Pinetree Way, Coquitlam, BC انتشار گزیده اشعار این شاعر با
عنوان «گاز ،دنده ،گاز» به نکاتی
در مورد گذشته و حال شعر او
اشاره‌کنم که اگرچه ممکن است
دیگران نیز به آن‌ها اشاره کرده
باشند ،اما در نظرم تکرار آن‌ها
به‌عنوان یک جمع‌بندی مختصر
با بهانه انتشار این گزیده مخاطب
علاقه‌مند را متوجه مسیر شعر
عبدالرضایی طی بیست سال
می‌کند.
علی عبدالرضایی پس از انتشار
نخستین کتابش در اواسط دهه
