Page 20 - ShahrvandBC Issue No.1337
P. 20
این است که گروهی از پژوهشگران انستیتوی تکنولوژی فدرال سوییس راهی برای ثبت دادهها روی مولکول دارد .پس اقیانوس‌های باقی مانده منجمد شدند .امروزه فقط ۱۳درصد از اقیانوس باستانی مریخ به جا مانده 20
( DNAهمان مادهای که همٔه اطلاعات ژنتیک موجودات زنده روی آن ذخیره می‌شود) پیدا کرد‌هاند که هزاران است که در یخچال‌های قطبی آن محفوظ است .موضوع وجود آب در مریخ از این لحاظ برای دانشمندان
سال / 22شماره - 1337جمعه 14نیدرورف 1394
سال ،و بلکه میلیو نها سال ،دوام خواهد داشت. اهمیت دارد که پی ببرند آیا حیات هم در مریخ وجود داشته است یا نه.
مجلٔه «نیو ساینتیست» نوشته است که یک گرم DNAبالقوه می‌تواند تا ۴۵۵اِگزابایت داده در خود ذخیره پژوهش دربارٔه وجود حیات در کرٔه مریخ در سال ۲۰۱۸با شتاب بیشتری ادامه خواهد یافت .در آن سال، In touch with Iranian diversity
کند .بد نیست بدانید که هر اِگزابایت معادل یک میلیارد گیگابایت است ،و هر ِزتابایت ،برابر با ۱۰۰۰اِگزابایت سازمان فضایی اروپا مری خنََورد Exomarsرا به «سّیارٔه سرخ» خواهد فرستاد که دنبال علایم شیمیایی حیات و
است .طبق برآورد برخی از شرکت‌های پژوهشی ،میزان اطلاعات و داده‌های موجود در تمام دنیا در سال میکروب‌هایی خواهد گشت که ممکن است در عمق خاک مریخ نهان مانده باشد .سال گذشته ،مری خنورد ناسا
،۲۰۱۱در حدود ِ ۱٫۸زتابایت بود .برای ذخیرٔه این حجم از اطلاعات ،از زمان فلاسفٔه چین و یونان باستان به نام «کنجکاوی» ( )Curiosityوجود گاز متان را در ج ّو مریخ ردیابی کرد که ممکن است حاصل فعالیت
گرفته تا همٔه آثار هنری و ادبی و علمی امروزی ،فقط ۴گرم (به اندازٔه یک قاشق چای‌خوری) DNAلازم اندام‌های زنده در مریخ بوده باشد (مثل گاز مرداب روی کرٔه زمین) .البته هنوز هیچ گواه مستندی در مورد
وجود حیات در کرٔه مریخ پیدا نشده است .گفتنی است که در سّیاره‌های دیگر نیز گاز متان بر اثر فرآیندهای
داریم.
مولکول DNAخود از چهار نوع مولکول تشکیل شده است ،که دو زوج یا جفت را تشکیل م یدهند .برای زمی نشناختی تولید م یشود ،بدون اینکه «حیات» وجود داشته باشند.
ُکذگذاری اطلاعات روی ،DNAهر یک از این دو زوج را با علامت‌های صفر و یک ُکذگذاری م یکنند، چارلز کا ِکل ،استاد اخترزیس تشناسی در دانشگاه ادینبورگ (اسکاتلند) می‌گوید« :هرچه آب مدت طولانی‌تری
همان‌طور که در ثبت اطلاعات دیجیتال از زبان «دوگان» ( )Binaryیا «صفر و یک» استفاده می‌شود .البته این در یک محل معّین روی یک سّیاره باقی بماند ،ب هویژه اگر دگرگونی‌های زمی نشناختی نیز در جریان باشد،
فکر تازه‌ای نیست .پیش از این نیز دانشمندان دانشگاه هاروارد (در بوستون ،آمریکا) در سال ۲۰۱۲توانسته احتمال بیشتری دارد که آن آب ،محیط قاب لزیستی را برای مدت کافی فراهم آورد که حیات بتواند آغاز شود
بودند یک کتاب را روی ُ DNAکدگذاری و ذخیره کنند .ولی بازیاف ِت اطلاعات ذخیره شده روی DNAتا یا گسترش یابد .اقیانوس آب چنین شرایطی را دارد ».البته اینکه پیدایش حیات امکا نپذیر بوده است ،به
کنون با دشواری‌هایی ج ّدی همراه بوده است و هر بار که خواسته‌اند که اطلاعات ذخیره شده را بخوانند، معنای حتمی بودن آن نیست .پژوهش و تلاش خستگی‌ناپذیر انسان جستجوگر برای دانست ِن بیشتر ادامه دارد.
متوجه شد‌هاند که چیزی از آن کم شده بود ،چون مولکول DNAدر دمای معمولی با محیط اطرافش واکنش
تمام اطلاعات دنیا روی یک قاشق چای‌خوری DNA
م یکند و معیوب م یشود.
دستاورد تازٔه پژوهشگران سوییسی این است که توانست هاند راهی برای حفاظت از اطلاعات ذخیره شده روی شاید شنیده باشید که «بولتن دانشمندان اتمی» در ماه ژانویه همین امسال« ،ساع ِت روز قیامت» را دو دقیقه
DNAپیدا کنند ،بدین صورت که آن را فسیل کنند! تیم پژوهشگران سوییسی نمونٔه DNAرا در پوسته‌ای جلوتر برد« .ساع ِت روز قیامت» یک ساعت نمادین است که شماری از دانشمندان و برندگان جایزٔه نوبل که
از جنس سیلیس (یا اکسید سیلیسیوم) قرار دا دند و به مدت چند هفته در دمای 60درجه سانت یگراد بولتن مذکور را منتشر م یکنند ،از سال ۱۹۴۷تا کنون برای نشان دادن خطری که موجودیت بشر روی کرٔه
نگه داشتند تا دوام آن را آزمایش کنند .سیلیس همان مادهای است که در ساخت شیشه به کار می‌رود و زمین را تهدید م یکند ،عقربٔه آن را جلو و عقب م یبرند تا به جهانیان هشدار دهند که اوضاع چقدر خراب (یا
ساختار شیمیایی آن نیز شبیه به استخوان فسیل شده است .پژوهشگران وقتی که نمونه‌شان را از پوستٔه قابل تحمل) است .برای مثال ،در بحبوحٔه جنگ سرد آمریکا با شوروی و تهدیدهای جنگ اتمی ،عقربٔه این
سیلیس درآوردند ،دادهها و اطلاعات ذخیره شده روی آن همچنان دست‌نخورده و قابل بازیابی و خواندن بود. ساعت نمادین را روی ۲دو دقیقه به نیمه‌شب گذاشتند که نشان از خطری عظیم و قریب‌الوقوع بود .ژانویٔه
پژوهشگران معتقدند که اگر نمونه در دمای ۱۰درجه ذخیره شود ،تا ۲۰۰۰سال بعد هم می‌شود اطلاعات آن امسال ،این دانشمندان «ساع ِت روز قیامت» را دو دقیقه جلو بردند و روی ۳دقیقه به نیم هشب گذاشتند ،و
را بازیابی کرد ،و اگر نمونه در دمای زیر صفر ذخیره شود ،اطلاعات روی آن بالقوه میلیو نها سال دس تنخورده
باقی خواهد ماند؛ همان‌طور که رشته‌های DNAفسیل‌های ماموت‌های ۴۰هزار ساله که دو سال پیش علّت آن را گرمایش بیش از حد زمین و خطر مجدد ناشی از سلا حهای هست هیی پیشرفته اعلام کردند.
در سیبری کشف شدند ،دست‌نخورده باقی مانده بودند (و البته دانشمندان را به این فکر انداخت که از آن
مولکول‌های DNAبرای شبیه‌سازی ( )cloningو بازتولید نمونٔه زندٔه آن حیوان عظی مالجثٔه منقر ض‌شده
استفاده کنند) .وقتی که عمر دیسک‌های فشرده ( CDو )DVDدر حدود ۲۵سال باشد ،ذخیرٔه اطلاعات در
مادهای که میلیو نها سال دوام داشته باشد ،بی‌تردید دستاورد عظیم و خیر‌هکننده‌ای است.
البته مثل هر فناوری تازه‌ای ،هزینٔه این روش هنوز بسیار زیاد است .نمونه‌ای که پژوهشگران سوییسی روی
آن آزمایش کردند ،فقط ۸۳کیلوبایت اطلاعات در خود ذخیره داشت که بسیار اندک است ،ولی هزینٔه تولید
آن در حدود ۱۵۰۰دلار بود! به عبارت دیگر ،اگر م یخواستند مثلًا کل ویکی‌پدیا (فرهنگنامٔه آنلاین) را روی
ُ DNAکذگذاری و ذخیره کنند ،هزینٔه آن سرسا مآور بود .ولی فکرش را بکنید که اگر این فناوری ارزان‌تر شود
و کاربرد عملی و گسترده پیدا کند ،چه استفادٔه خوبی برای موجوداتی خواهد داشت که پس از بشر روی کرٔه
خاکی ما زندگی خواهند کرد!
اﻧﺠﺎم ﮐﻠﯿﻪ ﮐﺎرﻫﺎی ﺑﺎزﺳﺎزی Vol. 22 / No. 1337 - Friday, Apr. 3, 2015
و ﻧﻮﺳﺎزی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن
• ﻧﻘﺎﺷﯽ داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ
• ﮐﺎﺷﯿﮑﺎری،ﮐﻔﭙﻮش ﭼﻮﺑﯽ
• ﻻﻣﯿﻨﯿﺖ و ﻣﺴﮑﻮﻧﯽ ﮐﺮدن زﯾﺮزﻣﯿﻦ
ﺗﻤﺑﺎﺮآﻟوسرﻄﺑدﻔﮕﺎﯿﻣﺑﺮﯾﺮﺠاﺎﺪﻧ.یﯽ ﺗﻠﻔﻦ۶٠۴ - ۴۴٠ - ۵٠٠٩ : این مقدمه برای این بود که بگوییم با همٔه اینها ،با همٔه خطری که بالقوه زندگی و موجودیت بشر را تهدید
)ﺑﺎﺑﮏ( م یکند ،ولی شاید راهی باشد که دست‌کم بتوان همٔه دستاوردهای دانش بشر را به نوعی از خطر محو شدن
حفظ کرد .همان‌طور که م یدانید ،این روزها ما دیگر کمتر از قلم و کاغذ استفاده م یکنیم ،کتاب‌ها و نوشت هها
ﺑﺎ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﮐﯿﻔﺖ ،ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ زﻣﺎن و ﻗﯿﻤﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ و خبرها و گزارش‌ها را «آنلاین» م یخوانیم ،و حّت ٰی دیگر عکس هم چاپ نم یکنیم و همٔه اطلاعات را به 20
صورت «دیجیتال» ضبط و ثبت م یکنیم .خیلی از روزنامه‌های کاغذی هم دیگر چاپ نمی‌شوند و فقط به
صورت دیجیتال و آنلاین منتشر می‌شوند .ولی اشکال کار اینجاست که مثل کتا بها و عکس‌های کاغذی،
دیسک‌های فشردٔه کامپیوتری و دیگر ابزار ذخیرٔه دادهها و اطلاعات نیز عمر دائم ندارند و بالاخره روزی از بین
م یروند یا خراب می‌شوند .عمر دیس کهای فشرده ( CDو )DVDدر حدود ۲۵سال است .ولی خبر خوش
( DNAهمان مادهای که همٔه اطلاعات ژنتیک موجودات زنده روی آن ذخیره می‌شود) پیدا کرد‌هاند که هزاران است که در یخچال‌های قطبی آن محفوظ است .موضوع وجود آب در مریخ از این لحاظ برای دانشمندان
سال / 22شماره - 1337جمعه 14نیدرورف 1394
سال ،و بلکه میلیو نها سال ،دوام خواهد داشت. اهمیت دارد که پی ببرند آیا حیات هم در مریخ وجود داشته است یا نه.
مجلٔه «نیو ساینتیست» نوشته است که یک گرم DNAبالقوه می‌تواند تا ۴۵۵اِگزابایت داده در خود ذخیره پژوهش دربارٔه وجود حیات در کرٔه مریخ در سال ۲۰۱۸با شتاب بیشتری ادامه خواهد یافت .در آن سال، In touch with Iranian diversity
کند .بد نیست بدانید که هر اِگزابایت معادل یک میلیارد گیگابایت است ،و هر ِزتابایت ،برابر با ۱۰۰۰اِگزابایت سازمان فضایی اروپا مری خنََورد Exomarsرا به «سّیارٔه سرخ» خواهد فرستاد که دنبال علایم شیمیایی حیات و
است .طبق برآورد برخی از شرکت‌های پژوهشی ،میزان اطلاعات و داده‌های موجود در تمام دنیا در سال میکروب‌هایی خواهد گشت که ممکن است در عمق خاک مریخ نهان مانده باشد .سال گذشته ،مری خنورد ناسا
،۲۰۱۱در حدود ِ ۱٫۸زتابایت بود .برای ذخیرٔه این حجم از اطلاعات ،از زمان فلاسفٔه چین و یونان باستان به نام «کنجکاوی» ( )Curiosityوجود گاز متان را در ج ّو مریخ ردیابی کرد که ممکن است حاصل فعالیت
گرفته تا همٔه آثار هنری و ادبی و علمی امروزی ،فقط ۴گرم (به اندازٔه یک قاشق چای‌خوری) DNAلازم اندام‌های زنده در مریخ بوده باشد (مثل گاز مرداب روی کرٔه زمین) .البته هنوز هیچ گواه مستندی در مورد
وجود حیات در کرٔه مریخ پیدا نشده است .گفتنی است که در سّیاره‌های دیگر نیز گاز متان بر اثر فرآیندهای
داریم.
مولکول DNAخود از چهار نوع مولکول تشکیل شده است ،که دو زوج یا جفت را تشکیل م یدهند .برای زمی نشناختی تولید م یشود ،بدون اینکه «حیات» وجود داشته باشند.
ُکذگذاری اطلاعات روی ،DNAهر یک از این دو زوج را با علامت‌های صفر و یک ُکذگذاری م یکنند، چارلز کا ِکل ،استاد اخترزیس تشناسی در دانشگاه ادینبورگ (اسکاتلند) می‌گوید« :هرچه آب مدت طولانی‌تری
همان‌طور که در ثبت اطلاعات دیجیتال از زبان «دوگان» ( )Binaryیا «صفر و یک» استفاده می‌شود .البته این در یک محل معّین روی یک سّیاره باقی بماند ،ب هویژه اگر دگرگونی‌های زمی نشناختی نیز در جریان باشد،
فکر تازه‌ای نیست .پیش از این نیز دانشمندان دانشگاه هاروارد (در بوستون ،آمریکا) در سال ۲۰۱۲توانسته احتمال بیشتری دارد که آن آب ،محیط قاب لزیستی را برای مدت کافی فراهم آورد که حیات بتواند آغاز شود
بودند یک کتاب را روی ُ DNAکدگذاری و ذخیره کنند .ولی بازیاف ِت اطلاعات ذخیره شده روی DNAتا یا گسترش یابد .اقیانوس آب چنین شرایطی را دارد ».البته اینکه پیدایش حیات امکا نپذیر بوده است ،به
کنون با دشواری‌هایی ج ّدی همراه بوده است و هر بار که خواسته‌اند که اطلاعات ذخیره شده را بخوانند، معنای حتمی بودن آن نیست .پژوهش و تلاش خستگی‌ناپذیر انسان جستجوگر برای دانست ِن بیشتر ادامه دارد.
متوجه شد‌هاند که چیزی از آن کم شده بود ،چون مولکول DNAدر دمای معمولی با محیط اطرافش واکنش
تمام اطلاعات دنیا روی یک قاشق چای‌خوری DNA
م یکند و معیوب م یشود.
دستاورد تازٔه پژوهشگران سوییسی این است که توانست هاند راهی برای حفاظت از اطلاعات ذخیره شده روی شاید شنیده باشید که «بولتن دانشمندان اتمی» در ماه ژانویه همین امسال« ،ساع ِت روز قیامت» را دو دقیقه
DNAپیدا کنند ،بدین صورت که آن را فسیل کنند! تیم پژوهشگران سوییسی نمونٔه DNAرا در پوسته‌ای جلوتر برد« .ساع ِت روز قیامت» یک ساعت نمادین است که شماری از دانشمندان و برندگان جایزٔه نوبل که
از جنس سیلیس (یا اکسید سیلیسیوم) قرار دا دند و به مدت چند هفته در دمای 60درجه سانت یگراد بولتن مذکور را منتشر م یکنند ،از سال ۱۹۴۷تا کنون برای نشان دادن خطری که موجودیت بشر روی کرٔه
نگه داشتند تا دوام آن را آزمایش کنند .سیلیس همان مادهای است که در ساخت شیشه به کار می‌رود و زمین را تهدید م یکند ،عقربٔه آن را جلو و عقب م یبرند تا به جهانیان هشدار دهند که اوضاع چقدر خراب (یا
ساختار شیمیایی آن نیز شبیه به استخوان فسیل شده است .پژوهشگران وقتی که نمونه‌شان را از پوستٔه قابل تحمل) است .برای مثال ،در بحبوحٔه جنگ سرد آمریکا با شوروی و تهدیدهای جنگ اتمی ،عقربٔه این
سیلیس درآوردند ،دادهها و اطلاعات ذخیره شده روی آن همچنان دست‌نخورده و قابل بازیابی و خواندن بود. ساعت نمادین را روی ۲دو دقیقه به نیمه‌شب گذاشتند که نشان از خطری عظیم و قریب‌الوقوع بود .ژانویٔه
پژوهشگران معتقدند که اگر نمونه در دمای ۱۰درجه ذخیره شود ،تا ۲۰۰۰سال بعد هم می‌شود اطلاعات آن امسال ،این دانشمندان «ساع ِت روز قیامت» را دو دقیقه جلو بردند و روی ۳دقیقه به نیم هشب گذاشتند ،و
را بازیابی کرد ،و اگر نمونه در دمای زیر صفر ذخیره شود ،اطلاعات روی آن بالقوه میلیو نها سال دس تنخورده
باقی خواهد ماند؛ همان‌طور که رشته‌های DNAفسیل‌های ماموت‌های ۴۰هزار ساله که دو سال پیش علّت آن را گرمایش بیش از حد زمین و خطر مجدد ناشی از سلا حهای هست هیی پیشرفته اعلام کردند.
در سیبری کشف شدند ،دست‌نخورده باقی مانده بودند (و البته دانشمندان را به این فکر انداخت که از آن
مولکول‌های DNAبرای شبیه‌سازی ( )cloningو بازتولید نمونٔه زندٔه آن حیوان عظی مالجثٔه منقر ض‌شده
استفاده کنند) .وقتی که عمر دیسک‌های فشرده ( CDو )DVDدر حدود ۲۵سال باشد ،ذخیرٔه اطلاعات در
مادهای که میلیو نها سال دوام داشته باشد ،بی‌تردید دستاورد عظیم و خیر‌هکننده‌ای است.
البته مثل هر فناوری تازه‌ای ،هزینٔه این روش هنوز بسیار زیاد است .نمونه‌ای که پژوهشگران سوییسی روی
آن آزمایش کردند ،فقط ۸۳کیلوبایت اطلاعات در خود ذخیره داشت که بسیار اندک است ،ولی هزینٔه تولید
آن در حدود ۱۵۰۰دلار بود! به عبارت دیگر ،اگر م یخواستند مثلًا کل ویکی‌پدیا (فرهنگنامٔه آنلاین) را روی
ُ DNAکذگذاری و ذخیره کنند ،هزینٔه آن سرسا مآور بود .ولی فکرش را بکنید که اگر این فناوری ارزان‌تر شود
و کاربرد عملی و گسترده پیدا کند ،چه استفادٔه خوبی برای موجوداتی خواهد داشت که پس از بشر روی کرٔه
خاکی ما زندگی خواهند کرد!
اﻧﺠﺎم ﮐﻠﯿﻪ ﮐﺎرﻫﺎی ﺑﺎزﺳﺎزی Vol. 22 / No. 1337 - Friday, Apr. 3, 2015
و ﻧﻮﺳﺎزی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن
• ﻧﻘﺎﺷﯽ داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ
• ﮐﺎﺷﯿﮑﺎری،ﮐﻔﭙﻮش ﭼﻮﺑﯽ
• ﻻﻣﯿﻨﯿﺖ و ﻣﺴﮑﻮﻧﯽ ﮐﺮدن زﯾﺮزﻣﯿﻦ
ﺗﻤﺑﺎﺮآﻟوسرﻄﺑدﻔﮕﺎﯿﻣﺑﺮﯾﺮﺠاﺎﺪﻧ.یﯽ ﺗﻠﻔﻦ۶٠۴ - ۴۴٠ - ۵٠٠٩ : این مقدمه برای این بود که بگوییم با همٔه اینها ،با همٔه خطری که بالقوه زندگی و موجودیت بشر را تهدید
)ﺑﺎﺑﮏ( م یکند ،ولی شاید راهی باشد که دست‌کم بتوان همٔه دستاوردهای دانش بشر را به نوعی از خطر محو شدن
حفظ کرد .همان‌طور که م یدانید ،این روزها ما دیگر کمتر از قلم و کاغذ استفاده م یکنیم ،کتاب‌ها و نوشت هها
ﺑﺎ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﮐﯿﻔﺖ ،ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ زﻣﺎن و ﻗﯿﻤﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ و خبرها و گزارش‌ها را «آنلاین» م یخوانیم ،و حّت ٰی دیگر عکس هم چاپ نم یکنیم و همٔه اطلاعات را به 20
صورت «دیجیتال» ضبط و ثبت م یکنیم .خیلی از روزنامه‌های کاغذی هم دیگر چاپ نمی‌شوند و فقط به
صورت دیجیتال و آنلاین منتشر می‌شوند .ولی اشکال کار اینجاست که مثل کتا بها و عکس‌های کاغذی،
دیسک‌های فشردٔه کامپیوتری و دیگر ابزار ذخیرٔه دادهها و اطلاعات نیز عمر دائم ندارند و بالاخره روزی از بین
م یروند یا خراب می‌شوند .عمر دیس کهای فشرده ( CDو )DVDدر حدود ۲۵سال است .ولی خبر خوش
