Page 31 - Shahrvand BC No. 1266
P. 31
ادبیات/طنزسیاسی
31هف تشنبه‌های بلوچ تر است و مرزهایش فراتر از مرزهای داخلی هم م یرود .من در پیشگاه
وجدان خودم مستولیتم را انجام داد‌هام و همین بزر گترین سود است
برای من ،اما اینکه چقدر توانســت هام معانی و مفاهیم مورد نظر خودم
طنزنامه‌های روِز هف ِت عبدالقادر بلوچ را به مخاطبانم برســانم فکر م یکنم بایــد آ نها جواب بدهند .یکی از
عاد تهای من این اســت که از مخاطبان شــعرهایم نظراتشــان را به
صورت خصوصی یا عمومی بپرســم ،این عادت خوب از همان سالهای
اولیه وبلاگ نویســی در من بود که مرا شــخصی اجتماعی و نقدپذیر
تربیــت کرد خودم فکر م یکنم اندازه ای کــه تلاش کرد‌هام طی این
سا لها عملکردم خوب بوده و از خودم راضی هستم.
ُخرد شدن اعصاب آقا ربطی به اسرائیل ندارد!
سال مکی‌و‌ست یب /شماره - 1266جمعه 1رذآ 1392 برسیم یکجور دیگری موش میدواند". هفتۀ گذشته در حالیکه وزیر امور خارجۀ آقا برای شرکت ▪ ▪درگیری شما در این دو مجموعه به زبان ساده و با سوژ های
از یک مقام آگاه با ویراژهای وزیر امور خارجه جمهوری در اجلاس ژن ِو سه ،به دقت ریش پرفسوری خود را مرتب
In touch with Iranian diversity اسلامی پرسیدیم اگر خبرنگاران از محمد جواد ظریف نظرش متفاوت بود ه اســت ،در بسیاری از اشعار این مجموع هها زبان
را راجع به فرمای ِش سگ نج ِس هار ِی رهبری بپرسند ایشان م یکرد ،آقا طی نطقی در جمع بسیجیان ،سه ،فرمودند. به صورت متناوب با ساختار سیاسی و اجتماعی محیط زندگی
چه پاسخی خواهند داد ،نامبرده گفت :خواهد گفت که ما ،در آقا که در هفتههای گذشته همه را به حمایت از گروه شما و دغدغ ههای شخصی تا ن گره خورده است ،به نظر شما
ماه محرم قرار داریم و آقا اعصابش از دست شمر سخت ُخرد مذاکر‌هکننده دعوت میفرمودند در حالیکه محمد جواد نشر الکترونیکی یک مجموع ٔه شعر چه مزایایی م یتواند داشته
شده است و در اوج سوگواری که شمر باز یهای نتانیاهو را سوار هواپیما ،دعای سفر را م یخواند تا به سوی جبهۀ نبرد باشد و چه قدر دست شاعر را در انتخاب واژگان و جلوگیری از
دیده ،چنین حرفی گفته که البته بد هم ترجمه شده است". مذاکرات عازم شود در حرکتی که جوگیرانه توصیف شده، خود سانسوری باز م یگذارد اگر م یشود از تجرب ٔه خودتان در
اما دایی من که هیچ کاره است و هنوز نتوانسته کار خوبی این مجموعه اشعار بگویید چون ظاهرا در هر دومجموعه زبان
پیدا بکند م یگوید که اعصاب آقا هیچ مرگش نیست. اسرائیل را "سگ نجس هار" خطاب کرد.
خیالش تخت است .چراغی که دست ظریف داده آنقدر سبز خبرهای تأیید نشدهای حاکی است که پس از شنیدن این قوام یافته و صراحت خاصی دارد
و پر نور است که رئیس جمهور فرانسه هم قول و قرارهای اظهاراتآقا،ل پهایمحمدجوادکهبهعلتگردکردنتاکتیکی
ـ ـبخشــی از پاسخ این سؤال را درســوال های قبلی به نظرم اشاره
خودش با نتانیاهو را م یگذارد لب کوزه. ریش پرفسوریش برجست هتر م ینموددر جا قرمز گشتند.
من به او نگاه م یکنم و میگویم" :یعنی تو از همۀ کارشناسان یک مقام نزدیک به وزیر امور خارجه که ما را به مرگ کرد‌هام اما اجازه بدهید درباره سانسور کمی راحت ترو صریح تر حرف
مادرمان قسم داده که اسمش پوشیده بماند گفت که ظریف بزنم ،ببینید سانسور فقط حســاس شدن ارشاد روی بعضی کلمات و
بهتر م یدانی؟" پس از شنیدن حر فهای حضرت رهبری رو به معاون خود مضامین برخی شعرها نیست این شکل ابتدایی سانسور است ،موضوع
م یگوید " :دایی جان! فح شها در سیاست برای رد گم کرده و گفته است" :با داشتن چنین دوستی ما احتیاج به خیلی حساس تر و خطرنا کتر از این حرفهاست ،سانسور م یتواند کاری
کردن است .حرف اصلی آنجا بود که گفت" :نرمش قهرمانانه کند که ممیز یهای سانســور کننده به مغز و ذهن من و شما منتقل
دشمن نداریم". شــود و با خودمان بگوییم بهتر است که اینطوری ننویسم چون مجوز
یعنی مانور هنرمندانه!" یک رادیو که صدای آن به علت پارازیت زیاد به سختی نم یگیرد ،این کلمه را نیاورم بهتر است چون روی آن حساس هستند
در اینجا دایی ما پکی به سیگارش میزند و سپس ادامه شنیده میشد به نقل از رئیس جمهور فرانسه گفت" :مگر و ...این موضوع فقط شــامل شعرهای اجتماعی هم نیست بلکه دامنٔه
م یدهد" :ظریف را فرستاده تا برای رفع تحریمهای آقا زده به سرش که عوض پاسخ دادن به سئوالات پرت و آن بســیار گسترده تراست چون جامعٔه ما جامعه ای است با مشکلات
لعنتی هر جور که م یخواهند ،نرمش قهرمانانه بکند .خود گســترده ،من به عنوان یک جوانی که چند روزدیگر وارد ۲۷سالگی
بزرگوارش هم برای بسیجیهای کوفتی دست به مانور پلا میگوید؟" خود م یشود در حال حاضر نسبت به آینده خودم و معاصران خودم پر
یک استاد دانشگا ِه نزدیک به جمهوری اسلامی میگوید: از بیم و نگرانی هســتم ،چطور م یشود در چنین فضایی زندگی کنم و
هنرمندانه زده است". "این عجیب نیست که نتانیاهو همیشه موقع مذاکرات ما با هر روز با همین مردم سوار اتوبوس و تاکسی بشوم ولی مشکلات روی
حالا نتیجهای که ما م یگیریم این است که اگر اعصاب آقا ذهن من اثر نگذارد .من قدرت دروغ گفتن به ناخودآگاه خودم را ندارم
ُخرد هم باشد ربطی به اسرائیل ندارد و هر چه هست زیر گروه پنج بعلاوه یک نخست وزیر اسرائیل میشود؟" چون فکر م یکنم مه مترین اصل هنر صداقت است ،اگر صداقت نباشد
سر تحری مهاست و بسوزد پدر بی پولی که چقدر باد آدم را این استاد که تأکید م یکند با خیلی از سیاستهای نظام صحبت از فرم ،محتوی و ساختا ِر بسیاری از شعرها بیهوده است .البته
از جمله مسئله ادامه حصر مخالف است ،میگوید" :نخست ناگفته نماند شخصیت آد مها با هم فرق دارد این ادعا که بیاییم بگوییم
خالی م یکند. وزیر شدن بخورد توی سرش! این آدم اگر ما نخواهیم به هرشعری که مجوز م یگیرد شعر خوبی نیست و دارای خودسانسوری
توافق برسیم یکجور کرم میریزد و اگر بخواهیم به توافق اســت اشــتباه اســت ما باید آد مها را با توجه به شناختی که از آ نها
داریم بســنجیم؛ اما م یتوانــم با اعتماد کامل به شــما بویم در ایران
خودسانســوری وجود دارد و امیدوارم دامن هاش بیش از این گسترده
نشــود ،شــاعری یعنی رهایی و به پرواز درآوردن خواست ههای درونی
وبی تاب یهای ناخودآگاه به سمت کشف ناشناخت هها که خودسانسوری
با لهای این تمناها ِی شاعرانه را خواهد بُرید...
▪ ▪فکر م یکنید چرا اکثر شاعران و نویسندگان ایران تمایل بهVol. 21 / No. 1266 - Friday, Nov. 22, 2013
نشر الکترونیکی ندارند و در واقع گاهی بعضی از آ نها ترجیح
م یدهند که کتابی منتشر نکنند مگر به صورت کاغذی ،به نظر
شما دلیلش چیست؟
ـ ـیکی از دلایل اصلی این موضوع ثبت نشدن کتاب در کتابخان ههای
ملی اســت .ببینید من اگر ده سال دیگر هم به این روند ادامه دهم باز
هم هستند آد مهایی که بگویند فلانی کتا بهایش کاغذی نیست پس
فعلا نباید دربار‌هاش حرفی زده شود ،هیچیک از روزنام ههای کشور در
این چهار سال یک سطر هم از من مننشر نکرد‌هاند ،در حالی که شاید
کتا بهای دیگری که ضعیف هم ممکن اســت باشند در مطبوعات از
آ نها حرف زده شده اســت ،پس انتشار کتاب الکترونیکی هزین ههای
بســیاری هم م یتواند داشته باشــد مثل :در نظر گرفته نشدن حقوق
مؤلف ،ثبت ملی نشدن کتاب ،در مطبوعات دیده نشدن ،رایگان بودن
کتاب ،امکان سرقت آثار و ...تمام ای نها باعث م یشود بسیاری از افراد
قید این کار را بزنند .ضمن اینکه نشر الکترونیکی ما در زمینٔه شعر در
طی این ســا لها تنها راهی بوده برای مبارزه با سانسور و برنامه مدون
و منظمی وجود نداشته ،نشر الکترونیکی برای موفقیت باید در ارتباط
با نشرکاغذی باشد و در واقع همدیگر را پوشش دهند .در حال حاضر
نشــر الکترونیکی مخالفانی هم دارد که حرف آ نها اشتباه هم نیست
ولــی هیچکدام از این مخالفان نتوانســت هاند یا مــن ندید‌هام که برای
جلوگیری از سانســور در این شکل شــدیدش که در کشور رواج دارد
ایده ای داشته باشند ،پس باید انتظار این را هم داشته باشیم که بعضی
کتا بها زیرزمینی یا الکترونیکی منتشــر شوند کما اینکه در گذشته
نیز ما شاهد چنین اتفاقاتی بود‌هایم .ضمن اینکه نشر الکترونیکی یک
ویژگی خوب دیگر هم برای شاعر دارد ،در کشور وضعیت پخش کتاب
چندان مطلوب نیست نشــر الکترونیکی کاری م یکند که کتاب شما گسترد‌های راه بیندازیم که ماحصل آن انتشار چند کتاب در انتشارات مشکلات اینترنتی نیز وجود داشت)
برای هرمخاطبی در هر جای دنیا قابل دسترسی باشد .همانطور که به کندو بود ما حتی تصمیم داشــتیم که برای کتا بها فروش اینترنتی البته فروش کتاب‌های الکترونیکی اختیاری بود و بستگی به تصمیم
شما گفتم من برای انتشار کتاب دوم خودم برنامه ای منسجم و منظم داشته باشیم (کتاب دوم من در ابتدا فروش اینترنتی بود و تعدادی از خود مؤلف داشت .کتاب‌های خوبی در انتشارات کندو منتشر شد که 3 1
داشــتم .بعد از انتشار کتاب دوم در ســایت کندو به پیشنهاد سردبیر آن به همین صورت به فروش رفت ولی این طرح آنزمان موفق نشــد بعضی از آن‌ها حتی مورد نقد و بررسی جدی هم قرار گرفت و برای
سایت کندو (بابک اباذری) تصمیم گرفتیم نشر الکترونیکی را به طور چون جامعٔه شــعری مــا هنوز آماده پذیرش این طــرح نبود و برخی بعضی جلسات نقد برگزار شد مثل کتاب کوچ هها اثر آقای ابوالفضل
31هف تشنبه‌های بلوچ تر است و مرزهایش فراتر از مرزهای داخلی هم م یرود .من در پیشگاه
وجدان خودم مستولیتم را انجام داد‌هام و همین بزر گترین سود است
برای من ،اما اینکه چقدر توانســت هام معانی و مفاهیم مورد نظر خودم
طنزنامه‌های روِز هف ِت عبدالقادر بلوچ را به مخاطبانم برســانم فکر م یکنم بایــد آ نها جواب بدهند .یکی از
عاد تهای من این اســت که از مخاطبان شــعرهایم نظراتشــان را به
صورت خصوصی یا عمومی بپرســم ،این عادت خوب از همان سالهای
اولیه وبلاگ نویســی در من بود که مرا شــخصی اجتماعی و نقدپذیر
تربیــت کرد خودم فکر م یکنم اندازه ای کــه تلاش کرد‌هام طی این
سا لها عملکردم خوب بوده و از خودم راضی هستم.
ُخرد شدن اعصاب آقا ربطی به اسرائیل ندارد!
سال مکی‌و‌ست یب /شماره - 1266جمعه 1رذآ 1392 برسیم یکجور دیگری موش میدواند". هفتۀ گذشته در حالیکه وزیر امور خارجۀ آقا برای شرکت ▪ ▪درگیری شما در این دو مجموعه به زبان ساده و با سوژ های
از یک مقام آگاه با ویراژهای وزیر امور خارجه جمهوری در اجلاس ژن ِو سه ،به دقت ریش پرفسوری خود را مرتب
In touch with Iranian diversity اسلامی پرسیدیم اگر خبرنگاران از محمد جواد ظریف نظرش متفاوت بود ه اســت ،در بسیاری از اشعار این مجموع هها زبان
را راجع به فرمای ِش سگ نج ِس هار ِی رهبری بپرسند ایشان م یکرد ،آقا طی نطقی در جمع بسیجیان ،سه ،فرمودند. به صورت متناوب با ساختار سیاسی و اجتماعی محیط زندگی
چه پاسخی خواهند داد ،نامبرده گفت :خواهد گفت که ما ،در آقا که در هفتههای گذشته همه را به حمایت از گروه شما و دغدغ ههای شخصی تا ن گره خورده است ،به نظر شما
ماه محرم قرار داریم و آقا اعصابش از دست شمر سخت ُخرد مذاکر‌هکننده دعوت میفرمودند در حالیکه محمد جواد نشر الکترونیکی یک مجموع ٔه شعر چه مزایایی م یتواند داشته
شده است و در اوج سوگواری که شمر باز یهای نتانیاهو را سوار هواپیما ،دعای سفر را م یخواند تا به سوی جبهۀ نبرد باشد و چه قدر دست شاعر را در انتخاب واژگان و جلوگیری از
دیده ،چنین حرفی گفته که البته بد هم ترجمه شده است". مذاکرات عازم شود در حرکتی که جوگیرانه توصیف شده، خود سانسوری باز م یگذارد اگر م یشود از تجرب ٔه خودتان در
اما دایی من که هیچ کاره است و هنوز نتوانسته کار خوبی این مجموعه اشعار بگویید چون ظاهرا در هر دومجموعه زبان
پیدا بکند م یگوید که اعصاب آقا هیچ مرگش نیست. اسرائیل را "سگ نجس هار" خطاب کرد.
خیالش تخت است .چراغی که دست ظریف داده آنقدر سبز خبرهای تأیید نشدهای حاکی است که پس از شنیدن این قوام یافته و صراحت خاصی دارد
و پر نور است که رئیس جمهور فرانسه هم قول و قرارهای اظهاراتآقا،ل پهایمحمدجوادکهبهعلتگردکردنتاکتیکی
ـ ـبخشــی از پاسخ این سؤال را درســوال های قبلی به نظرم اشاره
خودش با نتانیاهو را م یگذارد لب کوزه. ریش پرفسوریش برجست هتر م ینموددر جا قرمز گشتند.
من به او نگاه م یکنم و میگویم" :یعنی تو از همۀ کارشناسان یک مقام نزدیک به وزیر امور خارجه که ما را به مرگ کرد‌هام اما اجازه بدهید درباره سانسور کمی راحت ترو صریح تر حرف
مادرمان قسم داده که اسمش پوشیده بماند گفت که ظریف بزنم ،ببینید سانسور فقط حســاس شدن ارشاد روی بعضی کلمات و
بهتر م یدانی؟" پس از شنیدن حر فهای حضرت رهبری رو به معاون خود مضامین برخی شعرها نیست این شکل ابتدایی سانسور است ،موضوع
م یگوید " :دایی جان! فح شها در سیاست برای رد گم کرده و گفته است" :با داشتن چنین دوستی ما احتیاج به خیلی حساس تر و خطرنا کتر از این حرفهاست ،سانسور م یتواند کاری
کردن است .حرف اصلی آنجا بود که گفت" :نرمش قهرمانانه کند که ممیز یهای سانســور کننده به مغز و ذهن من و شما منتقل
دشمن نداریم". شــود و با خودمان بگوییم بهتر است که اینطوری ننویسم چون مجوز
یعنی مانور هنرمندانه!" یک رادیو که صدای آن به علت پارازیت زیاد به سختی نم یگیرد ،این کلمه را نیاورم بهتر است چون روی آن حساس هستند
در اینجا دایی ما پکی به سیگارش میزند و سپس ادامه شنیده میشد به نقل از رئیس جمهور فرانسه گفت" :مگر و ...این موضوع فقط شــامل شعرهای اجتماعی هم نیست بلکه دامنٔه
م یدهد" :ظریف را فرستاده تا برای رفع تحریمهای آقا زده به سرش که عوض پاسخ دادن به سئوالات پرت و آن بســیار گسترده تراست چون جامعٔه ما جامعه ای است با مشکلات
لعنتی هر جور که م یخواهند ،نرمش قهرمانانه بکند .خود گســترده ،من به عنوان یک جوانی که چند روزدیگر وارد ۲۷سالگی
بزرگوارش هم برای بسیجیهای کوفتی دست به مانور پلا میگوید؟" خود م یشود در حال حاضر نسبت به آینده خودم و معاصران خودم پر
یک استاد دانشگا ِه نزدیک به جمهوری اسلامی میگوید: از بیم و نگرانی هســتم ،چطور م یشود در چنین فضایی زندگی کنم و
هنرمندانه زده است". "این عجیب نیست که نتانیاهو همیشه موقع مذاکرات ما با هر روز با همین مردم سوار اتوبوس و تاکسی بشوم ولی مشکلات روی
حالا نتیجهای که ما م یگیریم این است که اگر اعصاب آقا ذهن من اثر نگذارد .من قدرت دروغ گفتن به ناخودآگاه خودم را ندارم
ُخرد هم باشد ربطی به اسرائیل ندارد و هر چه هست زیر گروه پنج بعلاوه یک نخست وزیر اسرائیل میشود؟" چون فکر م یکنم مه مترین اصل هنر صداقت است ،اگر صداقت نباشد
سر تحری مهاست و بسوزد پدر بی پولی که چقدر باد آدم را این استاد که تأکید م یکند با خیلی از سیاستهای نظام صحبت از فرم ،محتوی و ساختا ِر بسیاری از شعرها بیهوده است .البته
از جمله مسئله ادامه حصر مخالف است ،میگوید" :نخست ناگفته نماند شخصیت آد مها با هم فرق دارد این ادعا که بیاییم بگوییم
خالی م یکند. وزیر شدن بخورد توی سرش! این آدم اگر ما نخواهیم به هرشعری که مجوز م یگیرد شعر خوبی نیست و دارای خودسانسوری
توافق برسیم یکجور کرم میریزد و اگر بخواهیم به توافق اســت اشــتباه اســت ما باید آد مها را با توجه به شناختی که از آ نها
داریم بســنجیم؛ اما م یتوانــم با اعتماد کامل به شــما بویم در ایران
خودسانســوری وجود دارد و امیدوارم دامن هاش بیش از این گسترده
نشــود ،شــاعری یعنی رهایی و به پرواز درآوردن خواست ههای درونی
وبی تاب یهای ناخودآگاه به سمت کشف ناشناخت هها که خودسانسوری
با لهای این تمناها ِی شاعرانه را خواهد بُرید...
▪ ▪فکر م یکنید چرا اکثر شاعران و نویسندگان ایران تمایل بهVol. 21 / No. 1266 - Friday, Nov. 22, 2013
نشر الکترونیکی ندارند و در واقع گاهی بعضی از آ نها ترجیح
م یدهند که کتابی منتشر نکنند مگر به صورت کاغذی ،به نظر
شما دلیلش چیست؟
ـ ـیکی از دلایل اصلی این موضوع ثبت نشدن کتاب در کتابخان ههای
ملی اســت .ببینید من اگر ده سال دیگر هم به این روند ادامه دهم باز
هم هستند آد مهایی که بگویند فلانی کتا بهایش کاغذی نیست پس
فعلا نباید دربار‌هاش حرفی زده شود ،هیچیک از روزنام ههای کشور در
این چهار سال یک سطر هم از من مننشر نکرد‌هاند ،در حالی که شاید
کتا بهای دیگری که ضعیف هم ممکن اســت باشند در مطبوعات از
آ نها حرف زده شده اســت ،پس انتشار کتاب الکترونیکی هزین ههای
بســیاری هم م یتواند داشته باشــد مثل :در نظر گرفته نشدن حقوق
مؤلف ،ثبت ملی نشدن کتاب ،در مطبوعات دیده نشدن ،رایگان بودن
کتاب ،امکان سرقت آثار و ...تمام ای نها باعث م یشود بسیاری از افراد
قید این کار را بزنند .ضمن اینکه نشر الکترونیکی ما در زمینٔه شعر در
طی این ســا لها تنها راهی بوده برای مبارزه با سانسور و برنامه مدون
و منظمی وجود نداشته ،نشر الکترونیکی برای موفقیت باید در ارتباط
با نشرکاغذی باشد و در واقع همدیگر را پوشش دهند .در حال حاضر
نشــر الکترونیکی مخالفانی هم دارد که حرف آ نها اشتباه هم نیست
ولــی هیچکدام از این مخالفان نتوانســت هاند یا مــن ندید‌هام که برای
جلوگیری از سانســور در این شکل شــدیدش که در کشور رواج دارد
ایده ای داشته باشند ،پس باید انتظار این را هم داشته باشیم که بعضی
کتا بها زیرزمینی یا الکترونیکی منتشــر شوند کما اینکه در گذشته
نیز ما شاهد چنین اتفاقاتی بود‌هایم .ضمن اینکه نشر الکترونیکی یک
ویژگی خوب دیگر هم برای شاعر دارد ،در کشور وضعیت پخش کتاب
چندان مطلوب نیست نشــر الکترونیکی کاری م یکند که کتاب شما گسترد‌های راه بیندازیم که ماحصل آن انتشار چند کتاب در انتشارات مشکلات اینترنتی نیز وجود داشت)
برای هرمخاطبی در هر جای دنیا قابل دسترسی باشد .همانطور که به کندو بود ما حتی تصمیم داشــتیم که برای کتا بها فروش اینترنتی البته فروش کتاب‌های الکترونیکی اختیاری بود و بستگی به تصمیم
شما گفتم من برای انتشار کتاب دوم خودم برنامه ای منسجم و منظم داشته باشیم (کتاب دوم من در ابتدا فروش اینترنتی بود و تعدادی از خود مؤلف داشت .کتاب‌های خوبی در انتشارات کندو منتشر شد که 3 1
داشــتم .بعد از انتشار کتاب دوم در ســایت کندو به پیشنهاد سردبیر آن به همین صورت به فروش رفت ولی این طرح آنزمان موفق نشــد بعضی از آن‌ها حتی مورد نقد و بررسی جدی هم قرار گرفت و برای
سایت کندو (بابک اباذری) تصمیم گرفتیم نشر الکترونیکی را به طور چون جامعٔه شــعری مــا هنوز آماده پذیرش این طــرح نبود و برخی بعضی جلسات نقد برگزار شد مثل کتاب کوچ هها اثر آقای ابوالفضل
