Page 34 - Shahrvand BC No. 1265
P. 34
نم ‌یتواند یک فیلم را به اوج برساند و تحمل روانی‬ ‫از هم جدا شد‌هاند که معمولا در حاشیه کویر از این‬ ‫برخی از موارد نیاز به سه دوربین داشتم؛ بنابراین‬ ‫ ‹هنر‬ ‫‪34‬‬‫سال مکی‌‌و تسیب ‪ /‬شماره ‪ - 1265‬جمعه ‪ 24‬نابآ ‪1392‬‬
‫آ دم برای دیدن شکنج ‌هها ظرفیت دار د‪ .‬در کار‬ ‫تکی ‌هها بسیار دیده م ‌یشود‪ .‬تنها تکی ‌های که طراحی‬ ‫مجبور شدم در بعضی از تصاویر از دوربینی استفاده‬
‫نمایش روا ‌نشناسی تماشاچی حرف اول است و اگر‬ ‫ویژ‌های دارد تکیه زواره است که در کنار مسجدی‬ ‫کنم که تصویری از ساعت ‪ ۷‬غروب را نشان م ‌یدهد‬ ‫نوع نمای ‌شها هستند‪ ،‬رها شد‌هاند‪ .‬هنگامی که این‬ ‫‪34‬‬
‫م ‌یبینید مردم از نوعی از سینما استقبال نم ‌یکنند‬ ‫طراحی شده که آن هم معماری غریبیدارد که بدون‬ ‫و چون تعهد داده بودم که این کار را انجام دهم‪ ،‬با‬ ‫فیلم تهیه شده بود دوبار در جشنواره فجر همان‬
‫به دلیل آن است که شخصی ‌تشان در نظر گرفته‬ ‫گلدسته هم است و هنگامی که از آن مسیر به سمت‬ ‫سال به نمایش گذاشته شد‪ ،‬بعد از نمایش اول‬
‫نشده است و با دیدن فیلم احساس م ‌یکنند به‬ ‫یزد و کرمان م ‌یروید هر شهر یک سالن نمایش‬ ‫وجود همه این مشکلات انجام شد‪.‬‬ ‫تعدادی از تهی ‌هکنندگان تلویزیون برای خرید این‬
‫برای خودش دارد‪ .‬در حالی که امروز هر شهری‬ ‫این کارگردان یادآور شد‪ :‬من تیتراژ فیلم را با‬ ‫فیلم به من مراجعه کردند که من هم از این موضوع‬
‫شعورشان توهین شده است‪.‬‬ ‫برای خودش یک سالن نمایش ندارد و نمایشی که‬ ‫نقاشی تکیه دولت که در زمان قاجار ساخته شده‬ ‫استقبال کردم که حداقل قسمتی از هزینه آن برای‬
‫این کارگردان ادامه داد‪ :‬اگر تماشاچی خود را‬ ‫گروهی جانشان بالا م ‌یآید تا ساخته شود و حداقل‬ ‫و یکی از بهترین تکی ‌هها بوده است‪ ،‬شروع کردم‪.‬‬ ‫سازمانی که این فیلم را ساخته است‪ ،‬جبران شود‪ .‬اما‬
‫باهوش فرض کنید و برای او فیلم بسازید‪ ،‬م ‌یبینید‬ ‫م ‌یتواند به مدت یک سال در شهرهای مختلف اجرا‬ ‫میرعزای کاشی یکی از تعزی ‌هنویسان آن دوره‬ ‫در اجرای دوم که در جشنواره نشان داده شد‪ ،‬یکی‬
‫که سال ‌نهای سینما پر م ‌یشود‪ .‬من معتقدم هر‬ ‫شود‪ ،‬تنها در یک شهر اجرا م ‌یشود‪ .‬گناه مردمی که‬ ‫است که من از متن او استفاده کردم‪ .‬من بعد از‬ ‫از آن تهی ‌هکنند‌هها نزد من آمد‪ ،‬عذرخواهی کرد و‬
‫چیزی را باید از جای خودش آسی ‌بشناسی کرد‪.‬‬ ‫در تهران زندگی نم ‌یکنند‪ ،‬چیست؟ تئاتر‪ ،‬تعزیه و‬ ‫خواندن متن میرعزای کاشی حیرت کردم که آیا‬ ‫گفت‪ ،‬تلویزیون با اجرای تعزیه مخالفت کرده است و‬
‫فیل ‌مهایی که مثل راح ‌تالحلقوم موضو ‌عشان را به‬ ‫حتی سینماهای ما رونق نم ‌یگیرد تا هنگامی که‬ ‫در دوران ناصرالدی ‌نشاه یک متن نمای ‌شنامه غربی‬ ‫از آن روز به بعد نمایش تعزیه از تلویزیون ممنوع شد‬
‫خورد تماشاگر م ‌یدهند‪ ،‬هی ‌چوقت موفق نم ‌یشود و‬ ‫سال ‌نهای متفاوت برای مردم ساخته شود‪ .‬ما صدها‬ ‫به زبان فارسی ترجمه شده است؟ یک نمایش باید‬
‫اگر هم فیلمی مانند «گنج قارون» یا «اخراج ‌یها»‬ ‫فیل ‌م تولید م ‌یکنیم که جایی برای فروش آن نداریم‪.‬‬ ‫همه اعضایش با هم وحدت داشته باشد‪ .‬هماهنگ‬ ‫و من دلایل این حرک ‌تهای برعکس را نم ‌یفهمم‪.‬‬
‫موفق م ‌یشوند‪‌،‬دلایل خاص دیگری دارند‪ .‬در تعزیه‬ ‫مردم به سال ‌نهای فرسود‌های که هر زمان ممکن‬ ‫کردن لباس با متن نمای ‌شنامه کار آسانی نبود‪ .‬اجرا‬ ‫او با اشاره به مفهوم اصالت بیان کرد‪ :‬من کمی در‬
‫«مختار» بسیاری از نقاشان پرده برای نشان دادن‬ ‫پاسخگوی هر چیزی است‪ ،‬این هنر نمایش است و‬ ‫مفهوم اصالت دچار تردید هستم‪ .‬آیا اصالت این‬
‫شقاوت تلاش کرد‌هاند؛ متأسفانه تعزی ‌هها در طول‬ ‫است سقفش خراب شود‪ ،‬نم ‌یروند‪.‬‬ ‫اینجاست که به نظر م ‌یرسید واقعی ‌تهای تاریخی‬ ‫است که ما هنگامی که به سفر رفت ‌هایم و م ‌یبینیم‬
‫سال دس ‌تکاری شد‌هاند‪ ،‬بسیاری از بازیگران تعزیه و‬ ‫تقوایی با انتقاد از سریال «مختار» بیان کرد‪:‬‬ ‫فراموش م ‌یشوند‪ .‬من نم ‌یدانم روز اولی که میرعزای‬ ‫تعزی ‌های در آنجا برگزار م ‌یشود و صرف اینکه عد‌های‬
‫معی ‌نالبکا‌ءها آد ‌مهای باسوادی نبودند و فقط تعزیه‬ ‫میرباقری دوست خوب من است و از فیل ‌مسازان‬ ‫کاشی این متن را نوشت صحنه مربوط به لباس‬ ‫روستایی آن را اجرا م ‌یکنند‪ ،‬دارای اصالت است؟‬
‫خوب کشور ماست اما من فکر م ‌یکنم برای اجرای‬ ‫پوشیدن شمر هم همی ‌نطور نوشته شده است یا نه؟‬ ‫روستایی با توجه به اعتقاد و هر چه که َدم دستش‬
‫را حفظ بود‌هاند‪.‬‬ ‫«مختارنامه» مسیر درستی را نرفت‪ .‬شاید مسیر‬ ‫او گفت‪ :‬این متن به لحاظ دراماتیک بسیار قوی‬ ‫است آن کار را انجام م ‌یدهد و اگر در همان زمان‬
‫تقوایی با بیان اینکه گروهی از فیل ‌مسازان فقط از‬ ‫درست همان پرد‌ههایی بود که نقا ‌شهای شمای ‌لساز‬ ‫است و متأسفم که به دلیل عجله و کمبود وقت‬ ‫به روستای دیگری برویم شاید شاهد نمایش دیگری‬
‫دو حوا ‌سشان برای ساخت فیلم استفاده م ‌یکنند‪،‬‬ ‫است م ‌یکشند‪ .‬مدبر پرده «مختار» را ندارد اما همه‬ ‫رجزخواندن شمر و ُحر بر روی صحنه را از دست‬ ‫باشیم و به همین دلیل است که متن خوب تعزیه‬
‫گفت‪ :‬گروهی از فیل ‌مسازان تنها دو حس را از حواس‬ ‫شمای ‌لسازها پرد‌های از انتقام مختار را دارند که‬ ‫دادم‪ ،‬خودم از این اتفاق راضی نبودم اما ناچار بودم‬ ‫در آنجا اجرا نم ‌یشود زیرا حتی سواد خواندن شعر‬
‫پن ‌جگان ‌هشان باور دارند و آن چشم و گوششان است‬ ‫در موضوعاتی با هم شریک هستند؛ به طور مثال‬ ‫تعزیه هم در آنجا وجود ندارد‪ .‬تعزیه هنری است‬
‫و به همین دلیل است که سینمای ما ضعیف مانده‬ ‫دیگ آ ‌بجوشی که یک نفر را در آن م ‌یجوشانند‬ ‫کار را تمام کنم‪.‬‬ ‫که ویژگ ‌یهای خاص خودش را دارد‪ ،‬تعزیه نه‬
‫است‪ .‬سینمای ما از زمان اختراعش هم عق ‌بتر است‬ ‫و شدیدترین شکنج ‌هها و عذا ‌بها را م ‌یتوان دید‬ ‫تقوایی درباره بازی اسماعیل محمدی در نقش‬ ‫تئاتر است نه سینما‪ .‬گون ‌های از تعزیه آزاد است‬
‫و من برخی از فیل ‌مها را م ‌یبینم و متوجه م ‌یشوم که‬ ‫که یک کابوس است اما هنگامی که نقاش ‌یهای‬ ‫شمر گفت‪ :‬من هرگز در سینما ندیدم بازیگر به این‬ ‫که مردم بر اساس ویژگ ‌یهای خودشان آن را اجرا‬
‫از لحاظ تکنولوژی از دوره سپنتا هم عق ‌بتر هستیم‬ ‫قوللر را م ‌یبینید‪ ،‬خند‌هتان م ‌یگیرد و انگار که‬ ‫هوشمندی این نقش را بازی کرده باشد و هنگامی‬ ‫م ‌یکنند و گون ‌های دیگر گروهی هستند که در شهر‬
‫و آن زمان نسبت به امروز از تصویر‪ ،‬درک درس ‌تتری‬ ‫کاریکاتور م ‌یبینید و این اشتباهی است که در انتقام‬ ‫که از او پرسیدم چه چیزی در ذهنت است که نقش‬ ‫با تئاتر بیشتر آشنا شدند و در نمایش تعزی ‌هشان از‬
‫از اشقیاء در فیلم دیده م ‌یشود‪ ،‬شدت انتقا ‌مجویی‬ ‫را اینگونه بازی م ‌یکنی‪ ،‬او پاسخ داد من فکر م ‌یکنم‬
‫وجود داشته است‪.‬‬ ‫که شمر واقعا یک ایرانی بوده است‪ ،‬بنابراین آن را‬ ‫صداسازی استفاده م ‌یکنند‪.‬‬
‫[ایسنا]‬ ‫این کارگردان درباره انتخاب بازیگر در تعزیه گفت‪:‬‬
‫ای ‌نچنین نشان م ‌یدهم‪.‬‬ ‫برای انتخاب بازیگر در سینما و تئاتر‪ ،‬قد و قامت با‬
‫این کارگردان ادامه داد‌‪ :‬من به ایده‬ ‫نقش بازیگر باید ه ‌مخوانی داشته باشد اما در تعزیه‬ ‫‪In touch with Iranian diversity‬‬
‫درست این بازیگر اصالت م ‌یگویم زیرا‬ ‫این اصول مطلقا ربطی به انتخاب بازیگر ندارد‪ .‬بازیگر‬
‫فقط یک ایرانی م ‌یتواند چنین تصمیم‬ ‫‪Vol. 21 / No. 1265 - Friday, Nov. 15, 2013‬‬
‫درستی را بگیرد و این بازیگر در حین‬ ‫تعزیه باید خواننده باشد‪.‬‬
‫خواندن در برخی موارد شعرهای‬ ‫او دربار‌هی زبان تعزیه بیان کرد‌‪ :‬اشقیاء زبانشان‬
‫فردوسی را م ‌یخواند‪ .‬آرزوی من بود که‬ ‫شعر نیست‪ ،‬تعزیه کدهایی م ‌یدهد که اگر شما‬
‫یک فیلم سینمایی بسازم و اسماعیل‬ ‫ایرانی نباشید و مفهومی از تعزیه در ذهنتان نباشد‪،‬‬
‫محمدی نقش اول آن را بازی کند‪ .‬زیرا‬ ‫هنگامی که به آن برخورد م ‌یکنید‪ ،‬م ‌یتوانید متوجه‬
‫یک توان قوی در این بازیگر وجود دارد‪.‬‬ ‫مفاهیم آن شوید‪ .‬تماشاگر با یک نگاه ساده به‬
‫او درباره اجرای متن نمایش «پرده‬ ‫صحنه‪ ،‬م ‌یتواند بسیاری از اطلاعات را دریافت کند‬
‫آخر» بیان کرد‪ :‬من دو شبی ‌هساز را که‬ ‫که یکی از آ ‌نها آواز دست راوی است که نقش اولیاء‬
‫پرده مربوط به کربلا را نقاشی کرد‌هاند‪،‬‬ ‫را ایفا م ‌یکند و هر کسی که به نظم حرف بزند جزو‬
‫دوست دارم؛ یکی حسین قوللر آغاسی‬
‫و دیگری محمد مدبر هستند که اگر‬ ‫اشقیاء است‪.‬‬
‫من فرصت کافی و بودجه مناسب را‬ ‫تقوایی با اشاره به ویژگی رن ‌گها در تعزیه بیان کرد‪‌:‬‬
‫داشتم کار مدبر را م ‌یساختم زیرا کار‬ ‫رن ‌گها نقشدیگریدر تعزیه ایفا م ‌یکنند‪ ،‬هر کسی‬
‫او یک سورئالیسم واقعی است اما در این‬ ‫که سبز پوشیده باشد از خانواده اولیاست و هر کسی‬
‫فیلم تمام لبا ‌سها و صحن ‌هپرداز ‌یها از‬ ‫که رنگ سرخ بر تن داشته باشد از خانواده اشقیاء‬
‫مدل قوللر انتخاب شده است زیرا این‬
‫دو‪ ،‬نقاشان برجسته تاریخ این مملکت‬ ‫است‪.‬‬
‫کارگردان فیلم «پرده آخر» با اشاره به مهمترین‬
‫هستند‪.‬‬ ‫بخش تعزیه در این فیلم گفت‪ :‬مهمترین بخش‬
‫تقوایی اظهار کرد‪ :‬تعزی ‌هها به طور کلی‬ ‫تعزیه صحنه زره پوشی شمر است که در اجرای آن‬
‫نمای ‌شهای اکسپرسیونیستی هستند‪،‬‬ ‫با مصیبت بسیاری روبرو بودیم‪ .‬هنگامی که نقش‬
‫ما چنین واژ‌ههایی در فرهنگ خودمان‬ ‫با آواز همراه است یک اُپرا م ‌یشود زیرا ترکیبی از‬
‫نداریم اما بعد از وارد شدن تئاتر مدرن‬ ‫موسیقی و نمایش است‪ .‬من به عنوان کارگردان‬
‫ک ‌مکم این مفهوم برایمان روشن شد و‬ ‫نم ‌یتوانستم تعزیه را قطع کنم زیرا با علامت کات‬
‫کارایی خودش را پیدا کرده است‪ .‬یکی‬ ‫باید از اول همه آن را م ‌یگرفتیم چون بازیگر تعزیه‬
‫از ویژگ ‌یهای اکسپرسیونیست این است‬ ‫نم ‌یتوانست بقیه شعرش را بخواند و باید صدای‬
‫که بازیگران شخصی ‌تهایشان متحول‬ ‫خودش را دوباره م ‌یساخت و آن را کوک م ‌یکرد‪.‬‬
‫نم ‌یشوند مثل نمایش «چخوف»‪.‬‬ ‫صحنه لباس پوشیدن یک صحنه پنج دقیق ‌های‬
‫او حتی این کار را تقویت م ‌یکند و‬ ‫یکسره است و نم ‌یتوان در سینما بازیگری را پیدا‬
‫هنگامی که م ‌یخواهد تکلیف بازیگر را‬
‫با مخاطب خودش روشن کند ی ‌کباره‬ ‫کرد که این نقش را بازی کند‪.‬‬
‫صفت بازیگر خودش را عشق م ‌یگذارد‪.‬‬ ‫او ادامهداد‪ :‬امروز یکی از بهتریندور‌ههای تئاتر ایران‬
‫در تعزیه هم همی ‌نطور است‪ ،‬نقش ُحر‬ ‫است زیرا م ‌یتوانید ببینید که ترجمه تئاتری چقدر‬
‫نقشی است که تحول پیدا م ‌یکند اما‬ ‫کم شده است و کارگردانان تئاتر برای اجرایشان رشد‬
‫یک نقش که شمر است‪ ،‬دقیقا همان‬ ‫خوبی کرد‌هاند‪ .‬هر بازیگر خوبی که در سینماست از‬
‫تئاتر آمده است‪ ،‬تئاتر به سینما هم سرویس م ‌یدهد‪.‬‬
‫شخصیت اکسپرسیونستی است‪.‬‬ ‫به غیر از این دوران‪ ،‬دوران درخشان دیگری هم که‬
‫این کارگردان ادامه داد‪ :‬نمایش یک هنر‬ ‫ساعدی‪ ،‬انتظامی و نصیریان به تئاتر آمد‌هاند‪ ،‬وجود‬
‫زنده است‪ .‬بسیاری از هنرها نتوانست ‌هاند‬
‫دوام بیاورند اما نمایش یک هنر باستانی‬ ‫داشته است‪.‬‬
‫است که در کنار مدرنیته دوام پیدا کرده‬ ‫تقوایی اظهار کرد‌‪ :‬زمانی که من به این کار دعوت‬
‫شدم سه اجرا از سه گروه متفاوت را دیدم که به‬
‫است‪.‬‬ ‫دلیل کمبود نقش برخی از بازیگران مجبور بودند‬
‫او درباره معماری تکیه گفت‪ :‬تکی ‌هها‬ ‫چند نقش را بازی کنند و از همین سه گروه که‬
‫همیشه زود ساخته م ‌یشوند و تکی ‌ههای‬ ‫بهتری ‌نهای تعزیه ایران بودند از یک گروه خواستم تا‬
‫تابستانی یا زمستانی از طریق یک دیوار‬ ‫دوباره بازی کنند و بالاخره پذیرفته شدند و هنگامی‬
‫که به مرحله فیل ‌مبرداری رسیدیم تنها ‪ ۱۱‬روز برای‬
‫ساخت و ارسال این فیلم به یونسکو مهلت داشتیم‪.‬‬
‫من در این فیلم تنها دو دوربین با خودم بردم اما در‬
   29   30   31   32   33   34   35   36   37   38   39