Page 4 - Hamyon Issue No. 0 - Dec. 2011
P. 4
آغازی بر بزرگداشت وریا مظهر (و .م .آیرو) 4
پیمان وها بزاده
آی��رو را از دید خ��ودش ببینیم .نوید، ﭘﯿﻮﺳﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪ ﺑﯽ .ﺳﯽدر ش��ب دوش��نبه ۲۵آوریل ،۲۰۱۱در آپارتمانی در
به گون های ،در نوش��ت هاش به پدیدهی حوم هی هلس��ینک ِی فنلان��د ،وریا مظه��ر ( )۱۳۵۴-۱۳۹۰یا
دوس��تی از ف��راز فاصل��ه م یپ��ردازد. «آیرو» (وریای برعکس) ،همانگونه که خود دوس��ت داش��ت
مقال ههائی مانند نوشت هی اوست که به نامیده ش��ود ،بر اثر ایس��ت قلبی در س��ن س یوشش سالگی
من این امیدواری را م یدهد که روزی درگذش��ت و داغ رهس��پاری ش��تابزدهاش به سوی سرزمین
دوس��تان آیرو مکاتبات خود با وریا را ب یمرز رازها را ،در آوار ش��گفتی و ناباوری ،بر دل دوس��تان و
دوس��تدارانش نهاد .ورود آیرو به ش��عر ُرخدادی بود چندان
در یک کتاب گرد آورند. ک مهمتا که معاصر ب��ودن با او به تنهائی م یتواند اقبالی بس
همچنی��ن در این بر گه��ا ،ریبوار بزرگ برای هر جس��تجوگر فروتن شعر باشد .از این رو ،برای
کریمی ک��ه او نیز دوس��ت و همزبان من و دوس��تان و دوستداران آیرو که هر یک در این ویژهنامه
و همش��هری آی��رو ب��ود ،در دو مقاله به آیرو و ش��عرش ادای سهمی کردهایم ،نْف ِس شناختن آیرو
فارس��ی و ُکردی نگاهی به ش��عرهای و ش��ناخت شعر او ،و نیز رس��یدن به پهن هی دس تنیافتنی و
آی��رو به زب��ان ُکردی م یکن��د .گفته ب یمرِز شعر از راه پر پی چوخمی که آیرو پیش چشم ما گشود،
ش��د که آیرو در زبان فارس��ی به شعر
رسید و سپس به شعر ُکردی پرداخت. موهبتی تکرارناشدنی است.
کریمی به روند ورود آیرو به ش��عر در آی��روی ُکردزب��ان که در زبان فارس��ی ،در زبانی غیر از
زبان مادریش م یپردازد و با مطالع های زبان مادری خود ،به ش��عر رس��یده بود ،توانس��ته بود حضور
کوتاه اّما تطبیقی شعرهای ُکردی وریا ش��عر در زندگی را کش��ف کند .برای آیرو شعر در زندگی ُرخ
م�� یداد ،و پس برای او زبان راهی بود سرراس��ت به تجرب هی
را معرفی م یکند. شعری در زندگی روزم ّره ،و نه مانعی برای درک شعر از طریق
حس��ین نو شآذر ،از دوس��تان پیچیدهس��از یهای تصویری و تحمیل احساس بر واژه ــ که
نزدیک آیرو ،در سوگنام های برای آیرو بیشتر «شعر»های امروز فارس��ی در آ نها اسیرند .از این رو،
به مساله مرگ شاعر م یپردازد ،مرگی گون های «مادیّت» از شعر آیرو م یتراوید .کشف شعری ِت زندگی
که هرگز س��اده و سرراس��ت نیست،
درس��ت از آن رو که مرگ یک ش��اعر از شع ِر آیرو پدیدهای ک مهمتا و تجرب های نایاب م یسازد.
اس��ت .بر اساس گمان های پس از مرگ این نخستین ویژهنام های است که به زندگی و آثار آیرو
آیرو در اینترنت منتشر شد ،نوشت هی م یپردازد .دوس��ت زیبایم آیرو با رهسپاری خود به من نشان
ن��و شآذر مرگ ش��اعر را خودکش��ی که عضوی از یک خانواده بزرگ هس��تم :خانواده دوس��تان و
م ینام��د ،که درس��ت نیس��ت ،اّما هر دوستدارانش .به همت تشوی قها و یاری این خانوادهی گسترده
آنچه نو شآذر در مورد مرگ ش��اعر ،و بود که موفق به انتشار این ویژهنام ه شدم .هر یک از نویسندگان
پس ناگزیر زندگ��ی او ،م یگوید جای این ویژهنام ه از منظری خاص به جنب های از زندگی و آثار آیرو
درنگ و اندیش��ه دارد .شعرهای اعظم م یپردازد .کیامرث باغبانی که دوست دیرین و همشهری آیرو
حسینی و منتاتو را نیز م یتوان در این در هلس��ینکی بود ،در نوش��ت هاش زندگ ینام های از آیرو را بر
اساس خاطرات و مشاهدات خانوادهی وریا مظهر ارائه م یدهد.
پ سزمینه خواند و تفسیر کرد. این زندگ ینامه جنب ههای جالبی از زندگی وریا مظهر را روشن
دکتر علیرضا زرین در مقال هاش م یسازد و امید است که این مقاله راه را برای سرگذش تهای
ب��ه رابط هی میان م��رگ و تنهائی در دیگر آیرو که در این زندگ ینامه نگنجنیدهاند ،هموار س��ازد.
ش��عر آیرو م یپردازد و نشان م یدهد آیرو جنب ههای بسیاری از زندگی خود را با صداقت با دوستان
که ش��عر آی��رو ه مزمان ش��اهد روند نزدیکش در میان گذاش��ته بود و شناخت راستین شاعری به
س��اختن و ویران کردن ش��اعر است. نام آیرو بدون پرداختن به این جنب ههای
پ��ردازش جزئی��ات ،ش��عر وری��ا را از
حساس��یتی دقیق برخ��وردار م یکند پیچیدهی زندگی وی ممکن نیست.
چنان که گویی دغدغ هی اش��یاء روند درس��ت به همین سبب است که
درک او از هس��تی خوی��ش را ممکن یادنام هی مه��دی نوید در این ویژهنام ه
م یسازد .هادی ابراهیمی نیز با دقتی خوش م ینش��یند .نوید که دوس ِت دل
ک میاب نگرش��ی دارد به چند ش��عر از آیرو بود ،یکی از نام ههائی را که آیرو به
آیرو تا ش��یوههای جدائی شعر آیرو از او نوشته بود ،با ما شریک م یشود و این
ش��عر چیرهی فارسی را نش��ان دهد. چنین به م��ا فرصتی م یدهد تا دنیای
سال * ۱پائیز * ۱۳۹۰شماره صفر 4
پیمان وها بزاده
آی��رو را از دید خ��ودش ببینیم .نوید، ﭘﯿﻮﺳﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪ ﺑﯽ .ﺳﯽدر ش��ب دوش��نبه ۲۵آوریل ،۲۰۱۱در آپارتمانی در
به گون های ،در نوش��ت هاش به پدیدهی حوم هی هلس��ینک ِی فنلان��د ،وریا مظه��ر ( )۱۳۵۴-۱۳۹۰یا
دوس��تی از ف��راز فاصل��ه م یپ��ردازد. «آیرو» (وریای برعکس) ،همانگونه که خود دوس��ت داش��ت
مقال ههائی مانند نوشت هی اوست که به نامیده ش��ود ،بر اثر ایس��ت قلبی در س��ن س یوشش سالگی
من این امیدواری را م یدهد که روزی درگذش��ت و داغ رهس��پاری ش��تابزدهاش به سوی سرزمین
دوس��تان آیرو مکاتبات خود با وریا را ب یمرز رازها را ،در آوار ش��گفتی و ناباوری ،بر دل دوس��تان و
دوس��تدارانش نهاد .ورود آیرو به ش��عر ُرخدادی بود چندان
در یک کتاب گرد آورند. ک مهمتا که معاصر ب��ودن با او به تنهائی م یتواند اقبالی بس
همچنی��ن در این بر گه��ا ،ریبوار بزرگ برای هر جس��تجوگر فروتن شعر باشد .از این رو ،برای
کریمی ک��ه او نیز دوس��ت و همزبان من و دوس��تان و دوستداران آیرو که هر یک در این ویژهنامه
و همش��هری آی��رو ب��ود ،در دو مقاله به آیرو و ش��عرش ادای سهمی کردهایم ،نْف ِس شناختن آیرو
فارس��ی و ُکردی نگاهی به ش��عرهای و ش��ناخت شعر او ،و نیز رس��یدن به پهن هی دس تنیافتنی و
آی��رو به زب��ان ُکردی م یکن��د .گفته ب یمرِز شعر از راه پر پی چوخمی که آیرو پیش چشم ما گشود،
ش��د که آیرو در زبان فارس��ی به شعر
رسید و سپس به شعر ُکردی پرداخت. موهبتی تکرارناشدنی است.
کریمی به روند ورود آیرو به ش��عر در آی��روی ُکردزب��ان که در زبان فارس��ی ،در زبانی غیر از
زبان مادریش م یپردازد و با مطالع های زبان مادری خود ،به ش��عر رس��یده بود ،توانس��ته بود حضور
کوتاه اّما تطبیقی شعرهای ُکردی وریا ش��عر در زندگی را کش��ف کند .برای آیرو شعر در زندگی ُرخ
م�� یداد ،و پس برای او زبان راهی بود سرراس��ت به تجرب هی
را معرفی م یکند. شعری در زندگی روزم ّره ،و نه مانعی برای درک شعر از طریق
حس��ین نو شآذر ،از دوس��تان پیچیدهس��از یهای تصویری و تحمیل احساس بر واژه ــ که
نزدیک آیرو ،در سوگنام های برای آیرو بیشتر «شعر»های امروز فارس��ی در آ نها اسیرند .از این رو،
به مساله مرگ شاعر م یپردازد ،مرگی گون های «مادیّت» از شعر آیرو م یتراوید .کشف شعری ِت زندگی
که هرگز س��اده و سرراس��ت نیست،
درس��ت از آن رو که مرگ یک ش��اعر از شع ِر آیرو پدیدهای ک مهمتا و تجرب های نایاب م یسازد.
اس��ت .بر اساس گمان های پس از مرگ این نخستین ویژهنام های است که به زندگی و آثار آیرو
آیرو در اینترنت منتشر شد ،نوشت هی م یپردازد .دوس��ت زیبایم آیرو با رهسپاری خود به من نشان
ن��و شآذر مرگ ش��اعر را خودکش��ی که عضوی از یک خانواده بزرگ هس��تم :خانواده دوس��تان و
م ینام��د ،که درس��ت نیس��ت ،اّما هر دوستدارانش .به همت تشوی قها و یاری این خانوادهی گسترده
آنچه نو شآذر در مورد مرگ ش��اعر ،و بود که موفق به انتشار این ویژهنام ه شدم .هر یک از نویسندگان
پس ناگزیر زندگ��ی او ،م یگوید جای این ویژهنام ه از منظری خاص به جنب های از زندگی و آثار آیرو
درنگ و اندیش��ه دارد .شعرهای اعظم م یپردازد .کیامرث باغبانی که دوست دیرین و همشهری آیرو
حسینی و منتاتو را نیز م یتوان در این در هلس��ینکی بود ،در نوش��ت هاش زندگ ینام های از آیرو را بر
اساس خاطرات و مشاهدات خانوادهی وریا مظهر ارائه م یدهد.
پ سزمینه خواند و تفسیر کرد. این زندگ ینامه جنب ههای جالبی از زندگی وریا مظهر را روشن
دکتر علیرضا زرین در مقال هاش م یسازد و امید است که این مقاله راه را برای سرگذش تهای
ب��ه رابط هی میان م��رگ و تنهائی در دیگر آیرو که در این زندگ ینامه نگنجنیدهاند ،هموار س��ازد.
ش��عر آیرو م یپردازد و نشان م یدهد آیرو جنب ههای بسیاری از زندگی خود را با صداقت با دوستان
که ش��عر آی��رو ه مزمان ش��اهد روند نزدیکش در میان گذاش��ته بود و شناخت راستین شاعری به
س��اختن و ویران کردن ش��اعر است. نام آیرو بدون پرداختن به این جنب ههای
پ��ردازش جزئی��ات ،ش��عر وری��ا را از
حساس��یتی دقیق برخ��وردار م یکند پیچیدهی زندگی وی ممکن نیست.
چنان که گویی دغدغ هی اش��یاء روند درس��ت به همین سبب است که
درک او از هس��تی خوی��ش را ممکن یادنام هی مه��دی نوید در این ویژهنام ه
م یسازد .هادی ابراهیمی نیز با دقتی خوش م ینش��یند .نوید که دوس ِت دل
ک میاب نگرش��ی دارد به چند ش��عر از آیرو بود ،یکی از نام ههائی را که آیرو به
آیرو تا ش��یوههای جدائی شعر آیرو از او نوشته بود ،با ما شریک م یشود و این
ش��عر چیرهی فارسی را نش��ان دهد. چنین به م��ا فرصتی م یدهد تا دنیای
سال * ۱پائیز * ۱۳۹۰شماره صفر 4