Page 36 - Shahrvand BC No.1220
P. 36
‫ ‹هنر‬

‫‪36‬‬

‫ربعه سینماگران‪ :‬رهنما‪ ،‬غفاری‪ ،‬کاووسی‪ ،‬گلستان‬

‫دکتر بیژن باران‬

‫ناآشنایی تهی ‌هکنندگان با مبانی بنیانی سینما از بزرگ‌ترین موانع ادامه‬ ‫‪ -‬بخش دوم و پایانی ‪-‬‬ ‫سال متسیب ‪ /‬شماره ‪ - 1220‬جمعه ‪ 15‬ید ‪1391‬‬
‫فعالیت او در کارگردانی بود‪ .‬تنها فیلم بلند سینمایی به کارگردانی‪،‬‬ ‫کاووسی‪ .‬هوشنگ ‪ ۱۳۰۱‬تهران ‪ -‬کارگردان‪ ،‬نویسنده‪ ،‬منتقد‪،‬‬
‫مصاحبه با بهنو د م ‌یگوید‪ :‬از دیدن مراسم تاجگذاری در تلویزیون‬ ‫بنیان‌گذار نقد تحلیلی است‪ .‬او ترکیب فیلم فارسی را برای فیلم‌های‬ ‫‪In touch with Iranian diversity‬‬
‫«استفراق» به او دست داد‪ .‬او از تلف شدن سرمایه ملی یک کشور‬ ‫تهی ‌هکنندگی او در دهه ‪ ۱۳۴۰‬خانه کنار دریا بود‪.‬‬ ‫آبگوشتی‪ ،‬رقص ‪ -‬آوازی‪ ،‬بزن بزن تو کافه رایج ‪ -‬ضرب کرد‪ .‬در فرانسه‬
‫نخستین سینه کلوب ایران را بنیان نهاد‪ .‬سینه از مشتقات واژه‬ ‫به دلیل علاقه به سینما با راهنمایی دوستی‪ ،‬از حقوق به فیلم‌سازی‬ ‫‪Vol. 20 / No. 1220 - Friday, Jan. 4, 2013‬‬
‫فقیر در تشریفات نمایشی صحبت نم ‌یکند‪.‬‬ ‫سینما ست‪ .‬هر یکشنبه نمایش آثار موجود در انبار فیلمها با تفسیر‪،‬‬ ‫تغییر رشته داد‪ .‬ادامه تحصیلات خود را در مدرسه عالی آموزش‬
‫غلو در شهرت او به خاطر آشنایی ‪ ۸‬ساله با فروغ فرخزاد محبوب‌ترین‬ ‫گف ‌توگو‪ ،‬بحث برگزار می‌شد‪ .‬جوانان حاضر در این نشست‌ها‪ :‬بهرام‬ ‫سینماتوگرافی ایدک ‪ IDHEC‬از سر گرفت‪ .‬در استودیوهای پاریس‬
‫شاعر ایرانی‪ ،‬شم کسب‪ ،‬توان مدیریت مالی‪ ،‬هوش سرشار‪ ،‬تبلیغ‬ ‫با فیلم‌سازانی چون کلود اوتان لارا‪ ،‬ژان پل لوشانوا‪ ،‬ژان لاویرون و‬
‫رسانه‌ای خود است‪ .‬او در مصاحبه‌ها بخاطر حضور ذهن‪ ،‬اطلاعات‬ ‫بیضایی‪ ،‬هژیر داریوش‪ ،‬بهرام ر ‌یپور‪ ،‬پرویز دوایی‪ ،‬پرویز نوری‪.‬‬
‫عمومی‪ ،‬متکلم وحده بودن – از خودش تعریف م ‌یکند‪ .‬این عمل دراز‬ ‫سینه کلوب ایران در آبان ‪ ۱۳۳۸‬نخستین فستیوال بی ‌نالمللی فیلم‬ ‫کریستین ژاک کار کرد‪.‬‬
‫مدت به ضرر خلاقیت هنری مستمر او می‌باشد‪ .‬او با کمال دندانگردی‬ ‫ایران را برگزار کرد‪ .‬این جشنواره که در سینما نیاگارا‪ /‬جمهوری‬ ‫پس از ‪ ۳‬سال در تهی ‌هکنندگی و فیلم‌سازی فار ‌غالتحصیل شد؛ سپس‬
‫به تدفین فریدون در مونیخ کمک مالی نکرد؛ خانه فروغ را به موزه‬ ‫برگزار گردید‪ ،‬راهگشای جشنواره‌های سینمایی بعدی از جمله‬ ‫در دانشکده ا دبیات سوربن دکترای فیلمولوژی را خواند‪ .‬رشته‌ای‬
‫خصوصی تبدیل نکرد؛ در لندن کمک به تشکیل نهاد نشر آثار ادبی و‬ ‫جشنواره جهانی فیلم تهران شد که وزارت فرهنگ و هنر برگزار می‬ ‫که به گفته کاووسی ربطی به تکنیک سینما نداشت بلکه درباره‬
‫کرد‪ .‬پس از برگزاری دوره نخست جشنواره فیلم‪ ،‬با دخالت‌های مکرر‬ ‫جامعه‌شناسی سینما بود‪ .‬وی در دوره تحصیل‪ ،‬برنامه زبان فارسی را‬
‫معرفی نویسندگان فارسی به جایزه نوبل ادبیات نکرد‪.‬‬ ‫در رادیو پاریس بنیان نهاد‪ .‬پس از بازگشت به ایران فعالیت سینمایی‬
‫‪------------------------‬‬ ‫ساواک تعطیل شد‪.‬‬
‫منابع‪۲۳-۱۲-۲۰۱۲ :‬‬ ‫این عضو فعال پیشین مجمع فرانسوی مهندسان و تکنسین‌های‬ ‫را با کارگردانی ناتمام فیلم ماجرای زندگی در ‪ ۱۳۳۳‬آغاز کرد‪.‬‬
‫سینما‪ ،‬صاحب امتیاز و مدیر مجله هنر و سینما‪ ،‬معاون پیشین اداره‬ ‫پیش از آن‪ ،‬در جنگ جهانی دوم که نه تلویزیون وجو د داشت و‬
‫پانویس‪ .‬گلستان در نوشتن با دوربین مفصل زیر را دار د که باید‬ ‫کل امور سینمایی‪ ،‬رییس اداره نمایش وزارت فرهنگ و هنر‪ ،‬دبیر کل‬ ‫نه رادیو هم ‌هگیر بود‪ ،‬فیلم‌های خبری از میدان جنگ و سیاست از‬
‫با فروغ این را بحث و فحص کرده باشد؛ زیرا این مفهوم در چند‬ ‫جشنواره فیلم فیلم‌سازان آسیا و اقیانوسیه ‪ ،۱۳۵۷ -۱۳۵۳‬کارشناس‬ ‫آلمان و انگلیس به تهران می‌رسیدند‪ .‬مردم برای آگاهی یافتن از‬
‫مفصل شعری فروغ از جمله‌ای مرز پرگهر دیده می‌شو د‪ :‬در جای‬ ‫رسمی سینما در وزارت دا دگستری‪ ،‬مدیریت خانه فرهنگ فیلم‪،‬‬ ‫رویدادهای جنگ به سینما می‌رفتند‪ .‬این اقبال همگانی به سینما‬
‫ديگری با اشاره به دستور وزارت فرهنگ و هنر و رئيس آن نوشتم‪:‬‬ ‫نماینده ایران در دومین مجمع فیلم‌سازان و نویسندگان سینمایی در‬ ‫بازرگانان و سرمای ‌هداران صنایع دیگر را به سوی سینما کشاند‪ .‬در‬
‫من اصلًا از اسم رئيس کهير م ‌یگيرم‪ .‬بس که رئيس کاهی ديد‌هام‪،‬‬ ‫پاریس ‪ ،۱۹۵۶‬نماینده ایران به عنوان ناظر در هیات داوران دهمین‬ ‫تهران و شهرستان‌ها سالن‌هایی ساخته شدند‪ .‬شوروی و آمریکا هم‬
‫رئيس‌های کوتاه و رئيس‌های بلند‪ ،‬رئيس‌های پشت ميزهای بزرگ‬ ‫فیلم‌هایی آوردند‪ .‬نمایش فیلم‌های خارجی رونق یافت‪ .‬در این زمان‬
‫توی اتاق‌های بزرگ و رئيس‌های زير کله‌های کوچک توی حلقه‌های‬ ‫دوره جشنواره فیلم کن ‪۱۹۵۷‬بود‪.‬‬ ‫اسماعیل کوشان سازمان میترا ‪ /‬پارس فیلم را تاسیس کرد؛ به ساخت‬
‫تنگ‪ ،‬رئيس‌های افقی‪ ،‬رئيس‌های عمودی‪ -‬همه با سرنوشتی بسته‬ ‫کتب کاووسی‪ :‬برگردان کتاب‌های داستانی‪ ،‬تاریخی و شعر پارسی به‬
‫به امضايی‪ ،‬حتی گاهی امضا درمحضری‪ .‬هفته‌نامه‌ی بامشاد‪ ،‬شماره‌ی‬ ‫فرانسه‪ ،‬بنیان نهادن نقد تحلیلی سینما در ایران‪ .‬تدریس فیل ‌مشناسی‪.‬‬ ‫فیلم‪ ،‬دوبله‪ ،‬نمایش فیل ‌مهای خارجی پرداخت‪.‬‬
‫‪ ،٦٣‬دوشنبه ‪ ۱۴‬تير ‪ .١٣٤٤‬امضای محضر طلاق و ازدواج آقای‬ ‫کارگردان‪ :‬ماجرای زندگی ‪ ۱۳۳۴‬ناتمام‪ ،‬هفده روز به اعدام ‪،۱۳۳۵‬‬ ‫آغاز دهه ‪ ۱۳۳۰‬نقدنویسی با نشر مجلات تخصصی سینما در ایران‬
‫مهرداد زهرمار پهلبد و والاحضرت شمس پهلوی‪ .‬با يک امضا اين‌ها‬ ‫وقتی که آفتاب غروب م ‌یکند ‪ ۱۳۳۸‬ناتمام‪ ،‬خانه کنار دریا ‪.۱۳۴۸‬‬ ‫رایج شد‪ .‬منتقدانی چون هوشنگ کاووسی‪ ،‬فرخ غفاری و هژیرداریوش‬
‫‪ ۲۵‬سال پدر صاحب بچه را در آوردند‪ .‬اين است‪ .‬اين مربوط است به‬ ‫نویسنده فیلم‌نامه‪ :‬هفده روز به اعدام ‪ ،‬وقتی که آفتاب غروب می‌کند‪،‬‬ ‫پیش‌گامان نقدنویسی در این دوره بودند‪ .‬در این میان کاووسی که‬
‫يک سال بعد از ساختن فيلم خشت و آينه یعنی ‪ ۱۳۴۴‬که فستيوال‬ ‫به‌تازگی به ایران بازگشته بود در اندک زمانی پرچم جریان مبارزه با‬
‫پزارو از من دعوت کرد که بروم فستيوال را اداره بکنم‪ .‬رفتم و اين کار‬ ‫خانه کنار دریا‪ .‬بازیگر‪ :‬تار عنکبوت ‪ ،۱۳۴۲‬بیتا ‪.۱۳۵۱‬‬ ‫سینمای فارسی را به دست گرفت‪ .‬او با لحنی تند و پرخاشگر همه‬
‫در دهه ‪ ۱۳۴۰‬مستندهای دکتر کاووسی‪ ،‬رتبه دوم و دیپلم افتخار‬ ‫عناصر سینمای فارسی از فیلم‌نامه و کارگردانی تا بازیگری را به باد‬
‫را هم نکردم‪ .‬اين کارها يعنی چه؟‬ ‫کنگره استانداردهای مسکو را دریافت کردند‪ .‬مستند سوخ ‌‌تگیری‬
‫همیشه در سازش با قدرت سود و منافعی وجود دارد؛ در مبارزه با‬ ‫هواپیما‪ ،‬استاندارد صنعتی و تحقیقات علمی‪ ۱۰ ،‬دقیقه ای‪ ،‬رنگی‪۳۵ ،‬‬ ‫انتقاد گرفته؛ ارزش سینمایی و هنری آن‌ها را زیر سوال برد‪.‬‬
‫قدرت ضررهایی کلان و برای حفظ صداقت و شرافت هزینه‌هایی‬ ‫میلی‌متری‪ ،‬به سفارش سازمان استاندارد صنعتی ایران بود‪ .‬در میانه‬ ‫نشری ‌هها و مجله‌های ایران مطالبی در مورد فیلم و سینما چاپ کردند‬
‫گزاف‪ .‬اما چون در طول تاریخ بسیاری از مردم در مقابل وسوسه سود‬ ‫این دهه مستند بلند آتش و سنگ را برای سازمان رادیو تلویزیون‬ ‫که در ابتدا از نام بازیگران و اطلاعات کلی فیلم فراتر نمی‌رفت‪ .‬خبری‬
‫سازگاری با قدرت مقاومت کرد‌هاند و هزینه‌های گزاف برای صداقت‬ ‫ملی ایران نوشت‪ ،‬کارگردانی کرد‪ .‬این مستند ‪ ۳۵‬میلی‌متری و رنگی‬ ‫از نقد فیلم و حضور نقدنویسان در روزنامه‌ها نبود‪ .‬دکتر کاووسی گفته‬
‫پرداخت ‌هاند‪ ،‬انسانیت قادر بوده است که به سطح بالاتری از حیات‬ ‫در مورد اجرای گاز خوزستان‪ -‬آستارا و زندگی مردم پیرامون این خط‬ ‫است از آن زمان به بعد‪ ،‬با توجه به تجربیات و مشاهدات از سینمای‬
‫خود حرکت کند ‪ -‬آرام آرام و دردناک با عقب نشینی‌های متعدد اما‬ ‫مرسوم آن دوره‪ ،‬دیگر وسوسه چندانی برای فیلم‌سازی نداشت‪ .‬او‬
‫لوله بود‪http://fa.wikipedia.org/wiki/ .‬‬ ‫عمده توان خود را صرف نقدنویسی‪ ،‬تدریس و ساخت مستند کرد‪.‬‬
‫پیشرفتی ب ‌یخطا در طول زمان‪ - .‬نوام چامسکی‬ ‫گلستان‪ ۱۳۰۱ .‬شیراز‪ -‬مقیم انگلیس از ‪ .۱۳۵۴‬او آغازی چپگرا داشت‬
‫که مقاله نویسی‪ ،‬عکاسی‪ ،‬ادبیات و فیلم را بترتیب تجربه کرد‪ .‬او‬ ‫‪36‬‬
‫صاحب کارگاه فیلم و نویسنده چند کتاب داستان و ترجمه می‌باشد‪.‬‬
‫رک به گلستان ‪ -‬هنرمند میانه ‪http://www.asre-nou.net/php/‬‬
‫‪ view.php?objnr=24567‬و سبک نثر و مستند گلستان نشر خواهد‬

‫یافت‪ .‬بیضایی در نقد مستندهای گلستان نوشت‪:‬‬
‫فیلم اولی که او ساخت از قطره تا دریا ‪ ۱۳۳۶‬بود که در آن بیش از‬
‫حد اختلاف سطح بین ارزش تصویر و گفتار دیده می‌شد‪ .‬گلستان‬
‫اندیش ‌ههایی را که‌ نشده بود به تصویرهایی رسا تبدیل کند‪ ،‬با یک‬
‫آسان‌گیری نسبی بوسیله‌ی گفتار القا کرده بود‪ .‬ترکیب این فیلم‬
‫بیشتر به دلایل غیر سینمائی ولی دور اندیشانه (و من موافقم)‬
‫گسسته شده بود‪ ،‬کش داده شده بود‪ .‬بخش‌های فرعیش آنرا طولانی‬

‫کرده بود‪.‬‬
‫ولی گفتار پر طمطراق‪ ،‬موسیقی ملی‪ ،‬رنگ و جنبش‪ -‬خیلی‌ها را‬
‫از دیدن فیلم خشنود کرد‪ .‬در واقع موفقیت فیلم در آن بود که راه‬
‫را باز کرد تا گلستان کسب اعتباری‌ بکند‪ .‬پولی را که بابت ساختن‬
‫فیلم به او دادند صرف برپا کردن جای کار و تهیه‌ وسایل بکند‪ ،‬کمک‬
‫بگیرد‪ ،‬دستیارانی بیابد‪ ،‬برود سر کارهای جدی‌تر و براساس‌ طرح و‬

‫نقشه‪ ،‬و رفت‪.‬‬
‫حافظه او گزینه‌ای است جزییات مربوط به خودش را می‌تواند بازآوری‬
‫کند؛ ولی اعدام گلسرخی‪ ،‬شکنجه دکتر ساعدی‪ ،‬کشتار دانشجویان‪،‬‬
‫کارگران‪ ،‬جوانان در اعتصابات ‪ -‬در حافظه او ضبط نمی‌شوند‪ .‬او در‬
   31   32   33   34   35   36   37   38   39   40   41