Page 33 - Shahrvand BC No. 1217
P. 33
تاریخ/میراثفرهنگی ـ ـرا که در ایران طی کرده بود ،مشکلی نداشت ،ولی کشورهای عربی
و لا بلای این نثر زیبا و درخشــان نهفته است ،لذت برد هام و 33 و نیز ترکمنســتان و افغانستان بخ شهای خطرناک آن بود .در ابتدای
ســفر لرزان و ترسان شــروع کردم ،ولی به تدریج قوت قلب گرفتم و
بهر هور شــد هام .برای من ،هر بخش و هر صفحه از سفرنامه به در مراحلی دیگر هیچ خطری نم یتوانســت مــرا از راه بازدارد .دلیلش
سان شعر و همسان شعری است .به مثابه یک متن ،سفرنامه در هــم این بود که هر جا تردید پیدا م یکردم او را در پیش چشــم خود
شما چه تأثیراتی به جا گذارده است و چگونه رابطه ای روحی و م یدیــدم که م یگفت « :برو ...برو فرزند ...نهراس» .این جملات به من
نیــرو م یداد و مانند یک زره آهنین بــود که در مقابل هر خطری مرا
اندیشگی با آن داشت هاید؟
مصون م یداشت.
ـ ـبرای من هم همین طور بوده است و هست .من با ناصرخسرو یک
▪ ▪اگر قرار باشــد در جســتجوی نقط هی اوج و حضیضی در
رابطه عمیق پیدا کردم ،مانند هر خواننده ای که با نویسنده یک کتاب
پیدا م یکند .منتها فرقش در این بود که من سا لها با این کتاب زیستمسال متسیب /شماره - 1217جمعه 24رذآ 1391 شما در کجای سفرنامه خواهد بود؟ سـفـرتناماممهیباسشفیرنما،مبهه نسظطرر
و ما‌هها سفرنامه در دست ،پا به پای او حرکت کردم و به جاهایی رفتم به ســطر مانند یک قطع هی شیرینی است.
که او نگاه بر آن انداخته اســت و لمس کرده است این کتاب راهنمای همه جایش زیباســت .او یک مرد چند بعدی بوده اســت .او جهایش
حرکت من در سفر بود .بارها و بارها آن را خواندم به طوری که بسیاری بخ شهایی اســت که مانند یک انســان امروزی گزارش م یدهد و این
از بخ شهای آن را حفظ شــد‌هام .در طی سفر گویی که هر چهار نفر گزارش دقیقی است .جاهایی که به توصیف مساجد ،کلیساها ،قلع هها
(من و ناصرخسرو ،برادرش و غلام هندو) با هم حرکت م یکردیم و در
گفتگو بودیم و آ نها مرا راهنمایی م یکردند.
و مردم م یپردازد و مســاحت شــهرها را اندازه م یگیرد .جاهایی که
▪ ▪شمه ای از اهمیت ادبی و علمی و فلسفی اندیشه های ناصر انسا نهای خوب و بد را توصیف م یکند .در این او جها شخصیت علمی
و فلســف یاش را نشــان م یدهد .اما جایی که عمق شخصیت او ظاهر
خسرو را در آثارش به طور اعم و در سفرنام هاش به شکل اخص م یشود ،در سفر بازگشت او به بلخ است .به ویژه بخ شهای پر مخاطره
او که در عربســتان واقع است .حضیضی ندارد ،جز جاهایی که توضیح
بیان کنید. بیشــتری نداده است و من تشــنه آن بودم که توضیح بیشتری بدهد،
حتی اگر شده با یک کلمه.
ـ ـاهمیت ادبی ناصر خســرو به علت فارســی نوشــتنش است .او از
In touch with Iranian diversity در مقابل بنای هارونیه در مشهد ▪ ▪همچنیــن در مورد ســفرهای خود شــما در همپایی با
معدود کســانی اســت که با آن که زبان عربی را به خوبی میدانســت بر روی رود نیل ،آسوان ،مصر
از نوشــتن به زبان عربی خودداری کرد .بــه همین علت کتا بهای او ناصرخســرو ،نقط هی اوج و حضیض سفرهاتان را در کجا و چه
گنجینه ای از واژه های فارســی است .او توانسته است مطالب فلسفی مقبره بایزید در بسطام
را به خوبی با اســتفاده از واژه های فارسی بیان کند .او کتابی در باره وـق ـاتوتججسربــهفکر یرکدیید؟هنگام دیدار از مزار بایزید بســطامی در بســطام
حساب نوشته که در دست نیست .از نظر علمی ،بخ شهایی از سفرنامه
به علوم طبیعی م یپردازد مانند اثر جاذبه بر جذر و مد که بعدها توسط بود ،هنگامی که به فکرم رســید در جایی ایستاد‌هام که چنین ابرمرد
نیوتون و بعضی دانشــمندان دیگر همین توضیح داده شــد .فلسفه او خردمندی هزار ســال پیش از این ایستاده اســت و بر مزار این عارف
که در کتا بهای گشــایش و رهایش ،وجه دیــن ،جامع الحکمتین و بزرگ فاتحه ای خوانده اســت .سپس به راه پر خطر خویش ادامه داده
زادالمســافرین آمده است بر معتقدات شــیعه اسماعیلی قرار دارد .در و ســفرنامه ای نوشته اســت .تا به حال نقطه تقاطع من با او در سطح
ســفرنامه کمتر به فلســفه م یپردازد به جز چند جا کــه با بعضی از یک شهر بود ،شهرهایی که او رفته و اکنون پس از طی هزار سال من
دانشــمندان زمان ملاقات کرده است و اشاره کرده است که با آ نها در که به دنبال سایه او بودم از آ نها م یگذشتم و دگرگون یهای زیادی در
مورد فلســفه گفتگو کرده است .به طور کلی او مردی است که در سن آ نها م یدیدم .اما اکنون فاصله من با او چند متر یا چند ســانت بود.
چهل به کلی تغییر جهت ایدئولوژیک ،فلســفی و سیاسی م یدهد و به ای بســا که اکنون پا در جای پای او گذاشته و این تجربه عظیمی بود.
قول خودش از خواب بیدار م یشود .از آن به بعد همه آثارش در جهت نیز هنگام دیدار مزار ابوالعلاء معری در شــهر معره سوریه .رسیدن به
تبلیغ و ترویج تشــیع ،مبارزه سیاســی با ترکان سلجوقی ،و احترام به مسجدالحرام پس از این ســفر دراز و اولین دیدار کعبه .پس از تلاش
بســیار موفق شدن به سفر از ســفاجا در مصر به جده با کشتی ،دیدار
زبان و فرهنگ ایرانی در مقابل اعراب و ترکان سلجوقی م یشود. بوسعید در میهنه (ترکمنســتان) ،پیدا کردن بعضی شهرها و مکا نها
که تا به حال فکر م یکردم که از میان رفته اســت ،در حالی که وجود
▪ ▪آیا در مورد خاطر ســفرتان چیزی منتشــر کرد هاید و آیا دارد و اسام یشان تغییر کرده است و یا خراب ههایشان به جا مانده است .
کشف بعضی مطالب متن ســفرنامه که تا به حال مجهول بوده است.
در مقاله سلسله یک گذشــته سال چند در کرد؟ خواهید مـنتـبلشری اما حضیض سفرها جاهایی بوده اســت که به مشکل برخورد کرد‌هام.
کرد‌هام. منتشــر رانندگان اذیتم کرد‌هاند .جاهایی که پلیس کشورهای مسیر راه ،مشکل
این زمینه در مجله ایرا نشناســی در آمریکا منتشر کرد‌هام .مجموعه برایم درست کرد‌هاند و مانع سفرم شد‌هاند ،مثل سفر جده به طایف که
خاطرات این سفر که در واقع سفرنامه ای در سفرنامه است به نام «سفر پلیس در میان راه ،سواری حامل ما را متوقف کرد و سرنشینان سواری
بر گذشتنی» در دو جلد توسط انتشارات قطره در ایران زیر چاپ است را پیاده کرد و به راننده دستور داد تا مرا به جده برگرداند .ولی فکر کنم
که امیدوارم تا پایان سال منتشر شود. که اوج همه سفر ملاقات با خود اوست در بدخشان افغانستان ،پس از
Vol. 20 / No. 1217 - Friday, Dec. 14, 2012 ▪ ▪اگر قرار باشد که سفر نامه را در یک بند خلاصه کنید ،چه چاپ کتاب که م یخواهم حضوراً آن را به وی تقدیم کنم.
خواهید گفت؟ ▪ ▪خود من ،نزدیک چهل ســال اســت که هر از چند گاهی
ـ ـخواهم گفت که شــاهکار است .اثری بی نظیر از نظر ادبی ،جهان بخ شهایی از سفرنامه را خواند هام و از زیبایی زبان و بیان آن
بینی اجتماعی و علمی اســت که اطلاعات زیادی از وضع جغرافیایی، و همچنین اندیش ههای انسان فرهیخت های که در پس و پشت
تاریخی ،اجتماعی و علمی زمانش در منطقه وســیعی از جهان را ارایه
م یدهد.
ـ ـیک یا دو نمونه از برجســتگی محتوای علمی سفرنامه و دانش و
دانایی پیشرفت هی ناصرخسرو را توضیح دهید.
)Best West Engineers Ltd. Consulting Engineering (Structural, Seismic & Building Envelope
ﺩﮐﺘﺮ ﻣﻬﺪی ﻋﻠﻤﯽ▪
PhD, P. Eng., C. Struct. Eng.
Tel: 604 - 468 - 7304
خدمات▪ما▪در▪کل▪منطقه▪▪Greater▪ Vancouverشامل▪: Email: info@bwengs.com
ـ▪اراﺋه▪نقش ▪ههای▪محاسباتی▪برای▪ساختمانهای▪نوساز▪و▪مسکونی)▪(Certified▪Structural▪Drawings Website:www.bwengs.com
ـ▪بازدیدهای▪کارگاهی▪)▪(Field reviewدر▪مراحل▪احداﺙ▪و▪تطبیﻖ▪عملیات▪با▪نقش ▪هها▪و▪کد▪ساختمانی
ـ▪ایفای ▪Expert witnessدر▪موارد▪ساختمانی▪مطروحه▪در▪دادگاهها
33 ـ▪طر▪احی▪مقاوم▪سازی▪ساختما ▪نها▪و▪سازه▪های▪موجود▪در▪برابر▪زلزله▪)(Seismic Upgrade بیش▪از▪▪١٠سال▪سابقه▪تدریس▪در▪دانشکد ▪ه▪مهندسی▪سازه▪
Main Office: 211 - 3030 Lincoln Ave, Coquitlam, BC. V3B 6B4 دانشگاه▪صنعتی▪شریﻒ▪و▪سا ▪لها▪تجربه▪در▪طراحی▪و▪اجرای▪
)برای▪آدرﺱ▪دفاتر▪برنابی▪به▪و ▪ﺏسایت▪مراجعه▪فرماﺋید( ساختمان▪ها▪)▪١٥سال▪ایران▪ـ▪▪١٤سال▪کانادا▪و▪امریکا(
و لا بلای این نثر زیبا و درخشــان نهفته است ،لذت برد هام و 33 و نیز ترکمنســتان و افغانستان بخ شهای خطرناک آن بود .در ابتدای
ســفر لرزان و ترسان شــروع کردم ،ولی به تدریج قوت قلب گرفتم و
بهر هور شــد هام .برای من ،هر بخش و هر صفحه از سفرنامه به در مراحلی دیگر هیچ خطری نم یتوانســت مــرا از راه بازدارد .دلیلش
سان شعر و همسان شعری است .به مثابه یک متن ،سفرنامه در هــم این بود که هر جا تردید پیدا م یکردم او را در پیش چشــم خود
شما چه تأثیراتی به جا گذارده است و چگونه رابطه ای روحی و م یدیــدم که م یگفت « :برو ...برو فرزند ...نهراس» .این جملات به من
نیــرو م یداد و مانند یک زره آهنین بــود که در مقابل هر خطری مرا
اندیشگی با آن داشت هاید؟
مصون م یداشت.
ـ ـبرای من هم همین طور بوده است و هست .من با ناصرخسرو یک
▪ ▪اگر قرار باشــد در جســتجوی نقط هی اوج و حضیضی در
رابطه عمیق پیدا کردم ،مانند هر خواننده ای که با نویسنده یک کتاب
پیدا م یکند .منتها فرقش در این بود که من سا لها با این کتاب زیستمسال متسیب /شماره - 1217جمعه 24رذآ 1391 شما در کجای سفرنامه خواهد بود؟ سـفـرتناماممهیباسشفیرنما،مبهه نسظطرر
و ما‌هها سفرنامه در دست ،پا به پای او حرکت کردم و به جاهایی رفتم به ســطر مانند یک قطع هی شیرینی است.
که او نگاه بر آن انداخته اســت و لمس کرده است این کتاب راهنمای همه جایش زیباســت .او یک مرد چند بعدی بوده اســت .او جهایش
حرکت من در سفر بود .بارها و بارها آن را خواندم به طوری که بسیاری بخ شهایی اســت که مانند یک انســان امروزی گزارش م یدهد و این
از بخ شهای آن را حفظ شــد‌هام .در طی سفر گویی که هر چهار نفر گزارش دقیقی است .جاهایی که به توصیف مساجد ،کلیساها ،قلع هها
(من و ناصرخسرو ،برادرش و غلام هندو) با هم حرکت م یکردیم و در
گفتگو بودیم و آ نها مرا راهنمایی م یکردند.
و مردم م یپردازد و مســاحت شــهرها را اندازه م یگیرد .جاهایی که
▪ ▪شمه ای از اهمیت ادبی و علمی و فلسفی اندیشه های ناصر انسا نهای خوب و بد را توصیف م یکند .در این او جها شخصیت علمی
و فلســف یاش را نشــان م یدهد .اما جایی که عمق شخصیت او ظاهر
خسرو را در آثارش به طور اعم و در سفرنام هاش به شکل اخص م یشود ،در سفر بازگشت او به بلخ است .به ویژه بخ شهای پر مخاطره
او که در عربســتان واقع است .حضیضی ندارد ،جز جاهایی که توضیح
بیان کنید. بیشــتری نداده است و من تشــنه آن بودم که توضیح بیشتری بدهد،
حتی اگر شده با یک کلمه.
ـ ـاهمیت ادبی ناصر خســرو به علت فارســی نوشــتنش است .او از
In touch with Iranian diversity در مقابل بنای هارونیه در مشهد ▪ ▪همچنیــن در مورد ســفرهای خود شــما در همپایی با
معدود کســانی اســت که با آن که زبان عربی را به خوبی میدانســت بر روی رود نیل ،آسوان ،مصر
از نوشــتن به زبان عربی خودداری کرد .بــه همین علت کتا بهای او ناصرخســرو ،نقط هی اوج و حضیض سفرهاتان را در کجا و چه
گنجینه ای از واژه های فارســی است .او توانسته است مطالب فلسفی مقبره بایزید در بسطام
را به خوبی با اســتفاده از واژه های فارسی بیان کند .او کتابی در باره وـق ـاتوتججسربــهفکر یرکدیید؟هنگام دیدار از مزار بایزید بســطامی در بســطام
حساب نوشته که در دست نیست .از نظر علمی ،بخ شهایی از سفرنامه
به علوم طبیعی م یپردازد مانند اثر جاذبه بر جذر و مد که بعدها توسط بود ،هنگامی که به فکرم رســید در جایی ایستاد‌هام که چنین ابرمرد
نیوتون و بعضی دانشــمندان دیگر همین توضیح داده شــد .فلسفه او خردمندی هزار ســال پیش از این ایستاده اســت و بر مزار این عارف
که در کتا بهای گشــایش و رهایش ،وجه دیــن ،جامع الحکمتین و بزرگ فاتحه ای خوانده اســت .سپس به راه پر خطر خویش ادامه داده
زادالمســافرین آمده است بر معتقدات شــیعه اسماعیلی قرار دارد .در و ســفرنامه ای نوشته اســت .تا به حال نقطه تقاطع من با او در سطح
ســفرنامه کمتر به فلســفه م یپردازد به جز چند جا کــه با بعضی از یک شهر بود ،شهرهایی که او رفته و اکنون پس از طی هزار سال من
دانشــمندان زمان ملاقات کرده است و اشاره کرده است که با آ نها در که به دنبال سایه او بودم از آ نها م یگذشتم و دگرگون یهای زیادی در
مورد فلســفه گفتگو کرده است .به طور کلی او مردی است که در سن آ نها م یدیدم .اما اکنون فاصله من با او چند متر یا چند ســانت بود.
چهل به کلی تغییر جهت ایدئولوژیک ،فلســفی و سیاسی م یدهد و به ای بســا که اکنون پا در جای پای او گذاشته و این تجربه عظیمی بود.
قول خودش از خواب بیدار م یشود .از آن به بعد همه آثارش در جهت نیز هنگام دیدار مزار ابوالعلاء معری در شــهر معره سوریه .رسیدن به
تبلیغ و ترویج تشــیع ،مبارزه سیاســی با ترکان سلجوقی ،و احترام به مسجدالحرام پس از این ســفر دراز و اولین دیدار کعبه .پس از تلاش
بســیار موفق شدن به سفر از ســفاجا در مصر به جده با کشتی ،دیدار
زبان و فرهنگ ایرانی در مقابل اعراب و ترکان سلجوقی م یشود. بوسعید در میهنه (ترکمنســتان) ،پیدا کردن بعضی شهرها و مکا نها
که تا به حال فکر م یکردم که از میان رفته اســت ،در حالی که وجود
▪ ▪آیا در مورد خاطر ســفرتان چیزی منتشــر کرد هاید و آیا دارد و اسام یشان تغییر کرده است و یا خراب ههایشان به جا مانده است .
کشف بعضی مطالب متن ســفرنامه که تا به حال مجهول بوده است.
در مقاله سلسله یک گذشــته سال چند در کرد؟ خواهید مـنتـبلشری اما حضیض سفرها جاهایی بوده اســت که به مشکل برخورد کرد‌هام.
کرد‌هام. منتشــر رانندگان اذیتم کرد‌هاند .جاهایی که پلیس کشورهای مسیر راه ،مشکل
این زمینه در مجله ایرا نشناســی در آمریکا منتشر کرد‌هام .مجموعه برایم درست کرد‌هاند و مانع سفرم شد‌هاند ،مثل سفر جده به طایف که
خاطرات این سفر که در واقع سفرنامه ای در سفرنامه است به نام «سفر پلیس در میان راه ،سواری حامل ما را متوقف کرد و سرنشینان سواری
بر گذشتنی» در دو جلد توسط انتشارات قطره در ایران زیر چاپ است را پیاده کرد و به راننده دستور داد تا مرا به جده برگرداند .ولی فکر کنم
که امیدوارم تا پایان سال منتشر شود. که اوج همه سفر ملاقات با خود اوست در بدخشان افغانستان ،پس از
Vol. 20 / No. 1217 - Friday, Dec. 14, 2012 ▪ ▪اگر قرار باشد که سفر نامه را در یک بند خلاصه کنید ،چه چاپ کتاب که م یخواهم حضوراً آن را به وی تقدیم کنم.
خواهید گفت؟ ▪ ▪خود من ،نزدیک چهل ســال اســت که هر از چند گاهی
ـ ـخواهم گفت که شــاهکار است .اثری بی نظیر از نظر ادبی ،جهان بخ شهایی از سفرنامه را خواند هام و از زیبایی زبان و بیان آن
بینی اجتماعی و علمی اســت که اطلاعات زیادی از وضع جغرافیایی، و همچنین اندیش ههای انسان فرهیخت های که در پس و پشت
تاریخی ،اجتماعی و علمی زمانش در منطقه وســیعی از جهان را ارایه
م یدهد.
ـ ـیک یا دو نمونه از برجســتگی محتوای علمی سفرنامه و دانش و
دانایی پیشرفت هی ناصرخسرو را توضیح دهید.
)Best West Engineers Ltd. Consulting Engineering (Structural, Seismic & Building Envelope
ﺩﮐﺘﺮ ﻣﻬﺪی ﻋﻠﻤﯽ▪
PhD, P. Eng., C. Struct. Eng.
Tel: 604 - 468 - 7304
خدمات▪ما▪در▪کل▪منطقه▪▪Greater▪ Vancouverشامل▪: Email: info@bwengs.com
ـ▪اراﺋه▪نقش ▪ههای▪محاسباتی▪برای▪ساختمانهای▪نوساز▪و▪مسکونی)▪(Certified▪Structural▪Drawings Website:www.bwengs.com
ـ▪بازدیدهای▪کارگاهی▪)▪(Field reviewدر▪مراحل▪احداﺙ▪و▪تطبیﻖ▪عملیات▪با▪نقش ▪هها▪و▪کد▪ساختمانی
ـ▪ایفای ▪Expert witnessدر▪موارد▪ساختمانی▪مطروحه▪در▪دادگاهها
33 ـ▪طر▪احی▪مقاوم▪سازی▪ساختما ▪نها▪و▪سازه▪های▪موجود▪در▪برابر▪زلزله▪)(Seismic Upgrade بیش▪از▪▪١٠سال▪سابقه▪تدریس▪در▪دانشکد ▪ه▪مهندسی▪سازه▪
Main Office: 211 - 3030 Lincoln Ave, Coquitlam, BC. V3B 6B4 دانشگاه▪صنعتی▪شریﻒ▪و▪سا ▪لها▪تجربه▪در▪طراحی▪و▪اجرای▪
)برای▪آدرﺱ▪دفاتر▪برنابی▪به▪و ▪ﺏسایت▪مراجعه▪فرماﺋید( ساختمان▪ها▪)▪١٥سال▪ایران▪ـ▪▪١٤سال▪کانادا▪و▪امریکا(
