Page 22 - Shahrvand BC No. 1262

چه کسانی از این حقوق محروم م ‌یشوند‪ .‬هر یک از اصول شهروندی‬ ‫ولی وقتی از جزء به کل حرکت می کنیم آن وقت می توان دید که آیا‬ ‫ ‹زنان‬ ‫‪22‬‬‫سال مکی‌‌و تسیب ‪ /‬شماره ‪ - 1262‬جمعه ‪ 3‬نابآ ‪1392‬‬
‫دارای اما و اگرها و تبصره‌های فراوان است که اغلب باعث م ‌یشود‬ ‫واقعاَ و در عمل‪ ،‬ایرانیان با هم برابر هستند یا نیستند؟»‬
‫گرو‌ههایی از جامعه از آن حقوق محروم شوند‪ .‬زنان جزو «شهروندانی»‬ ‫که صحبت از منشور حقوق شهروندی در سطح دولت به میان آمده‬ ‫‪In touch with Iranian diversity‬‬ ‫‪22‬‬
‫وی در ا دامه گفتارش‪ ،‬اظهار داشت‪« :‬وقتی ما جوامع را نگاه می‬ ‫این سئوال مطرح شود که‪ ‬جایگاه زنان‪ ‬در این منشور چیست؟ چرا‬
‫هستند که اغلب مورد این اما و اگرها و تبصره‌ها قرار گرفته‌اند‪.‬‬ ‫کنیم می توانیم چهار نوع جامعه را از هم تشخصیص بدهیم‪ :‬یک نوع‬ ‫که تجربه بشری در کشورهای دیگر نشان می دهد که وقتی حقوق‬ ‫‪Vol. 21 / No. 1262 - Friday, Oct. 25, 2013‬‬
‫نگاهی عمیق تر به قواعد جذب و حذف جنسیتی در قوانین شهروندی‬ ‫جامعه ای که زنان را در فضای عمومی نمی پذیرند و می گویند زن‬ ‫شهروندی به صورت عام و کلی مطرح می شود‪ ،‬سالها و چه بسا دهه‬
‫نشان می‌دهد که ریشه اصلی این جذب و حذف جنسیتی را باید در‬ ‫باید در فضای خصوصی باشد‪ ،‬در نتیجه‪ ،‬زن را از بسیاری حوزه ها و‬ ‫ها و صد یا دویست سال طول کشیده تا زنان را به عنوان شهروند به‬
‫دوگانه‌ی عرصه عمومی‪ /‬عرصه خصوصی جستجو کرد‪ .‬تصور عامه‬ ‫فعالیت های اجتماعی و عمومی محروم می کنند‪ .‬برخی از کشورهای‬ ‫حساب بیاورند‪ .‬در واقع بحث عام در مورد حقوق شهروندی لزوماَ نمی‬
‫مردم بر این است که ‪ ‬اگر مرد امکان حضور مداوم را در عرصه عمومی‬ ‫منطقه خاورمیانه در این دسته قرار دارند‪ .‬یکسری دیگر از جوامع‬ ‫تواند زنان را به عنوان شهروند در بر بگیرد‪ ،‬همانطور که در کشورهای‬
‫دارد به این دلیل است که موجودی مستقل‪ ،‬منطقی و قوی است‬ ‫هستند که زن را در فضای عمومی می پذیرند ولی برابری جنسیتی‬ ‫مختلف ما شاهد چنین مسئله ای بوده ایم‪ .‬برای همین بحث من این‬
‫در حالی که زنان چون موجوداتی احساساتی‪ ،‬غیر منطقی‪ ،‬وابسته‬ ‫را نمی پذیرند؛ ایران امروز در این دسته قرار دارد‪ ،‬چنانچه فرانسه‬ ‫است که در حال حاضر واقعاَ ضرورت دارد که از حالت عام حقوق‬
‫و ضعیف هستند بنابراین نمی‌توانند در عرصه عمومی فعال باشند‪.‬‬ ‫آن زمان یعنی در قرن ‪ 18‬نیز در این دسته قرار داشت‪ .‬یکسری از‬ ‫شهروندی خارج شویم و به صورت خاص به حقوق شهروندی زنان‬
‫اما شاید علت اصلی این دوگانگی این است که برای حضور در عرصه‬ ‫جوامع هستند که برابری جنسیتی را در قانون می پذیرند ولی در‬
‫عمومی‪ ،‬مردان به حضور زنان در عرصه خصوصی نیاز مبرم داشتند و‬ ‫عمل برای تحقق برابری مشکل دارند‪ ،‬مشکل اصلی شان هم گذار از‬ ‫هم بپردازیم‪».‬‬
‫دارند تا وظیفه مراقبت از کودکان‪ ،‬سالمندان و تهیه خوراک و پوشاک‬ ‫برابری حقوقی به برابری واقعی جنسیتی است‪ .‬برخی از جوامع هم‬ ‫این استاد دانشگاه در ادامه گفتارش به تجربه کشور فرانسه در مورد‬
‫خانواده را بر عهده داشته باشند‪ .‬این ذهنیت و این نیاز باعث شکل‬ ‫هستند که برابری جنسیتی را می پذیرند ولی برابری شهروندی را‬ ‫منشور حقوق شهروندی پرداخت و اظهار داشت‪« :‬قبل از این که‬
‫گیری تمایز فراوانی بین عرصه عمومی و عرصه خصوصی و تبدیل‬ ‫نمی پذیرند مانند کشورهای اقماری شوروی یا کره شمالی یا کوبا‬ ‫حقوق شهروندی زنان به صورت خاص مطرح شود‪ ،‬ایده حقوق بشر در‬
‫حقوق شهروندی به یک گفتمان مردانه شده که عنصر جنسیت یا در‬ ‫که به این شکل است‪ .‬حالا ما اگر بخواهیم منشور حقوق شهروندی‬ ‫دوران جدید مطرح شد‪ .‬در دوران جدید در واقع بعد از انقلابات دینی‬
‫آن نادیده گرفته شد‌هاند و یا به صراحت از برخی از مهم‌ترین اصول‬ ‫زنان را بنویسیم باید بر اساس این دسته بندی‪ ،‬ببینیم جامعه ما در‬ ‫که در سده ‪ ۱۶‬میلادی اتفاق افتاد و سپس انقلابات اقتصادی که در‬
‫کدام دسته قرار گرفته است‪ .‬به خصوص که ما اکنون در جامعه ای‬ ‫سده ‪ ۱۸‬مطرح شد‪ ،‬ما در اواخر سده ‪ ۱۸‬با پدیده انقلاب سیاسی و‬
‫شهروندی حذف شده است‪.‬‬ ‫زندگی می کنیم که حداقل ایدئولوژی حکومتی و بخشی از جامعه‬ ‫حقوق بشر مواجه هستیم‪ .‬در واقع برای اولین بار انقلابی مثل انقلاب‬
‫در دهه‌های اخیر شاهد این بودیم که در بسیاری از نقاط جهان‪ ،‬زنان‬ ‫با برابری جنسیتی واقعاَ مشکل دارد‪ .‬برای همین نباید توهم داشته‬ ‫فرانسه و انقلاب آمریکا صورت گرفت‪ .‬در این دوره است که برای‬
‫بیش از پیش وارد عرصه‌های عمومی شد‌هاند و مردان نیز تا اندازه ای‬ ‫باشیم که مثلا اگر منشور حقوق شهروندی توسط دولت نوشته شود‬ ‫نخستین بار آمدند مطرح کردند که همه انسان‌ها فارغ از هرگونه تعلق‬
‫برخی از وظایف را در عرصه‌های خصوصی به عهده گرفت ‌هاند‪ .‬بنابراین‬ ‫برابری جنسیتی در آن لحاظ می شود‪ .‬حالا ما می خواهیم در این فضا‬ ‫نژادی‪ ،‬فرهنگی‪ ،‬طبقاتی‪ ،‬قومی و مذهبی‪ ،‬با هم برابر هستند‪ .‬یعنی‬
‫انتساب جنسیتی سنتی این دو عرصه کم کم در حال تغییر است و‬ ‫تنفس کنیم و در عین حال تغییر هم ایجاد کنیم‪ .‬بنابراین با توجه‬ ‫برابری سیاسی شهروندی مطرح شد‪ .‬بعدش این انقلا ‌بها به حوزه‬
‫از حالت تک جنسیتی خارج می‌شود‪ .‬برای همین است که امروزه‬ ‫به این فضا یا می شود یک منشور حقوق شهروندی زنان به صورت‬ ‫آموزش و بعد هم در حوزه خانواده مطرح شد‪ .‬البته برابری در خانواده‬
‫برخی از نظریه پردازان فمینیست بیش از هر چیز به دنبال تعری ‌فها‬ ‫هنجاری بنویسیم یعنی فارغ از شرایطی که در آن قرار داریم یعنی‬ ‫به عنوان آخرین حلقه‌ی برابری مطرح شد‪ .‬در همان اول که برابری‬
‫یک منشوری مثل منشور المپ دوگوژ‪ ،‬و یا باید یک منشور حقوق‬ ‫سیاسی شهروندی به میان آمد طبعاَ با انتقادات گسترده و شدیدی‬
‫و مفصل بندی‌های جدیدی بین این دو عرصه هستند‪».‬‬ ‫شهروندی زنان که راهبردی باشد و در این فضای خاص امروز جامعه‬ ‫مواجه شد‪ .‬اولین انتقادها به این ایده‪ ،‬توسط سنت گرایان دینی‬
‫‪ ‬‬ ‫بتوانیم آن را در عمل پیش ببریم‪ .‬پیشنهاد مشخص من این است که‬ ‫مطرح شد که برابری انسان‌ها را نمی‌پذیرفتند و م ‌یگفتند برابری‬
‫انسان‌ها یک ایده کفرآمیز است‪ .‬دومین شخصی که به ایده برابری‬
‫این استاد دانشگاه در ادامه سخنانش افزود‪« :‬نظریه‌های فمینیستی‬ ‫یک منشور هنجاری نوشته شود یعنی فارغ از شرایط حاضر‪».‬‬ ‫انتقاد کرد‪ ،‬کارل مارکس بود‪ .‬مارکس مطرح کرد که این برابری که‬
‫متعددی در مورد شهروندی وجود دارد ولی ‪ ‬ما در اینجا تنها به‬ ‫‪ ‬‬ ‫شما مطرح م ‌یکنید در واقع برابری شهروندان بورژوا لیبرال است‬
‫‪ ۳‬گروه آن اشاره م ‌یکنیم که در این اواخر بیشتر مورد بحث قرار‬ ‫و شهروندان واقعی جامعه شامل این برابری نم ‌یشوند‪ ،‬یعنی اقشار‬
‫گرفت ‌هاند و تاکید بیشتری بر مباحث فمینیست‌های تکثرگرا خواهیم‬ ‫دکتر مسرت امیرابراهیمی‪ :‬شهروندی و جنسیت‪ ،‬از نظریه تا‬ ‫زحمت کش شهروندان واقعی هستند که جزو این برابری محسوب‬
‫داشت‪ .‬زیرا به نظر می‌آید که با پیچیدگی جامعه ایران سنخیت‬ ‫عمل‬ ‫نم ‌یشوند‪ .‬پیرو این انتقاد‪ ،‬مارکس این ایده را مطرح کرد که باید از‬
‫بیشتری دارند‪ .‬این سه گروه عبار ‌تاند از‪« :‬شهروندی فراگیر»[‪،]۱‬‬ ‫این برابری تجریدی که مطرح م ‌یشود به طرف برابری خلاق و واقعی‬
‫«شهروندی ‪ ‬تفاوتگرا»[‪ ]۲‬و «شهروندی فراگیر مبتنی بر ‪ ‬تفاوت»[‪]۳‬‬ ‫مسرت امیر ابراهیمی‪ ،‬دارای دکترای جغرافیای شهری و فوق لیسانس‬ ‫رفت‪ .‬در این میان اما یکی از مهم‌ترین شخصیت‌های تاریخی که نقاد‬
‫(که این دو آخری مشتق از فمینیسم پست مدرن و تکثرگرا هستند)‪.‬‬ ‫جامعه شناسی شهری از پاریس و پژوهشگر در حوزه زنان‪ ،‬فضاهای‬ ‫این ایده‌ی برابری انسان‌ها بود‪« ‬اولمپ دوگوژ»‪ ‬بود که در اواخر قرن‬
‫عمومی و مجازی ‪ ،‬سخنران بعدی این نشست بود که سخنش را با‬ ‫‪ ۱۸‬در فرانسه این نقدها را به ایده برابری انسا ‌نها مطرح کرد‪ .‬منتها‬
‫حال نگاهی کوتاه بر این سه گروه بیندازیم‪:‬‬ ‫تأکید بر بغرنحی بافتار جامعه چندفرهنگی ایران آغاز کرد‪« :‬جامعه‬ ‫اولمپ دوگوژ برخلاف مارکس و برخلاف سنت گرایان مذهبی‪ ،‬برابری‬
‫‪ ‬‬ ‫متکثر ما امروز تبدیل به یک جامعه فوق العاده پیچیده ای شده‬ ‫انسا ‌نها را م ‌یپذیرفت ولی انتقادش به نویسندگان‪ ‬منشور برابری و‬
‫که نسخه پیچی برای آن بسیار دشوار است‪ .‬از سویی در سالهای‬ ‫حقوق بشر‪ ‬این بود که وقتی شما از برابری حرف می‌زنید‪ ،‬زنان را‬
‫‪ .۱‬شهروندی فراگیر با نگاه بی طرفانه نسبت به جنسیت‪ -‬که‬ ‫اخیر جامعه دچار تغییرات و تحولاتی شده که تا عمق جامعه رسوخ‬ ‫به حساب نم ‌یآورید و زنان جزو این برابری و حقوق بشر محسوب‬
‫به فمینیسم لیبرال نزدیک تر است‪ ،‬به برابری کامل بین زن و مرد در‬ ‫کرده‪ :‬از کاهش نرخ ازدواج‪ ،‬افزایش روز افزون طلاق‪ ، ،‬ورود بیش از‬ ‫نمی‌شوند و در واقع زن اساساَ به عنوان بشر و شهروند محسوب‬
‫حقوق شهروندی قائل است و به تفاو ‌تهای زنان و مردان و دوگانه‌ی‬ ‫پیش زنان به بازار کار رسمی و غیر رسمی‪ ،‬حضور چشمگیر زنان در‬ ‫نمی‌شود‪ .‬برای همین اولمپ دوگوژ آمد یک بیانیه ‪ ۱۷‬ماده ای مانند‬
‫عرصه خصوصی و عمومی توجهی ندارد‪ .‬به عبارت دیگر عقیده دارد‬ ‫دانشگاه‌ها‪ ،‬افزایش امکان دسترسی به اطلاعات و آگاهی بیش از پیش‬ ‫همان بیانیه حقوق شهروندی نوشت‪ .‬اما متأسفانه اولمپ دوگوژ که‬
‫که اعطای حقوق برابر به تمامی گروه‌های اجتماعی‪ ،‬مسئله نابرابری‬ ‫زنان و گروه‌های اجتماعی به وضعیت خود‪ ،‬و از طرف دیگر سنت‌ها‬ ‫تحلیل گر سیاسی روز بود و این بیانیه ‪ ۱۷‬ماده ای منشور حقوق‬
‫و طرد گروه‌های فرهنگی خاص از جمله زنان را حل م ‌یکند‪ .‬در این‬ ‫و قوانینی بس محافظه کارانه که گاه عقب گردهای چشمگیر را به‬ ‫زنان را نوشت در ‪ ۳۶‬سالگی به زیر گیوتین بردند و سر او را زدند‪.‬‬
‫نظریه هیچ گروهی نباید الویتی بر گروه دیگر داشته باشد و همین‬ ‫جامعه تحمیل م ‌یکند مانند ازدیاد ازدواج کودکان‪ ،‬تفکیک جنسیتی‪،‬‬ ‫شاید برایتان جالب باشد و بخواهید بدانید چهار اتهامی که به جرم آن‬
‫طور از بروز هر گونه خصوصیت فرهنگی خاص گرو‌هها در عرصه‬ ‫و قوانینی که در صدد هر چه محدود کردن بیشتر زنان و خانه نشینی‬ ‫سرش را بریدند چه بوده است‪ :‬اتهام اول‪ ‬آن بود که «وظایف زنانگی‬
‫عمومی باید اجتناب شود‪ .‬البته این نگاه مورد بحث و نقد فراوان قرار‬ ‫آن‌هاست‪ .‬مجموعه این عوامل باعث شده که جامعه ایران دستخوش‬ ‫اش را انجام نداده است»!اتهام دوم‪ ‬این که «در کارهایی که مربوط‬
‫گرفته است برای مثال گفته می‌شود که زمانی که برابری خواهی‬ ‫تحولات و بحران‌هایی شود که هم حکومت و هم خود جامعه را به‬ ‫به مردان هست دخالت کرده است»!‪ ‬اتهام سوم‪« ‬تشویش اذهان‬
‫کامل مد نظر است‪ ،‬این برابری‪ ،‬زنان و تمام گروه‌های اجتماعی‪،‬‬ ‫عمومی و نظم عمومی»؛ وبالاخره‪ ‬اتهام چهارم‪ ‬المپ دوگوژ‪ ،‬این بود‬
‫فرهنگی‪ ،‬اقتصادی ‪ ،‬قومی ‪ ،‬مذهبی را در بر م ‌یگیرد اما در واقع‬ ‫شدت غافلگیر و گاه مستأصل کرده است‪.‬‬ ‫که «سلطنت طلب است»؛ چرا که بیانیه ای را که نوشته بود تقدیم‬
‫انتظار م ‌یرود که این گروه‌ها خود را با گروه مرجع که تطبیق بدهند‬ ‫‪ ‬امروز که بحث منشور حقوق شهروندی مطرح شده است باید دید که‬ ‫کرده بود به ملکه‪ .‬آن قاضی هم که حکم اغدام با گیوتین را برای او‬
‫و تفاوت‌های خود را کنار بگذارند و کاملا یکسان با الگوی مرجع عمل‬ ‫در این جامعه متکثر و پیچیده چه باید کرد‪ .‬مسئله زنان و شهروندی‬ ‫صادر کرد آزادیخواه و انقلابی بود که علیه نظام سلطنتی و ظلم شاه‬
‫کنند‪ .‬پس این نظریه شهروندی (با نگاه بی طرفانه جنسیتی) در عین‬ ‫از سویی به دولت و قوانین شهروندی مربوط است و از سوی دیگر به‬
‫این که رهایی بخش است سرکوب گر نیز هست‪ ،‬زیرا این همه شمولی‬ ‫نهاد خانواده و جامعه مدنی ارتباط دارد‪ .‬یعنی به تک تک آحاد جامعه‬ ‫مبارزه کرده بود‪».‬‬
‫در واقع نوع دیگری از سرکوب زنان‪ ،‬کارگران‪ ،‬اقلیت‌ها و‪ ‬گروه‌های‬ ‫و پایبندی آنها به حقوق و وظایف شهروندی ربط می‌یابد! در فرصت‬ ‫امیر نیک پی در فضای بهت و سکوت حاضران‪ ،‬سکوت ناشی از‬
‫اجتماعی مختلف را به دنبال دارد و آ ‌نها را از حقوق شهروندی خاص‬ ‫اندکی که در اینجا دارم مسلماَ نمی‌توانم به تفصیل به نظری ‌ههای‬ ‫نحوه‌ی فجیع اعدام المپ دوگوژ و اتهام‌های عجیبی که به این زن‬
‫مختلف فمینیستی در باب حقوق شهروندی زنان بپردازم‪ ،‬پس تنها‬ ‫برابری خواه نسبت داده بودند‪ ،‬به سخنانش ادامه داد و‪ ‬بخشی از‬
‫خودشان محروم م ‌یکند‪ .‬‬ ‫اشاره‌های کوتاهی به چند نظریه فمینیستی در باب شهروندی خواهم‬ ‫بیانیه ای را که توسط اولمپ دوگوژ نوشته شده بود را برای حاضران‬
‫‪ ‬‬ ‫داشت‪ ،‬نظریاتی که تا حدی بیشتر به کار جامعه متکثر و پیچیده ما‬ ‫قرائت کرد‪ .‬سپس چند نکته را هم مطرح نمود‪« :‬اول‪ ‬این که می شود‬
‫می‌خورد‪ ،‬و بعد بحثم را با اشاراتی در مورد وضعیت زنان در ایران‬ ‫علیه یک نظم استبدادی مبارزه کرد و در جبهه ی آزادی خواهان‬
‫‪ .۲‬شهروندی ‪ ‬تفاوت گرا‪ - ‬برعکس نگاهش بر اساس‪ ‬تفاوت‪ ‬است‪،‬‬ ‫امروز پایان می‌دهم‪ .‬این بحث بیشتر برای باز کردن باب گفتگو و‬ ‫جای گرفت ولی لزوماَ دموکرات نبود‪ .‬دوم‪ ‬این که می شود به صورت‬
‫و بنابراین بحث تفاوت را در مقابل برابری مطرح م ‌یکند‪ .‬این نظریه‬ ‫طرح مسئله است و مطرح کردن راه حل‌های متفاوتی که در این مورد‬ ‫عام و کلی از حقوق انسان و بشر صحبت کرد بدون این که زنان و‬
‫پردازان فمینیست به جای این که به تفاوت زنان و مردان به عنوان‬ ‫اقشار دیگر را به حساب آورد‪ .‬سوم‪ ‬آیا وقتی که از اصول کلی و عام‬
‫یک ضعف برای زنان بنگرند‪ ،‬تفاوت را اتفاقاَ نقطه قوت زنان م ‌یدانند‪.‬‬ ‫ارائه شده است‪.‬‬ ‫حقوق بشر حرف می زنیم به معنای واقعی کلمه‪ ،‬برابری انسان ها را‬
‫بر این اساس حوزه عمومی که همیشه درگیر کلی گرایی‪ ،‬منطق‬ ‫بح ‌ثهایی که امروزه بر سر شهروندی در م ‌یگیرد اغلب با اشاره به‬ ‫می پذیریم؟»‪ ‬وی ادامه داد که‪« :‬با توجه به این سه مؤلفه به نظر‬
‫و دلیل بو ده است می‌تواند از مهار ‌تها و ارزش‌هایی که زنان در‬ ‫تقسیم بندی توماس هنری مارشال و عناصر سه گانه حقوق مدنی‪،‬‬ ‫می رسد که نباید از کل به جزء رسید بلکه باید از جزء به سوی کل‬
‫عرصه خصوصی خانواده و مراقبت و مادری به دست آورد‌هاند در‬ ‫سیاسی و اجتماعی که بر شمرده‪ ،‬آغاز می‌شود‪ .‬این عناصر سه‬ ‫حرکت کرد‪ .‬یعنی همانطور که می دانید اواخر سده ‪ 18‬اعلام کردند‬
‫کنار توانایی‌های بیولوژیکشان در عرصه عمومی استفاده بهینه کند‪.‬‬ ‫گانه عبار ‌تاند از عنصر مدنی (حق آزادي بيان‪ ،‬حق ماليكت و حق‬ ‫که همه با هم برابرند ولی متأسفانه ‪ 160‬سال طول کشید تا به زنان‬
‫این نظریه پر دازان عقیده دارند که عرصه عمومی می‌باید در برابر‬ ‫برخورداري از عدالت)‪ ،‬عنصر سياسي شامل حق مشاركت در اعمال‬ ‫حق رأی بدهند‪ .‬یا خود ما در فرهنگ مان و در آیات قرآن هم داریم‬
‫تفاو ‌تها و تکثر گروه‌های مختلف اجتماعی و فرهنگی حساس باشد‪،‬‬ ‫قدرت سياسي؛ حق برخورداري از انتخابات آزاد و عنصر اجتماعي که‬ ‫که همه برابر هستند ولی اگر از جزء شروع نکنیم و از کل شروع کنیم‬
‫و اجازه دهد تا این گروه‌ها در فضاهای متفاوت و در اشکال مختلف‬ ‫حق برخورداري از حداقل رفاه اقتصادي و امنيت؛ ‪ ‬حق سهيم شدن‬ ‫می توان در تفسیر همین آیه ها‪ ،‬به تبعیض آمیزترین نظرات و ایده‬
‫مسایل خود را بیان کنند و در کل‪ ‬تفاوت‪ ‬در برابر‪ ‬قدرت‪ ،‬پذیرفته و‬ ‫به طور كامل در ميراث اجتماعي‪ ،‬و همچنين حق زيستن به مانند يك‬ ‫ها رسید‪ .‬مثلا در فرهنگ و محاوره روزمره ی خودمان معمولا به طور‬
‫عام می گوییم همه انسان های ایرانی با هم برابرند‪ ،‬بسیار خوب‪ ،‬اما‬
‫به رسمیت شناخته شود‪».‬‬ ‫انسان متمدن است‪.‬‬ ‫اگر بخواهیم این معادله را از جزء شروع کنیم طبعاَ می پرسیم که‬
‫‪ ‬دکتر مسرت امیر ابراهیمی ادامه داد که‪« :‬یکی از نظریه پردازان‬ ‫در نگاه اول به نظر می‌آید که اصول شهروندی فراگیر است و شامل‬ ‫آیا زن و مرد با هم برابرند؟ آیا شیعه و سنی هم با هم برابرند؟ و آیا‬
‫معروف ت تفاوتگرا ایریس ماریون یانگ است‪ ،‬که نقد رادیکالی نسبت‬ ‫تمام شهروندان می‌شود زیرا با نگاهی کلی و عمومی وجوه مشترک‬ ‫دینداران و غیردینداران با هم برابرند؟ آیا کرد و فارس و ترک و بلوچ‬
‫به شهروندی فراگیر لیبرالی دارد و در مورد زنان و تمام گروه هایی‬ ‫شهروندان را در نظر م ‌یگیرد و تفاوت‌های گروهی و فردی (وجوه‬ ‫با هم برابرند؟ به هرحال همه می توانند بگویند که همه با هم برابرند‬
‫که در جامعه مدرن به نوعی سرکوب را تجربه کرده باشند به نوعی‬ ‫افتراق) را در نظر نم ‌یگیرد‪ .‬اما دقیقاَ همین جاست که مشکل آغاز‬
‫تبعیض مثبت و به حق برخورداری از حقوق خاص‪ ،‬عقیده دارد‪ .‬بر‬ ‫می‌شود‪ .‬یکی از مهم‌ترین موضوعات در حوزۀ حقوق شهروندی اصل‬
‫همین اساس یانگ ‪ 5‬نوع سرکوب گروهی را در جامعه مدرن بر‬ ‫جاذبه و دافعه است‪ .‬یعنی چه کسانی شهروند محسوب م ‌یشوند و‬
‫می شمارد‪ -1 :‬گروه هایی که بوسیله دیگران‪ ‬استثمار‪ ‬می شوند‬
‫و دسترنج شان به جیب دیگری می رو د‪ -2 .‬گروه های‪ ‬حاشیه‬