Page 29 - Shahrvand BC No.1252
P. 29
ادبیات/نقدفمنیستی
نگاهی به مجموع هی شعر «فرار از پل ههای اضطراری» اثر هنگامه هویدا 29
از ســوی دیگر در بعضی از شعرها با آن که شاعر نم یتواند به صراحت
به نقد رویکردهای مردسالاری علیه زنان بپردازند ،امادرعی نحال قادر
اســت که با اســتفادهی متناوب از کلماتی که میان شــاعر و مخاطب آزاده دواچی
آشنا هســتند و به نوعی به تجارب مشترک آ نهابازم یگردند ،به نقد زبان به عنوان یکی از راههای نقد
رویکردهای عمومی اجتماع علیه زنــان بپردازد ،این رویکردها چندان و به چالش کشــیدن رویدادهای
واضع و مشخص نیستند ،اما شاعر باچیدمان فضای متفاوتی از کلمات سیاسی و اجتماعی همیشه یکی
م یتواند به خوبی نقد خود را از ای نچنین بافتی به مخاطب انتقال دهد. از بح ثانگی زتریــن موضوعات در
سال متسیب /شماره - 1252جمعه 25دادرم 1392 ادبیات معاصر ایران بوده اســت .اینجا
با این حال به نظر م یرســد که
زنی در من محبوس است دیدگاههــای متفاوتــی راجع به
و من دیوارهای زندانی هستم نحوهی اســتفاده از زبان در شعر
انباشته از بهخصوص در شــعر امروز ایران
خطوط یادگاری وجود دارد .آنچه که مسلم است،
جملات یادگاری تنوع دیدگاه نسبت به استفاده از
جملات رکیک زبان پیچیده یا ســاده در شــعرنم یتواند آن چنــان عامل مؤثری در
ارز شیابی یک شــعر باشد .به عبارت دیگر ،م یتوان گفت که اگر صرفاً
حر فهای عاشقانه
و چوب خط روزهای سپر یشده (صفح هی .)۲۸
ســاختار سادهی شعر در بعضی از اشــعار و درعی نحال چیدمان تک نقد و بررســی و معیارشــعر را بر پای هی اســتفاده از یک زبان خاص
کلم های و یا چند کلم های شــاعر را در ارائ هی تصویرهایمتفاوت برای بگذاریم ،درعی نحال بسیاری از عوامل دیگر را در بررسی شعر را نادیده
بیان دیدگاههایش یاری داده اســت؛ به عبارت دیگر این فضاســازی و گرفت هایم.اما از سوی دیگر زبان به عنوان ابزار قوی در شعر م یتواند به
چیدمان تک کلم های و یا چند کلم های جمل هها دربعضی از شــعرها، شاعر در نقد رویدادهای اجتماعی یاری رساند ،فارق از اینکه اینزبان
توانسته است که خود را از متن روایت سیاسی و اجتماعی و نقد آ نها ساده یا پیچیده باشد ،اگر توانایی به تصویر کشیدن یا بیان فرم خاصی
را کنار نکشــد ،به عبارتی با آن درگیرم یشــود و هر بار با استفاده از از رفتارها و یا رویکردهای اجتماعی و سیاســی را داشتهباشد و یا به
یک کلم هی خاص در شــعر م یتوان به بازتاب این روایت بپردازد ،مثلًا شــاعر اجازهی نقد این گفتما نها را بدهد قابل نقد و بررسی است .در
در شــعر دریاهای مردهاستفاده از کلمات نفت ،تنگ هی هرمز ،نرخ ارز، این فضا ،شاعر با استفاده از زبان خاص به طرحپیچیدگ یهای فلسفی
دلار و یا در شعر وطن تکرار متناوب مادر هم که به نوعی در چیدمان م یپردازد ،در گفتما نهای سیاســی شــرکت کرده و یــا به نقد آ نها
متفاوتشعر نشسته است. م یپردازد و از ســوی دیگر قابلیت این را داردکه فرم و نگرش خاص
شاعر را به مخاطب منتقل کند ،آن هم نگر شهایی که میان مخاطب و
تنگ هی هرمز شاعر مشترک هستند و به همین دلیلم یتواند تأثیرگذار تر عمل کند.
جانوران دریاهای مرده شــاید یکی از اقبال زبان ســاده در شــعر ،چیدمان فضا و زبان برای
دریاهای غر قشده و انتقال به طیف وسیع تری از مخاطبان است .مجموع هی فرار ازپل ههای
و سواحل آویخته اضطراری اثر هنگامه هویدا که به تازگی از سوی نشر ایماژ منتشر شده
از لول ههای قطور است از ای نچنین زبانی بهره برده است.
و بشکه بشکه نفت آن زن در من مرد در بیــان ویژگ یهــای کلی این مجموعــه م یتوان به زبان ســاده و
In touch with Iranian diversity نفت و من شبح سرگردانی ماندم درعی نحال روایی در اکثر شعرها اشاره کرد .تم اصلی در اکثرشعرها،
نفت در قلع های از سنگ و گوشت
که بالا م یآورد زمین (صفح هی )۳۸ پیکر های که در خود حملم م یکرد (صفح هی )۱۲ بیان فلســف هی زندگی ،اعتراض به رویکردهای سیاسی و همین طور
دغدغ ههای عمومی شــاعر حول این مسائل اســت .اما ازسوی دیگر در بعضی از شــعرهای دیگر تاکید شــاعر بر هویت زنان هی خویش به از دیگر ویژگ یهای این مجموعه م یتوان به شک لگیری لحن اعتراضی
شاعر در کنار استفادهی طیف وسیعی از کلمات ،زبان و فضای متفاوتی نوعی مقاومت تبدیل شــده اســت و قادر است تا با پر رنگ کردناین شــاعر اشاره کرد که در بسیاری از موارد از طریقاستراتژ یهایی چون
را در شــعر ارائه کرده است .این زبان بهسادگی از کنار پیچیدگ یهای نقش بستر خاصی از اجتماع را علیه زنان نقد کند .این نقدها ،به نوعی تکرار؛ چیدمان متفاوت سطرها ،استفادهی تک کلم های از واژگان و یا
زندگی نم یگذرد ،با آ نها درگیر م یشود و آ نها را به چالش م یکشد .چال شهای سمبلیکی هویت زن در جامع هی امروزیاست به نوعی که آشنازدایی از کلمات روزمره شکلگرفته و خود را نمایان کرده است .در
به عبارت دیگر م یتوان گفت کهتکنیک اصلی شــاعر در این مجموعه شاعر را از خطر سانسور مصون بدارد و درعی نحال به اجازهی پردازش بعضی از شعرها این لحن اعتراضی به بیان عواطف و احساسات شاعرانه
منتهی م یشــود وبه دلیل همین ســادگی و بیان صریح در عواطف درگیر کردن هر واژهی انتخابی با تم خاصی از فلســف هی زندگی است به این نابرابر یها را بدهد.
م یتوانــد به خوبی با مخاطب ارتباط برقرار کند .این لحن اعتراضی در که عموماً این فلسفه درتک ههای مختلفی روایت شده و تکرار م یشود.
بیشترشعرهایی است که شاعر به بیان یک رویکرد اجتماعی علیه زنان زنی در کمد ساکسوفون م یزند
پرداخته اســت و یا به بازنمایی هویت زنانه در بســتر جامعهپرداخته یک روز م یرسد و من
است.
در کمد ساکسوفون م یزنم که دیگر جایی نیست
میان یک مشت خرت و پرت و لباس تا از خودت
اسمش خفه خون است؛ که در گو شهایشان به آن فرار کنی
وقتی افتاده باشی در یک حفر هی عمیق چمدانت را باز م یکنی جنی
Vol. 20 / No. 1252 - Friday, Aug. 16, 2013 صدا در گلویت محبوس مانده باشد میان قوط یهای تودرتو کنار یکی از همین دیوارها
زندانی است( .صفح هی ۱۵) اتراق م یکنی (صفح هی )۱۰.
و فکر نکنی تنها واژه در بیشــتر شــعرهای این مجموعه تأکید خاصی بر جنسیت نیست ،بســیاری از کلمات که درگیر باز یهای زبانی نم یشوند ،اما قادرند که
همان واژ های است که از گلویت در نم یآید.
(صفح هی )۴۱. به عبارت دیگر شــاعر تمایــز چندانی میان زن /مرد قائل نم یشــود فضای روایی را به تصویر بکشــند این فضا که در ســطح متنرویکرد
درعی نحال که تمرکز شاعر بر بیان دغدغ ههای خود است و گاهی این متفاوتی دارند و بســیاری از آ نها عموماً بــر معنا و مفاهیم فرا متنی آشــنازدایی در بسیاری از شــعرها تمایل به تکرار شدن دارند و گاهی
هویت زنانه را م یتوان در بعضی شعرها دید .زبان اکثرشعرها در فضای دلالــت م یکنند .به ایــن ترتیب که گاهی شــاعر ،مخاطبرا در این به خوبی م یتواند میان درک شــاعر از پدیدههای فلســفی و دلالتبر
روایی – حقیقی در نوسان است که به نوعی بازتاب شاعر از دغدغ ههای دریاف تهای متفاوت رها م یکند دریاف تهایی که بسته به زاوی هی دید ت مهای مختلف شاعر را یاری رساند ،مثلًا در شعر جهانی با طعم سس
مایونز که شــاعر از کلم هی مایونــز و ویژگ یهای فیزیکیآن برای نقد مخاطب م یتواند متفاوت باشد. پیرامونش است.
دنیــای مادی و به طور کلی پیچیدگ یهــا و دغدغ ههای آن بهره برده
است .این آشــنازدایی در طول شعر به تناوب و بهوسیل هی کلم ههای به هر حال یک روز اتفاق م یافتد و همه جا
متفاوت تکرار م یشود. م یروی و در را پشت سرت م یبندی فقط این تو باشی
که حرف م یزنی و بعد
چش مهای قرمز ادام هی تمام زندگ یات این است؛ و این آد مها روی دوشت
از پل هها پایین م یروی (صفح هی .)۱۸
دها نهای باز از دیگر ویژگ یهای این مجموعه آشــنازدایی از یک کلمه که مشخصاً و این سنگینی...
و جهانی که هر بار زنانه اســت و به کار بردن آن در ارتباط با بافت سیاســی واجتماعی انگار جناز های از زیر تل آد مها
دریک وعد هی غذایی است ،این استراتژی را در بعضی از شعرهای این مجموعه م یتوان دید فریاد بزند
بلعیده م یشود به این صورت که شاعر این واژهی زنان را بهجغرافیای متفاوتی پیوند که در خودش زنده به گور است
جهانی با طعم مایونز و دیگران برایش
کوکاکولا (صفح هی .)۴۱ م یدهد و به نوعی از طریق این پیوند در گفتمان خاص سیاسی شرکت هورا بکشند ( ...صفح هی )۱۱.
نمــود هویت زنان و یا تاکید بر آن با آن که به تناوب در اکثر شــعرها م یکند .در این اشــعار ،تنها کلماتنیســتند که بستر سادهی روایی در پایان م یتوان گفت ،استفادهی همزمان از زبان ،تکنی کهای مختلف
اتفــاق م یافتد ،اما هر بار قادر اســت تا با تاکید بر این هویت،بســتر دارند ،بلکه آن چه که اهمیت دارد اســتفاده از آ نها برای رساندن یک روایــی و درگیر کردن کلمات با مفاهیم مختلف اجتماعی وسیاســی
و همین طــور بازتاب دغدغ ههای شــاعر از ویژگ یهای بــارز در این نابرابر یهــای اجتماعی را به چالش بکشــد .هرچنــد که در بعضی از هدف خاص سیاسی به مخاطبخود است.
مجموعه م یباشند ،با آن که زبان در این مجموعه ازکارکردهای خاص شعرها این بازنمایی چندان صریح و آشکار نیست و بهنوعی در لاب هلای
زبا نشــناختی بهره نجسته اســت ،اما از طریق تکنی کهای مختلف، ماه یهایی که مرد هاند دغدغ ههای عمومی شاعر گم شده است و یا به جزئی از آن تبدیل شده
قابلیت این را داشته است که به ابزاری قویبرای نقد بسترهای مختلف بر سطح آب اســت ،اما درعی نحال شــاعر از بازنمایی اینهویت سرباز نزده است؛
اجتماعی و سیاســی به کار رود و درعی نحال بتواند آن را به مخاطب به عبارت دیگر م یتوان گفت شــاعر از هر فرصتی برای تبدیل هویت
29 جشن گرفت هاند
ریمیل سیاه
خود انتقال دهد. زنان هی خویش و بازنماییدغدغ ههایش بهره جسته است.
نفت دریای بالتیک
زیر چش مهایم کبره بسته است (صفح هی .)۲۰
اتفاقی که افتاد؛
نگاهی به مجموع هی شعر «فرار از پل ههای اضطراری» اثر هنگامه هویدا 29
از ســوی دیگر در بعضی از شعرها با آن که شاعر نم یتواند به صراحت
به نقد رویکردهای مردسالاری علیه زنان بپردازند ،امادرعی نحال قادر
اســت که با اســتفادهی متناوب از کلماتی که میان شــاعر و مخاطب آزاده دواچی
آشنا هســتند و به نوعی به تجارب مشترک آ نهابازم یگردند ،به نقد زبان به عنوان یکی از راههای نقد
رویکردهای عمومی اجتماع علیه زنــان بپردازد ،این رویکردها چندان و به چالش کشــیدن رویدادهای
واضع و مشخص نیستند ،اما شاعر باچیدمان فضای متفاوتی از کلمات سیاسی و اجتماعی همیشه یکی
م یتواند به خوبی نقد خود را از ای نچنین بافتی به مخاطب انتقال دهد. از بح ثانگی زتریــن موضوعات در
سال متسیب /شماره - 1252جمعه 25دادرم 1392 ادبیات معاصر ایران بوده اســت .اینجا
با این حال به نظر م یرســد که
زنی در من محبوس است دیدگاههــای متفاوتــی راجع به
و من دیوارهای زندانی هستم نحوهی اســتفاده از زبان در شعر
انباشته از بهخصوص در شــعر امروز ایران
خطوط یادگاری وجود دارد .آنچه که مسلم است،
جملات یادگاری تنوع دیدگاه نسبت به استفاده از
جملات رکیک زبان پیچیده یا ســاده در شــعرنم یتواند آن چنــان عامل مؤثری در
ارز شیابی یک شــعر باشد .به عبارت دیگر ،م یتوان گفت که اگر صرفاً
حر فهای عاشقانه
و چوب خط روزهای سپر یشده (صفح هی .)۲۸
ســاختار سادهی شعر در بعضی از اشــعار و درعی نحال چیدمان تک نقد و بررســی و معیارشــعر را بر پای هی اســتفاده از یک زبان خاص
کلم های و یا چند کلم های شــاعر را در ارائ هی تصویرهایمتفاوت برای بگذاریم ،درعی نحال بسیاری از عوامل دیگر را در بررسی شعر را نادیده
بیان دیدگاههایش یاری داده اســت؛ به عبارت دیگر این فضاســازی و گرفت هایم.اما از سوی دیگر زبان به عنوان ابزار قوی در شعر م یتواند به
چیدمان تک کلم های و یا چند کلم های جمل هها دربعضی از شــعرها، شاعر در نقد رویدادهای اجتماعی یاری رساند ،فارق از اینکه اینزبان
توانسته است که خود را از متن روایت سیاسی و اجتماعی و نقد آ نها ساده یا پیچیده باشد ،اگر توانایی به تصویر کشیدن یا بیان فرم خاصی
را کنار نکشــد ،به عبارتی با آن درگیرم یشــود و هر بار با استفاده از از رفتارها و یا رویکردهای اجتماعی و سیاســی را داشتهباشد و یا به
یک کلم هی خاص در شــعر م یتوان به بازتاب این روایت بپردازد ،مثلًا شــاعر اجازهی نقد این گفتما نها را بدهد قابل نقد و بررسی است .در
در شــعر دریاهای مردهاستفاده از کلمات نفت ،تنگ هی هرمز ،نرخ ارز، این فضا ،شاعر با استفاده از زبان خاص به طرحپیچیدگ یهای فلسفی
دلار و یا در شعر وطن تکرار متناوب مادر هم که به نوعی در چیدمان م یپردازد ،در گفتما نهای سیاســی شــرکت کرده و یــا به نقد آ نها
متفاوتشعر نشسته است. م یپردازد و از ســوی دیگر قابلیت این را داردکه فرم و نگرش خاص
شاعر را به مخاطب منتقل کند ،آن هم نگر شهایی که میان مخاطب و
تنگ هی هرمز شاعر مشترک هستند و به همین دلیلم یتواند تأثیرگذار تر عمل کند.
جانوران دریاهای مرده شــاید یکی از اقبال زبان ســاده در شــعر ،چیدمان فضا و زبان برای
دریاهای غر قشده و انتقال به طیف وسیع تری از مخاطبان است .مجموع هی فرار ازپل ههای
و سواحل آویخته اضطراری اثر هنگامه هویدا که به تازگی از سوی نشر ایماژ منتشر شده
از لول ههای قطور است از ای نچنین زبانی بهره برده است.
و بشکه بشکه نفت آن زن در من مرد در بیــان ویژگ یهــای کلی این مجموعــه م یتوان به زبان ســاده و
In touch with Iranian diversity نفت و من شبح سرگردانی ماندم درعی نحال روایی در اکثر شعرها اشاره کرد .تم اصلی در اکثرشعرها،
نفت در قلع های از سنگ و گوشت
که بالا م یآورد زمین (صفح هی )۳۸ پیکر های که در خود حملم م یکرد (صفح هی )۱۲ بیان فلســف هی زندگی ،اعتراض به رویکردهای سیاسی و همین طور
دغدغ ههای عمومی شــاعر حول این مسائل اســت .اما ازسوی دیگر در بعضی از شــعرهای دیگر تاکید شــاعر بر هویت زنان هی خویش به از دیگر ویژگ یهای این مجموعه م یتوان به شک لگیری لحن اعتراضی
شاعر در کنار استفادهی طیف وسیعی از کلمات ،زبان و فضای متفاوتی نوعی مقاومت تبدیل شــده اســت و قادر است تا با پر رنگ کردناین شــاعر اشاره کرد که در بسیاری از موارد از طریقاستراتژ یهایی چون
را در شــعر ارائه کرده است .این زبان بهسادگی از کنار پیچیدگ یهای نقش بستر خاصی از اجتماع را علیه زنان نقد کند .این نقدها ،به نوعی تکرار؛ چیدمان متفاوت سطرها ،استفادهی تک کلم های از واژگان و یا
زندگی نم یگذرد ،با آ نها درگیر م یشود و آ نها را به چالش م یکشد .چال شهای سمبلیکی هویت زن در جامع هی امروزیاست به نوعی که آشنازدایی از کلمات روزمره شکلگرفته و خود را نمایان کرده است .در
به عبارت دیگر م یتوان گفت کهتکنیک اصلی شــاعر در این مجموعه شاعر را از خطر سانسور مصون بدارد و درعی نحال به اجازهی پردازش بعضی از شعرها این لحن اعتراضی به بیان عواطف و احساسات شاعرانه
منتهی م یشــود وبه دلیل همین ســادگی و بیان صریح در عواطف درگیر کردن هر واژهی انتخابی با تم خاصی از فلســف هی زندگی است به این نابرابر یها را بدهد.
م یتوانــد به خوبی با مخاطب ارتباط برقرار کند .این لحن اعتراضی در که عموماً این فلسفه درتک ههای مختلفی روایت شده و تکرار م یشود.
بیشترشعرهایی است که شاعر به بیان یک رویکرد اجتماعی علیه زنان زنی در کمد ساکسوفون م یزند
پرداخته اســت و یا به بازنمایی هویت زنانه در بســتر جامعهپرداخته یک روز م یرسد و من
است.
در کمد ساکسوفون م یزنم که دیگر جایی نیست
میان یک مشت خرت و پرت و لباس تا از خودت
اسمش خفه خون است؛ که در گو شهایشان به آن فرار کنی
وقتی افتاده باشی در یک حفر هی عمیق چمدانت را باز م یکنی جنی
Vol. 20 / No. 1252 - Friday, Aug. 16, 2013 صدا در گلویت محبوس مانده باشد میان قوط یهای تودرتو کنار یکی از همین دیوارها
زندانی است( .صفح هی ۱۵) اتراق م یکنی (صفح هی )۱۰.
و فکر نکنی تنها واژه در بیشــتر شــعرهای این مجموعه تأکید خاصی بر جنسیت نیست ،بســیاری از کلمات که درگیر باز یهای زبانی نم یشوند ،اما قادرند که
همان واژ های است که از گلویت در نم یآید.
(صفح هی )۴۱. به عبارت دیگر شــاعر تمایــز چندانی میان زن /مرد قائل نم یشــود فضای روایی را به تصویر بکشــند این فضا که در ســطح متنرویکرد
درعی نحال که تمرکز شاعر بر بیان دغدغ ههای خود است و گاهی این متفاوتی دارند و بســیاری از آ نها عموماً بــر معنا و مفاهیم فرا متنی آشــنازدایی در بسیاری از شــعرها تمایل به تکرار شدن دارند و گاهی
هویت زنانه را م یتوان در بعضی شعرها دید .زبان اکثرشعرها در فضای دلالــت م یکنند .به ایــن ترتیب که گاهی شــاعر ،مخاطبرا در این به خوبی م یتواند میان درک شــاعر از پدیدههای فلســفی و دلالتبر
روایی – حقیقی در نوسان است که به نوعی بازتاب شاعر از دغدغ ههای دریاف تهای متفاوت رها م یکند دریاف تهایی که بسته به زاوی هی دید ت مهای مختلف شاعر را یاری رساند ،مثلًا در شعر جهانی با طعم سس
مایونز که شــاعر از کلم هی مایونــز و ویژگ یهای فیزیکیآن برای نقد مخاطب م یتواند متفاوت باشد. پیرامونش است.
دنیــای مادی و به طور کلی پیچیدگ یهــا و دغدغ ههای آن بهره برده
است .این آشــنازدایی در طول شعر به تناوب و بهوسیل هی کلم ههای به هر حال یک روز اتفاق م یافتد و همه جا
متفاوت تکرار م یشود. م یروی و در را پشت سرت م یبندی فقط این تو باشی
که حرف م یزنی و بعد
چش مهای قرمز ادام هی تمام زندگ یات این است؛ و این آد مها روی دوشت
از پل هها پایین م یروی (صفح هی .)۱۸
دها نهای باز از دیگر ویژگ یهای این مجموعه آشــنازدایی از یک کلمه که مشخصاً و این سنگینی...
و جهانی که هر بار زنانه اســت و به کار بردن آن در ارتباط با بافت سیاســی واجتماعی انگار جناز های از زیر تل آد مها
دریک وعد هی غذایی است ،این استراتژی را در بعضی از شعرهای این مجموعه م یتوان دید فریاد بزند
بلعیده م یشود به این صورت که شاعر این واژهی زنان را بهجغرافیای متفاوتی پیوند که در خودش زنده به گور است
جهانی با طعم مایونز و دیگران برایش
کوکاکولا (صفح هی .)۴۱ م یدهد و به نوعی از طریق این پیوند در گفتمان خاص سیاسی شرکت هورا بکشند ( ...صفح هی )۱۱.
نمــود هویت زنان و یا تاکید بر آن با آن که به تناوب در اکثر شــعرها م یکند .در این اشــعار ،تنها کلماتنیســتند که بستر سادهی روایی در پایان م یتوان گفت ،استفادهی همزمان از زبان ،تکنی کهای مختلف
اتفــاق م یافتد ،اما هر بار قادر اســت تا با تاکید بر این هویت،بســتر دارند ،بلکه آن چه که اهمیت دارد اســتفاده از آ نها برای رساندن یک روایــی و درگیر کردن کلمات با مفاهیم مختلف اجتماعی وسیاســی
و همین طــور بازتاب دغدغ ههای شــاعر از ویژگ یهای بــارز در این نابرابر یهــای اجتماعی را به چالش بکشــد .هرچنــد که در بعضی از هدف خاص سیاسی به مخاطبخود است.
مجموعه م یباشند ،با آن که زبان در این مجموعه ازکارکردهای خاص شعرها این بازنمایی چندان صریح و آشکار نیست و بهنوعی در لاب هلای
زبا نشــناختی بهره نجسته اســت ،اما از طریق تکنی کهای مختلف، ماه یهایی که مرد هاند دغدغ ههای عمومی شاعر گم شده است و یا به جزئی از آن تبدیل شده
قابلیت این را داشته است که به ابزاری قویبرای نقد بسترهای مختلف بر سطح آب اســت ،اما درعی نحال شــاعر از بازنمایی اینهویت سرباز نزده است؛
اجتماعی و سیاســی به کار رود و درعی نحال بتواند آن را به مخاطب به عبارت دیگر م یتوان گفت شــاعر از هر فرصتی برای تبدیل هویت
29 جشن گرفت هاند
ریمیل سیاه
خود انتقال دهد. زنان هی خویش و بازنماییدغدغ ههایش بهره جسته است.
نفت دریای بالتیک
زیر چش مهایم کبره بسته است (صفح هی .)۲۰
اتفاقی که افتاد؛