Page 34 - Shahrvand BC No.1235
P. 34
‫ ‹هنر‬

‫یادی از داریوش صفوت‪ ،‬موسیق ‌یشناس فقید ایرانی‬ ‫‪34‬‬

‫پــس از انقلاب ایران‪ ،‬صفوت توانســت‬ ‫محمود خوشنام‬ ‫سال متسیب ‪ /‬شماره ‪ - 1235‬جمعه ‪ 30‬نیدرورف ‪1392‬‬
‫در ســازمان ها و مراکز تــازه پدید آمده‬ ‫پژوهشگر موسیقی‬
‫انقلابی مثل جهاد دانشــگاهی و حوزه‬ ‫حفظ و اشاعه موسیقی بنیاد کرد و سرپرستی آن را به صفوت سپرد‪.‬‬ ‫داریوش صفوت‪ ،‬موسیقی شناس ایرانی‪،‬‬ ‫‪In touch with Iranian diversity‬‬
‫اندیشــه و هنر اســامی‪ ،‬جائــی برای‬ ‫مرکز حفظ و اشــاعه که فقط حفظ می کرد و از اشاعه می پرهیزید‪،‬‬ ‫نیز روزگارش به ســر آمد و ســه شنبه‬
‫تشریح و اشــاعه نظرات خود پیدا کند‪.‬‬ ‫به مرور به پایگاه ســنت گرایانی تبدیل شد که هیچ گونه دگرگونی‬ ‫گذشــته پس از مدتــی کمابیش بلند‬
‫جمهوری اســامی خواهان موسیقی از‬ ‫درگیری بــا بیماری‪ ،‬در هشــتاد و پنج‬
‫تعزیه درآمده قاجــاری بود و صفوت در‬ ‫و نوآوری رادر مجموعه ردیف یا شیوه نواختن آن نمی پذیرفتند‪.‬‬ ‫ســالگی در خانه خود در کرج چشم از‬
‫جســتجوی راه هائی برای اجرا و اشاعه‬ ‫مرکز حفظ و اشاعه با این همه در جمع سودمندی هائی نیز داشت‬ ‫جهان فرو پوشید‪.‬‬
‫موسیقی صوفیانه و خانقاهی‪ .‬مقالات و‬ ‫که ثبت و ضبط ردیف هایدر سینه مانده موسیقیدانان کهن سال‬ ‫صفــوت که یکــی از سرســخت ترین‬
‫رساله هایی هم که در دو سه دهه اخیر‬ ‫و پرورش شــاگردان جوان از جمله آنهاســت‪ .‬از مرکز‪ ،‬جوانان پرورش‬ ‫نگاهبانان موسیقی سنتی ایران به شمار‬
‫منتشــر کرد‪،‬در توضیــح و توجیه این‬ ‫یافته با اســتعدادی بیرون آمدند که امروز از سرآمدان موسیقی ایران‬ ‫می رفت‪ ،‬در سال ‪ ۱۳۰۷‬در تهران به دنیا‬
‫گرایش قدیمی است که اینک از سوی او‬ ‫به شــمار می روند‪ .‬این شــاگردان ولی غالبا پرهیز مرکز را از نوآوری‬ ‫آمد و سه تار نوازی را در نوجوانی از پدر‬
‫به نظریه ای فلسفی تبدیل شده است‪.‬‬ ‫شکستند و موسیقی سنتی رادر شیوه های نوآورانه گوناگونی جریان‬
‫آخرین کتاب انتشــار یافتــه داریوش‬ ‫دادنــد و آن را از ملال و یکنواختی روزافــزون به درآوردند‪ ،‬بی آن که‬ ‫خود آموخت‪.‬‬
‫صفوت کــه مجموعــه خطابــه های‬ ‫در جوانی نزد حبیب سماعی به فراگیری‬
‫دانشگاهی او را در بر می گیرد‪" ،‬فلسفه‬ ‫ارزش های محتوائی آن آسیب ببیند‪.‬‬ ‫سنتور نوازی پرداخت و دو سه سالی بعد‬
‫موســیقی" نام دارد‪ .‬او در این مجموعه‬ ‫برای تقویت دانائی و توانائی خود در هر‬
‫ارزش موســیقی را تنهادر وجه "اُلوهی"‬ ‫دو زمینه سه تار و سنتور نوازی به کلاس‬
‫آن جســتجو می کند و آن را موسیقی‬ ‫ابوالحســن صبا راه پیدا کرد و به موازات‬
‫معنوی می نامد‪.‬در این نظریه‪ ،‬موسیقی‬ ‫آموختن های عملی‪ ،‬ردیف و گوشه های‬
‫پیش از آن که یک دستاورد اجتماعی و‬ ‫موسیقی سنتی را نیز نزد حاج آقا محمد ایرانی مجرد آموخت‪.‬‬
‫مردمی باشد یک چیز خصوصی و درونی است‪ .‬واسطه ای است میان‬ ‫داریوش صفوت تمام عمر خود را یا آموخت یا آموزاند‪ .‬پیش از انقلاب‬
‫علاوه بر تدریس در هنرستان ها و هنرکده های داخلی‪ ،‬از سوی مرکز‬
‫موسیقیدان و "الوهیت"‪.‬‬ ‫مطالعات موسیقی شرقی در پاریس نیز به همکاری دعوت شد‪ .‬پنج‬
‫به باور او موســیقی معنوی از هرگونه تجمل و طمطراق و بند بازی‬ ‫ســالی در آن دیار ماند‪ ،‬هم دکترای حقــوق گرفت و هم با همیاری‬
‫و آکروباســی و ویرتوئوزیته (کمال گرایی) به دور است‪ .‬به هیچ وجه‬ ‫"نلی کارن"‪ ،‬شرق شناس فرانسوی‪ ،‬کتابی در زمینه موسیقی سنتی‬
‫ایران انتشــار داد‪ .‬او در همین کتاب هشــدار داده بــود که در ایران‬
‫ایجاد هیجان منفی نمی کند و موجد آرامش و تعادل است‪.‬‬ ‫پیش از انقلاب‪ ،‬موسیقی مردم پسند جای موسیقی سنتی و معنوی‬
‫از نظرات جالب دیگر صفوت این است که گروه نوازی مقدمه ای است‬ ‫را گرفته و موســیقیدانان قدیمی که آخریــن روزهای زندگی را می‬
‫برای متلاشی کردن موسیقی ایرانی‪ ...‬و از تحریم های سابق موسیقی‬ ‫گذرانند وضعیت مالی نامساعدی دارند‪ .‬باید به آنها رسید‪.‬‬
‫در اوائل انقلاب خطرناک تر است‪ ...‬نوازندگان امروز ناگزیر برای ادامه‬ ‫صفوت در بازگشت به ایران این هشدار مبالغه آمیز خود را تکرار کرد‬
‫زندگی باید برای «گروه عظیم شــنوندگان عامی بنوازند و به هوی و‬ ‫تا سرانجام سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران مرکز ویژه ای را با عنوان‬
‫هوس شــان تسلیم گردند‪ .‬نتیجه آن که امروزه ترانه های جلف می‬
‫خوانند و به طور روز افزونی به اجرای تفننی موسیقی می پردازند‪».‬‬

‫[ب ‌یب ‌یسی]‬

‫‪Vol. 20 / No. 1235 - Friday, Apr. 19, 2013‬‬

‫‪34‬‬
   29   30   31   32   33   34   35   36   37   38   39