Page 29 - 1213

‹ ‹
دقن / تایبدا

29 اج نآ ،اج نیا -۳ »دنا‌هتفرگن‌ام‌زا‌ار‌اهایور«
یاه قفا ،اه نامر یشراگن یاه هویش تهابش یعادت
ار اه نآ رد دوجوم یعادبا ای یشزرا هوجو و هزات
زیرگ ،تیعقاو و ایور ِ لخادت ِ روظنم .دننک یمن صقن
هک تسا ینایب یاه قارغا و یمیوقت یاه نامز زا 1391 ،یلعدمحم دمحم ی هتشون »ناگدنز ناهج« نامر رب یتشاددای
ُ
ّ
ّ
لمتحم ار اه نامر زا یرایسب یشراگن یدنواشیوخ
نهک رعش نادمآرس زین رعش ی هزوح رد .دزاس یم یهاچاباب یلع
،یعابر و لزغ نوچ مه نیعم یاه بلاق رد یسراف
یارب »بلاق« مان هک هراشا نیا اب .دنا هدیرفآ راکهاش
ناهج« اه نآ زا یکی – نم رظن دروم یاه نامر
میرذگب هک نیا زا .تسین هتسیاش لاصا - »ناگدنز و یسایس روش ،هروطسا و وداج و ییارگ عقاو
1391 آبان 26 هعمج - 1213 هربمش / بیستا لبس ره و دنیوگ یم نخس رگیدکی زا هراومه اه باتک ی هناگ هس( شنیرفآ ببس اهنت هن هک تساه هروطسا هک یناگدنسیون مان ندرک فیدر منکن نامگ
»خرس لگ مان« نامر نتشون اب »وکا وتربما«
یکان ساره و یعبط خوش ...یسایسریغ یزرورنه
ناگدنسیون ار هچ نآ نم« :هک تس یعدم )1983(
یدجو روآدای هک دنا هتسشن رگید کی رانک رد نانچ
»!ما هدرک فشک ...دنا هتسناد یم هرامه
.)111ص ،نامه( دنا ینورد
.تسا هدش هتفگ نآ زا شیپ هک تسا یا ه ّ صق ،ه ّ صق
یلکشم نادنچ راک تسام ثحبم حرط هب فوطعم
مه دنک یم هیوگاو ار اه نآ خرس لگ مان هک ییاه ه ّ صق
زا .منک یمن ساسحا لاصا ار راک نیا ترورض .دشاب
و تویلا ،نام ،سیوج ،سخروب راثآ( یبدا یاه ه ّ صق
ی هدنیامن یناریا ناگدنسیون راثآ زا یضعب یفرط
یاه همان عیاقو( یخیرات یاه ه ّ صق مه و )تسا نارگید
و لعج لخادت :تس »یسیونرگید ِ روط« ِ صخاش
ینعم هب نیا و )یبهذم یاهراتفگ و ییاطسو نورق
!تیاده ِروک فوب ؛لثم رد !عادبا و فیرحت
دراد یم نآ رب ار ام ی هدنسیون هکلب ،هدش ... و )قشع
لقن هب( .تس یتسینردماسپ تینتمانیب ِ نامتفگ
ّ
یاه تیفرظ و تیلباق زا موزل تروص رد ات
»ناگدنز ناهج« هب رخآ یاهرطس هک )هظفاح زا
یرناژ رگید نایب هب ؛دراد یعاونا و دوش یمن دودحم
نردم راثآ رد نهک نوتم شخبایور و یا هروطسا
.تسا طابترا یب یلعد ّ محم د ّ محم
» ِ فلوو اینیجریو« لثم رد .تسین هناگی و هّ کی
یزودناایور اب ور ِ شیپ هچرگ وا .دربب هرهب دوخ صاخ »ِ روط« کی هب مه »یسیون رگید روط« ا ّ ما
ودب رد .تسا کیتسیلائر »ناگدنز ناهج« عورش لایس نایرج دییات ای و هیجوت رد ،سیونرگید ِ روط
،فلوو ،تسورپ ،سخروب ،اکفاک اه یرورپ لایخ و ّ
تیاور یا هدنسیون نابز زا نامر هک تسا مولعم رما رئاخذ رس تشپ ا ّ ما ،تسور هبور اردنوک نلایم :دسیون یم نهذ
هب نامر ِ ردام یتقو !تسا هدنسیون هک دوش یم
همانهاش« ،»بش کی و رازه« نوچ مه ینیرفآایور و دنزیر یم ورف نهذ رب هک نانچ مه ار تارذ دییایب
وراد هب راک و دوش یم لاوحا ضیرم ،ردپ ِ توف لیلد یناتساد موظنم و روثنم نوتم اه هد و »یسودرف زا مامت اب دییایب .مینک تبث دنزیر یم هک یبیترت هب
:میوش یم ور هبور هلمج نیا اب ،دشِ ک یم نامرد و تسا دوجوم ویشرآ رد -۱
رد یلعد ّ محم د ّ محم فرصت ور نیا زا .دراد یاپ هب اپ ،نآ رهاظ سناجت مدع و یگ هتخیسگ مه
ِ لحم رد هن ،مسیونب یزیچ متسناوت یم هناخ رد هن دیدج یاه تیعقاو عادبا و هرمزور یاه تیعقاو هحفص نآ رب دادیور ای رظنم ره هک میور یشقن تیعقاو و ایور لخادت هک تسا هتشذگ یرید رگید
.)8ص ،ناگدنز ناهج( مدوب یقیقد سانشراک مراک ناهج نردم ناگدنسیون یاه هبرجت رب ینتبم افرص یمامت ،میشاب هدنسیون هک نانچ ...دناشن یم یهاگآ ناعفادم و تخیگنا یمرب تریح نامر ای ناتساد رد
یعون تمس هب ار وا زین یسراف نهک نوتم و تسین هب ار نامرظن دروم یانعم هک یا هویش ره ،اه هویش مسیلائر یاه یدنب میسقت اب یتسیلائر نامر
ِ ردام »ِ هارمه« هک هدنسیون ؛دبای یم همادا نامر
-دیامن یم مه یموب رایسب اضق زا هک– تراسج ،میشاب هدنناوخ هک نانچ ؛تساج هب دروآ یم رد نایب داجیا و تیعقاو فیرحت ناش یمسیلائردض و
هک دور یم شیپ بطم رد دوش یم بوسحم ضیرم
یگنهرف یاه ناتسب-هدب دنچره ؛تسا هداد قوس رت کیدزن هدنسیون دوصقم هب ار ام نینچ یا هویش عوبطمان ار یتسیلائرریغ ارهاظ یرنه یاه تیعقاو
:دنک یفرعم رتکد هب ار شدوخ
!دسانش یمن ار یزرم چیه تسا هصق بسانم ی هیام تسد زیچ ره ...دنک یم لاس رد »سیوج« .دنتشادنپ یم زیرگ تیلوسم و
...اضر ناتسود زا متسه یچفورظ دوعسم نم هک دسیون یم ار »اه ناگینیف یرادیب« 1936
هن یلعد ّ محم یبدا یاه شنیرفآ منکن رگا هابتشا .)178 ص ،ون یتخانش ناور ی هصق(
.)12ص( ی»اه هیاسمه« ،یولع » ِ شیاه مشچ« سنج زا یناریا نردم ناگدنسیون مان ندرمش رب هک تسادیپ حرط زا زیهرپ و نامز زا زیرگ یارب تس یشلات
In touch with Iranian diversity هک نیا و مان رییغت اب دهاوخ یم یلعد ّ محم د ّ محم یلع ِ »مناخ وهآ رهوش« ،دومحم دمحا یرایشوه و ایور لخادت ناشراثآ تمیزع ی هطقن هک دنا هتسناد ییانعم یب ی هلحرم هب رذگ ار نآ هک ییاور
ار نردماسپ هتساوخان وا هک دنرواب نیا رب زین و
تیاعر ار یریگ هلصاف ِ لصا ،تسا ... ِ سانشراک
رگید )کینکت( درگش نیا هک منک یم نامگ ؛دنک ،تیاده ِ »روک فوب« عون زا هن و یناغفا ار یراگنا تیونث تس یرید و تس ینورد تافشاکم و و »خسم« اب زین »اکفاک«.تسا هدرک کرد
» ِ خسم« و »رصق« ،یقداص مارهب ِ »توکلم«
،دهاوخ یم یرگید لاجم مه دنا هتشاذگ رس تشپ
یلعد ّ محم نامه یوار رگا .دسر یم رظن هب انشآ یلیخ نیع رد( یتیخنس و ینیشن مه هکلب ؛تساکفاک .یرگد لاقم مه و نردم تایبدا زا رذگ ... و »همکاحم« و »رصق«
یعون یریگ هلصاف نیا تیاعر مدع ،دشاب هدنسیون رتنوگ » ِ یبلح لبط« اب )ت ّ یدرف و للاقتسا »فوکابان« .تسا هداد ناشن ار )یرنه مسینردم(
نامر ثداوح دیاش .دیآ یم باسح هب تراسج گرم« ،اردنوک نلایم » ِ یگنادواج« ،سارگ یاه بلاق ندیسر اهتنا هب رگ نایامن »سخروب« و
،درادن هدنسیون یگدنز هب یمیقتسم طبر هک ار .دراد ... و نیلس » ِ یطسق دنا هتفرگن ام زا ار اهایور -2 یور ملق زا جورخ »ونیولاک« و »زکرام« .دنا یبدا
یعون اب لاامتحا ،دریگ هدهع هب هدنسیون یلعد ّ محم دنا هدرک ملاعا احیولت نردم نامر رد ار یرلااس هبخن
.تسا یلعد ّ محم »ناگدنز ناهج« ِ نامر زا تبحص ،تسین تقایل و تیفرظ و تثارو و ریدقت هک متفگ
رد دنچ ره .میوش هجاوم نامر رد »ینادرگ هبیرغ« نردم تسپ یناگدنسیون ار ود ره هک ییاج ات
نوریب »هدر ُ م کی سیخ یاهرواب« زا دیاش نامر نیا ام تشونرس رد مه یناهگان یاه تفآ و یلابقادب
نیا ... و )نیلس( یطسق گرم و )اردنوک( یگنادواج راثآ رد هک دنراد دیکات نیدقتنم و دنا هدیمان
زا »سنگا« ندیرپ نوریب نوچ مه ،دشاب هدیهج تسد یلماوع هراب کی یلابقا شوخ ملاع رد .دنرثوم
.تسا هدش هتفرگ یزاب هب اه »یزاب« »ستنئوف سولراک« ،»هیرگ بر نلآ« ،»تکب«
رد هلاس جنپ و تصش ای تصش ینز تسد ِ تکرح شرع هب ار مناخ ای اقآ نآ و دنهد یم مه تسد هب هب یتسینردم رصانع »فوکابان ریمیدلاو« و
دّ لوت( تسخن لصف نایاپ رد هدنسیون ...میرذگب !اردنوک نلایم ِ یگنادواج نامر زاغآ .تسین نیمز نیا ناهج ی همه یناث رد .دنناسر یم رب نیدقتنم .دنا هدش لیدبت یتسینردم تسپ رصانع
دنچ اب )لائر( یقطنم نابز و نهذ اب هک )ردام یهاوخ ،دسرب اج نآ هب تاپ .دنا هتفرگن ام زا ار اهایور
مروآ دای هب هک دنک یمن ددم زین هظفاح یفرط زا یدلایم تصش ی ههد راذگریثات و مهم نامر راهچ
ار هنیمز ،دهن یم نامر »ِ ردام« ِ نهد رد هک هملک ِ باطخ هب و نامگ و سدح هب .ار »...اهرواب« فیارظ یعقاوریغ و یعقاو تارطاخ رد یرداق هک دید یاه تیصخش یامیس هک دنراذگ یم تشگنا
Vol. 20 / No. 1213 - Friday, Nov. 16, 2012 یتشاذگ یم تاقلام رارق )تسا هدرک توف نامر دهاوخ یم ضحم ِ تقو زین نآ ی هرابود ندناوخ .ار ،ناگدنز ناهج ،یلعد ّ محم د ّ محم( دسر یم نایاپ هب ،یسیک نک( »هتخاف ی هنایشآ زارف رب زاورپ«
)یعقاو ِ دض هن( یعقاوارف و هنازادرپ لایخ ینایب یارب
،یناشوپب ار اه یراگنا لهس .ینک یراک تسد تدوخ
.میآ یمن نوریب شتابثا ی هدهع زا و میوگ یم نورد
نیا .دنراد نونج و یگ هناوید زا یگنر اه نآ یروحم
یچفورظ دوعسم ،شرسپ هب ور ردام .دروآ یم مهارف
ی هشقن و حرط ،یزاسب ون زا ار هدوسرف ثداوح
:زا دنترابع نامر راهچ
»...اهرواب« ما هدناوخ رود یاه لاس رد هک ارچ هتبلا
ّ
نیزاغآ رطس رد هک یردپ( تردپ اب شاک :دیوگ یم
یک تسین مولعم هک یا هدنیآ یارب یزیرب یدیدج
. ...شوخ ِ لد یمک و
،)۱96۱ ،رله فزوج( »22 هدام« ،)۱962
و دمآ یم مه وا دیاش ،یدیسرپ یم ار شرظن و
)باتک دلج تشپ
،تاگ هنو تروک( »جنپ هرامش ی هناخ خلاس«
نابز زا ؛میوگب »سنگا«ِ یسنگا زا هک نآ رتهب سپ
.)18ص( هلوک و جک دنچره درک یم هدنز یا هرطاخ
د ّ محم نامر نیرخآ )1391( »ناگدنز ناهج«
:هتبلا اردنوک
.)۱962 ،فوکابان( »هدیرپ گنر شتآ «و )۱969
ّ
رب گنرد دصق اموزل ،نتم نیا میوگب هک زتنارپ رد(
)نتم نیا ِ ریز ِ خیرات ات( تسا یلعد ّ محم
.دش یجورخ رد یهار و دز رود ار رختسا نز ...
نیا رد نونج هب ینهذ لاغتشا هک تس نیا هتکن
).درادن ار اه لصف کی کی
هتسجرب راثآ شا یگدنسیون ی هقباس رد یلعد ّ محم
و ناکم ،نامز هیلع رب شروش یارب ار هار ،راثآ
– هس هک نآ زا سپ و تشذگ قیرغ تاجن رانک زا
- ناگدرم ِ ناهج« هب هنوگ نیدب تروص ره هب
نیرت فورعم هک دروخ یم مشچ هب یگنرد لباق و
.تسا هدوشگ تیاور لسلست
دنخبل ،دنادرگرب ار شرس دش رود وا زا مدق راهچ
.میراذگ یم اپ »19ص
اه نآ
یاناد یایور تراظن و تبقارم اب »ناگدرم ِ ناهج«
،»هدر ُ م سیخ یاهرواب« ،»ناهنپ شقن«
دنخبل نآ !مدرک ساسحا مبلق رد یدرد هظحل نآ
رب گنرد اب »تراب ناج« .تسا هدش لدب فولام
،»هنیمهت هصق« ،»ا ّ وح و مدآ« ،»داب رد هنهرب«
ِ ناهج ،)اج نیا( ناگدرم ناهج .دوش یم هرادا لُ ک
!دوب هلاس تسیب رتخد کی ِ نآ زا تکرح نآ و
)1965( ونیولاک ولاتیا » ِ یناهیک یاه یدمک«
نیب لایخ و ایور و دنک یم یعادت ار )اج نآ( ناگدنز رد .داد ناکت قیرغ تاجن یارب ار شا تسد و دز ... و »هنایشم و یشم« ،»کمج و دیشمج« یا هویش هب نردم نامر رد یزاورپ لایخ هک متشون
و دنخبل ...تفر لااب هدنبیرف یشمارآ اب شیوزاب
زا یهوبنا هک تس یرثا }نامر نیا{ :دسیون یم
.»دنز یم ییاپ و تسد شوخ« ود نیا ا ّ ما ،دوب رادروخرب یگدنبیرف و تفارظ زا تکرح .دنوش یم هدرمش
.دروخ یم مشچ هب نآ رد اضف رصع یاه هناسفا
نلایم .تس یکانتشحو یاج )اج نآ( ا ّ ما نیمز دنخبل ...تشادن یگدنبیرف چیه رگید ندب و تروص یاه ناتساد ی هدنسیون یلعد ّ محم نیا رب نوزفا تاییزج رتسب رد ار دوخ لایخ یاهزاورپ ...ونیولاک
یرظنم زا ار اج نآ و اج نیا )یگنادواج( رد اردنوک رهوج .دوبن هاگآ دوخ ِ نس زا ،داد ناکت تسد و دز تلااقم و همانرفس ،اه ناتساد هعومجم و دنلب اه یباحس تازاوم هب :درب یم شیپ سوملم و یلحم
:دشیدنا یم رگید نآ رد یا هحمل یارب ،نامز زا لقتسم شا یگدنبیرف .تس یرایسب نانز و یلحم یاه ینیریش ،لزغت و اه هلاچ هایس و
یبیرغ لکش هب .درک هریخ ارم و دش یلجتم تکرح
ندمآ لیلد زا نامهم هک تس نآ رظتنم طقف سنگا زا یکی وا ریخا ی ههد هس رد هک تسادیپ سپس و دننک یم یرگ هولج یمد هک ییورابیز
سنگا ی هژاو سپس و .مدوب هتفرگ رارق ریثات تحت
لپ یوگو تفگ نامهم ماجنارس ...دنک تبحص دوخ نردم نامر و ناتساد ی هصرع نیتسار ناگدنشوک هراومه ونیولاک .دنوش یم وحم رظن زا هشیمه یارب
متخانش یمن مان نیا هب ار ینز زگره .دمآ منهذ هب
:دزادرپ یم بلطم لصا هب و دنک یم عطق ار رگید یاه نابز هب وا راثآ ی همجرت .تسا نیمز ناریا تای ّ بدا( دراد – ایلاتیا-ییاور ی هتشذگ رد یاپ
.)4ص ،یگنادواج( .)110 ص ،نردم تسپ
29 اجک لها نم هک دیا هدز سدح امش منک یم رکف نز تهابش تسین مولعم نم یارب هک یزیچ( .تسوا یبدا یاه تیقلاخ و ریگ یپ یشلات ی هجوتم
زا نامهم هک دناد یم وا !هلب :دیوگ یم سنگا .متسه یرنه تیقلاخ دروم رد تیمها زئاح ی هتکن دروم رد هتخادرپ ونیولاک هب هک یرظنم زا تراب ناج
)!تسا »...سیخ یاهرواب« اب هلاسدنچ و تصش
یدنخبل اب تعرس هب و تسا هدمآ یرود ی هرایس کیسلاک تایبدا رب وا طلست و فارشا ،یلعد ّ محم :دسیون یم )1967( زکرام » ِ ییاهنت لاس دص«
:دیازفا یم هنانیگمرش و سدقم نوتم هب درکیور هجیتن رد و ناریا ،تعانص و تحارص ِ شزیمآ }نامر نیا رد{