Page 18 - 1517
P. 18
تسایس
کی« سنارفنک رد تکرش یارب ناهج رساترس زا یناربهر زا نیچ یتقو
18
زا نت لهچ زا شیب ،دروآ لمع هب توعد 2017 یم رد »هداج کی ،دنبرمک
تحارص هب دندوب هدمآ گنیپ نیج یش تندیزرپ ینارنخس هب هک یناربهر
،نآ رد هک دندوب یدیدج یناهج مظن زاغآ دهاش اج نآرد هک دندرک ملاعا
ایآ .دوب دهاوخ ناهج کینومژه یاه تردق )اهنت هن رگا( زا یکی نیچ
؟تسا دیدج یتسیلایرپما تردق نیچ هک تسانعم نادب نیا
ی هرابرد دوجوم یاه شرازگ یتقو .دراد یبلاج تایئزج ویرانس نیا
یاهروشک رد دیلوت شخب رد هداعلا قوف رامعتسا طیارش ندوب مکاح
هک ینامز اتح هک دیآ یم لمع هب فشاک بلغا ،میناوخ یم ار بونج
یاه تکرش یاپ زین دوش یم دحتم تلاایا ای اپورا یهار ییاهن لوصحم
و اه یناک هب نیچ شطع .تسا نایم رد یبونج ی هرک ای یناویات
ینیچ یاه تکرش هک تسانعم نادب )ایوس هژیو هب( یزرواشک تلاوصحم
ندز مهرب لاح رد هک دنراد رارق ]3[ییارگ جارختسا نامه نوناک رد مه
هاگن .)دینک هاگن نیتلا یاکیرما هب( تسا ناهج رساترس زادنا مشچ
دهد یم ناشن اقیرفا رساترس رد ]4[یضارا هب اه یزادنا گنچ هب یلامجا
یوگ ]6[ندرک بحاصت رد ینیچ یاه تکرش و ]5[هیامرس یاه قودنص هک
.دنا هدوبر نارگید زا ار تقبس 1397 شهریور 23 هعمج - 1517 هشامر / 25 لاس
لسوتم نآ هب تیمسا ناج هک مسیلایرپما زا بلص و تباث ی هیرظن
؟دراد اه نیا یارب یحیضوت هچ دوش یم
ما هتسناوتن ]7[هیامرس یاه تیدودحم رد نم ،تیمسا ناج ی هتفگ هب انب
راب کی طقف باتک نیا رد نم دیوگ یم وا .مزادرپب مسیلایرپما ی هلئسم هب
.دیوگ یم یرگید زیچ باتک ی هیامن اما .ما هدرک هراشا مسیلایرپما هب
نیا زین رخآ لصف ناونع ،نآ رب نوزفا و مسیلایرپما هب هراشا هبترم 24
ً
اج نآ رد نم هک تسا تسرد لاماک .»مسیلایرپما کیتکلاید« :تسا
ابقاعتم و( تسا هدش سابتقا نینل زا هک ار مسیلایرپما زا یتنس تشادرب
یوس زا رتدعب یقافتا روط هب هک( یزنیک لیدب زا هک دوب رتهب پچ یارب نارگراک هک یلاحرد دنا هدش ماک نیریش دحتم تلاایا رد ریخا نایلاس رد فیصوت یارب )تسا هدش لزنم یحو تیمسا ناج نوچ یدارفا تسد هب
.دنک تیامح )دش ارجا نیچ .دنا هتسشن هایس کاخ هب ویاهوا و ناگیشیم قبسا ققحت ،دیلوت ی هیاپ ناکم و ینیمزرس نایم ،ییاضف ی هدیچیپ یاه لکش
.متفای هدنسبان دنتسه نداد خر لاح رد ناهج درگادرگ رد هک عیزوت و
هک دوب یهار هناگی نیا هک دوب نیا نامز نآ رد نم یسایس یرواد 1960 ی ههد رد .میزادنیب یهاگن تاقافتا نیا ی هنیشیپ هب دیهد هزاجا
لح هار هب شیارگ ات دروآ مهارف پچ یارب یسفنت یاضف تسناوت یم یاهزرم لخاد رد لامش یاهروشک رگراک ی هقبط زاتمم یاه شخب زا ی هسدنه رد هک یگیرا یناووج راثآ رد اهدعب نم ،دروم نیا رد
ً
ً
یثنخ ار تلاکشم لح یارب هداعلا قوف یشک هرهب و یرگ یماظن رب ینتبم دندوب رداق اه نآ و دش یم تظافحم اتدمع ناش یاه تلم ـ تلود هتشون [هیامرس یاه تیدودحم ] نامز نامه رد ابیرقت( ]8[مسیلایرپما
مود یناهج گنج دمآرد شیپ هک دوب یتاقافتا روآدای هک یلح هار ،دنک ددم هب اه نآ .دننک شلات بوچراچ نیا رد یسایس تردق بسک یارب و زکرم بلص یایفارغج ،عقاو رد ای( مسیلایرپما زا موهفم نیا )تسا هدش
ِ
حرطم راک هظفاحمون شبنج یوس زا ینلع روط هب نامز نآ رد و دندوب و دنتفای تسد هافر یاه تلود هب یسارکومد لایسوس یاه کیتکات و رتزاب یلیلحت عفن هب ار )یناهج یاه ماظن ی هیرظن رد هدش حرطم نوماریپ
هک منیب یم منک یم هاگن دوخ نامز نآ یریگ عضوم هب هک نونکا .دش یم شنکاو .دوب یرو هرهب شیازفا زا یشان هک دندروآ تسد هب یتازایتما ی هدیا دراذگ یمرانک یناهج ماظن رد رییغت لاح رد یاه ینومژه زا رت لایس
نم اب اه یلیخ هک مریذپ یم دنچره تسا هدوب نم اب قح دروم نیا رد [نارگراک] تردق دندرک شلات هک دوب نیا قوف تیعضو هب ناراد هیامرس هدشدیلوت شزرا هک میتسین نآ رکنم ام زا کی چیه .متفای ار یهباشم
کی لدتسم دقن اما .تسام اب نانچمه امعم نیا .دوب دنهاوخ فلاخم .دنهد شهاک ار اهدزم تسد ترجاهم قیوشت هار زا و دننک فیعضت ار یمحر یب زا یا هجرد و دنک یم بحاصت یرگید ناکم ار ناکم کی رد
.یرگید زیچ زیمآرخسمت هدوه یب روط هب ی هلداجم و تسا زیچ یور هب اه یوسنارف ،دندرک زاب هیکرت یور هب ار ناش شوغآ اه یناملآ یدنیارف نامه نیا اما .تسا کانلوه هک دراد دوجو اه نیا ی همه رد
یاه هرمعتسم یور هب اه یسیلگنا ،یولاسوگوی یور هب اه یدئوس ،برغم هب مینک یم شلات هک تسا )مینک یم دیکات »دنیارف« تیمها رب نم و(
:یلصا عبنم هب دنویپ شیاهرد ات درک حلاصا ار شترجاهم نیناوق دحتم تلاایا و ناش قباس یزادرپ هیرظن و اشفا ار نآ زین ،مینک میسرت ار نآ ی هشقن هجو نیرتهب
هک دنک یم شومارف تیمسا ناج .دوش هدوشگ ناهج لک یور هب هنوگ نیا یخیرات یتسیلایرتام شور هک تخومآ ام هب سکرام .مینک
Realities on the Ground: David Harvey replies to John Smith یتسایس نینچ زا راد هیامرس ی هقبط تساوخ هب یراد هیامرس یاه تلود ،دنک لیمحت تیعقاو رب ار اه نآ سپس و زاغآ میهافم زا ادتبا هک تسین
1970 ی ههد زا هجیتن رد .دادن باوج لح هار نیا اما .دندرک یم تیامح بسانم یعازتنا میهافم ات دنک یم زاغآ نیمز یور یاه تیعقاو اب هکلب
ِ
مجرتم یاه تشاددای زا راک یورین هک تفر ییاج هب )نآ ی همه هن( هیامرس زا یشخب ،دعب هب زاغآ میهافم اب تیمسا ناج نوچمه رگا .دنک ادیپ ار ناش تیعقوم یارب
رگراک یتروص رد یزاس یناهج ،همه نیا اب .دوب رت نازرا یرگید یاج ره .میوش یم قرغ قلطم مسیلآ هدیا رد تروص نآ رد ،مینک
Spatial fixes ]1[ شهاک اهلااک ی هلدابم و یلوپ یاه نایرج یور شیپ عناوم هک داتفا یم
مسیلایرپما رد وا .دراد یوراه ثحب رد یا هناگود یانعم ‘دنفرت’ حلاطصا ندوشگ یانعم هب یلوپ یاه نایرج یور شیپ عناوم شهاک و تفای یم نیا رد مهد یم حیجرت نیمز یور یاه تیعقاو هب هجوت اب ،نیاربانب
زا ینیعم مهس« :دنک یم فیرعت هنوگنیا ار ینامز ـ ییاضف یاهدنفرت دیدج هتسب اه تدم ار نآ یلم تاررقم هک دوب یلام ی هیامرس یارودناپ ی هبعج هدنیازف تامیسقت ،ییایفارغج رباربان ی هعسوت ی هیرظن :منک راک بوچراچ
ً
و یكیزیف رمع لوط هب هتسب( ینلاوط اتبسن ینامز ی هرود یارب هیامرس لك تازایتما و تردق هک دوب نیا قوف دنور تدمدنلب دمایپ .دوب هتشاد هاگن یناهج یاه هریجنز و ییاضف یاهدنفرت مهف و کرد ،راک ی هدننکزیامتم و
و دبسچ یم نیمز هب هملک یعقاو یانعم هب یكیزیف لکش کی رد )شیداصتقا رد نتفرگرارق ی هجیتنرد لامش یاهروشک رد رگراک ی هقبط یاه شبنج ناج هک یمهم عوضوم ــ ندش یرهش هژیو هب( ناکم دیلوت کرد ،اهلااک
ً
شزومآ دننام( زین یعامتجا جراخم زا یخرب .دوش یم تیبثت نآ یور رب و رد تمیقره ابیرقت تسناوت یم هک یناهج راک یورین اب یتباقر تیعقوم یا هقطنم یاهداصتقا یدوبان و نتخاسرب و )تسا لفاغ نآ زا تیمسا
و دنم نیمزرس ˚تلود تادهعت ی هطساو هب )ینامرد تامدخ ماظن ای یمومع تاقبط هک متسه اعدا نیا قفاوم نم .تفای شهاک دشاب هتشاد )یلزان( هار زا ِ تشابنا و ییادز شزرا تردقرپ یاهورین هک ینامز ات ،ناش لیذ هک
ینامز-ییاضف ‘ ِ دنفرت’ ،رگید یوس زا .دنتسه ریذپان كرحت ییایفارغج ثیح زا 1960 ی ههد هب تبسن نونکا رصاعم یراد هیامرس یناهج راتخاس رد رگراک یعون دناوت یم دنروآرد تکرح هب ار قلاخ بیرخت یاهورین ˚تیکلام بلس
ترابع نآ و یراد هیامرس یاه نارحب یارب صاخ یلح هار زا تسا یا هراعتسا .دنرب یم رس هب رگیدکی اب یرتدیدش رایسب تباقر رد بونج یاهروشک اهنت هن اهورین نیا .دریگب لکش »دنمراتخاس ماجسنا«
نیا نامز هچ و روطچ نیاربانب .ینامز قیوعت و ییایفارغج شرتسگ :زا تسا .دنهد یم رارق ریثات تحت زین ار ییادز تعنص لاح رد لامش هکلب
ِ
،دیدج مسیلایرپما »؟دنریگ یم رارق رگیدکی یورردور یدام و یراعتسا یناعم یاه هزوح زا یرایسب رد راک یورین دش ثعاب هناراوانف رییغت ،نامزمه
.1397 ،نارهت ،نارتخا تاراشتنا ،یتمحر نیسح ی همجرت ،یوراه دیوید هتشاد یرت مک تیمها )کوب سیف و لگوگ ،لاثم یارب( یداصتقا تیلاعف توافتم ییایفارغج تاکرحت روشنم زا ار عوضوم نیا منک یم شلات Vol. 25 / No. 1517 - Friday, Sept 14, 2018
یاهروشک ینامزاس و یرکف راک یورین هک یدیدج یاهراتخاس .دشاب نارب تنار ی هدنیازف تردق و منک یواکاو تقد هب هیلام و لوپ ،راک ،هیامرس
مشیربا ییایرد هار و مشیربا یداصتقا دنبرمک زا یبیکرت ،دیدج مشیربا هار ]2[ تردق دننک یم لصتم بونج یاهروشک یدی راک یورین هب ار لامش ،لاثم یارب( هیامرس نوگانوگ یاه حانج نایم رییغت لاح رد یاوق نزاوت و
م .تسا زادنا مشچ و دنا هدز رود ار لامش یاهروشک رد یتنس رگراک ی هقبط یاج هب نم .منک یسررب ار راک و هیامرس نایم زین و )هیلام و دیلوت نایم
رازبا ره ی هلیسوب ات دنا هتشاذگ یاجرب یراکیب و ییادز تعنص زا ینورتس زا دنک یم عافد نآ زا تیمسا ناج هک مسیلایرپما زا ماخ و بلص ی هیرظن
Extractivism ]3[ .دوش رامثتسا یرگید نکمم تردق میظع تشابنا رکنم دیدج درکیور نیا .منک یم هدافتسا هاگدید نیا
یناهج رازاب رد نآ شورف یارب نیمز زا یعیبط عبانم جارختسا دنیارف هب کانلوه طیارش ای دنمتورث ی هداوناخ و گرزب تکرش دنچ ناتسد رد یلوپ
م .دوش یم قلاطا دقن یاج هب وا هک تسا یلدج ی هصخشم تیمسا رظنراهظا نیرخآ نآرب اما .تسین دنا موکحم نآ هب ناهج مدرم ی هدمع شخب هک یگدنز
مسیلایرپما رد نم »ندروخ ترسح« وا .دوش یم شریگرد لدتسم یگدنز تمعن و زان رد ایناولیسنپ و ویاهوا رگراک تاقبط هک تسین مه
Land grab ]4[ »لید وین رب ینتبم رت هناهاوخریخ مسیلایرپما هب تشگزاب« یارب دیدج دنک یم دییأت ار سکرام یبسن یفاضا شزرا تیمها درکیور نیا .دننک یم
یداصتقا لیلاد هب ای روز ددم هب گرزب رایسب سایقم رد نیمز بحاصت هب نم اج نآ رد .تسا زیچ همه یایوگ باتک نتم .دریگ یم هرخس هب ار نارگراک یگدنز یدام درادناتسا ریگمشچ شیازفا یبسن یفاضا شزرا ــ
رد یلصا فادها زا یکی بآ عبانم ندروآ تسد هب .دوش یم هتفگ یماظن و نکمم هار هناگی ،دیلوت ی هناراد هیامرس ی هویش بوچراچرد هک میوگ یم شیازفا نانچ یشک هرهب خرن هک دنک یم ریذپ ناکما یطیارش رد اتح ار
م .تسا یضارا هب یزادنا گنچ رگراک ی هقبط شنج چیه هک دوب راکشآ )2003( نامز نآ رد .تسا نیمه هدمآ تسد هب قلطم یفاضا شزرا هار زا زج نآ هب لین هک تسا هتفای
ً
wealth funds ]5[ ؛تشادن دوجو ادبا دنک فیرعت یراد هیامرس یارب یلیدب دناوتب هک یناهج تسا بونج یاهروشک رد بلغا هک هیامرس تشابنا رتریقف یحاون رد
acquisition ]6[ هک یعون زا یکانرطخ کوش یوس هب یراد هیامرس هک دوب مولعم نینچمه شیپ اه تدم سکرام هک هنوگ نامه ،نآ رب نوزفا .دشاب یم نکممان
The Limits to Capital ]7[ نآ عوقو لامتحا نم ،هلب( دوش یم هدنار داد خر 2007-8 یاه لاس رد هب رگید ییاج هب ناکم کی زا تورث ییایفارغج لاقتنا ،درک ناشنرطاخ
The Geometry of Imperialism ]8[ .)مدرک ینیب شیپ ینشور هب 2003 لاس رد دیدج مسیلایرپما رد ار هعجاف تسا زاتمم تاقبط عفن هب ریزگان هب هکلب تسین اج نآ نامدرم ی همه عفن
زا رت شیب تیکلام بلس ار ینیب شیپ لباق نارحب نیا هک نیا هب هجوت اب ناش ناروخ تفم و اه یچ تیرتسا لاو .دوش یم هتشابنا اه نآ ناتسد رد و 18
هک ما نآرب هجیتن رد ،درک یم عفر عماوج ی همه تورث و اه ییاراد شزرا
