Page 25 - Issue No.1367
P. 25
سال / 23شماره - 1367جمعه 7نابآ 1394مانند ممنتو (ساخته کریستوفر نولان) که از جنبه‌های فلسفی بیشتریدرآینهمطبوعاترخ دیوانه مقالات
برخوردار بوده و ب همنظور نمایش دیدگاه‌های مختلف و گوناگون درباره
پدیده «زمان» و نمودیافتن سینمایی تئوری‌های دیگرگونه در حیطه هنر
«زمان» آثاری را پدید آورد‌هاند ،تا ب هعمد پی شفرض‌های قبلی روایت 25
Vol. 23 / No. 1367 - Friday, Oct. 30, 2015و تعقیب داستان‌های سینمایی را دچار آشنایی‌زدایی و بازنگری کنند.فیل مها به دنبال حرف و نگاه و تحلیل جدی نسبت به مسائل و جامعه و
با چنین پیشینه‌ای در سینمای جهان و نمونه‌های بسیار انگشت‌شمار شخصی تها (یا به اصطلاح :فیلم‌های آموزنده) هستید احتمالا چندان از جواد طوسی (مجله فیلم) :در شرایطی که سینمای اجتماعی در طول
در سینمای ایران (مانند فیلم «چه کسی امیر را کشت» ،که البته این سا لها همواره در کانون آسیب‌پذیری ،محدودی تها و خطوط قرمز
بیشتر از هرچیز متکی به دیالو گگوی یهای افراطی شخصیت‌های فیلم تماشای این فیلم راضی نخواهید بود. بوده ،به نظر م یرسد رخ دیوانه به عنوان نمونه‌ای معاصر و متفاوت از این
جلو دوربین است) ،اکنون شاهد اثری از ابوالحسن داوودی هستیم که کوروش جاهد (روزنامه شرق) :فیلمی جوا نگرایانه از فیلم‌سازی نوع سینما با نگاهی ک موبیش محتاطانه کنار می‌آید .در مورد ابوالحسن
هم‌زمان با فیلم مشابه دیگر ساخته‌شده در سال گذشته یعنی «عصر میانه‌سال که از تحرک و داستا نپردازی کافی یک فیلم سرگر مکننده داودی بعد از تجربه‌ی تلخ زادبوم و عدم نمایش عمومی‌اش تا کنون ،این
یخبندان» ،ساخته مصطفی کیایی ،به پرداخت روایتی متفاوت از برای مخاطب برخوردار است؛ حکایت جوانانی از نسل امروز که دنیای
روایت‌های خطی همیشگی داستا نگویی در سینما م یپردازد .هرچند مجازی و به طور مشخص شبکه «فی سبوک» آنها را گرد هم آورده محافظه‌کار ِی ن هچندان پررنگ م یتواند توجی هپذیر باشد که...
در نمونه‌های خارجی ،روای تهایی اینچنین معمولا با انگیزه دره مریختن و به‌تدریج وارد ماجراهای عجیب و پیچیده م یکند .حکایت دوجوان هوشنگ گلمكانی (مجله فیلم) :رخ دیوانه فیلمنامهی بسیار دقیقی
تصورات همیشگی و کهنه‌شده مخاطب در زمینه روایت سینمایی انجام از طبقات نسبتا فرودست جامعه که ب هواسطه ارتباطات ایجادشده در دارد كه هرچه جلوتر می‌رود ساختار پاز لگونه‌ی آن به یك اثر معمایی
م یگیرد؛ ایجاد روایت‌های جذاب‌تر و متفاوت‌تر در سینما مخاطب را با شبکه مجازی ،با جوانانی از طبقه مرفه‌تر همسفر شد‌هاند تا جایی که نزدیك می‌شود و فیل منامه‌نویس تكه‌های پازل را نه به شیوه‌ی موزاییكی
حیطه‌های جدیدی از تجربه سینمایی و لذت و درک گونه‌های مختلف ماجرای ورود ماجراجویانه به یک خانه متروک و شر طبندی خیر‌هسرانه بلكه به شكل مینیاتوری یك كاشی‌كاری كنار هم م یچیند .از حیث
سینما آشنا م یکنند .اما در فیلم «رخ دیوانه» ،نوآوری و جذابیت روایت این جوانان بر سر ورود به خانه ،حساب آنها را ک مکم از هم جدا م یکند. دقت در این ظرایف مینیاتوری ،و نه مضمون و محتوا و رویكرد و موضع
داستان ،غیر از گرایش کنجکاوانه در مورد شخصیت‌های جوان و ظاهرا سالیان سال است که سینما در تمام جهان ،در حیطه داستا نگویی اخلاقی یا احیاناً سیاسی ،فقط از حیث كاربرد تكنیك‌های فیلم‌نامه‌نویسی
سرزنده فیلم ،برقراری رابطه‌های جالب کلامی بین شخصی تها ،موتور و باز یکردن با برداشت‌های مخاطب درباره روایت فیلم به دلایل و و ...جواناني كه در آغاز بي‌خيال و لاابالي و خلافكار و يك‌سر منفي به نظر
انگیز‌ههای مختلف دست به نوآوری‌های مختلفی زده است ،از متحیرکردن م يرسند اما به‌تدريج درم ييابيم كه چه آدم‌هاي دردمندي هستند؛ آن
اصلی حرکت داستان روبه جلو است. مخاطب در انتهای فیلم «نیش»( ،ساخته جورج روی هیل) که در انتها قدر كه وقتي ماندانا (با بازي تأثيرگذار طناز طباطبايي) توي يك تونل
علی شیرازی (مجله اینترنتی مد و مه) :فیلم تازه‌ی ابوالحسن داودی متوجه می‌شویم شخصیت‌های متخاصم فیلم ب هناگاه همدست و همسو تهران مخوف ،بغض‌كرده سرش را از ماشين بيرون م يآورد و از ته دل
در ادامه‌ی نگاه و ساختار تقاطع شکل گرفته است .وقتی نمایش زادبوم بود‌هاند و تمام آنچه در طول فیلم رخ داده ،نوعی بازی ماهرانه با ذهن نعره م يزند تا خودش را خالي كند ،احياناً خيلي از تماشاگران هم بغض
که اتفاقاً فیلم درجه‌یکی هم نبود به مشکل برخورد ،فیلم‌ساز ترجیح داد تماشاگر بوده ،یا فیلم مشهور «راشومون»( ،ساخته آکیرا کوروساوا)
به فضای فیلم ماقبل آخرش که خود آن هم در حال‌وهوای داستان‌های که ب همنظور نمایش عد مقطعیت در نگا‌ههای افراد مختلف نسبت به خواهند كرد و چه بسا بغض بعضي‌شان هم بتركد.
عام هپسند تارانتینو بود رجعت کند .داودی ساخت چند تا از فیلم‌های یک ماجرای واحد ،دست به خلاقیت‌های روایی زد‌هاند ،تا فیلمهایی حمیدرضا مدقق :خمیازه کشیدم یا نکشیدم؟ این تعیی نکننده‌ترین
کمدی ،سرگر مکننده و پرفروش دهه‌ی ۱۳۷۰ را هم با اکبر عبدی و پرسشی است که در پایان هر فیلم از خودم م یپرسم! نه در نخستین
علیرضا خمسه در کارنامه دارد که اتفاقاً ساخت چنین فیل مهایی بسیار مواجهه با رخ دیوانه در جشنواره‌ی فجر و نه در بار دوم که برای نگارش
هم سخت است؛ درست مثل راه رفتن روی لبه‌ی تیغ که هر آن امکان این مطلب به تماشای فیلم نشستم ،خمیازه‌ای در کار نبود .به نظرم در
افتادن هست .مثل عصر ی خبندان که در همین جشنواره دیدیم و فقط سینمای ما که کسالت‌آور بودن بیماری مزمن بسیاری از فیل مهاست،
تا نیمه خوب پیش رفت .اما تجربه‌ی چند دهه فیلم‌سازی به داودی این
امکان را داده که با تکیه بر جزئیات پرشمار فیلمش از رخ دیوانه فیلمی همین که فیلمی تلاش م یکند به مخاطبش احترام بگذارد و...
بسازد که همبیننده را جذب م یکند و هم سر و شکلی پذیرفتنی دارد مصطفی جلال یفخر(مجله فیلم) :خوبی رخ دیوانه در دریافت ابعا د
و هم فروش خوبی خواهد کرد .داودی همچنین نی منگاهی هم به امتیاز موضوع ی‌اش این است که برای اثبات چنین برداش تهایی اصرار نم یکند
و بیشتر حواسش به این است که تماشاگر خود را با «غاف لگیری»هایش
نهایی وودی آلن داشته است. سرگرم کند .در حالی که شالوده‌ی هم ه‌شان فریب است .هرچند گاهی
علی کراوالیان (مجله اینترنتی سی و یک نما) :رخ دیوانه ،فیلم منتخب In touch with Iranian diversity
کارگردان به تماشاگر را هم فریب می دهد.
تماشاگران و برندهی چهار سیمرغ در سی و سومین جشنواره ی فیلم مهرزاد دانش (مجله فیلم) :در این برهوت قص هنگویی ،رخ دیوانه
فجر ،به نوعی ادامه دهنده ی مسیر فیلمسازش ابوالحسن داوودی ،در غنیمتی است .داستان معما و کنش و گر‌هگشایی دارد و لااقل به این
دنبال کردن ساختار زمانی نو و روایت مدرن در سینما است ،که نمونه نیت ساخته شده که مخاطبش را تا پایان مشتاقانه نگه دارد و تا حدی
ی خام دستانه تری از این فرم روایی را در فیلم دیگرش تقاطع ()1384
نیز شاهد بوده ایم؛ فیلمهایی دارای روایت هایی در هم تنیده و زوایای هم این امتیاز را برگرفته است.
نگاه مختلف ،که از نمونه های ابتدایی و موفق آنها در سینمای جهان مسعود فراستی :دیوانه بازی جوانانه نیمه اجتماعی گراست .حداقل در
می توان به قطارسحر آمیز (جیم جارموش )1989-و بازی های عامیانه یک ربع اولش ،سرپاست و سرگرم کننده؛ کمی هم آسیب شناسانه.
(کوئنتین تارانتینو )1994-اشاره کرد...همچنین] در این فیلم[ شاهد پسرک کامپیوتربازش خوب است… خرده قصه هایش جملگی
استفاده از اصل غافلگیری هستیم ،اصلی که با استفاده از فریب دادن فیلمفارسی اند… برای فیلم سازی که سال هاست دست به دوربین
بیننده در آگاهی از داستان واقعی فیلم و نشان دادن یا بیان روایت هایی
دروغ به تماشاگر صورت می پذیر دفیلم دارای داستانک ها و صحنه نبرده ،بدک نیست اما فقط همین…
هایی تاثیرگذار است که در کنار داستان اصلی فیلم و ساختار مدرن آن مجله اینترنتی کوچه سینما :رخ دیوانه ...موفق‌ترین فیلم جشنواره‌ی
توانسته به فیلم معنای بیشتری بدهد ...در نهایت می توان گفت فیلم سی و سوم فیلم فجر بود که توانست جوایز متعددی را دریافت کند ،و
توانسته چه از جانب تماشاگران و چه از طرف اکثر منتقدان نمره ی البته به عنوان فیلم منتخب مردم هم در جشنواره برگزیده شد .همین
قبولی بگیرد و این بیشتر به دلیل فیلمنامهی حساب شده ،بازیهای روان نکته م یتواند میزان جذابیت آن و استقبال مخاطبان را از آن نشان دهد.
،موسیقی درخشان و افکت های صوتی بی نقص آن است که آنرا به این جذابیت در درجه‌ی اول مدیون تفاوت مهمی است که رخ دیوانه با
اثری خوش ساخت و قصه گو ،اما نه چندان عمیق در شخصیت پردازی اغلب فیلم‌های سینمای ایران در سال‌های اخیر دارد :این فیلم ،فیلمی
داستان‌گو و پرکشش و مهم‌تر از همه تقریبا غیرقابل پی شبینی است؛
و طرح مسائل مطرح در آن ،تبدیل کرده است. ویژگی‌هایی که اخیرا کمتر در فیلم‌های ایرانی دیده‌ایم .فیلمنامهی
وحیده سعیدی (همشهری جوان) :پیش بینی اینکه «رخ دیوانه» فیلم خوب فیلم ما را مدام دچار شگفتی و غاف لگیری م یکند ،داستان مدام
جوانانه جشنواره فجر شود ،زیاد هم سخت نبود ،ترکیب جوان بازیگران در حال تغییر و تحول است و ما هم به اندازه‌ی شخصیت‌های فیلم
فیلم و خلاصه داستانی که از آن منتشر شده بود ،کاملا حال و هوای این میزان از چرخش‌های داستان را انتظار نداریم .از این لحاظ رخ
جوانان هاش را مشخص می‌کرد .فیلم جوانانه‌ای که اتفاقا فیلم خوب و دیوانه بیشتر به فیلم‌های داستان‌گوی سینمای آمریکا نزدیک است تا
محکمی هم از کار درآمده ،آنقدر خوب که مردم به آن رای داده‌اند و الگوی جاافتاده در سینمای جدی ایران که بیشتر متأثر از آثار اروپایی
توانسته در صدر جدول آرای مردمی قرار بگیرد...ابوالحسن داودی بعد از با رویکردهای هنری و داستان‌های خرد‌هپیرنگی و فقدان حادثه‌ها و
ماجراهای «زادبوم» ،شش هفت سالی فیلم نساخت تا اینکه امسال رخ فراز و فرودهای بیرونی است .استفاده‌ی خوب از موسیقی و عوامل
دیوانه را کلید زد؛ فیلمی درباره درگیری‌های امروز جوا نها ،از سودای فنی همچون فیلمبرداری ،جلوه‌های ویژه‌ی بصری و البته بازی خوب
مهاجرت به خارج تا عضویت در شبکه‌های اجتماعی و حتی شیشه که بازیگران پرتعداد فیلم – که اغلب‌شان جوا ناند – جذابیت این داستان
البته همه بهانه‌ای است برای روایت یک قصه پرتب و تاب و جذاب و پرکشش را بیشتر هم کرده است .محوریت فضای مجازی و تأثیر آن بر
تا حدودی هم بامزه ...رخ دیوانه قهرمان ندارد ،شش ماجراجو دارد که زندگی جوانان امروز ،دیگر موضوعی است که باب روز است و فیلم را نزد
هرکدام تکه‌ای از پازل فیلم راتشکیل م یدهند .هر کدام از این شش مخاطبان جوان خود ملموس‌تر م یکند .البته رخ دیوانه حرف چندان
نفر هم به نوعی نماینده یک قشر از جوا نها هستند که حالا با قرار مهمی در موضوعات فوق ندارد ،و اگر شما جزو کسانی هستید که در
گرفتن در موقعیت‌های مختلفی که نویسنده و کارگردان برایشان خلق 25
م یکنند ،بخشی از ویژگی‌های رفتاری نسلشان را بروز م یدهند...
