Page 30 - ShahrvandBC Issue No.1337
P. 30
تفاو ‌تهای ذهنی و فکری افراد را ایجاد م ‌یکند‪ .‬بنابراین تمامی انسا ‌نها‬ ‫بخشودگی از منظر روان‌شناختی‬ ‫مقالات‬ ‫‪30‬‬
‫مثل یکدیگر نم ‌یتوانند فکر کنند و درنتیجه رفتار کنند‪ .‬هرکسی افکار و‬ ‫‪30‬‬
‫رفتار خود را مقبول و صحیح م ‌یداند‪ .‬از این منظر و با این دیدگاه م ‌یتوان‬ ‫ب ‌یحواس و ب ‌یدقتی است‪ “ ”.‬او برای من ارزشی قائل‬ ‫روانشناسی‬ ‫سال ‪ / 22‬شماره ‪ - 1337‬جمعه ‪ 14‬نیدرورف ‪1394‬‬
‫رفتارهای انسا ‌نها را درک و با آ ‌نها همدلی کرد‪ .‬البته همدلی به معنای‬ ‫نیست”‪”.‬از قصد این کار را انجام داده‪ ”.‬و طرف مقابل را‬
‫توجیه و تبرئه کردن رفتارهای نابهنجار و آسی ‌برسان نیست بلکه راهی‬ ‫آزاده رضازاده‬ ‫‪In touch with Iranian diversity‬‬
‫است تا از طریق آن رفتار دیگران را بهتر درک کنیم‪ .‬برای خود توضیح‬ ‫با خشونت هر چه تما ‌متر قضاوت خواهیم کرد‪.‬‬
‫دهید که عمل مضر‪ ،‬از دیدگاه فرد رنجاننده چگونه است‪ .‬چرا او این کار‬ ‫بخشیدن به معنای فراموش کردن آزردگ ‌یمان و‬ ‫یکی از سن ‌تهای زیبا و پسندیده در ایام نوروز به پیروی از‬ ‫‪Vol. 22 / No. 1337 - Friday, Apr. 3, 2015‬‬
‫را انجام داده است؟ بهتراست برای توضیح رویداد نقش وکیل مدافع فرد‬ ‫بازگرداندن فرد آسی ‌برسان به جایگاه قبل ‌یاش نیست‪.‬‬ ‫طبیعت‪ ،‬بخشش و دگرباره اندیشی است‪ .‬بدین معنا که افراد‬
‫رنجاننده را به خود بگیرید‪ .‬با این تمرین تخیلی شما به روایت قابل قبولی‬ ‫بلکه به این معناست که ما رنجشی را که از آسیب وارده‬ ‫چنانچه از اطرافیان کدورتی در دل داشته باشند‪ ،‬باگذشت‪،‬‬
‫م ‌یرسید که رنجاننده در صورت اجبار برای علت کارش بیان خواهد کرد‪.‬‬ ‫همواره به ما م ‌یرسد از بین م ‌یبریم‪ .‬م ‌یتوانیم کسی‬ ‫اختلافات را کنار نهاده و همگام با طبیعت فصل جدیدی از‬
‫توضیحی که به شما اجازه رفتن و طی مسیر عفو و گذشت را م ‌یدهد‪ .‬شما‬ ‫را ببخشیم در حالیکه عمل او را نبخشید‌هایم و در این‬
‫ممکن است به خودتان بگویید‪" :‬افرادی که دیگران را م ‌یرنجانند‪ ،‬خود را‬ ‫حالت در صلح بیشتری با خود به سر م ‌یبریم‪ .‬بخشیدن‬ ‫روابط را آغاز م ‌یکنند‪.‬‬
‫معمولاً در حالت ترس‪ ،‬خشم یا صدمه دیدن م ‌یبینند"‪« ،‬افراد در زمان‬ ‫لازم ‌هاش این نیست که وانمود کنیم چیزی اتفاق نیفتاده‬ ‫بخشودن و بخشش یک فضیلت اخلاقی است که در برابر خطای دیگران‬
‫صدمه زدن متوجه عمق کارشان نیستند» و یا «افراد در زمان صدمه زدن‬ ‫و یا ای ‌نکه درد و رنج ناشی از خلاف دیگران را پنهان کنید‪ .‬بلکه با آگاهی برای‬ ‫انجام م ‌یشود و قابل آموزش دادن است هرچند انتقام گرفتن پاسخ طبیعی‬
‫انسان در برابر خطاهای دیگران است‪ ،‬اما بخشش شاهراه سلامت روانی است‪.‬‬
‫به دیگران معقولانه فکر نم ‌یکنند‪ ،‬آ ‌نها فقط حمل ‌هور م ‌یشوند»‪.‬‬ ‫بخشیدن تصمیم م ‌یگیریم‪.‬‬ ‫بخشش یک ویژگی سودمند در روابط انسانی است که ب ‌هطور گسترده ب ‌هعنوان‬
‫ ‪-‬گام دشوار بعدی دادن هدیه نو ‌عدوستانه بخشش است‪ .‬به یاد‬ ‫بخشش به معنی سرپوش نهادن بر روی تعارض موجود نیست‪ ،‬برخی از‬ ‫یک موضوع پژوهشی ب ‌هوسیله متخصصان علوم انسانی موردبررسی قرارگرفته‬
‫بیاورید که به کسی صدمه زده بودید و احساس گناه م ‌یکردید‪ .‬چگونه‬ ‫افراد از بیان تعارضات اتفاق افتاده در بین دوستان خود م ‌یترسند و یا بنا‬
‫آن شخص شما را بخشید و شما آن موقع چه احساسی داشتید‪ .‬دادن‬ ‫به ملاحظات اجتماعی آن تعارضات را بیان نم ‌یکنند و آن را با عفو اشتباه‬ ‫است‪.‬‬
‫هدیه باعث م ‌یشود شخص بخشاینده نیز احساس بهتری کند احساسی از‬ ‫م ‌یگیرند‪ .‬باید دانست که سرپوش نهادن بر روی تعارضات‪ ،‬بخشش نیست و‬ ‫برای عفو و بخشش تاکنون تعاریف متعددی ارائ ‌هشده است‪ .‬ازجمله این‬
‫تعاریف‪ ،‬تعریف "ان رایت" و همکاران از اهمیت بسیاری برخوردار است‪ .‬آ ‌نها‬
‫شادی‪ ،‬صلح و همنوایی با هستی‪.‬‬ ‫این کار مانع پیشروی فرآیند بخشش م ‌یشود‪.‬‬ ‫بخشش را فرایند گذشتن از خطای دیگران م ‌یدانند که یا به علت انگیزه‬
‫شما م ‌یتوانید تمرین زیر را همین الان انجام دهید تا خود را‬ ‫بلکه بخشش عبارت است از یک فرآیند طولان ‌یمدت از شناخت آسیب وارده‬ ‫آرامش درونی یا بهبود روابط با خاطی و یا ب ‌همنظور انجام رفتاری ارزشی‬
‫از آسی ‌بهای پی ‌شگفته برهانید و زندگی عادی و سالم خود را‬ ‫به خود یا دیگران‪ ،‬اشتیاق برای تغییر رفتارها و فعالی ‌تهای آسی ‌بزا‪ ،‬اصلاح و‬ ‫صورت م ‌یگیرد و دارای پیامدهای رهایی از احساس منفی نسبت به فرد‬
‫خطاکار‪ ،‬غلبه بر رنجش حاصل از بدی و پرهیز از عصبانیت‪ ،‬دوری‪ ،‬جدایی و‬
‫دوباره به دست آورید‪:‬‬ ‫ترمیم روابط و رها شدن از رنج ‌شهاست‪.‬‬
‫لیستی از کسانی که شما را ناراحت کرد‌هاند و عملی که انجام‬ ‫در تکنی ‌کهای مهار ‌تهای ارتباطی را‌هح ‌لهای متعددی برای برقراری گفتمان‬ ‫انتقام نسبت به فرد خطاکار است‪.‬‬
‫مؤثر و کارآمد ب ‌همنظور تغییر رفتار و ح ‌لوفصل اختلافات و نارضایت ‌یها وجود‬ ‫برای درک بهتر مفهوم بخشش‪ ،‬بررسی مفهوم خطا الزامی است‪ .‬خطاها‬
‫داد‌هاند تهیه کنید‪ .‬مثلًا‬ ‫دارد‪ .‬اما بخشودگی ب ‌هعنوان بخشی از مهار ‌تهای روا ‌نشناختی به اقتضای‬ ‫رویدادهایی هستند که هرکس آن را برخلاف انتظار و فرضیات خود‪ ،‬دیگران و‬
‫‪( ........‬نام شخص) ‪ .......‬به خاطر ای ‌نکه ‪( .......‬عملی که انجام داده است)‬ ‫شرایط م ‌یتواند ب ‌هعنوان یکی از را‌هح ‌لهای موجود در فرایند حل مسئله به‬ ‫جهان م ‌یداند‪ .‬هنگام ‌یکه افراد خطاها را تجربه م ‌یکنند‪ ،‬آ ‌نها ب ‌هطور معمول‬
‫‪ .........‬مرا ناراحت کرده است‪ ".‬اکنون من م ‌یفهمم که چرا آ ‌نگونه رفتار‬ ‫افکار منفی مثل "این خطا زندگ ‌یام را ویران کرده است"‪ ،‬احساساتی مثل‬
‫کردی و متأسفم که آ ‌نقدر تح ‌تفشار قرار داشتی که حس م ‌یکردی‬ ‫شمار آید‪.‬‬ ‫"خشم" یا رفتاری مثل "انتقام گرفتن" را رشد م ‌یدهند که به خطاکار‪ ،‬نوع‬
‫باید آن را به فرد دیگری تحمیل کنی تا توان و قدرتت را دوباره به دست‬ ‫خطا و نحوه انعکاس پاسخشان (شناختی‪ ،‬عاطفی یا رفتاری) به فرد خطاکار‬
‫آوری‪ .‬من البته دیگر به تو اجازه نم ‌یدهم که به من آسیب برسانی‪.‬‬ ‫گا ‌مهای پیشنهادی ورثینگتون برای بخشودگی عبار ‌تاند از‪:‬‬ ‫مربوط است‪ .‬بنابراین‪ ،‬پاس ‌خهای فرد بخشنده به مجموع ‌های از افکار‪ ،‬هیجانات‬
‫من تصمیم گرفت ‌هام که به خاطر سلامتی خودم‪ ،‬دردها و ناراحت ‌یهای‬ ‫ ‪-‬یادآوری‪ ،‬در گام اول رویداد رنجش را به روش ‌نترین و‬ ‫یا رفتارهایی برم ‌یگردد که وی در قبال خطاکاران‪ ،‬خطاها و پیامدهای همراه‬
‫ناشی از عمل تو را از خود دور کنم‪ .‬من م ‌یدانم که این کار به معنی‬ ‫عین ‌یترین شکلی که م ‌یتوانید به یاد آورید‪ .‬طرف مقابل را یک آدم‬
‫کوچک شمردن یا چش ‌مپوشی از رفتار بد تو نیست‪ .‬بلکه بر ارزش من‬ ‫بدذات نبینید‪ .‬غرق در ترحم به خود نشوید‪ .‬درحال ‌یکه رویداد رنجش‬ ‫با خطاها از خود بروز م ‌یدهد‪.‬‬
‫ب ‌هعنوان یک انسان و حق من برای رها شدن از ناراحتی ناشی از عمل‬ ‫را تجسم م ‌یکنید‪ ،‬نف ‌سهای عمیق‪ ،‬آرا ‌مبخش بکشید‪ .‬بخشش یک‬ ‫هنگام ‌یکه افراد م ‌یبخشند‪ ،‬تأیید م ‌یکنند که خطایی ر ‌خداده است و سپس‬
‫تو‪ ،‬صحه م ‌یگذارد‪ .‬من تصمیم گرفت ‌هام که به شرایط عادی زندگ ‌یام‬ ‫فرایند عاطفی‪-‬شناختی‪-‬رفتاریست که با تغییر در احساس و بعد افکار‬ ‫با پردازش شناختی‪ ،‬عاطفی یا رفتاری به ارزیابی مجدد از خطا و خطاکار‬
‫بازگردم‪ .‬بنابراین اکنون تمام هیجانات و احساسات ناراح ‌تکنند‌های را‬ ‫و درنتیجه رفتار حاصل م ‌یگردد‪ .‬در مرحله یادآوری فرد‪ ،‬خطا و نحوۀ‬ ‫م ‌یپردازند؛ یعنی فرد بخشنده با ارزیابی مجدد‪ ،‬فرد خطاکار را به شیوه‬
‫که در من به خاطر رفتار تو وجود داشت بیرون م ‌یریزم‪ .‬من اکنون رها‬ ‫انجام آن را در ذهن خود بارها مرور م ‌یکند و تصویر آن را در ذهن‬ ‫جدیدی مورد قضاوت قرار م ‌یدهد‪ .‬در بخشش‪ ،‬انگیز ‌شهای منفی مانند‬
‫خود م ‌یآورد و به دنبال آن‪ ،‬از آن عملکرد احساس رنج م ‌یکند که‬ ‫انتقا ‌مجویی در برابر فرد خاطی به انگیزش مثبت آشتی و خو ‌شنیتی تغییر‬
‫و سبکبال شدم‪".‬‬ ‫این احساس رنج ممکن است به صور ‌تهای گوناگونی بروز پیدا کند‪.‬‬
‫ ‪-‬گام چهارم متعهد کردن خود به ابراز آشکار بخشش است‪.‬‬ ‫نکتۀ مهم در این مرحله آن است که فرد‪ ،‬رنجش خود را قبول کند‬ ‫م ‌ییابد‪.‬‬
‫ب ‌هطور آشکار گذشت رنجاننده را اعلام کنید و آن را در دفتر خاطرات‬ ‫و به آن اقرار نماید‪ .‬سپس از انواع احساسات منفی که نسبت به فرد‬ ‫پژوه ‌شهای "ان رایت "و همکارانش همچنان نشا ‌ندهندٔه تأثیر بخشیدن در‬
‫خود بنویسید‪ .‬گواهی عفو و بخشش بنویسید و تاریخ گواهی را قید‬ ‫خاطی تجربه م ‌یکند‪ ،‬آگاهی یابد‪( .‬خشم‪ ،‬نفرت‪ ،‬ناکامی‪ ،‬تحقیر شدن‬ ‫کاهش مشکلات بالینی از قبیل افسردگی‪ ،‬غم و اضطراب است‪ .‬در بخشودگی‬
‫کنید‪ .‬گواه ‌ینامه را با صدای بلند برای یک آشنای مورد اعتماد بخوانید‪.‬‬ ‫و ‪ .)...‬در این حالت فرد این احساسات را حق خود م ‌یداند‪ .‬شاید بیشتر‬ ‫فرد رنجیده به درک بهتری از روابط م ‌یرسد و به مرحله جدیدی از رشد‬
‫ ‪-‬گام پنجم‪ ،‬راسخ ماندن در بخشودگی است‪ .‬حتی بعد از عفو‪،‬‬ ‫این احساسات ازآنجا ناشی م ‌یگردد که فرد احساس م ‌یکند در اجتماع‬ ‫قضاوت اخلاقی نائل م ‌یشود‪ .‬این شناخت جدید ن ‌هفقط در ارتباط با شخص‬
‫خاطراتی از رنجش وجود دارد‪ .‬رنجش و عفو شما جزئی از گذشته‬ ‫وضعیت او تغییر کرده است و خود را با وضعیت فرد خاطی مقایسه‬ ‫رنجاننده تغییراتی ایجاد م ‌یکند بلکه م ‌یتواند قضاو ‌تهای فرد را در مورد‬
‫شماست و آ ‌نها محو شدنی نیست‪ ،‬خاطرات خواهد بود‪ ،‬نگران بازگشت‬ ‫م ‌ینماید‪ .‬در این مرحله احساس شرم و خجالت نیز وجود دارد‪ .‬این‬ ‫سایر روابط تحت تأثیر قرار دهد و افکار و هیجانات منف ‌یاش نیز کاهش یابد‪.‬‬
‫خاطرات نباشید ولی در آ ‌نها غوط ‌هور نشوید‪ .‬به خود بگوئید که شما‬ ‫بدان دلیل است که فرد خود را با دیگران مقایسه م ‌یکند و از ضرب ‌های‬ ‫عفو و گذشت در سلامت جسمی فرد هم مؤثر است‪ .‬فکرهای منفی ناشی از‬
‫عفو کردید‪ .‬نوشت ‌ههای خود را در مورد عفو و گذشت مرور کنید‪ .‬در‬ ‫که بر او وارد شده احساس شرم و خجالت کرده و خصوصاً این وهله‪،‬‬ ‫رنجش و احساس خشم و عصبانیت در مورد آ ‌نها‪ ،‬باعث فشار روانی م ‌یشود‪.‬‬
‫طی مسیر عفو‪ ،‬در خود احسا ‌سهای مثبت نسبت فرد بخشیده شده‬ ‫زمانی بیشتر بروز م ‌یکند که عمل خطا در جمع ر ‌خداده باشد‪ .‬در این‬ ‫فشار روانی هزین ‌هها و مشکلات مختلف روانی و جسمی را بر فرد تحمیل‬
‫را پرورش دهید‪ .‬عفو و گذشت یک انتخاب است‪ .‬شما از روی آگاهی و‬ ‫مرحله نگرش فرد رنجیده نیز نسبت به رنجان نده تغییر م ‌یکند و‬ ‫م ‌یکند ازجمله آ ‌نها م ‌یتوان به سرگیجه‪ ،‬خستگی‪ ،‬مشکلات خواب‪ ،‬شکایت‬
‫اختیار آن را انتخاب کردید‪ .‬اگر پولی یا امانتی به فرد رنجاننده دادید‬ ‫بیشتر نگرش و شناخت منفی نسبت به فرد دارد‪ .‬فرد هنوز احساسات‬ ‫از ناتوانی در تمرکز‪ ،‬تحری ‌کپذیری و بیمار ‌یهای قلبی و گوارشی اشاره کرد‪.‬‬
‫بخواهید‪ .‬مهم این است که احسا ‌سهای کینه و انتقام فروکش کند‪.‬‬ ‫منفی وجود خود را در مقابل بخشش یا انتقام حس م ‌یکند و فرد به‬ ‫شاید در منظر اول بخشش به معنای کوتاه آمدن و تسلیم در مقابل دیگری‬
‫شما به خود اجازه تمرین عفو و گذشت م ‌یدهید و م ‌یخواهید در این‬ ‫را‌ههای مقابله م ‌یاندیشد و ممکن است در ابتدا را‌هح ‌لهای منفی انتقام‬ ‫باشد‪ .‬حس م ‌یکنیم اگر دیگری را ببخشیم کنترلمان را از دست م ‌یدهیم‬
‫در ذهن خود داشته باشد و پ ‌سازآن را‌ههای دیگری از قبیل گذشت‬ ‫و شاید دوباره از سمت او آسیب ببینیم و تصور م ‌یکنیم بخشیدن مانند این‬
‫مسیر ماهرتر شوید و قدرت بخشش را با همه وجودتان لمس کنید‪.‬‬ ‫را در ذهن خود بپروراند‪ .‬در اینجا فرد همواره را‌هح ‌لها را بررسی کرده‬ ‫است که او را بدون تنبیه رها کرده باشیم و تمایل داریم که با نبخشیدن‬
‫و پیامدهای آن را نیز موردمطالعه قرار م ‌یدهد‪ .‬در ادامه ک ‌مکم اندیشه‬
‫منابع‪:‬‬ ‫غالب م ‌یگردد و احساسات بااینکه در درون فرد وجود دارند‪ ،‬ولی مثل‬ ‫دیگری درواقع عمل وی را تلافی کنیم‪.‬‬
‫ ‪-‬شفای زندگی‪ ،‬لوئیز هی‪ ،‬گیتی خوشدل‪ ،‬نشر پیکان‪ ،‬چاپ سی و‬ ‫از سوی دیگر خودگوی ‌یهای منفی ما مانع بخشش دیگری است‪ .‬ما غالباً‬
‫قبل مشخص نیستند‪.‬‬
‫نهم‪ ،‬تهران ‪۱۳۸۹‬‬ ‫ ‪-‬گام دوم همدلی با فرد رنجاننده است‪ .‬سعی کنید خود را جای‬ ‫حر ‌فهای زیر را با خود تکرار م ‌یکنیم‪:‬‬
‫ ‪-‬مجله سلامت روان‪ ،‬دانشگاه شهید بهشتی‪ ،‬شماره سوم‬ ‫فرد رنجاننده بگذارید و دیدگاه او را درک کنید که چرا این شخص شما را‬ ‫“ او را نم ‌یبخشم چون در این صورت او هی ‌چگاه مسئولیت کارهایی که انجام‬
‫‪- Enright. R. Psychological Science of Forgiveness: Im-‬‬ ‫رنجانده و به شما آسی ‌بزده است‪ .‬همدلی کار آسانی نیست‪ .‬همدلی کردن‬ ‫داده است را نم ‌یپذیرد‪ “ ”.‬فــقط افراد ضعیف گذشت م ‌یکنند “‪ ”.‬آدم‬
‫)‪plications for Psychotherapy and Education,, Italy,. (2011‬‬ ‫به معنای دیدن دنیا از چشمان دیگری است‪ .‬هر انسانی دارای ژنتیک‪،‬‬
‫‪- How To Forgive Others,The freedom forgiveness‬‬ ‫خانواده‪ ،‬محی ‌طهای آموزشی‪ ،‬اجتماعی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬سیاسی و عقیدتی‬
‫) (‪brings, Alex Lickerman, M.D., feb.2010‬‬ ‫متفاوت و مخصوص به خود است‪ .‬و این تفاو ‌تهای ژنتیکی و محیطی بستر‬
‫‪- Worthington, E. L., Jr., Sandage, S. J., & Berry, J. W.‬‬
‫‪Group interventions to promote forgiveness. In M. E. McCullough,‬‬
‫‪K. I. Pargament, & C. E. Thoresen (Eds.), Forgiveness: Theory,‬‬
‫)‪research, and practice (pp. 228–253). New York: Guilford. (2000‬‬
   25   26   27   28   29   30   31   32   33   34   35