Page 24 - Shahrvand BC No.1232
P. 24
سیاست
اسرائیل/فلسطین :دیالوگ در شــرایط نابرابر یهای قدرت »،ابولبن و میــان مذهب و چال شهای جهانی صلح و ثبــات م یپردازد .به نظر او ب هسوی«منزلتمتفاوتبودن»؟ 24سال متسیب /شماره - 1232جمعه 9نیدرورف 1392
باکن با تاکید بر شــرط برابری در دیالوگ به عدم وجود شرایط اولیه بــا وجود آنکه انگیز‌ههای مذهبی عوامل موثر و مهمی در بســیاری از
برای گفتگوی واقعی و سازنده میان طرفین درگیر در مسئله اسرائیل مســائل و تحولات جاری در عرصه جهانی بوده و هستند ،تئور یهای ادام هی صفحه ۲۲ In touch with Iranian diversity 24
و فلسطین م یپردازند .به عقیده نویسندگان ،دیالوگ مستلزم آن است روابط بی نالملل تا کنون به صورت جدی به این مســئله نپرداخت هاند. انســا نهای امروز در جوامع چند هویتی زیســت م یکنند و در عصر
که طرفین به گون های برابر در تعیین شــرایط و نتایج گفتگو ســهیم رو معتقد است که شک لگیری یک جامعه مدنی جهانی با حضور فعال جهان یشــدن ،ک مرنگ شــدن مرزهای ملی ،افزایش پیوندهای میان- Vol. 20 / No. 1232 - Friday, Mar. 29, 2013
باشند .اصرار بر تز دیالوگ و فرا خواندن طرفین منازعه به گفتگو برای نیروهای مذهبی و مروجین گفتگو میان ادیان م یتواند نقش مهمی در قومی و میان-نژادی و انقلاب ارتباطات ،تقسی مبند یهای ما و دیگری
حل اختلاف درحال یکه نیروی نظامی و ساختارهای سیاسی-اقتصادی حــل منازعات و ایجاد صلح جهانی ایفا کند .در »رابطه میان مذهب و
شــرایط نابرابری قدرت را تشــدید م یکنند نــه تنها به حل اختلاف دیپلماسی جاری در عرصه بی نالملل »،خان به طرح این سوال مپردازد اهمیت پیشین خود را از دست داد‌هاند.
منجر نم یشــود بلکه اصل دیالوگ را زیر سوال م یبرد .به گفته ابولبن که چگونه اشــکال مختلف تقاطع میان مذهب و فرهنگ به تحلی لها بخش دوم کتاب با عنوان «دیالوگ و ارزش نهادن به تفاوت» شــامل
و باکن طرح گفتمــان »دیالوگ میان یهودیان و مســلمانان/اعراب» و رفتارهای متفاوت در صحنه سیاســت بی نالملل منجر م یشوند .به نوشــتارهایی از رابرت کاکــس ،فرد دالمایر ،رامیــن جهانبگلو ،امیره
ب هعنوان راه رســیدن به صلح در حقیقت یک تاکتیک سیاســی است گفتــه خان نوع تاثیرگذاری دین بر تبیین منافع هر کشــور و تعیین الازهاری ســنبل ،والتر لیکــم ،پال رو ،ابراهیم خان ،جیمز لاســون،
که به جای پرداختن به شــرایط عینی و ریشــ ههای تاریخی منازعه سیاس تهای کلی آن کشور رابطه مستقیمی بر جایگاه و نقش مذهب و بنجامین باربر م یباشــد .در نخســتین فصل این بخــش با عنوان
بر اختلافات فرهنگی و روای تهای ناهمســاز تاکید م یکند .آنها نشان در ساختارها و حیات سیاسی ،اجتماعی ،و فرهنگی آن کشور دارد .از «خودآگاهی و تمدن :روایتی از درون »،کاکس به واکاوی نقادانه نظریه
م یدهند که چگونه این روای تهای ناهمســاز خود در پروسه استعمار نظر خان حتی در غیاب دین رسمی ،عوامل مذهبی همواره در پروسه پایــان تاریخ م یپردازد و این فرضی هی کــه در آینده تمام تمد نهای
و در بســتر نا برابر یهای قدرت شــکل گرفت هاند .بســتری که در آن شک لگیری سیاست خارجی کشــورها موثرند .در »همزیستی عمران بشــری در یک تمدن واحــد جهانی ادغام خواهند شــد را به چالش
تاریخ استعمار فلسطین ،روابط نژادی تبعیض علیه فلسطینیان ،و پیوند و اســطوره پیشرفت در جوامع مستعمر‌هنشــین »،لاسون شک لگیری م یکشــد .به اعتقاد کاکس مفهوم تمدن م یتواند ب هعنوان یک واحد
بومی فلســطینیان با سرزمین فلسطین غالباً نادیده گرفته شده است. مفاهیم توســع هیافتگی و توسع هنیافتگی را در شرایط تاریخی استعمار تحلیل برای بررسی روابط میان جوامع بشری مورد استفاده قرار گیرد.
در «دیالوگ و مقاومت :مســیرهایی ناســازگار یا موازی؟ :ورود جامعه و ســلطه غرب بررسی م یکند .از دید وی ،معیارهای توسعه یافتگی و در عین حال وی معتقد اســت که بیشتر شدن تما سها میان تمد نها
مدنی جهانی به مســئله اسرائیل و فلســطین »،وایت معتقد است که پیشرفت در جهان معاصر عمدتا توسط غرب تعیین و تبیین شد‌هاند .او م یتواند باعث بالا رفتن آگاهی پیرامون نسبت تمدن با شرایط خاص
در شــرایطی که منازعه میان طرفین اساســا بر سر اشغال و استعمار معتقد است که با گذر از معیارهای حاکم بر جهان کنونی باید کشورها تاریخی جوامع مختلف شود .از دید وی با وجود آنکه تمد نها نمایانگر
سرزمی نهای فلسطینیان توسط اسرائیل است ،تز حل منازعه از طریق را بر اساس یک سری معیارهای جها نشمول دست هبندی کرد و عواملی خودآگاهی جمعی جوامع بشــری هستند ،اشــتباه خواهد بود اگر که
گفتگــوی تمدنی/فرهنگــی نم یتواند به یافتــن راه حلی جدی برای ما آنها را ب هعنوان واحدهایی یکدســت بنگریم و جها نبین یها و جهت
مســئله اسرائیل و فلسطین منجر شود .به اعتقاد وایت ،به جای تاکید همچون حقوق بشر و میزان تولید آلودگی را نیز در نظر داشت. گیر یهــای متنوع و متضادی که در متن هــر تمدنی حضور دارند را
بــر دیالوگ نابرابــر باید در تقویت یک جنبــش جهانی در حمایت از آخرین فصل بخش دوم نوشتاری اســت از باربر با عنوان «نه برخورد نادیده بگیریم .به نظر او »این پروســ ههای تغییر درون-تمدنی هستند
مردم فلســطین کوشید .با تاثیر گذاشتن بر معادلات قدرت منطق های تمد نها و نه پایــان تاریخ ».به اعتقاد باربر ،علیرغم جذابیت تز ارزش که شــرایط دیالوگ میان-تمدنی را مهیــا م یکنند ».در ادامه کاکس
و جهانی چنین جنبشــی م یتواند به شک لگیری صلحی عادلانه میان تفــاوت و اهمیت اصل تکثرگرایــی ،در دنیای امروز به جای تاکید بر معتقد است «هدف دیالوگ میان تمد نها نه این است که نظم موجود
تفاوت باید بر درهم تنیدگی هر چه بیشتر کشورها خصوصا در صحنه جهانی را به شــکلی دیگر بازسازی کند و نه اینکه ساختار نوینی برای
طرفین کمک کند. اقتصادی تاکید نهاد .صنعتی شدن و جهانی-سازی جوامع انسانی را با حاکمیــت و اداره جهان بیافریند[ .هدف این اســت که] اصل دیالوگ
در «تروریسم در میان ملل :جهاد ،تروریسم ،و منتقدانشان »،با بررسی چال شهای مشــترک در عرص ههای بهداشت ،اقتصاد ،عدالت ،و محیط خود به پروســه نظم امور جهان بدل شــود و روابط قدرت در سرتاسر
منازعــات میان اعراب و اســرائیل در طی نیم قرن گذشــته تلهامی زیســت روبرو کرده است .پاسخ دادن به این چال شها مستلزم رسیدن جهان در طی یک پروسه مستمر و مسالمت آمیز [ ]...دستخوش تغییر
به آسی بشناســی گفتما نهای نبــرد تمد نها و مبارزه با تروریســم به درکی نوین از مسئله استقلال و حاکمیت سیاسی در عرصه جهانی شــوند ».کاکس به ما یادآوری م یکند که پاســخ دادن به چال شهای
م یپردازد .بــه اعتقاد وی در جوامع غربی هر دو گفتمان نقش مهمی اســت .به اعتقاد باربر ،تنش میــان واقعیت درهم تنیدگی چال شهای جهانی در عرصه نظم سیاســی و مدیریت اقتصادی مســتلزم پاس خها
در شــکل دادن افکار عمومی نسبت به اسلام و مسلمانان ایفا نموده و دنیای مدرن و اصرار بازیگران سیاســی بر حفظ اســتقلال در پاســخ و را‌هح لهایی جهانی اســت .او تاکید م یکند که چال شهای سیاسی و
غالباً جهان اسلام را ب هعنوان عامل و غرب را ب هعنوان قربانی تروریسم دادن به این چال شها جد یترین مســئله دوران معاصر ماســت.از آن اقتصادی جهان امروز موجب به خطر افتادن ثبات زیس تمحیطی کره
معرفی کرد‌هاند .در چنین شــرایطی در افــکار عمومی غرب برخورد رو که چال شهای مدرن چال شهایی جهانی هســتند ،پاســخ دادن به زمین شد‌هاند .به اعتقاد او هر گونه تلاش در جهت ایجاد دیالوگ میان
نظامی با کشورهای مسلمان ب هعنوان مکانیسمی برای حفظ خویشتن آنها نیازمند ایجاد نهادها و ســازما نهایی است به همان اندازه جهانی، تمد نها باید مســئله مراقبت از توانایــی حیا تبخش کره زمین را در
غربی و ســنت یهودی-مســیحی آن در مقابل دیگری غیرغربی و غیر فراملیتــی ،و درهم تنیده .نهادســازی بــرای دوران درهم تنیدگی از
یهودی-مســیحی تلقی شده است .تل هامی معتقد است که اسرائیل نیز شروط لازم برای مواجه شدن با چال شهای مدرن است ،اما شرط کافی مرکز توجه خود قرار دهد.
ب هعنوان نماینــده تمدن غرب در منطقه خاورمیانــه خود را ب هعنوان نیســت .در مواجه با این چال شها باید که اصل دموکراســی را جدی در «دیالــوگ میان مذاهب :ارج نهادن به تفاو تهای مذهبی »،دالمایر
قربانی تروریسم معرفی نموده و با حمایت نظامی آمریکا موقعیت خود گرفت .این به آن معناست که یا باید دموکراسی جهانی شود و یا اینکه م یپرسد که آیا م یتوان از ایمان مذهبی به ارج نهادن به تفاوت مذهبی
را ب هعنوان یک قدرت منطق های تحکیم کرده اســت .در »آیا گفتگوی روند جهانی-سازی دموکراتیک شود .به اعتقاد باربر اصل دموکراسی را رســید .با تاکید بر اهمیت گفتگوی میان پیــروان ادیان و گوناگونی
میان تمد نها علاج برخورد تمد نهاســت؟ :بازاندیشــی گفتما نهای باید از اسطوره پر نفوذ استقلال و ایدئولوژی حاکمیت ملی که طی سه مذهبــی دالمایر به دنبال یک گفتمان الاهیاتی نو بر پایه شناســایی
تمدنی با نظر به روابط اروپا -ترکیه »،ادک و توران به نقد تئوریک تز قرن گذشته در جوامع مختلف شکل گرفته و قوام یافته جدا کرد و به اشتراکات میان ســن تهای متکثر مذهبی است .دالمایر معتقد است
گفتگوی تمد نها از منظر روابط میان ترکیه و اتحادیه اروپا م یپردازند. که در دوران مدرن ما با جلو‌ههای مختلف بازگشت مذهب در سرتاسر
به اعتقاد این دو نویســنده با باز تولید گفتمان تمدنی ،تاکید بیش از یک دموکراسی جهانی اندیشید. جهان مواجه شــد‌هایم .از یک طرف ،بازگشــت مذهب را م یتوان به
اندازه بر اختلافات فرهنگی ،و نادیده گرفتن تاثیر جریانات سیاســی و بخش ســوم کتاب با عنوان «محدودی تهــای دیالوگ و ارزش نهادن مثابه بازگشــت به یک بعد مهم و یک نیاز اساســی در هستی انسان
اقتصادی بر دیپلماسی ،تز گفتگوی تمد نها به لحاظ هستی-شناسانه به تفاوت» شــامل مطالبی از حسن حنفی ،سیاوش صفاری ،یاسمین تلقی کرد .از ســوی دیگر اما ،نمود این امر نوین را م یتوان در رشــد
و معرف تشناسانه خود را اسیر گفتمان شر قشناسی م یکند .در فصل ابولبن و ابیگیل باکن ،بن وایت ،غاده هاشم تل هامی ،سوگی ادک و عمر اختلافات میان جوامع مذهبی و رهبرانشــان مشاهده کرد .دالمایر در
بعدی کتاب با عنوان »ســودان :گسل تمدنی آفریقا؟ سیاست خارجی تــوران ،یونس ابویوب ،تانیا نروژنا ،و علی دیزبونی م یباشــد .در اولین این زمینه به مثا لهایی همچون منازعات میان مسلمانان و مسیحیان
آمریکا و جبهه ملی-اســامی »،ابویوب به تحلیل ریش ههای تاریخی و فصــل این بخش با عنوان «فرهن گها در تصادم یا دیالوگ؟ :طر حهای در آفریقا و در منطقه بالکان ،یهودیان و فلســطینیان در خاور نزدیک،
سیاسی جنگ داخلی سودان م یپردازد .به اعتقاد وی گفتمان تمدنی بدیل »،حنفی بهدنبال برون رفت ازدوگانه فرهنگ قالب و فرهن گهای هندوها و مسلمانان در هند و کشمیر ،هندوها و بوداییان در سریلانکا،
هانتینگتون جنگ داخلی سودان را به منازعات فرهنگی-تمدنی میان در حاشیه اســت .به گفته حنفی دیالوگ واقعی میان فرهن گها فقط و کاتولی کها و پروتســتا نها در ایرلند اشــاره م یکند .به گفته او در
اســام و مســیحیت فرو م یکاهد و نقش عوامل سیاســی و تاریخی زمانی عملی م یگردد که گفتگــو میان طر فهای برابر صورت پذیرد. چنین شــرایطی تلاش در جهت تحقق اید‌هآل دیالوگ مســتلزم آن
را نادیــده م یگیرد .درحال یکــه خوانــش فرهنگی-تمدنی تصویری تــا زمانی که یک فرهنگ ادعای برتری نســبت به فرهن گهای دیگر است که افراد و گرو‌ههای مذهبی بتوانند نسبتی متعادل میان تعلقات
ســاد‌هانگارانه از دو قطب متضاد »عــرب» و «آفریقایی» با ارز شهای دیگر داشته باشد و فرهن گهای دیگر ب هعنوان فرهن گهای حاشی های مذهبی و هویتی خویش از یک ســو ،و همزیستی و سازگاری متقابل
فرهنگی-هویتــی متفاوت ارائــه م یدهد ،تحلیل ابویــوب با تاکید بر شناخته شــوند ،روابط میان جوامع بشری نه بر اساس گفتگو بلکه بر با دیگری از ســوی دیگر برقرار کنند .با بهر‌هگیری از منابع معرفتی در
پیچیدگ یهای جنگ داخلی سودان محدودی تهای خوانش فرهنگی- یهودیت ،مســیحیت ،و اســام دالمایر بر امکان طرح الاهیاتی بر پایه
تمدنی را آشــکار م یکند .در «ارزش و سیاست تفاوت در گفتما نهای اساس تنش و برخورد شکل خواهد گرفت.
آکادمیــک غربی پیرامون بم بگذاران انتحــاری زن »،نروژنا مطالعات در «محدودی تهای دیالوگ :حل منازعه در شرایط نابرابر یهای قدرت »تعمیم دادن عشق» به نوع بشر تاکید م یکند.
آکادمیــک در پیوند با پدیده نوین بم بگــذاران انتحاری زن را از دید و تفاو تهای فراموش شــده »،صفاری به آسی بشناسی تز دیالوگ در عنوان فصل بعدی کتاب «گذر کردن از برخورد تمد نها :در جستجوی
گفتمان تفاوت به نقد م یکشــد .به گفته نروژنا ،گفتما نهای غالب در تئور یهــای روابط بی نالملل م یپردازد .به گفته او منازعات موجود در ارز شهای مشــترک» اســت .در ایــن فصل جهانبگلو به شناســایی
غرب با دیدی غیر تاریخی و با بی توجهی به عوامل بومی و غیر بومی ســطح جهان بیش از آنکه به اختلافات فرهنگی مربوط شوند نتیجه امکانات و قابلی تهای دیالوگ میان ادیان و جوامع متفاوت م یپردازد.
ســعی در توضیح پدیده بم بگذاران انتحــاری زن از طریق تاکید بر نا برابر یهای قدرت میان گرو‌ههای مختلف هســتند ،و به همین علت به عقیده وی ،گفتگو به آشــکار شدن مشــترکات سن تهای متفاوت
اختلافــات فرهنگی میان جوامع غربی و غیر غربــی دارند .از نظر او، ســوال اصلی که مروجین تز دیالوگ باید به آن پاسخ دهند این است و ک مرنگ شــدن مرزهای میــان افراد و جوامــع م یانجامد .از نظر او
با توجه دادن به عاملیت این زنان و شــرایط خاص تاریخی ،سیاسی، که در چه شرایطی صاحبین قدرت حاضر به دیالوگ در باره پایان دادن دیالوگ همینطور باعث افزایش داد و ســتد فرهنگی میان سن تهای
و اجتماعــی م یتوان به درک دقی قتری از این پدیده دســت یافت .به بــه قدرت خویش و تحقق آرما نهای عدالــت ،احترام متقابل ،و صلح متنوع م یشود و شرایط مساعدی برای پیشرفت افراد و توسعه جوامع
گفته نروژنا در قرن بیســت و یکم بم بگذاران انتحاری زن م یتوانند و همزیســتی خواهند شد .به اعتقاد نویســنده با وجود آنکه طرح تز ایجاد م یکند .در «گذار از استثناگرایی :آیا یک تاریخ مشترک ممکن
نمایندگان شــکلی خاص از مقاومت جمعی زنان بر علیه نا برابر یهای گفتگوی میان تمد نها با هدف ایجاد بدیلی برای گفتما نهای برخورد است؟ »،سنبل معتقد است در شرایطی که جنگ و اختلاف در عرصه
قدرت باشند .در فصل آخر بخش سوم با عنوان » موانع و شرایط میان- تمد نها و پایان تاریخ صورت گرفت اما به لحاظ هســتی شناســانه و جهانی باعث طرح تئور یهای برخورد بر اســاس تفاو تهای تاریخی و
تمدنی دیالوگ »،دیزبونی محدودی تها و قابلی تهای دیالوگ در تفکر معرفت شناســانه اشتراکات زیادی میان هر سه گفتمان وجود دارد .او تمدنی شــده است شواهد تاریخی خبر از استمرار یک تاریخ مشترک
اسلامی را مورد بررسی قرار م یدهد .با به چالش کشیدن سن تگرایی در ادامه معتقد اســت که تقویت فضاهایی خارج از فضاهای هژمونیک بشــری م یدهند .با پیش بردن یک خوانش بدیل از نســبت انسان با
در اندیشــه اسلامی ،دیزبونی خواســتار برخوردی تاریخی با اسلام و که در آن نیروهای فرودســت بتوانند به گفتمان سازی و بدیل سازی تفاو تهای فرهنگی ســنبل به دنبال این اســت که به طر حریزی یک
بررسی سیر تحول شریعت در اسلام م یشود .به گفته دیزبونی ،با نقد بپردازند در دراز مدت به ایجاد شــرایط دیالــوگ برابر کمک خواهد گفتمان نو برای فهم تفاو تها و اشتراکات میان جوامع کمک کند .در
تاریخی و فلســفی سن تگرایی و استفاده از متدولوژی علمی مصلحان کرد .وی ب هعنوان مثال به شــک لگیری گفتمان جهانی همبســتگی »ظرفی تهای دیگرگونگی در جوامع چند هویتی» لیکم معتقد اســت
مسلمان همچون ارکون ،سروش ،و مجتهد شبستری به پیشبرد درکی میان اقشــار مختلف فرودســتان در فضاهایی مانند فوروم اجتماعی کــه به جای تاکید بر هویت مذهبی/فرهنگی باید به تاکید بر گفتمان
تاریخی از اســام و تقویــت قابلی تهای تفکر اســامی برای ورود به جهان اشــاره م یکند .صفاری همچنین اشــاره م یکند که با تشکیل حقوق بشــر پرداخت .از نظر وی ،تاکید بر حقوق مشترک انسا نها به
بلو کهای منطق های در سازمان تجارت جهانی و نهادهای دیگر ،برخی تقویــت ظرفیت جوامع برای دیگرگونگــی م یانجامد .در فصل بعدی
دیالوگ با تمد نهای دیگر یاری رساند‌هاند. از کشورهای جهان جنوب موفق به امتیاز گرفتن از کشورهای قدرتمند کتاب با عنوان «آیا همزیستی امکان پذیر است؟ :مذهب ،جامعه مدنی،
ادامه دارد و نظم جهانی »،رو به آسی بشناسی گفتما نهای جاری پیرامون رابطه
در جریان مذاکرات اقتصادی و تجاری شد‌هاند.
دو فصل بعدی کتاب به بررســی انتقادی تز دیالوگ از منظر مســئله
اسرائیل -فلسطین م یپردازد .در «ستیز روای تهای پیدایش و مسئله
اسرائیل/فلسطین :دیالوگ در شــرایط نابرابر یهای قدرت »،ابولبن و میــان مذهب و چال شهای جهانی صلح و ثبــات م یپردازد .به نظر او ب هسوی«منزلتمتفاوتبودن»؟ 24سال متسیب /شماره - 1232جمعه 9نیدرورف 1392
باکن با تاکید بر شــرط برابری در دیالوگ به عدم وجود شرایط اولیه بــا وجود آنکه انگیز‌ههای مذهبی عوامل موثر و مهمی در بســیاری از
برای گفتگوی واقعی و سازنده میان طرفین درگیر در مسئله اسرائیل مســائل و تحولات جاری در عرصه جهانی بوده و هستند ،تئور یهای ادام هی صفحه ۲۲ In touch with Iranian diversity 24
و فلسطین م یپردازند .به عقیده نویسندگان ،دیالوگ مستلزم آن است روابط بی نالملل تا کنون به صورت جدی به این مســئله نپرداخت هاند. انســا نهای امروز در جوامع چند هویتی زیســت م یکنند و در عصر
که طرفین به گون های برابر در تعیین شــرایط و نتایج گفتگو ســهیم رو معتقد است که شک لگیری یک جامعه مدنی جهانی با حضور فعال جهان یشــدن ،ک مرنگ شــدن مرزهای ملی ،افزایش پیوندهای میان- Vol. 20 / No. 1232 - Friday, Mar. 29, 2013
باشند .اصرار بر تز دیالوگ و فرا خواندن طرفین منازعه به گفتگو برای نیروهای مذهبی و مروجین گفتگو میان ادیان م یتواند نقش مهمی در قومی و میان-نژادی و انقلاب ارتباطات ،تقسی مبند یهای ما و دیگری
حل اختلاف درحال یکه نیروی نظامی و ساختارهای سیاسی-اقتصادی حــل منازعات و ایجاد صلح جهانی ایفا کند .در »رابطه میان مذهب و
شــرایط نابرابری قدرت را تشــدید م یکنند نــه تنها به حل اختلاف دیپلماسی جاری در عرصه بی نالملل »،خان به طرح این سوال مپردازد اهمیت پیشین خود را از دست داد‌هاند.
منجر نم یشــود بلکه اصل دیالوگ را زیر سوال م یبرد .به گفته ابولبن که چگونه اشــکال مختلف تقاطع میان مذهب و فرهنگ به تحلی لها بخش دوم کتاب با عنوان «دیالوگ و ارزش نهادن به تفاوت» شــامل
و باکن طرح گفتمــان »دیالوگ میان یهودیان و مســلمانان/اعراب» و رفتارهای متفاوت در صحنه سیاســت بی نالملل منجر م یشوند .به نوشــتارهایی از رابرت کاکــس ،فرد دالمایر ،رامیــن جهانبگلو ،امیره
ب هعنوان راه رســیدن به صلح در حقیقت یک تاکتیک سیاســی است گفتــه خان نوع تاثیرگذاری دین بر تبیین منافع هر کشــور و تعیین الازهاری ســنبل ،والتر لیکــم ،پال رو ،ابراهیم خان ،جیمز لاســون،
که به جای پرداختن به شــرایط عینی و ریشــ ههای تاریخی منازعه سیاس تهای کلی آن کشور رابطه مستقیمی بر جایگاه و نقش مذهب و بنجامین باربر م یباشــد .در نخســتین فصل این بخــش با عنوان
بر اختلافات فرهنگی و روای تهای ناهمســاز تاکید م یکند .آنها نشان در ساختارها و حیات سیاسی ،اجتماعی ،و فرهنگی آن کشور دارد .از «خودآگاهی و تمدن :روایتی از درون »،کاکس به واکاوی نقادانه نظریه
م یدهند که چگونه این روای تهای ناهمســاز خود در پروسه استعمار نظر خان حتی در غیاب دین رسمی ،عوامل مذهبی همواره در پروسه پایــان تاریخ م یپردازد و این فرضی هی کــه در آینده تمام تمد نهای
و در بســتر نا برابر یهای قدرت شــکل گرفت هاند .بســتری که در آن شک لگیری سیاست خارجی کشــورها موثرند .در »همزیستی عمران بشــری در یک تمدن واحــد جهانی ادغام خواهند شــد را به چالش
تاریخ استعمار فلسطین ،روابط نژادی تبعیض علیه فلسطینیان ،و پیوند و اســطوره پیشرفت در جوامع مستعمر‌هنشــین »،لاسون شک لگیری م یکشــد .به اعتقاد کاکس مفهوم تمدن م یتواند ب هعنوان یک واحد
بومی فلســطینیان با سرزمین فلسطین غالباً نادیده گرفته شده است. مفاهیم توســع هیافتگی و توسع هنیافتگی را در شرایط تاریخی استعمار تحلیل برای بررسی روابط میان جوامع بشری مورد استفاده قرار گیرد.
در «دیالوگ و مقاومت :مســیرهایی ناســازگار یا موازی؟ :ورود جامعه و ســلطه غرب بررسی م یکند .از دید وی ،معیارهای توسعه یافتگی و در عین حال وی معتقد اســت که بیشتر شدن تما سها میان تمد نها
مدنی جهانی به مســئله اسرائیل و فلســطین »،وایت معتقد است که پیشرفت در جهان معاصر عمدتا توسط غرب تعیین و تبیین شد‌هاند .او م یتواند باعث بالا رفتن آگاهی پیرامون نسبت تمدن با شرایط خاص
در شــرایطی که منازعه میان طرفین اساســا بر سر اشغال و استعمار معتقد است که با گذر از معیارهای حاکم بر جهان کنونی باید کشورها تاریخی جوامع مختلف شود .از دید وی با وجود آنکه تمد نها نمایانگر
سرزمی نهای فلسطینیان توسط اسرائیل است ،تز حل منازعه از طریق را بر اساس یک سری معیارهای جها نشمول دست هبندی کرد و عواملی خودآگاهی جمعی جوامع بشــری هستند ،اشــتباه خواهد بود اگر که
گفتگــوی تمدنی/فرهنگــی نم یتواند به یافتــن راه حلی جدی برای ما آنها را ب هعنوان واحدهایی یکدســت بنگریم و جها نبین یها و جهت
مســئله اسرائیل و فلسطین منجر شود .به اعتقاد وایت ،به جای تاکید همچون حقوق بشر و میزان تولید آلودگی را نیز در نظر داشت. گیر یهــای متنوع و متضادی که در متن هــر تمدنی حضور دارند را
بــر دیالوگ نابرابــر باید در تقویت یک جنبــش جهانی در حمایت از آخرین فصل بخش دوم نوشتاری اســت از باربر با عنوان «نه برخورد نادیده بگیریم .به نظر او »این پروســ ههای تغییر درون-تمدنی هستند
مردم فلســطین کوشید .با تاثیر گذاشتن بر معادلات قدرت منطق های تمد نها و نه پایــان تاریخ ».به اعتقاد باربر ،علیرغم جذابیت تز ارزش که شــرایط دیالوگ میان-تمدنی را مهیــا م یکنند ».در ادامه کاکس
و جهانی چنین جنبشــی م یتواند به شک لگیری صلحی عادلانه میان تفــاوت و اهمیت اصل تکثرگرایــی ،در دنیای امروز به جای تاکید بر معتقد است «هدف دیالوگ میان تمد نها نه این است که نظم موجود
تفاوت باید بر درهم تنیدگی هر چه بیشتر کشورها خصوصا در صحنه جهانی را به شــکلی دیگر بازسازی کند و نه اینکه ساختار نوینی برای
طرفین کمک کند. اقتصادی تاکید نهاد .صنعتی شدن و جهانی-سازی جوامع انسانی را با حاکمیــت و اداره جهان بیافریند[ .هدف این اســت که] اصل دیالوگ
در «تروریسم در میان ملل :جهاد ،تروریسم ،و منتقدانشان »،با بررسی چال شهای مشــترک در عرص ههای بهداشت ،اقتصاد ،عدالت ،و محیط خود به پروســه نظم امور جهان بدل شــود و روابط قدرت در سرتاسر
منازعــات میان اعراب و اســرائیل در طی نیم قرن گذشــته تلهامی زیســت روبرو کرده است .پاسخ دادن به این چال شها مستلزم رسیدن جهان در طی یک پروسه مستمر و مسالمت آمیز [ ]...دستخوش تغییر
به آسی بشناســی گفتما نهای نبــرد تمد نها و مبارزه با تروریســم به درکی نوین از مسئله استقلال و حاکمیت سیاسی در عرصه جهانی شــوند ».کاکس به ما یادآوری م یکند که پاســخ دادن به چال شهای
م یپردازد .بــه اعتقاد وی در جوامع غربی هر دو گفتمان نقش مهمی اســت .به اعتقاد باربر ،تنش میــان واقعیت درهم تنیدگی چال شهای جهانی در عرصه نظم سیاســی و مدیریت اقتصادی مســتلزم پاس خها
در شــکل دادن افکار عمومی نسبت به اسلام و مسلمانان ایفا نموده و دنیای مدرن و اصرار بازیگران سیاســی بر حفظ اســتقلال در پاســخ و را‌هح لهایی جهانی اســت .او تاکید م یکند که چال شهای سیاسی و
غالباً جهان اسلام را ب هعنوان عامل و غرب را ب هعنوان قربانی تروریسم دادن به این چال شها جد یترین مســئله دوران معاصر ماســت.از آن اقتصادی جهان امروز موجب به خطر افتادن ثبات زیس تمحیطی کره
معرفی کرد‌هاند .در چنین شــرایطی در افــکار عمومی غرب برخورد رو که چال شهای مدرن چال شهایی جهانی هســتند ،پاســخ دادن به زمین شد‌هاند .به اعتقاد او هر گونه تلاش در جهت ایجاد دیالوگ میان
نظامی با کشورهای مسلمان ب هعنوان مکانیسمی برای حفظ خویشتن آنها نیازمند ایجاد نهادها و ســازما نهایی است به همان اندازه جهانی، تمد نها باید مســئله مراقبت از توانایــی حیا تبخش کره زمین را در
غربی و ســنت یهودی-مســیحی آن در مقابل دیگری غیرغربی و غیر فراملیتــی ،و درهم تنیده .نهادســازی بــرای دوران درهم تنیدگی از
یهودی-مســیحی تلقی شده است .تل هامی معتقد است که اسرائیل نیز شروط لازم برای مواجه شدن با چال شهای مدرن است ،اما شرط کافی مرکز توجه خود قرار دهد.
ب هعنوان نماینــده تمدن غرب در منطقه خاورمیانــه خود را ب هعنوان نیســت .در مواجه با این چال شها باید که اصل دموکراســی را جدی در «دیالــوگ میان مذاهب :ارج نهادن به تفاو تهای مذهبی »،دالمایر
قربانی تروریسم معرفی نموده و با حمایت نظامی آمریکا موقعیت خود گرفت .این به آن معناست که یا باید دموکراسی جهانی شود و یا اینکه م یپرسد که آیا م یتوان از ایمان مذهبی به ارج نهادن به تفاوت مذهبی
را ب هعنوان یک قدرت منطق های تحکیم کرده اســت .در »آیا گفتگوی روند جهانی-سازی دموکراتیک شود .به اعتقاد باربر اصل دموکراسی را رســید .با تاکید بر اهمیت گفتگوی میان پیــروان ادیان و گوناگونی
میان تمد نها علاج برخورد تمد نهاســت؟ :بازاندیشــی گفتما نهای باید از اسطوره پر نفوذ استقلال و ایدئولوژی حاکمیت ملی که طی سه مذهبــی دالمایر به دنبال یک گفتمان الاهیاتی نو بر پایه شناســایی
تمدنی با نظر به روابط اروپا -ترکیه »،ادک و توران به نقد تئوریک تز قرن گذشته در جوامع مختلف شکل گرفته و قوام یافته جدا کرد و به اشتراکات میان ســن تهای متکثر مذهبی است .دالمایر معتقد است
گفتگوی تمد نها از منظر روابط میان ترکیه و اتحادیه اروپا م یپردازند. که در دوران مدرن ما با جلو‌ههای مختلف بازگشت مذهب در سرتاسر
به اعتقاد این دو نویســنده با باز تولید گفتمان تمدنی ،تاکید بیش از یک دموکراسی جهانی اندیشید. جهان مواجه شــد‌هایم .از یک طرف ،بازگشــت مذهب را م یتوان به
اندازه بر اختلافات فرهنگی ،و نادیده گرفتن تاثیر جریانات سیاســی و بخش ســوم کتاب با عنوان «محدودی تهــای دیالوگ و ارزش نهادن مثابه بازگشــت به یک بعد مهم و یک نیاز اساســی در هستی انسان
اقتصادی بر دیپلماسی ،تز گفتگوی تمد نها به لحاظ هستی-شناسانه به تفاوت» شــامل مطالبی از حسن حنفی ،سیاوش صفاری ،یاسمین تلقی کرد .از ســوی دیگر اما ،نمود این امر نوین را م یتوان در رشــد
و معرف تشناسانه خود را اسیر گفتمان شر قشناسی م یکند .در فصل ابولبن و ابیگیل باکن ،بن وایت ،غاده هاشم تل هامی ،سوگی ادک و عمر اختلافات میان جوامع مذهبی و رهبرانشــان مشاهده کرد .دالمایر در
بعدی کتاب با عنوان »ســودان :گسل تمدنی آفریقا؟ سیاست خارجی تــوران ،یونس ابویوب ،تانیا نروژنا ،و علی دیزبونی م یباشــد .در اولین این زمینه به مثا لهایی همچون منازعات میان مسلمانان و مسیحیان
آمریکا و جبهه ملی-اســامی »،ابویوب به تحلیل ریش ههای تاریخی و فصــل این بخش با عنوان «فرهن گها در تصادم یا دیالوگ؟ :طر حهای در آفریقا و در منطقه بالکان ،یهودیان و فلســطینیان در خاور نزدیک،
سیاسی جنگ داخلی سودان م یپردازد .به اعتقاد وی گفتمان تمدنی بدیل »،حنفی بهدنبال برون رفت ازدوگانه فرهنگ قالب و فرهن گهای هندوها و مسلمانان در هند و کشمیر ،هندوها و بوداییان در سریلانکا،
هانتینگتون جنگ داخلی سودان را به منازعات فرهنگی-تمدنی میان در حاشیه اســت .به گفته حنفی دیالوگ واقعی میان فرهن گها فقط و کاتولی کها و پروتســتا نها در ایرلند اشــاره م یکند .به گفته او در
اســام و مســیحیت فرو م یکاهد و نقش عوامل سیاســی و تاریخی زمانی عملی م یگردد که گفتگــو میان طر فهای برابر صورت پذیرد. چنین شــرایطی تلاش در جهت تحقق اید‌هآل دیالوگ مســتلزم آن
را نادیــده م یگیرد .درحال یکــه خوانــش فرهنگی-تمدنی تصویری تــا زمانی که یک فرهنگ ادعای برتری نســبت به فرهن گهای دیگر است که افراد و گرو‌ههای مذهبی بتوانند نسبتی متعادل میان تعلقات
ســاد‌هانگارانه از دو قطب متضاد »عــرب» و «آفریقایی» با ارز شهای دیگر داشته باشد و فرهن گهای دیگر ب هعنوان فرهن گهای حاشی های مذهبی و هویتی خویش از یک ســو ،و همزیستی و سازگاری متقابل
فرهنگی-هویتــی متفاوت ارائــه م یدهد ،تحلیل ابویــوب با تاکید بر شناخته شــوند ،روابط میان جوامع بشری نه بر اساس گفتگو بلکه بر با دیگری از ســوی دیگر برقرار کنند .با بهر‌هگیری از منابع معرفتی در
پیچیدگ یهای جنگ داخلی سودان محدودی تهای خوانش فرهنگی- یهودیت ،مســیحیت ،و اســام دالمایر بر امکان طرح الاهیاتی بر پایه
تمدنی را آشــکار م یکند .در «ارزش و سیاست تفاوت در گفتما نهای اساس تنش و برخورد شکل خواهد گرفت.
آکادمیــک غربی پیرامون بم بگذاران انتحــاری زن »،نروژنا مطالعات در «محدودی تهای دیالوگ :حل منازعه در شرایط نابرابر یهای قدرت »تعمیم دادن عشق» به نوع بشر تاکید م یکند.
آکادمیــک در پیوند با پدیده نوین بم بگــذاران انتحاری زن را از دید و تفاو تهای فراموش شــده »،صفاری به آسی بشناسی تز دیالوگ در عنوان فصل بعدی کتاب «گذر کردن از برخورد تمد نها :در جستجوی
گفتمان تفاوت به نقد م یکشــد .به گفته نروژنا ،گفتما نهای غالب در تئور یهــای روابط بی نالملل م یپردازد .به گفته او منازعات موجود در ارز شهای مشــترک» اســت .در ایــن فصل جهانبگلو به شناســایی
غرب با دیدی غیر تاریخی و با بی توجهی به عوامل بومی و غیر بومی ســطح جهان بیش از آنکه به اختلافات فرهنگی مربوط شوند نتیجه امکانات و قابلی تهای دیالوگ میان ادیان و جوامع متفاوت م یپردازد.
ســعی در توضیح پدیده بم بگذاران انتحــاری زن از طریق تاکید بر نا برابر یهای قدرت میان گرو‌ههای مختلف هســتند ،و به همین علت به عقیده وی ،گفتگو به آشــکار شدن مشــترکات سن تهای متفاوت
اختلافــات فرهنگی میان جوامع غربی و غیر غربــی دارند .از نظر او، ســوال اصلی که مروجین تز دیالوگ باید به آن پاسخ دهند این است و ک مرنگ شــدن مرزهای میــان افراد و جوامــع م یانجامد .از نظر او
با توجه دادن به عاملیت این زنان و شــرایط خاص تاریخی ،سیاسی، که در چه شرایطی صاحبین قدرت حاضر به دیالوگ در باره پایان دادن دیالوگ همینطور باعث افزایش داد و ســتد فرهنگی میان سن تهای
و اجتماعــی م یتوان به درک دقی قتری از این پدیده دســت یافت .به بــه قدرت خویش و تحقق آرما نهای عدالــت ،احترام متقابل ،و صلح متنوع م یشود و شرایط مساعدی برای پیشرفت افراد و توسعه جوامع
گفته نروژنا در قرن بیســت و یکم بم بگذاران انتحاری زن م یتوانند و همزیســتی خواهند شد .به اعتقاد نویســنده با وجود آنکه طرح تز ایجاد م یکند .در «گذار از استثناگرایی :آیا یک تاریخ مشترک ممکن
نمایندگان شــکلی خاص از مقاومت جمعی زنان بر علیه نا برابر یهای گفتگوی میان تمد نها با هدف ایجاد بدیلی برای گفتما نهای برخورد است؟ »،سنبل معتقد است در شرایطی که جنگ و اختلاف در عرصه
قدرت باشند .در فصل آخر بخش سوم با عنوان » موانع و شرایط میان- تمد نها و پایان تاریخ صورت گرفت اما به لحاظ هســتی شناســانه و جهانی باعث طرح تئور یهای برخورد بر اســاس تفاو تهای تاریخی و
تمدنی دیالوگ »،دیزبونی محدودی تها و قابلی تهای دیالوگ در تفکر معرفت شناســانه اشتراکات زیادی میان هر سه گفتمان وجود دارد .او تمدنی شــده است شواهد تاریخی خبر از استمرار یک تاریخ مشترک
اسلامی را مورد بررسی قرار م یدهد .با به چالش کشیدن سن تگرایی در ادامه معتقد اســت که تقویت فضاهایی خارج از فضاهای هژمونیک بشــری م یدهند .با پیش بردن یک خوانش بدیل از نســبت انسان با
در اندیشــه اسلامی ،دیزبونی خواســتار برخوردی تاریخی با اسلام و که در آن نیروهای فرودســت بتوانند به گفتمان سازی و بدیل سازی تفاو تهای فرهنگی ســنبل به دنبال این اســت که به طر حریزی یک
بررسی سیر تحول شریعت در اسلام م یشود .به گفته دیزبونی ،با نقد بپردازند در دراز مدت به ایجاد شــرایط دیالــوگ برابر کمک خواهد گفتمان نو برای فهم تفاو تها و اشتراکات میان جوامع کمک کند .در
تاریخی و فلســفی سن تگرایی و استفاده از متدولوژی علمی مصلحان کرد .وی ب هعنوان مثال به شــک لگیری گفتمان جهانی همبســتگی »ظرفی تهای دیگرگونگی در جوامع چند هویتی» لیکم معتقد اســت
مسلمان همچون ارکون ،سروش ،و مجتهد شبستری به پیشبرد درکی میان اقشــار مختلف فرودســتان در فضاهایی مانند فوروم اجتماعی کــه به جای تاکید بر هویت مذهبی/فرهنگی باید به تاکید بر گفتمان
تاریخی از اســام و تقویــت قابلی تهای تفکر اســامی برای ورود به جهان اشــاره م یکند .صفاری همچنین اشــاره م یکند که با تشکیل حقوق بشــر پرداخت .از نظر وی ،تاکید بر حقوق مشترک انسا نها به
بلو کهای منطق های در سازمان تجارت جهانی و نهادهای دیگر ،برخی تقویــت ظرفیت جوامع برای دیگرگونگــی م یانجامد .در فصل بعدی
دیالوگ با تمد نهای دیگر یاری رساند‌هاند. از کشورهای جهان جنوب موفق به امتیاز گرفتن از کشورهای قدرتمند کتاب با عنوان «آیا همزیستی امکان پذیر است؟ :مذهب ،جامعه مدنی،
ادامه دارد و نظم جهانی »،رو به آسی بشناسی گفتما نهای جاری پیرامون رابطه
در جریان مذاکرات اقتصادی و تجاری شد‌هاند.
دو فصل بعدی کتاب به بررســی انتقادی تز دیالوگ از منظر مســئله
اسرائیل -فلسطین م یپردازد .در «ستیز روای تهای پیدایش و مسئله
