Page 24 - Shahrvand BC No.1230
P. 24
‫سیاست‪/‬گفت و گو ‹‬

‫‪ 24‬آفریقا و آمریکای جنوبی در پی تشکیل یک ُقطب قدرت‬

‫حبیب ناظری‬

‫در روزهای ‪ ۲۰‬تا ‪ ۲۳‬فوری ٔه امسال‪ ،‬شهر مالابو پایتخت گین ٔه استوایی‪،‬‬ ‫سال متسیب ‪ /‬شماره ‪ - 1230‬جمعه ‪ 25‬دنفسا ‪1391‬‬
‫که یکی از کشورهای اســپانیای ‌یزبان آفریقاست‪ ،‬میزبان ‪ ۶۳‬کشور از‬
‫شد‪ .‬چاوز در پیام خود نوشته بود‪« :‬از صمیم قلب متأسفم که نم ‌یتوانم‬ ‫بود‪ ،‬از کشورهای عضو خواسته بود که‬ ‫فرستاده‬ ‫ســ ّوم ‪ASA‬‬ ‫همایش‬ ‫آمریکای جنوبی و آفریقا بود که به مناسبت برگزاری س ّومین نشست‬
‫شخصاً در کنار شما حضور داشته باشم‪ ...‬بار دیگر بر تعهد خدش ‌هناپذیر‬ ‫قابلی ‌تهای ملّ ‌تها ‌یمان را با هم یکی‬ ‫ندهید‪...‬‬ ‫را از دســت‬ ‫«فرصت‬ ‫«ســران کشــورهای آفریقا‪-‬آمریکای جنوبی» (‪ )ASA‬گرد هم آمده‬
‫خود بر تحقق آرما ِن اتحــاد میان ملّ ‌تها ‌یمان تأکید م ‌یکنم‪ ».‬او در‬ ‫کنیم و یک قطب قدرت واقعی تشکیل دهیم»‪ .‬او از کشورهای شرکت‬ ‫بودند‪ .‬بُ ‌نمایه و موضوع اصلی این کنفرانس‪« ،‬سازوکارها و راهبردهایی‬
‫این نام ٔه رســم ‌یاش که آخرین پیام رســمی سیاسی چاوز به عنوان‬ ‫کننده خواست که در برابر تجاوزهای اخیر کشورهای غربی در آفریقا‬ ‫برای پیشــبرد همکاری جنوب‪-‬جنوب» بود‪ .‬در پایان این نشست سه‬
‫رئیــس جمهــور ونزوئلا پیش از مرگــش بود‪« ،‬پیوندهــای تاریخی‬ ‫بایســتند‪ .‬او همچنین خواستار شتاب بخشــیدن به روند همکاری و‬ ‫روزه‪ ،‬علاوه بر «اعلامی ٔه مالابو»‪ ،‬بیســت و هفت موافق ‌تنام ٔه اقتصادی‬
‫گسس ‌تناپذیر» میان کشورهای این دو منطقه را که موجب «همگامی‬ ‫یکپارچگی این کشــورها شد و انرژی‪ ،‬آموزش‪ ،‬کشاورزی‪ ،‬امور مالی و‬ ‫و اجتماعی تازه نیز به امضای نمایندگان شــرکت کننده رسید‪ .‬یکی‬
‫کشــورهای دو قاره تا آخر خط» شده است‪ ،‬تحسین کرد‪ .‬او در ادام ٔه‬ ‫ارتباطات را از اولوی ‌تهای این همکار ‌یها دانست‪ .‬پیش از این ونزوئلا‬ ‫از هد ‌فهای اصلی این همایش‪ ،‬تلاش و کنکاش برای یافتن را‌ههایی‬
‫پیامش نوشــته بود‪« :‬من هرگز از گفتن این حرف خسته نخواهم شد‬ ‫پروژ‌ههایی را در این راه پیشنهاد کرده بود که از آن جمله م ‌یتوان به‬ ‫بــه منظور بهبــود همکار ‌یهای تجاری‪ ،‬فنــاوری و حم ‌لونقل میان‬
‫که ما یک ملّت هستیم‪ .‬ما باید در ورای تشریفات و سخنران ‌یها‪ ،‬اتحاد‬ ‫«دانشگاه ملّ ‌تهای جنوب»‪( Petrosur ،‬همکار ‌یهای متقابل در زمین ٔه‬ ‫کشــورهای این دو قاره بود‪ .‬دیلما روســوف رئیس جمهور برزیل‪ ،‬اوو‬
‫میان یکدیگر را دریابیم‪ .‬از این راه است که ما م ‌یتوانیم ملّ ‌تهای خود‬ ‫انرژی و منابع طبیعی با هدف بهبودی اقتصادی‪-‬اجتماعی ملّ ‌تها)‪ ،‬و‬ ‫مورالِس رئیس جمهور بولیوی‪ ،‬و نیز رؤسای جمهور نیجریه‪ ،‬آفریقای‬
‫را از کور‌هرا‌ههای پُرپی ‌چوخمی که اســتعمار و سرمای ‌هداری نولیبرالی‬ ‫«بانک جنوب» اشاره کرد‪.‬‬ ‫جنوبی‪ ،‬ســنگال‪ ،‬سورینام و دماغ ٔه سبز‪ ،‬از جمل ٔه شرکت کنندگان در‬
‫این س ّومین نشست ســران بودند‪ .‬در همین نشست‪ ،‬پیام هوگو چاوز‬ ‫‪In touch with Iranian diversity‬‬
‫قرن بیستم پیش پای ما گذشت ‌هاند‪ ،‬بیرون بکشیم و رها کنیم‪».‬‬ ‫اتحاد برای رهایی‪ ،‬برابری و سربلندی مّل ‌تها‬ ‫رئیس جمهور ونزوئلا نیز که از بیمارســتان فرستاده بود‪ ،‬برای شرکت‬
‫در این نشست‪ ،‬علاوه بر موافق ‌تنام ‌ههای اقتصادی و تجاری‪ ،‬کشورهای‬ ‫اوو مورالِس در سخنرانی خود در س ّومین نشست ‪ ASA‬به این موضوع‬ ‫کنندگان خوانده شــد‪ .‬او یکی از حامیان و فعــالان ج ّدی ایجاد این‬ ‫‪Vol. 20 / No. 1230 - Friday, Mar. 15, 2013‬‬
‫شرکت کننده همچنین از موضع آرژانتین در مناقش ٔه ارضی آن کشور‬ ‫اشاره کرد که باید منابع طبیعی کشورهای آمریکای لاتین و آفریقایی‬ ‫ائتلاف بود‪ .‬استقرار دبیرخان ٔه ائتلاف در کاراکاس نیز پیشنهاد او بود‪.‬‬
‫با انگلستان بر سر جزایر مالویناس (یا «فالکلند» که انگلیس ‌یها آن را‬ ‫را که توســط ایالات متحد آمریکا و کشــورهای اروپایی استعمارگر‬
‫م ‌ینامند) حمایت کردند‪ .‬از دیگر قطعنام ‌ههای این نشســت‪ ،‬محکوم‬ ‫«غارت» شده است‪ ،‬از آنها پس گرفت‪ .‬او به تجرب ٔه برخی از کشورهای‬ ‫تاریخچ ٔه ائتلاف آفریقا‪-‬آمریکای جنوبی‬
‫کردن بیشتر از ‪ ۵۰‬ســال تحریم اقتصادی کوبا از سوی آمریکا‪ ،‬و نیز‬ ‫قارٔه آمریکا در این امر‪ ،‬و نتایج مثبتی که از اعمال چنین سیاس ‌تهایی‬ ‫ائتلاف آفریقا‪-‬آمریکای جنوبی تلاش نســبتاً تاز‌هیی برای همبستگی‬
‫خواســت عضویت کامل فلسطین در سازمان ملل متحد بود‪ .‬بسیاری‬ ‫برای آنها حاصل شده اســت‪ ،‬اشاره کرد و از جمله گفت‪«‌:‬ما در قارٔه‬ ‫سیاسی و همکار ‌یهای پایدار اقتصادی میان کشورهای این دو منطقه‬
‫از کشورهای شــرکت کننده‪ ،‬خواستار توسع ٔه ائتلاف آفریقا‪-‬آمریکای‬ ‫آمریکا بازپس گرفتن مناب ‌عمان را آغاز کردیم‪ ،‬و نتیج ٔه آن‪ ،‬دگرگونی‬ ‫(یا دو قاره) اســت که ب ‌هتدریج در حال ق ّوت گرفتن است‪ .‬فکر ایجاد‬
‫جنوبــی (‪ )ASA‬و در بــر گرفتن هم ٔه کشــورهای آمریکای لاتین و‬ ‫در وضعیت اقتصادی و مالی بســیاری از کشــورهای آمریکای لاتین‬ ‫این ائتلاف ضمن گفتگوهای میان اولوس ‌هگون اوباسانجو رئیس جمهور‬
‫کارائیب شدند‪ .‬توضیح اینکه آمریکا جنوبی به آن بخش از قارٔه بزرگ‬ ‫و کارائیــب بوده اســت‪ ».‬او در پایان صحب ‌تهایش بــر «اتحاد برای‬ ‫نیجریه و لوییز دوســیلوا رئیس جمهور وقت برزیل در ســال ‪۲۰۰۴‬‬
‫آمریکا اطلاق م ‌یشــود کــه در جنوب آمریکای مرکزی واقع اســت‪.‬‬ ‫سربلندی ملّ ‌تها ‌یمان‪ ،‬اتحاد برای برابری‪ ،‬و بالاتر از همه‪ ،‬اتحاد برای‬ ‫مطرح شــد‪ .‬در حال حاضر ‪ ۵۵‬کشور آفریقایی و ‪ ۱۲‬کشور آمریکای‬
‫«آمریکای لاتین» علاوه بر آمریکای جنوبی‪ ،‬بخش عمدٔه کشــورهای‬ ‫رهای ‌یمــان» تأکید کرد‪ .‬در صحب ‌تهای اکثریت نمایندگان شــرکت‬ ‫جنوبی عضو این ائتلاف هســتند‪ .‬این مشارکت یکی از سازوکارهایی‬
‫آمریــکای مرکزی را نیز در بر م ‌یگیــرد‪ .‬در حال حاضر فقط اعضای‬ ‫کننده در این همایش‪ ،‬همین احســاس و تمایل به استقلال اقتصادی‬ ‫است که کشورهای در حال توسعه برای ایجاد یک نظم چندقطبی در‬
‫اتحاد ملّ ‌تهای آمریکای جنوبی (‪ )UNASUR‬جزو ‪ ASA‬هســتند‪.‬‬ ‫و سیاســی وجود داشــت‪ .‬از جمله‪ ،‬ویولا آداکو او ‌نُوولیری‪ ،‬وزیر امور‬ ‫جهان‪ ،‬با حفظ استقلال هر کشور‪ ،‬در پیش گرفت ‌هاند‪ .‬نخستین نشست‬
‫رئیس جمهور کشور میزبان (گین ٔه استوایی) با توجه به نقاط اشتراک‬ ‫خارجــ ٔه نیجریه گفت‪« :‬بیایید قدرت خود را برای گرفتن تصمی ‌مهای‬ ‫ســران کشورهای آفریقا‪-‬آمریکای جنوبی در سال ‪ ۲۰۰۶‬در نیجریه و‬
‫پراهمیتی که میان آفریقا و کشــورهای در حال توســع ٔه قارٔه آمریکا‬ ‫واقعی و مشــخصی که منجر به یکپارچگی و توسع ٔه اقتصادی آفریقا‬ ‫دّومین نشست‪ ،‬سه ســال بعدر در ونزوئلا برگزار شد‪ .‬اگرچه بسیاری‬
‫وجــود دارد‪ ،‬عدم حضــور هم ٔه ملّ ‌تهای آمریــکای جنوبی را در این‬ ‫و آمریکای جنوبی خواهد شــد‪ ،‬نشــان دهیم‪ .‬با ارادٔه سیاسی واقعی‪،‬‬ ‫از کشــورهای عضو این ائتلاف ه ‌معقید‌هاند که برای تقویت آن هنوز‬
‫ائتلاف «توجی ‌هناپذیر» دانست‪ .‬او در سخنرانی خود در برابر نمایندگان‬ ‫ما خواهیم توانســت به این مهم دســت یابیم‪ ،‬هما ‌نطور که تا کنون‬ ‫باید کار بیشتری صورت گیرد‪ ،‬اّما قابل توجه است که میزان بازرگانی‬
‫این همایش گفت‪« :‬تاریخ دو قارٔه ما‪ ،‬که تا ح ّد زیادی مورد بهر‌هبرداری‬ ‫میان دو منطقه از ‪ ۷‬میلیارد و ‪ ۲۰۰‬میلیون دلار در ســال ‪ ۲۰۰۲‬به‬
‫ناعادلان ٔه کشورهای دیگر قرار داشــت ‌هاند‪ ،‬ما را موظف م ‌یکند که در‬ ‫توانست ‌هایم بر معضلاتی مثل استعمار و نژادپرستی فائق آییم‪».‬‬ ‫‪ ۳۹‬میلیارد و ‪ ۴۰۰‬میلیون دلار در سال ‪ ۲۰۱۱‬افزایش یافته است‪ .‬به‬
‫چارچــوب همکار ‌یهــای جنوب‪-‬جنوب عمل کنیــم‪ .‬در این دنیای‬ ‫پیــام هوگو چاوز‪ -‬که به علت ناتوانی از شــرکت حضور ‌یاش در این‬ ‫گفت ٔه ریکاردو پاتینو‪ ،‬وزیر امور خارج ٔه اکوادور‪ ،‬روابط میان کشورهای‬
‫جهان ‌یشــدٔه منافع متضاد مل ‌تها و دول ‌تها و شرک ‌تها‪ ،‬این همکاری‬ ‫همایش پوزش خواســته بود‪ -‬توسط وزیر امور خارج ٔه ونزوئلا خوانده‬ ‫عضو این ائتلاف در چند ســال گذشته چندان بدون مشکل هم نبوده‬
‫به ما امکان رهایی‪ ،‬اســتقلال و همزیستی خواهد داد‪ ».‬رئیس جمهور‬ ‫اســت «چرا که ما یکدیگر را خیلی خوب نم ‌یشناسیم و تجرب ٔه زیادی‬
‫گین ٔه استوایی سپس پیشنهاد کرد که ائتلاف آفریقا‪-‬آمریکای جنوبی‬ ‫در کار بــا یکدیگر نداریم‪ ».‬با وجــود این‪ ،‬او تأکید دارد که زمین ‌هها و‬
‫به سازمان تاز‌هبنیاد «جامع ٔه کشــورهای آمریکای لاتین و کارائیب»‬ ‫فرص ‌تهای همکاری زیادی میان این کشــورها وجود دارد که فراتر از‬
‫(‪ )CELAC‬بپیوندد که هم ٔه کشورهای قارٔه آمریکا ب ‌هجز ایالات متحد‬ ‫روابط تجاری و اقتصادی است‪ .‬یکی از مسائلی که باید در این ائتلاف‬
‫آمریکا و کانادا را در بر م ‌یگیرد‪ .‬این پیشــنهاد مورد استقبال بسیاری‬ ‫روشن شــود‪ ،‬تأمین هزین ٔه طر ‌حها و برنام ‌ههای آن است‪ ،‬که در حال‬
‫از کشورهای آمریکای لاتین قرار گرفت‪ ،‬و اکنون باید با ‪ UNASUR‬و‬
‫حاضر کمیسیونی از کشورهای عضو بر روی آن کار م ‌یکنند‪.‬‬
‫‪ CELAC‬در میان گذاشته شود‪.‬‬ ‫ونزوئلا یکی از کشــورهای کلیدی در طــرح و ایجاد «ائتلاف آفریقا‪-‬‬
‫قرار است که در روز ‪ ۲۶‬آوریل جلس ٔه کمیسیون پیگیری در کاراکاس‬ ‫آمریکای جنوبی» بوده است‪ .‬دبیرخان ٔه این سازمان بی ‌نقار‌هیی نیز در‬
‫پایتخت ونزوئلا برای بررســی میزان پیشرفت موافق ‌تنام ‌ههای تنظیم‬ ‫ونزوئلا قرار دارد‪ .‬سیاست خارجی ونزوئلا در دوران ریاست جمهوری‬
‫شده در این نشست س ّوم ســران کشورهای آفریقا و آمریکای جنوبی‬ ‫چاوز اهمیت زیادی به همکاری بیشتر میان آفریقا و آمریکای جنوبی‬
‫تشکیل شود‪ .‬برزیل‪ ،‬نیجریه و گین ٔه استوایی از اعضای این کمیسیون‬ ‫مــ ‌یداد تا از این راه‪ ،‬در برابر تســلط آمریــکا و متحدانش‪ ،‬یک نظم‬
‫جهانــی «چندقطبی» برقرار شــود‪ .‬هوگو چــاوز در پیامی که برای‬
‫هستند‪.‬‬
‫نشست بعدی ائتلاف کشورهای آفریقا‪-‬آمریکای جنوبی در سال ‪۲۰۱۶‬‬

‫در اکوادور برگزار خواهد شد‪.‬‬

‫منابع مورد استفاده‪:‬‬ ‫‪24‬‬
‫‪asa-malabo.org, Telesur, African Union, Venezuela Analysis‬‬
   19   20   21   22   23   24   25   26   27   28   29