Page 21 - Shahrvand BC No. 1215

‫صفحاتمهمان ‪ /‬پیوست خبری و سیاسی ‪ -‬فرهنگی افغانستان | زیرنظر عبدالرحیم احمد پروانی‹‹‬

‫‪21‬‬

‫افغانستان در هفته یی که گذشت؛ سیاست‪ ،‬فرهنگ و خبر‬

‫و دلم‬
‫مرگ خودش را به اندازه ماه بزرگ کر ‪‎‬د‪.‎‬‬
‫‪‎‎‬‬

‫و اما خوشبختانه وضعیت شعر بانوان بلخ‪ ،‬امروزه بهنگاهی به کار شاعری بانوان بلخ‬
‫حدی نیس��ت که بتوان آ ‌نرا ایستا و ب ‌یتحرک تلقی‬ ‫با وجود ای ‌نهمه‪ ،‬تا س��ا ‌لهای ‪ 1950‬میلادی هیچ‬
‫سال متسیب ‪ /‬شماره ‪ - 1215‬جمعه ‪ 10‬رذآ ‪1391‬‬ ‫برم ‌یخوری��م ک��ه ب ‌یهی��چ هراس��ی‏احساس��ات و‬ ‫کرد‪ ،‬بلکه با س��قوط رژی��م‏طالبان و روی کار آمدن‬ ‫اثری از بانوان ش��اعر در بل��خ نم ‌ییابیم‪ .‬تا ای ‌نکه در‬ ‫نیلوفر لنگر ‪ -‬کابل‬
‫اندیش�� ‌ههای فرد ‌یاش را ب ‌هروی کاغذ م ‌یکشد و در‬ ‫دولت جدید‪ ،‬طی د‌هس��ال گذش��ته پیش��رف ‌تهای‬ ‫س��ال ‪ 1950‬می�الدی‪ ،‬فانوس��ی‏در پ ‌سکوچ ‌ههای‬ ‫در کن��ار کارهای ادبی و فرهنگی مردان‪ ،‬ب ‌هخصوص‬
‫‪In touch with Iranian diversity‬‬ ‫عی��ن حال تصویری از ح��الات اجتماعی را ب ‌هخوبی‬ ‫چش�� ‌مگیری در این راستا مش��اهده م ‌یشود‪ .‬از آن‬ ‫تاریک و ی�� ‌خزده ادبیات بانوان بلخ زاده م ‌یش��ود و‬ ‫در عرص��ه ش��عر و ادبی��ات‪ ،‬کار بان��وان را نیز طی‬
‫جمل��ه م ‌یت��وان‏از ایجاد کانو ‌نه��ای فرهنگی ویژه‬ ‫تح��ت نام «حمیرا روحی» پا به عرصه ش��عر و ادب‬ ‫س��د‌ههای مختلف و ب ‌هطور‏استوار‪ ،‬زیبا و تاثیرگذار‪،‬‬
‫‪Vol. 20 / No. 1215 - Friday, Nov. 30, 2012‬‬ ‫م ‌یپروران ‪‎‬د‪‎.‬‬ ‫بان��وان چ��ون «خانه فرهنگ��ی پرتو» وی��ژه بانوان‪،‬‬ ‫نم ‌یت��وان نادیده گرفت‪ .‬من در ای��ن مقاله‪ ،‬برآنم تا‬
‫م ‌یگوی ‪‎‬د‪‎:‬‬ ‫«کان��ون فرهنگی پر» وی��ژه بان��وان‪ ،‬و‏انجم ‌نهای‬ ‫م ‌یگذار ‪‎‬د‪‎.‬‬ ‫روی کار ش��اعری بانوان در حوزه بلخ طی یک سده‬
‫‪21‬‬ ‫عمومی چون انجمن نویس��ندگان بلخ‪ ،‬کانون پرواز‬ ‫حمیرا روحی‪ ،‬بانویی اس��ت که در شهر مزارشریف‬
‫شوهرم قري ‌هدار كوچ ‌هی ماست‬ ‫و س��ایر حلقات ادبی نام برد‪ .‬چهر‌ههای درخشان و‬ ‫پا به هس��تی م ‌یگ��ذارد و از آوان جوانی دردهایش‬ ‫‏گذشته‪ ،‬تمرکز بیشتر کن ‪‎‬م‪.‎‬‬
‫نان و گندم به خانه خروار است‬ ‫تاثیرگذار ش��عر‏بانوان بلخ در دهه اخیر‪ ،‬از میان این‬ ‫را از حنجره ش��عر فریاد‏م ‌یکشد و در عین حال‪ ،‬با‬ ‫چنا ‌نکه آشکار است‪ ،‬شعرس��رایی بانوان بلخ‪ ،‬با نام‬
‫مطبوعات نیز همکاری م ‌یکند‪ .‬دفتر ش��عر او ب ‌هنام‬ ‫رابعه بلخی که اغلب او را مادر ش��عر پارس ‌یدری در‬
‫ما شبانه شراب م ‌ينوشيم‬ ‫انجم ‌نها سر بلند کرد‌هان ‪‎‬د‪‎.‬‬ ‫«صب��ح امید» در ایران به چاب م ‌یرس��د و ش��اید‬ ‫افغانس��تان م ‌یخوانند‪،‬‏گرهی محکم و ناگسس��تنی‬
‫خون مردم به كوزه بسيار است‬ ‫و در ای��ن میان‪ ،‬نقش خانه فرهنگی پرتو را ب ‌هعنوان‬ ‫او‏نخس��تین بانوی بلخی در س��ده بیستم است که‬ ‫خورده است‪ .‬هر زمان ‌یکه سخن از شعر و ب ‌هخصوص‬
‫نخس��تین کان��ون فرهنگ��ی وی��ژه بان��وان و اولین‬ ‫ش��عر بانوان بلخ درمیان آید‪ ،‬بدون شک شعر‏رابعه‬
‫‪.‎..‎‬‬ ‫خاس��تگاه ش��عر بانوان بلخ در یک‏دهه اخیر نباید‬ ‫کتابش را منتشر م ‌یکن ‪‎‬د‪‎.‬‬ ‫سرآغاز کلام است‪ .‬اگر رابعه را مادر شعر پارس ‌یدری‬
‫این دو بیت که س��رآغاز چارپار‌هی قش��نگی است‪،‬‬ ‫نادیده گرفت‪ .‬زیرا با ایجاد این خانه در سال ‪ 1387‬و‬ ‫از اوس ‪‎‬ت‪:‎‬‬ ‫در افغانس��تان بنامیم‪ ،‬پس این ماد ِر آفرینشگر باید‬
‫وضعیت اجتماعی را ب ‌هگون ‌های زیبا و با ساختار نوین‬ ‫نشر ماهنام ‌های ب ‌هنام «پرتو» زمینه رو ‌یآوردن بانوان‬ ‫فرزندان کارا از‏خود ب ‌هجا گذاش��ته باشد‪ ،‬تا سد‌هها‬
‫به‏ش��عر و ادبیات و تش��ویق بانوان شاعر و نویسنده‬ ‫بحر توفان کرد یاران‪ ،‬ساحلم آمد بیاد‬
‫ارایه م ‌یدار ‪‎‬د‪‎.‬‬ ‫ب ‌هطور گسترد‌هتر فراهم شد‪ .‬چنا ‌نکه نا ‌مهایی چون‬ ‫مو ‌جهای گریه ب ‌یحاصلم آمد بیاد‬ ‫بع ‌دتر از او‪ ،‬نام و اندیش ‌هاش را جاودان نگهدارن ‪‎‬د‪‎.‬‬
‫س��وگند حالات ش��خص ‌یاش را نیز زیب��ا به تصویر‬ ‫«صدای سلطانی»‪« ،‬فرنگیس‏سوگند»‪« ،‬هدیه‬ ‫دور‌های ک��ه در این مقاله مورد توجه اس��ت‪ ،‬دور‌هی‬
‫م ‌یکش��د و در عی��ن ح��ال ویژگ��ی دیگ��ر کار او‪،‬‬ ‫ارمغان»‪« ،‬دریاپناهی» و د‌هها بانوی خو ‌شسخن‬ ‫باز شد تجدید بزم گر ‌مجوشان چمن‬ ‫پس از استرداد استقلال کش��ور م ‌یباشد‪ .‬حال باید‬
‫س��خ ‌نگفتن ب ‌یهراس در مواردی‏است که امروزه از‬ ‫دیگر‪ ،‬از میان همین خانه طلوع کرد و آس��مان شعر‬ ‫یادکرد ‌نهای یار غافلم آمد بیاد‬ ‫دی��د که دختران رابع��ه در ای��ن‏دوره تا چه حدی‬
‫توانس��ت ‌هاند راه او را پی��ش گیرند و ب��ه چه موانعی‬
‫جمله تاب ‌وهای اجتماعی و اخلاقی ب ‌هشمار م ‌یرو ‪‎‬د‪.‎‬‬ ‫بانوان بلخ‏را آذین بس ‪‎‬ت‪‎.‬‬ ‫پس از بانو روحی‪ ،‬اند ‌کاندک راه برای بانوان ش��اعر‬
‫سوگند نگاه تاز‌های به زندگی دارد‪ ،‬تا جای ‌یکه او حتا‬ ‫نکت��ه دیگری قابل دقت‪ ،‬این اس��ت که جوانان بلخ‬ ‫در ادبیات بلخ باز تر م ‌یش��ود و چهره دیگری ب ‌هنام‬ ‫برخورد کرد‌هان ‪‎‬د‪‎.‬‬
‫و ب ‌هویژه بانوان‪ ،‬متفاوت از ش��عرای گذش��ته که به‬ ‫«کریمه ویدا» وارد این‏جریان م ‌یگردد‪ .‬بانو ویدا که‬ ‫پس از آ ‌نکه افغانس��تان استقلال سیاس ‌یاش را در‬
‫به «روسپیان» نیز با دید دیگری نگاه م ‌یکن ‪‎‬د‪‎:‬‬ ‫درده��ای اجتماعی‪ ،‬موضوعات‏سیاس��ی و تعلیمی‬ ‫در سال ‪ 1955‬میلادی در شهر مزارشریف چشم به‬ ‫هشتم اگست س��ال ‪ 1919‬توسط شاه اما ‌نالل ‌هخان‬
‫ساعتي خنديد با خود از دمِ يك روسپي‬ ‫و‪ ...‬م ‌یپرداختن��د‪ ،‬عم��ل م ‌یکنن��د‪ .‬ش��عر ام��روز‬ ‫جهان گش��ود‪ ،‬از جمله شاعربانوانی است که‏غزل و‬ ‫ب ‌هدس��ت آورد‪ ،‬جغرافیای سیاس��ی بلخ‏نس��بت به‬
‫بعد چيغي زد هراسان در غم يك روسپی‬ ‫بان��وان بلخ‪ ،‬فریادی از احساس��ات و عواطف فردی‪،‬‬ ‫شعر سپید را ترجیح م ‌یدهد؛ احساس زنانگی که در‬ ‫دور‌ههای پیش��ین محدودتر ش��ده بود‪ .‬چنا ‌نکه تا‬
‫مرگ هم سرگرم بازي در حدود شهر بود‬ ‫دردهای‏ب ‌هخص��وص زندگی خودش��ان و گا‌هگاهی‬ ‫سرود‌ههایش متبارز است‪ ،‬به شعر او ویژگی خاصی‬ ‫امروز نیز ولایت بلخ فقط ش��امل شهر مزارشریف و‬
‫ب ‌يرقم خنديد در چشم نم يك روسپي‬ ‫ه��م چال ‌شهایی را که وضعیت ناهنجار سیاس��ی و‬ ‫شهرستا ‌نهای بلخ‪،‬‏ ُخلم‪ ،‬کلدار‪ ،‬شورتیپه‪ ،‬دول ‌تآباد‪،‬‬
‫باز آذر شد تمام ماجرا ناگفته ماند‬ ‫تاب ‌وهای اجتماعی ف��رآروی آنان قرار‏م ‌یدهد‪ ،‬را در‬ ‫م ‌یبخش ‪‎‬د‪.‎‬‬ ‫چمتال‪ ،‬زاری‪ ،‬ش��ولگر‪ ،‬کش��نده‪ ،‬مارمل‪ ،‬چارکنت‪،‬‬
‫زادروزم را به هم م ‌يزد غم يك روسپي‬ ‫به همی ‌نگونه بانوی دیگ��ری ب ‌هنام «فوزیه رهگذر»‬ ‫چاربولک‪ ،‬نهرشاهی‪ ،‬دهدادی‪ ،‬و شهر مرزی‏حیرتان‬
‫بر دار ‪‎‬د‪‎.‬‬ ‫شاعر‪ ،‬داس��تا ‌ننویس و روزنام ‌هنگار بلخی که پس از‬ ‫است‪ .‬اما با آ ‌نهم این ولایت ب ‌هگونه طبیعی‪ ،‬ب ‌هعنوان‬
‫و چ��ه زیباس��ت هنگام ‌یک��ه ش��عر‪ ،‬هما ‌نگونه که‬ ‫بانوانی چون صدا سلطانی‪ ،‬هدیه ارمغان و فرنگیس‬ ‫سا ‌لهای ‪ 1980‬در‏غربت ب ‌هسر م ‌یبرد‪ ،‬شعرش را تا‬ ‫مرکز س��مت شمال افغانستان مطرح است و در امور‬
‫احساس��ات فردی مردان را ب ‌یهیچ هراس��ی حمل‬ ‫سوگند‪ ،‬در سا ‌لهای اخیر از جمله چهر‌ههای مطرح‬ ‫حدی به حس زنانگی آراسته م ‌یسازد‪ ،‬که کلام او را‬ ‫سیاسی‪،‬‏اجتماعی‪ ،‬اقتصادی و فرهنگی این مناطق‬
‫ادبی��ات بان��وان در بلخ و ت��ا‏حدی در افغانس��تان‪،‬‬
‫م ‌یکند‪ ،‬ساربا ِن احساسات زنان نیز‏باش ‪‎‬د‪.‎‬‬ ‫ب ‌هش��مار م ‌یروند‪ .‬این شاعربانوان شعرها ‌یشان را با‬ ‫به کلام «فروغ» نزدیک م ‌یخوانن ‪‎‬د‪.‎‬‬ ‫به نحوی دخیل م ‌یباش ‪‎‬د‪.‎‬‬
‫نمونه دیگری نیز از ش��عر بانوان بلخی که ح ‌سهای‬ ‫درونمای ‌ههای ش��خصی و بر مبنای عش��ق‪ ،‬تخیل و‬ ‫و ه ‌مچنان در س��یر تاریخ ادبیات بلخ از س��ا ‌لهای‬ ‫بل��خ ب ‌هعنوان مرکز س��مت ش��مال افغانس��تان‪ ،‬از‬
‫دردهای‏درو ‌نفردی خودش��ان بنا م ‌ینهند و شگرد‬ ‫‪ 1965‬ت��ا ‪ 1977‬ب ‌هنا ‌مهایی چون «غت��ی پارینه»‪،‬‬ ‫دیرزمان بدی ‌نس��و فعالی ‌تهای گسترد‌های فرهنگی‬
‫فروخورده را چیغ م ‌یکشن ‪‎‬د‪.‎‬‬ ‫دیگ��ر کار آنان‪ ،‬اس��تفاده از زبان ب ‌هگون�� ‌هی تازه و‬ ‫«نفیسه خو ‌شنصیب»‪« ،‬خدیجه‏حیدری» و «ناجیه‬ ‫چون تدوی��ر انجم ‌نها و گفتما ‌نه��ای‏آزاد ادبی را‬
‫امشام باز خوردوخمیرم به خاطرت‬ ‫امروزی آن اس��ت که با وارد کردن‏واژ‌ههای عا ‌مفهم‬ ‫حنف��ی» برم ‌یخوری��م که ه��ر ک��دام در قال ‌بهای‬ ‫شاهد بوده است‪ .‬از آن جمله م ‌یتوان از نشس ‌تهای‬
‫آ ‌نسا ‌ن که آتشی نپذیرم به خاطرت‬ ‫در ترکی ‌بهای زیبا‪ ،‬شعرشان را برای هر نوع شنونده‬ ‫مشخص و با دیدهای معین‪ ،‬دردها و احساسا ‌تشان‬ ‫هفت�� ‌هوار ادبی در زمان امیرش��یرعلی خان و پس از‬
‫امشام را چقدر گنهکار و زشت و بد‬ ‫و خوانن��د‌های‪ ،‬قابل فهم م ‌یس��ازند و قدرت تعمیم‬ ‫آن‪ ،‬در زم��ان‏امیر حبی ‌بالل ‌هخ��ان و در دوره مورد‬
‫نه هیچ هیچ هیچ و حقیرم به خاطرت‬ ‫را بیان‏م ‌یکنن ‪‎‬د‪.‎‬‬ ‫مطالعه ما‪ ،‬در زمان نادرشاه (‪ )1933 -1929‬و اوایل‬
‫هدیه ارمغان‪ ،‬از جمله ش��اعربانوان دیگر بلخی است‬ ‫کلام را‏بیشتر م ‌یکنن ‪‎‬د‪.‎‬‬ ‫اما اگر پس از س��ا ‌لهای ‪ 1980‬ش��اعربانوان بلخی‬ ‫پادش��اهی محمدظاهرش��اه که بز ‌مهای‏شعرخوانی‬
‫که احساسات شخصی خود را ب ‌هگون ‌های زیبا در قالب‬ ‫ش��اعربانوان بلخی بیش��تر به غزل م ‌یپردازند و این‬ ‫را که در غربت ب ‌هس��ر م ‌یبرن��د‪ ،‬دنبال کنیم‪ ،‬باید با‬ ‫در مدرس��ه خواج ‌هخی��ران ب��ه گردانندگ��ی مولانا‬
‫غزلیات با زبان و‏ترکی ‌بهای شیرین و امروزی بیان‬ ‫قالب را برای ابراز دردها ‌یشان‪ ،‬مناس ‌بتر م ‌یبینند‪.‬‬ ‫معرفی بانو «فرش��ته حس��ینی»‏متولد سال ‪1981‬‬ ‫خا ‌لمحمد خس��ته و اش��تراک ادیبانی چون میرزا‬
‫از آ ‌نج��ا که غ��زل دارای‏وزن و قافی��ه و گاهی هم‬ ‫در مزارش��ریف‪ ،‬آغازگر ش��ویم‪ .‬بانو حسینی که در‬ ‫ثاق��ب‪ ،‬نظا ‌مالدین انصار‪،‬‏اس��تاد عبدالصمد جاهد‪...‬‬
‫م ‌یکند‪ ،‬مانند دو بیت بال‪‎‬ا‪.‎‬‬ ‫ردیف م ‌یباشد‪ ،‬بنا با درنظرداشت دقیق وزن و قافیه‪،‬‬ ‫آوان کودکی به ایران مهاجر ش��د‪ ،‬از جمله شاعران‬ ‫برگزار م ‌یشد‪ ،‬اشاره کرد‪ .‬اما بدبختانه در هیچ کدام‬
‫و ب��ه همی ‌نگونه «نرگ��س صابری» بان��وی توانای‬ ‫تنظیم موسیقی کلام کار مشکل نخواهد بود‪ .‬هرچند‬ ‫نسل س��وم‏ادبیات مهاجرت م ‌یباش��د‪ .‬شعرهای او‬ ‫از این دور‌هها‪ ،‬نامی از بانوان ش��اعر و نویسنده برده‬
‫دیگری است که با شعر سپید به سرایش دردهایش‬ ‫‏در رابطه به قافیه‪ ،‬شاعران امروزی گا‌هگاهی از رسم‬ ‫با درونمای ‌ههای سیاس��ی و اجتماعی طراوت خاصی‬ ‫‏نشده است‪ .‬شاید به این‌دلیل‌که در آن زمان‪ ،‬و بنا‬
‫معمول قدیم ع��دول م ‌یکنند؛ مثلا «اعتراض» را با‬ ‫دارد و عاش��قان ‌ههایش را حس زنانگی و‏زیبایی ویژه‬ ‫بر س��ن ‌تهای خانوادگی و تابوهای اجتماعی‪ ،‬بانوان‬
‫م ‌یپرداز ‪‎‬د‪.‎‬‬
‫از اوس ‪‎‬ت‪‎:‬‬ ‫«ناز» قافیه م ‌یسازن ‪‎‬د‪‎.‬‬ ‫م ‌یبخش ‪‎‬د‪‎.‬‬ ‫اجازه حضور در چنین‏مجالسی را نداشتن ‪‎‬د‪‎.‬‬
‫قدم كه م ‌يزني‬ ‫و اما در رابطه به درونمایه و محتوای ش��عر‪ ،‬هرگاه از‬ ‫پ��س از او‪ ،‬بانوان دیگری چ��ون «فاطمه فیضی»‬ ‫بالاخره در بین س��ا ‌لهای ‪ 1952-1949‬شماری از‬
‫سرك در خودش گم م ‌يشود‬ ‫حس زنانگی و به تصویرکش��یدن دردهای شخصی‬ ‫متول��د س��ال ‪ 1981‬در مزارش��ریف‪« ،‬رحیم�ه‬ ‫ش��اعران و نویس��ندگان بلخ موفق به نشر مجل ‌های‬
‫یک زن در قالب ش��عر‏س��خن برود‪ ،‬بدون شک نام‬ ‫میرزای�ی» متول��د س��ال ‪ 1981‬در‏مزارش��ریف و‬ ‫ب ‌هن��ام «بل��خ» ش��دند که ای��ن خود‪،‬‏باعث ش��کل‬
‫و فردا‬ ‫«فاطمه حس�ینی» متولد ‪ 1985‬در همین ش��هر‪،‬‬ ‫گرفت��ن نه��ادی ب ‌هن��ام «انجمن نویس��ندگان بلخ»‬
‫نگرا ‌نتر از هميشه م ‌يآيد‬ ‫صدا سلطانی در آغاز کلام اس ‪‎‬ت‪.‎‬‬ ‫از جمل��ه بانوان ‌یان��د که در ایران ب ‌هس��ر م ‌یبردند و‬ ‫در زمان ریاس�� ‌تجمهوری س��ردار محمدداوودخان‬
‫شال و كلاه كرده و ساكت‬ ‫صدا س�لطانی‪ ،‬شاعربانوی توانایی است که در بهار‬ ‫شعرها ‌یش��ان در‏قال ‌بهای غزل‪ ،‬سپید و نیمایی با‬ ‫در س��ال ‪ ،1977‬توس��ط‏مرحوم هلا ‌لالدین بدری‪،‬‬
‫یک��ی از ش��گردهای کار بان��وان بلخ این اس��ت که‬ ‫سال ‪ 1365‬خورش��یدی در مزارشریف پا به هستی‬ ‫درونمای ‌ههای اجتماعی‪ ،‬سیاسی و عاطفی‪ ،‬نمون ‌ههای‬ ‫مرح��وم محمداس��حاق دلگیر‪ ،‬اس��تاد عم��ر فرزاد‪،‬‬
‫احساس��ات و عواط��ف فرد ‌یش��ان را ب ‌هگون ‌های که‬ ‫گذاشت و از س��ال ‪ 1386‬به‏سرایش شعر پرداخت‪.‬‬ ‫فی��اض مهرآیین و صال ‌حمحمد خلیق‪ ،‬رییس کنونی‬
‫م ‌یخواهند‪ ،‬در قال ‌به��ای زیبا و با‏ترکی ‌بهایی که‬ ‫مجموعه شعری «گوش��وار‌ههای عاشق» دس ‌تآورد‬ ‫خوبی از شعر بانوان در مهاجرت اس ‪‎‬ت‪‎.‬‬ ‫اطلاعات‏فرهنگ بلخ‪ ،‬ش��د‪ .‬نشس ‌تهای این انجمن‬
‫گا‌هگاهی قیامت کلمات برپا م ‌یکند‪ ،‬بیان م ‌یدارند‪.‬‬ ‫از بانو فاطمه فیض ‪‎‬ی‪‎:‬‬ ‫تاکن��ون نیز ادام��ه دارد‪ .‬اما با این تف��اوت که امروز‬
‫با این وضع م ‌یتوان برای آینده زیبا و درخشان شعر‬ ‫این سرایشگر اس ‪‎‬ت‪‎.‬‬ ‫ی ‌کتعداد قابل ملاحظه این انجمن را‏بانوان ش��اعر و‬
‫صدا‪ ،‬ش��عر را در قالب غزل و هم در قال ‌بهای رها از‬ ‫نیست در یادم زمستان بود یا پاییز‬
‫بانوان بلخ‏امیدوار بو ‪‎‬د‪‎.‬‬ ‫عروض تجربه م ‌یکند و احساس زنانگی فو ‌قالعاد‌های‬ ‫رفت از ای ‌نجا نگاهش‪ ،‬سرد و حز ‌نانگیز‬ ‫نویسنده تشکیل م ‌یده ‪‎‬د‪‎.‬‬
‫در ح��ال حاض��ر‪ ،‬چهر‌ههای جوان زی��ادی در بطن‬ ‫در سرودهایش فوران‏دارد‪ .‬او در هر بیتش م ‌یکوشد‬ ‫خند‌هاش‪ ،‬قهرش‪ ،‬نگاهش‪ ،‬ناز و عشقش‬ ‫در کن��ار ای��ن انجم��ن‪ ،‬انجم ‌نهای دیگ��ری چون‪،‬‬
‫ش��عر و ادب بلخ در حال رش ‌داند که م ‌یتوان از شیبا‬ ‫تا جلو‌های از دردها و احساس��ات اکثرا پاما ‌لشد‌هی‬ ‫آه هستم از این یاد و این احسا ‌سها لبریز‬ ‫انجمن مولانا جلا ‌لالدین محمد بلخی‪ ،‬خانه مولانا‪،‬‬
‫بهمنش‪ ،‬نرگس دانشیار‪ ،‬نوریه‏ندا‪ ،‬دریاپناهی و دها‬ ‫یک زن را‪ ،‬به نمایش بگذارد‪ .‬در عین حال از‏خیالات‬ ‫کانون فرهنگ��ی حکیم ناصرخس��رو‏بلخی‪ ،‬انجمن‬
‫بانوی ج��وان دیگر نام برد که هر کدام در قال ‌بهای‬ ‫از بانو رحیمه میرزای ‪‎‬ی‪:‎‬‬ ‫امیرعلی شیر نوایی‪ ،‬انجمن ادبی ظهی ‌رالدین محمد‬
‫غزل‪ ،‬س��پید و نیمایی با درونمای ‌هها و زبان امروزی‪،‬‬ ‫خودش سخن م ‌یران ‪‎‬د‪.‎‬‬ ‫شقایق وقتی مرد‬ ‫بابر‪ ...‬از دهه هش��تاد سده بیس��تم بدی ‌نسو در بلخ‬
‫در‏ح��ال آفرین ‌شاند‪ .‬سرود‌هها ‌یش��ان ی��ا در قالب‬ ‫ش��عر صدا‪ ،‬از آوا‌زهای ماندگار در تاریخ شعر بانوان‬
‫مجموعه شعر مس��تقل مانند مجموعه شعر «نوریه‬ ‫فقط چهارد‌هسال داشت‬ ‫فعالیت دارن ‪‎‬د‪.‎‬‬
‫ندا» و یا هم در نش��ری ‌ههای مختل��ف و‏تارنماها به‬ ‫بلخ خواهد بو ‪‎‬د‪‎.‬‬ ‫م ‌یگف ‪‎‬ت‪:‎‬‬
‫به همی ‌نگون��ه در پ ‌سکوچ ‌ههای ادبیات بانوان بلخ‪،‬‬
‫نشر م ‌یرس ‪‎‬د‪‎.‬‬ ‫ب��ه چهر‌ههای دیگری چ��ون «فرنگیس س��وگند»‬ ‫شمع روشن کن‪ ،‬ماه تنهاست‬
‫در کل موجودیت ی ‌کچنین فضای ادبی در این حوزه‬ ‫و نگاهش ستاره چش ‌مهایم بود‬
‫غنیمت بزرگی است و خوشبختانه موقعیت سیاسی‬
‫و اجتماعی بلخ هم‏ب ‌هگون ‌های است که در اکثر موارد‬ ‫مباد فوت شود‬
‫موانع زیادی فرا راه رشد فرهنگ و ادبیات بانوان قرار‬ ‫شقایق وقتی مرد‬
‫نم ‌یدهد‪ .‬با این وضع‪ ،‬نموی سریع‏نها ‌لهای شعر و‬
‫ادب در بلخ و به چاپ رس��یدن کتا ‌بهای هر یک از‬ ‫دفترم تک ‌هتکه‬
‫ستار‌هام خاموش‬