Page 25 - 1586
P. 25
سلامت و روان
فضا سیناپس synapseگفته می شود .ارتباط هر نورون با نورون کارهای شناختی ،از قبیل توجه کردن ،پیشرفت نشان م یدهند.
دیگر به این صورت است که پیام عصبی ،که ماهیت الکتریکی چنین تاثیرات مثبتی ،در همین گروه سنی ،در افرادی که هنگام
25 دارد ،به انتهای سلول عصبی م یرسد .در این بخش ،پیام الکتریکی انجام کاری به موسیقی گوش م یدهند بیش از آنها که در سکوت کارمغز تغییر پذیر
منجر به این م یشود که از انتهای نورون ماد های شیمیایی به فضای م یکنند دیده شده است.
سیناپس ترشح شود .این ماده شیمیایی در سلول بعدی سبب ایجاد عامل مهم دیگری که تغییرات نوروپلاستیک مثبت ایجاد م یکند ورزش
تحریک الکتریکی م یشود .به این ترتیب تحریک عصبی در یک است .ورزش فعالی تهای شناختی را بهبود م یبخشد ،تغییرات ناشی
نورون به نورون دیگر منتقل م یگردد .این مواد شیمیایی را که در از سالخوردگی را کاهش م یدهد و ایجاد نورو نهای جدید را هم
فضای سیناپس ترشح م یشوند میانج یهای عصبی neurotransmitterاحتمالا تسهیل م یکند .در آزمایشی نشان داده شد که در افراد ۵۵-۸۰ دکتر صبا هدا
م یخوانند .در تمام شبک ههای عصبی که در مغز تشکیل م یشود ،ساله ،ورزش ضخامت ماده خاکستری ،یعنی محل تجمع سلو لهای
نورو نها از طریق سیناپس‌ها به هم متصل میشوند .تخمین زده عصب ی را ،در لوب پیشانی و هیپوکامپ در مغز افزایش م یدهد.
م یشود که در مغز حدود ۱۰۰-۵۰۰تریلیون فضای سیناپسی وجود دارد عوامل دیگر سبک زندگی هم م یتوانند تغییرات نوروپلاستیک ایجاد
Vol. 27 / No. 1586 - Friday, Jan. 10, 2020 که حاصل شبکه‌های متعددی هستند که نورو نها با هم می‌سازند .کنند .رژیم غذایی یکی از آنها است .محدود کردن کالری ،البته همراه
مغز از نظر بافت شناسی ویژگی دیگری هم دارد که با همه اعضای دیگر با دریافت مواد غذایی لازم ،مصرف میوه و سبز ی ،کم کردن مواد
بدن متفاوت است و آن این است که در مغز کارها کاملا تخصصی قندی همه م یتوانند به ایجاد تغییرات نوروپلاستیک مفید کمک کنند.
هستند .هر قسمت مغز کار معینی ،کاملا متفاوت با کار بخش مجاور همچنین است خواب کافی .ب یخوابی مزمن م یتواند سبب کوچک
خود ،انجام م یدهد .به همین دلیل هر بخش اگر آسیبی ببیند کار شدن مغز در ناحیه هیپوکامپ و کاهش تولید سلو لهای جدید در
آن توسط بخش دیگر قابل انجام نیست .این اتفاق در بدن منحصر این ناحیه شود .استرس مزمن هم می‌تواند تولید نورو نهای جدید
به مغز است .در ابتدای قرن بیستم بافت شنا سها ،عصب شنا سها را کم کند .حتی افکار ما م یتوانند تغییرات ساختمانی در مغز ایجاد
و آسیب شنا سها همگی بر این باور بودند که پس از دوران رشد و کنند مثلا در یک تحقیق نشان داده شد که آنها که نسبت به پیری
بلوغ ،مغز به رشد و تغییر نهایی خود رسیده است و هیچ گونه تغییر افکار کلیش های و منفی داشتند بیشتر از همسالان خود ،در ناحیه
بافتی در آن ،نه در جهت رشد و نه در جهت ترمیم انجام نم یشود .هیپوکامپ ،دچار کاهش بافت مغز بودند .از سوی دیگر در تحقیقاتی
سلو لهای عصبی هم تعداد ثابتی دارند که قابل اضافه شدن نیست .مشخص شده که مراقبه meditationم یتواند از کاهش بافت مغز
سانتیاگو رامون کاخال )۱۹۳۴-۱۸۵۶( Santiago Ramón y Cajalبافت جلوگیری کند .به این ترتیب ،هر روز شواهد بیشتری پیدا م یکنیم که
شناس نا مآور اسپانیایی ،که م یتوان او را پدر علوم اعصاب امروزی مغز ما ،حتی از نظر ساختمانی هم ،یک عضو پویا و متحرک است که
خواند در نوشت های به صراحت اعلام کرد که « :در مراکز بالغ شده مغز ،دائم در حال کنش و واکنش با دنیای بیرون است
مسیرهای عصبی ثابت ،تمام شده و تغییر ناپذیرند .هر چیزی ممکن فهم نوروپلاستی سیته همچنین ،نوید درما نهای موثرتری برای
است بمیرد اما هیچ چیز ترمیم نم یشود ».این باور تا نیم ههای قرن بیمار یهایی که بافت مغز در آنها آسیب می بینند ،از سکت ههای
مغزی گرفته تا پارکینسون و آلزایمر ،م یدهد .هرچند که هنوز بسیار بیستم هم ادامه داشت.
باور به ثابت بودن بافت مغز از حدود سا لهای ، ۱۹۶۰با دستاوردهای در ابتدای راه هستیم .تمام این پژوه شها هنوز بسیار جوان هستند
و بسیار زود است که بدانیم این صفت تازه کشف شده مغز ،یعنی جدید پژوه شها ،شروع به تغییر کرد .پژوه شهای متعدد نشان دکتر صبا هدا پزشک و متخصص پاتولوژی در ایران و
نوروپلاستی سیته را ،چگونه باید در جهت بهبودی و بهروزی و سلامتی داد هاند که ساختار مغز آنقدرها هم که تصور م یشد ثابت و ب یتغییر هیپنوتراپیست در کانادا است که در نورت ونکوور مشغول فعالیت
و شادمانی انسان هدایت کنیم .اما مهم آن است که نوروپلاستی نیست .امروزه م یدانیم که نورو نهای مغز م یتوانند چگونگی ارتباط
سیته هم ،مثل علم اپ یژنتیک ،درهای جدیدی را به روی ما باز کرده خود را با یکدیگر تغییر دهند .ارتباط نورو نها با یکدیگر ،سازما ندهی است .برای آشنایی بیشتر م یتوانید به وبسایت او
مدارهای مختلف نورونی و ارتباط شبک ههای نورونی با یکدیگر همگی است یا حداقل آن است که زندان ژنتیک ما را کمی بزر گتر نموده www.hodawellness.com
قابل تغییر هستند و این تغییرات در پژوه شهای مختلف مشاهده است .به هر حال انسان امروزی دوست دارد احساس کند که مختار یا وبلاگ
است نه مجبور .نوروپلاستی سیته امکان این حس خوشایند را فراهم شده است .حتی تولید نورو نهای جدید ،که تا چندی پیش بسیار دور www.cherishbeing.com
م یکند و این خود کم چیزی نیست .شاید میزان جبر یا اختیاری که از ذهن م ینمود ،امروزه در انسان ،البته فعلا در منطق محدودی از مغز، و یا کانال تلگرامی
بدان مبتلا هستیم آنقدرها هم مهم نباشد .مهم آن است که بدانیم
دیده شده است .ماده مغز و بافت عصبی ما قابل تغییر هستند. https://t.me/hypnosisandhealth
حد اختیار ما تا کجا است و آنگاه ،در همان زمین بازی کنیم. به دلیل همین توانایی است که امروز م یدانیم مغز واجد صفتی است مراجعه نمایید.
که سا لهای قبل بر ما نامعلوم بود .این صفت را امروز «نوروپلاستی
سیته »neuroplasticityم یخوانیم .پلاستی سیته یعنی
شکل پذیری و قالب پذیری .صفت پلاستیک به هر
شاید هیچ دستگاهی را ،در تمام جهان ،به شگف تانگیزی مغز چیز شک لپذیر و قابل انعطاف گفته م یشود .مراد از
نتوانیم پیدا کنیم .تمام آن چه که بشر را امروز ،و در برابر هزاران «نوروپلاستی سیته» تونایی ذهن ما به تغییر در برابر
گونه جانوری که آمد هاند و رفت هاند ،فرمانروای کره زمین کرده است محر کهای بیرونی است .جهان پیرامون و تجربه زندگی
در مغز او نهفته است .سلو لهای عصبی یا نورون‌ها neuronsمسؤول ما م یتواند مغز ما را تغییر دهد .به این ترتیب مغز
بخش اعظم فعالی تهای ذهنی ما هستند .در مغز ،مطابق یکی از م یتواند با توانایی بیشتری با تغییرات بیرونی سازگار
آخرین تخمی نها ،چیزی حدود ۸۶میلیارد نورون داریم .هر نورون شود .مغز ما در هر زمان م یتواند رشد کند.
رشت ههایی دارد که پیا مهای عصبی را از سلو لهای اطراف دریافت کشف «نوروپلاستی سیته» کشف بسیار هیجا نانگیزی
سال / 27شماره - 1586جمعه 20ید 1398 م یکند و یک رشته هم دارد که پیام عصبی را از سلول به خارج می‌برد .است .اگر مغز ما اداره کننده بخش بزرگ زندگی ما
هر پیام عصبی به صورت یک تکانه الکتریکی -شیمیایی است .یعنی است ،انعطاف آن به ما نشان م یدهد که شاید
یک جریان ضعیف الکتریکی است که در اثر حرکت یو نها ایجاد بتوانیم با تکیه بر این انعطاف تغییراتی در زندگی
م یشود .پیام تولید شده توسط این میلیاردها نورون از یک جنس و خود ایجاد کنیم .امروزه م یدانیم که محیط اطراف
یک شکل است اما خود سلو لهای عصبی کارکرد‌های مختلفی دارند .ما هر چه غن ی تر باشد روی «نوروپلاستی سیته»
از یک نقطه نظر می‌توان سلو لهای عصبی را به سه گروه تقسیم تاثیر مثبت بیشتری م یگذارد .مقصود از محیط
کرد :یک گروه نورو نهای حسی هستند .اینها پیا مهای حسی را از غنی ،محیطی است که تجرب ههای حسی ،حرکتی و
درون و بیرون بدن دریافت م یکنند .اولین ارتباط جهان بیرون با شناختی در آن بیشتر باشد .نو شدن این تجرب هها
دستگاه عصبی ما از طریق این نورو نها است .گروه دوم نورون‌های سبب رشد مغز می‌شود .دیده شده که این محی طهای
حرکتی هستند .اینها نورو نهایی هستند که پیام را به اعضا ،عمدتا غنی تغییرات ناشی از سالخوردگی را هم در مغز
ماهیچ هها منتقل می‌کنند .این نورو نها در واقع پیا مهای خروجی مغز حیوانات آزمایشگاهی م یتوانند به تاخیر بیندازند.
و نخاع را در خود دارند .گروه سوم که دسته بزرگتری هستند شامل جالب اینجا است که این غنای محیطی حتی در سنین
نورو نهایی هستند که ،در داخل مغز و نخاع ما ،پیا مهای عصبی را از میا نسالگی هم باز م یتواند تغییرات قابل توجهی در
مغز و نورو نها ایجاد کند. نورو نهای دیگر می‌گیرند و به نورو نهای بعدی م یرسانند.
این سه دسته سلول عصبی با یکدیگر شبک ههای متعدد عصبی به عنوان مثال ،موسیقی یکی از تجرب ههای غنی
م یسازند .برای ایجاد این شبک هها ،سلو لهای عصبی باید با هم انسانی است .موسیقی مناطق مختلف حسی و
مرتبط شوند و به هم پیام برسانند .ارتباط دو نورون با هم بسیار حرکتی و شناختی مغز را به تحریک وا‌م یدارد و از این
جالب است .این ارتباط شیمیایی است؛ بدان معنی که هیچ نورونی راه می‌تواند تغییرات فراوانی در مغز ایجاد نماید .در
به نورون دیگر به طور فیزیکی وصل نم یشود .رشته خروجی هر پژوهشی دیده شده که وقتی افراد ۶۰-۸۴ساله برای
نورون به فاصل های بسیار نزدیک به نورون دیگر م یرسد و فضایی مدتی درس پیانو بگیرند هم بهبود خلق پیدا م یکنند،
به اندازه حدود بیست نانومتر بین دو نورون باقی م یماند .به این هم فعالی تهای عضلانی آنها بهتر م یشود و هم در
25
