Page 29 - merged
P. 29
‫‪29‬‬ ‫مهارت حل مسئله‬ ‫مقالات‬

‫سال ‪ / 22‬شماره ‪ - 1343‬جمعه ‪ 25‬تشهبیدرا ‪1394‬‬ ‫آزاده رضازاده‬ ‫بخش سوم از مهارت های مقابله ای‬ ‫روانشناسی‬
‫‪az.rezazade@gmail.com‬‬
‫‪In touch with Iranian diversity‬‬ ‫بگیرم وگرنه اوضاع بدتر خواهد شد» به کارگیری این پاسخ سبب‬ ‫حل مسئله مهارتی است که شما می توانید در هنگام برنامه‌ریزی‬
‫تعارضات اساسی را مشخص و سپس فهرستی از اهداف خودتان‬ ‫اقدامات عجولانه و عاری از منطق خواهد شد که غالبا موقعیت‬ ‫برای برخورد با مشکلات زندگی از آن استفاده کنید‪ .‬حل مسئله‬
‫‪Vol. 22 / No. 1343 - Friday, May 15, 2015‬‬ ‫را تهیه کنید‪ .‬اهداف به معنی انتظارات و دستاورد شما از حل و‬ ‫یک مهارت مقابله‌ای عملی است که از نظر روانشناختی هم مفید‬
‫فصل نهایی مشکل می‌باشد‪ .‬اهداف و انتظارات از منظر معقول یا‬ ‫مشک ‌لزا را بدتر خواهد کرد‪.‬‬ ‫است‪ .‬استفاده از روش‌های حل مسئله موجب افزایش اعتماد به‬
‫منطقی بودن‪ ،‬باید مورد تجزیه و تحلیل قرار بگیرند‪ .‬در این مرحله‪،‬‬ ‫به جای این که به شیوه سرکوبگرایانه یا واکنشی به مشکلی پاسخ‬ ‫نفس شما می شود‪ .‬وقتی شما بدانید که از مهارت های حل مساله‬
‫سیستم حمایتی که قبل تر بیان شد‪ ،‬م ‌یتوانند با ترغیب شما شما‬ ‫دهید‪ ،‬بهتر است که اعتماد به نفس و شوخ طبعی خود را حفظ کنید و‬ ‫خوبی برخوردارید‪ ،‬احساس توانمندی و تسلط در شما تقویت‬
‫برای اتخاذ نگرش عینی و در نظر گرفتن تمام جنبه‌های مسئله‬ ‫راه حل‌های مختلفی را مطرح کنید‪ .‬فرایند حل مسئله شامل پنج گام‬ ‫می‌شود (هپنر‪ ،‬هیلربراند‪ .)1991،‬پژوهشگران دریافتند که افرادی‬
‫است‪ :‬ادراک خویشتن‪ ،‬تعریف مسئله‪ ،‬تهیه فهرستی از راه حل‌های‬ ‫که با موفقیت مشکلات زندگی را حل و فصل م ‌یکنند به این‬
‫مفید و موثر واقع شوند‪.‬‬ ‫مختلف‪ ،‬تصمیم گیریر در مورد مناسب‌ترین راه حل‪ ،‬امتحان کردن‬ ‫واقفند که غلبه بر مشکلات زندگی مستلزم تلاش و کوششش‬
‫‪ -3‬تهیه فهرستی از راه حل‌های مختلف‪ :‬در این مرحله است که‬
‫شما طرح‌های آلف‪ ،‬ب‪ ،‬ج و ‪ . . .‬را مشخص م ‌یکنید‪ .‬برای ایجاد‬ ‫راه حل انتخابی‪.‬‬ ‫شخصی است (بامگاردنر‪ ،‬هپنر و آرکین‪.)1986،‬‬
‫طر ‌حها و برنامه‌های خوب شما باید انعطا ‌فپذیر باشید‪ .‬قبل از‬ ‫‪ -1‬ادراک خویشتن‪ :‬قدم اول در حل موفقیت آمیز مسائل این است‬ ‫پیش از پرداختن به مراحل و گام های فرایند حل مسئله‪ ،‬توجه شما را‬
‫انتخاب یک شیوه عمل‪ ،‬بهتر است که تمام راه حل‌های احتمالی‬ ‫که این ادراک و باور را در خود پرورش دهیم که «من می توانم‬ ‫به سه نکته مهم جلب می‌کنم‪ :‬اول‪ ،‬اغلب افرادی که احساسدرماندگی‬
‫را بررسی کنید‪ .‬هر طرح احتمالی را که مناسب‌تر است یادداشت‬ ‫مشکلم را حل کنم»‪ .‬ادراک خویشتن مستلزم شناسایی نقاط قوت و‬ ‫و ناتوانی م ‌یکنند‪ ،‬به این دلیل است که به طور انعطاف‌ناپذیری تنها از‬
‫کنید‪ .‬سعی کنید خلاق باشید و تا آنجا که م ‌یتوانید راه حل‌های‬ ‫ضعف خویشتن است‪ .‬با پذیرفتن نقاط ضعف و تکیه بر نقاط قوت و‬ ‫یک راه حل برای مشکلات مختلف زندگی استفاده م ‌یکنند‪ .‬وقتی این‬
‫زیادی را مطرح کنید‪ ،‬به این ترتیب شما عقاید و ایده‌های زیادی را‬ ‫موفقیت‌های پیشین در برخورد با چالش‌های زندگی‪ ،‬باور توانستن و‬ ‫راه حل موثر واقع نمی‌شود‪ ،‬آنها راه حل‌های دیگر را امتحان نم ‌یکنند‪.‬‬
‫در اختیار خواهید داشت که م ‌یتوانید از طریق آنها اقدام کنید‪ .‬راه‬ ‫به بیانی اعتماد به نفس انجام دادن کارها در ما تقویت می شود‪ .‬مسئله‬ ‫نکته دوم این که گاهی استفاده از یک راه حل جدید و کاملا متفاوت‬
‫حل‌ها باید از ساده‌ترین و قابل اجراترین تا راه حل‌های پیچیده‌تر‬ ‫گشاهای موفق موقعیت مشکل زا را به عنوان بخشی از زندگی تلقی‬ ‫در برخورد با مشکلات زندگی بسیار سودمند و موثر است‪ ،‬این امر‬
‫لیست شوند‪ .‬در این مرحله نیز‪ ،‬افراد حمایت کننده می‌توانند در بارش‬ ‫م ‌یکنند و به این واقعیت واقفند که مقابله منطقی و آرام با چال ‌شها‪،‬‬ ‫به خصوص در برخورد با دیگران صدق م ‌یکند‪ .‬بنابراین بعد از این‬
‫فکر (‪ )brain storming‬و سیال سازی ذهنی به شما کمک کنند تا از‬ ‫مهمتر و بهتر از برخورد تکانشی و بدون فکر با مشکلات است‪ .‬برای‬ ‫هرگاه در تلاش برای حل مشکلی در ارتباط با افراد دیگر ناتوان شدید‪،‬‬
‫چسبیدن به یک روش ثابت خودداری کنید و به دنبال خلق راه‌های‬ ‫ایجاد نگرش حل مسئله‌ای در خود باید بتوانید به خودتان بگویید‪:‬‬ ‫به یک کار غیر منتظره دست بزنید‪ .‬منظور این نیست که به طرز‬
‫«بخشی از زندگی مواجهه شدن با مشکلات است‪ ،‬وقتی با مشکلی‬ ‫خطرناک و مضری عمل کنید‪ .‬با این حال‪ ،‬خوب است به خاطر داشته‬
‫جدید باشید‪.‬‬ ‫مواجه می‌شوم باید آرام و خونسرد باشم و برای انتخاب بهترین راه حل‬ ‫باشید بهترین مسئله گشاها کسانی هستند که خلاقند و از زوایای‬
‫‪ -4‬تصمیم‌گیری‪ :‬پس از آن که وقت کافی برای تعریف مشکل و‬
‫بررسی راه حل‌های مختلف صرف کردید‪ ،‬اکنون آماده‌اید تا درباره‬ ‫ممکن بر مهارت های حل مسئله خود تکیه می کنم»‪.‬‬ ‫مختلف به مشکل م ‌ینگرند‪.‬‬
‫یک شیوه کار تصمیم بگیرید‪ .‬اگر از مشکلاتی که در پیش روی دارید‪،‬‬ ‫‪ -2‬تعریف مسئله‪ :‬اولین کاری که در مواجه شدن با یک تهدید یا‬ ‫نکته سومی که باید بدانید این است که حل مسئله نیازمند اتخاذ‬
‫شناخت کاملی داشته باشید و فهرستی از راه حل‌های مختلف نیز تهیه‬ ‫چالش م ‌یتوانید انجام دهید‪ ،‬شناخت دقیق مسئله است‪ .‬این مرحله‬ ‫رویکردی فعال (‪ )Active‬و نه منفعلانه (‪ ) passive‬است‪ .‬دو سبک‬
‫کرده باشید‪ ،‬تصمی ‌مگیری بسیار ساده و آسان خواهد بود‪ .‬برای این‬ ‫مستلزم تعریف عملیاتی از مشکل است‪ .‬شرح کامل ماجرا با جزییات‬ ‫مقابله ای که در برخورد با مشکلات زندگی مفید نیستند‪ ،‬عبارتند از‪:‬‬
‫کار یک نگاه اجمالی به پاسخ‌های احتمالی بیندازید‪ ،‬کدام یک عملی‌تر‬ ‫کامل و عوامل زمینه ساز (افراد سهیم در ماجرا‪ ،‬شرایط زمانی و مکانی‬ ‫پاسخ سرکوب گرانه (‪ )suppressive response‬و واکنشی (‪)reactive‬‬
‫و امکان‌پذیرتر است؟ پس از انتخاب مناسب‌ترین پاسخ‪ ،‬نتایج احتمالی‬ ‫و روانی شما در آن لحظه یا لحظه‌های بخصوص‪ ،‬پاسخ یا پاسخ‌های‬
‫آن را پیش بینی کنید‪ .‬به یاد داشته باشید که در بیشتر موقعی ‌تها‬ ‫شما در مواجه با آن و ‪ )...‬به صورت مکتوب می‌باشد‪ .‬مشکلات و‬ ‫و شتاب زده به مسائل‪.‬‬
‫فقط یک راه حل درست وجود ندارد‪ .‬پاسخ‌های ما به چالش‌های‬ ‫یک پاسخ سرکوب گرانه مانند «به جای اینکه با فکر کردن به مشکلم‬
‫زندگی‪ ،‬دارای نقاط قوت و ضعف هستند‪ .‬اگر اولین انتخاب شما موثر‬ ‫اعصاب خودم را خراب کنم ‪ ،‬وقتم را صرف انجام دادن کار های دیگر‬
‫واقع نشد باید انعطاف پذیر باشید و طرح های دیگر را امتحان کنید‪.‬‬ ‫می کنم تا مشکلم را فراموش کنم»‪ .‬اما باید توجه داشته باشید که‬
‫‪ -5‬امتحان کردن راه حل های انتخابی‪ :‬اگر راهکاری برای حل مشکل‬ ‫ذهن ما مشکلات حل نشده را به صورت موقعیت‌های نیمه تمام ثبت‬
‫انتخاب کرده اید موفقیت آمیز بود چه بهتر در غیر این صورت باید‬ ‫م ‌یکند و تلاش برای فراموش کردن و اهمیت ندادن آنها بی‌فایده‬
‫مراحل حل مسئله را مجدداً مرور کنید‪ .‬آیا مشکل را به درستی‬
‫شناسایی و تعریف کرده اید؟ آیا تمام راه حل های ممکن را در نظر‬ ‫است چون حل و فصل نگشت ‌هاند‪.‬‬
‫گرفته اید؟ شما باید پذیرای همه راه حل ها باشید و همیشه به خاطر‬ ‫یک پاسخ واکنشی به مشکلات با نگرش‌های زیر مشخص م ‌یشود‪:‬‬
‫داشته باشید که مهارت حل مسئله در کنار بکارگیری سایر مهارت‬ ‫«قبل از اینکه مشکل بدتر بشود هر چه سریعتر باید جلوی آن را‬
‫های زندگی (مهارت های ارتباطی ‪ ،‬مهارت کنترل خشم و ‪ )...‬قابلیت‬

‫اجرای بهتر و مطلوب تری خواهد داشت‪.‬‬

‫ﻏﻤﺨﻮار ﺑﺸﺮﯾﺖ ﺑﻪ اﺑﺪﯾﺖ ﭘﯿﻮﺳﺖ‬

‫مﻨﺼﻮره ﺟﻮدت )اﻧﺼاری( در تاریخ ‪ 8‬می ‪ 2٠15‬پس از عمری که دلسوزانه صرف خدمت به مردم ایران شده بود‬
‫درگذشت‪ .‬او که در انجام وﻇایف مامایی در بیمارستان های زنان و حمایت مادران و شماری دیگر نمونه بود در تربیت و‬

‫هدایت فرزندان و همراهی با همسر از هیﭻ تلاشی فروگذار نکرد‪.‬‬

‫ﻧﺎﻣﺶ ﺑﻠﻨﺪ‪ ،‬ﯾﺎدش ﮔﺮاﻣﻰ و رواﻧﺶ ﺷﺎد‬

‫اﺑﺮاهﯿﻢ اﻧﺼاری )هﻤﺴﺮ(‪ ،‬آرزو‪ ،‬ﻧﺪا و ﮐاوه )ﻓﺮزﻧﺪان(‬

‫‪29‬‬
   24   25   26   27   28   29   30   31   32   33   34