Page 16 - Shahrvand BC No.1331
P. 16
کرد ).در نتیجه نه‌فقط رژیم، بین ۱۳۳۹و ۱۳۴۲نیز نبرد قدرتی آغاز شد که شاه برندۀ آن بود. 16
دیگر یک سیستم مشروطه ـ جبهۀ ملی دوم اگرچه پشتیبانی اجتماعی داشت ولی نه برنامه‌ای برای
دیکتاتوری نبود ،بلکه سیاست حکومت کردن داشت و نه اصلًا راه و رسم کار سیاسی را م یدانست، سال / 22شماره - 1331جمعه 1دنفسا 1393
ب هکلی ملغا شده بود و وجود و بیش از دو سه شعار دها نپرکن چیزی در چنته نداشت .وقتی که
خارجی نداشت .به قول بهار« :به در اسفند ۱۳۳۹و فروردین ۱۳۴۰شاه خود را با ب نبست روب هرو In touch with Iranian diversity
غیر از ذات اشرف لَیس فی الدار». دید ،چاره‌ای ندید جز ای نکه علی امینی را که هم از او می‌ترسید و
استبداد را درآمد نفت به وجود هم نفرت داشت نخس توزیر کند .شاه گمان م یکرد که امینی نامزد Vol. 22 / No. 1331 - Friday, Feb. 20, 2015
نیاورد بلکه آن را رو‌زب هروز تقویت امریکایی‌هاست و درست به همین دلیل او را نخست‌وزیر کر د؛ یعنی
کرد تا «انقلاب بهای نفت» سال برای ای نکه دل رئیس‌جمهور کندی را به دست آور د .هم شاه ،هم
،۱۳۵۳یعنی چهار برابر شدن جبهۀ ملی ،هم حزب توده م یپنداشتند و م یگفتند که امینی عامل و
رانت نفتی که سبب تشدید دس تنشاندۀ امریکاست .البته امینی که سیاست‌مدار بسیار بالیاقتی بود،
استبداد شد .این همان زمانی در دو سه سال سفارتش در واشینگتن تأثیر مطلوبی بر محافل سیاسی
است که شاه در نطق معروفی آن‌جا گذاشته بود ،اما تهمت سرسپردگی و دس تنشاندگی امریکا ب هکلی
سیستم ت کحزبی خود را اعلام ب یپایه بود .امینی سیاست‌مداری اصلا حطلب بود و نه‌فقط م یخواست با
کرد و گفت که اکثریت بزرگ روش‌های قانونی سیستم ارباب ـ رعیتی را برهم زند ،بلکه درعین‌حال
ملت ایران هواخواه آ ناند؛ بعضی طالب فضای بازتری بود که از قدرت شاه تا اندازه‌ای کاسته شود .اما
ممکن است بی‌طرف باشند ولی شاه (در خفا) و جبهۀ ملی و حزب توده علناً او را به‌شدت م یکوبیدند،
«از ما چیزی نخواهند»؛ و کسانی با ای نکه برای کسانی که درک سیاسی داشتند روشن بود که شکست
هم که مخالفند گذرنامه‌شان را امینی سبب تقویت تمایلات استبدادی و تمرکز تمام قدرت در دست
بگیرند و از ایران بروند .تجدید شاه می‌شود و همین‌طور هم شد .شاه پس از سفر به امریکا و اطمینان
حیات استبداد از سال ۴۲به حاصل کردن از ای نکه امینی عزیز دردانۀ امریکایی‌ها نیست ،امینی
بعد و رانت نفت که آن را تقویت را که هیچ پشتیبانی سیاسی نداشت در تابستان ،۱۳۴۱عملًا از کار
م یکرد و بر اثر «انقلاب بهای برکنار کرد .از این نقطه است که دورۀ دیکتاتوری به سر می‌آید و دورۀ
نفت» آن را به اوج خود رساند، استبداد آغاز م یگردد .در سیستم استبدادی هی چگونه شرکت در قدرت
عاملان بلندمدت اصلی انقلاب ممکن نیست ،بنابراین شاه پایگاه‌های اجتماعی خود را ب هکلی حذف ،و
بودند .اما حتا این دو عامل مهم در جریان انقلاب سفید و پیامد آن در پانزدهم خرداد ۱۳۴۲استبداد
به‌خودی‌خود سبب انقلاب ۵۷
نشدند .ف یالمثل اگر رژیم ــ در تاریخی ایران را تجدید کرد.
واقع شاه ــ جور دیگری با انفجار
رانت نفت برخورد کرده بود ،دلیل سوم :شما در آثارتان و ب هخصوص در کتاب اقتصاد سیاس ی به نقش
نداشت که انقلابی آ نچنان که نفت در شتاب تحولات انقلاب ایران اشاره کرد هاید .آیا می‌توان
دیدیم در آن زمان صورت بگیرد. بالا رفتن درآمد نفتی و توسعۀ نامتوازن بخش‌های مختلف
انقلاب‌ها مکانیکی رخ نم یدهند اقتصادی را مه مترین یا لااقل عامل زمین هساز وقوع انقلاب ۵۷
بلکه ارادۀ انسان و انسان‌ها در آن دانست؟ و در این‌صورت آیا معتقدید که راهی برای مقابله با
نقش مهمی ایفا م یکند. انقلاب در شرایط افزایش درآمدهای نفتی وجود نداشت؟
نحوۀ هزینه کردن رانت نفت من یکی از سه اقتصاددانی هستم که ۴۵سال پیش درآمدهای نفتی
سبب شد که نه‌فقط بر قدرت را رانت اعلام کردند ،جز آ نکه آن دو تن دیگر موضوع را رها کردند
دولت بلکه بر وسعتش نیز به‌شدت ولی من پی آن را گرفتم و نتایج آن را برای قدرت دولت در کشورهای
افزوده شود .انواع دستگاه‌های صادرکنندۀ نفت جهان سوم شرح و تحلیل کردم ــ و البته هزینه‌اش را
امنیتی شدیداً توسعه یافتند و هم تماماً پرداختم؛ تا ای نکه نزدیک به سی سال بعد همه خبر شدند.
رفتارشان بیش از پیش سبب نه در سال ۱۳۴۲و نه حتا ۱۳۴۶درآمد نفت ایران آ نچنان نبود که
نارضایتی عموم مردم از دارا و استبداد نفتی را پدید آورد اگرچه ب هسرعت رشد م یکرد( .استبداد به
طریقی که در بخش دوم شرح داده شد پدید آمد یا در واقع تجدید حیات
ﺗﻌﻤﯿﺮات و ﻧﻮﺳﺎزی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن فرزند شما شایسته بهترین آموزش است
)ﻣﺴﮑﻮﻧﯽ و ﺗﺠﺎری( دﮐﺘﺮ ﻋﻠﯿﺮﺿﺎ ﺛﺎﺑﺖ
رنﮓ ،کاشیﮑاری، ١٨سال سابقه آموزش در ونﮑوور
ﻟوﻟهکﺸی ،برقکاری ،موکت، رﺿایت شما را تﻀمین مینمایند
کفﭙوش ﭼوبی و ﻟمینیت ﺷﯿﻤﯽ -ﻓﯿﺰﯾﮏ
ﺗﻠﻔﻦ۶۰۴ - ۳۶۲ - ۳۳۳۰ :
ﺗﻠﻔﻦ۶٠۴ - ٢۵٨ - ٨۶۵۶ :
16
دیگر یک سیستم مشروطه ـ جبهۀ ملی دوم اگرچه پشتیبانی اجتماعی داشت ولی نه برنامه‌ای برای
دیکتاتوری نبود ،بلکه سیاست حکومت کردن داشت و نه اصلًا راه و رسم کار سیاسی را م یدانست، سال / 22شماره - 1331جمعه 1دنفسا 1393
ب هکلی ملغا شده بود و وجود و بیش از دو سه شعار دها نپرکن چیزی در چنته نداشت .وقتی که
خارجی نداشت .به قول بهار« :به در اسفند ۱۳۳۹و فروردین ۱۳۴۰شاه خود را با ب نبست روب هرو In touch with Iranian diversity
غیر از ذات اشرف لَیس فی الدار». دید ،چاره‌ای ندید جز ای نکه علی امینی را که هم از او می‌ترسید و
استبداد را درآمد نفت به وجود هم نفرت داشت نخس توزیر کند .شاه گمان م یکرد که امینی نامزد Vol. 22 / No. 1331 - Friday, Feb. 20, 2015
نیاورد بلکه آن را رو‌زب هروز تقویت امریکایی‌هاست و درست به همین دلیل او را نخست‌وزیر کر د؛ یعنی
کرد تا «انقلاب بهای نفت» سال برای ای نکه دل رئیس‌جمهور کندی را به دست آور د .هم شاه ،هم
،۱۳۵۳یعنی چهار برابر شدن جبهۀ ملی ،هم حزب توده م یپنداشتند و م یگفتند که امینی عامل و
رانت نفتی که سبب تشدید دس تنشاندۀ امریکاست .البته امینی که سیاست‌مدار بسیار بالیاقتی بود،
استبداد شد .این همان زمانی در دو سه سال سفارتش در واشینگتن تأثیر مطلوبی بر محافل سیاسی
است که شاه در نطق معروفی آن‌جا گذاشته بود ،اما تهمت سرسپردگی و دس تنشاندگی امریکا ب هکلی
سیستم ت کحزبی خود را اعلام ب یپایه بود .امینی سیاست‌مداری اصلا حطلب بود و نه‌فقط م یخواست با
کرد و گفت که اکثریت بزرگ روش‌های قانونی سیستم ارباب ـ رعیتی را برهم زند ،بلکه درعین‌حال
ملت ایران هواخواه آ ناند؛ بعضی طالب فضای بازتری بود که از قدرت شاه تا اندازه‌ای کاسته شود .اما
ممکن است بی‌طرف باشند ولی شاه (در خفا) و جبهۀ ملی و حزب توده علناً او را به‌شدت م یکوبیدند،
«از ما چیزی نخواهند»؛ و کسانی با ای نکه برای کسانی که درک سیاسی داشتند روشن بود که شکست
هم که مخالفند گذرنامه‌شان را امینی سبب تقویت تمایلات استبدادی و تمرکز تمام قدرت در دست
بگیرند و از ایران بروند .تجدید شاه می‌شود و همین‌طور هم شد .شاه پس از سفر به امریکا و اطمینان
حیات استبداد از سال ۴۲به حاصل کردن از ای نکه امینی عزیز دردانۀ امریکایی‌ها نیست ،امینی
بعد و رانت نفت که آن را تقویت را که هیچ پشتیبانی سیاسی نداشت در تابستان ،۱۳۴۱عملًا از کار
م یکرد و بر اثر «انقلاب بهای برکنار کرد .از این نقطه است که دورۀ دیکتاتوری به سر می‌آید و دورۀ
نفت» آن را به اوج خود رساند، استبداد آغاز م یگردد .در سیستم استبدادی هی چگونه شرکت در قدرت
عاملان بلندمدت اصلی انقلاب ممکن نیست ،بنابراین شاه پایگاه‌های اجتماعی خود را ب هکلی حذف ،و
بودند .اما حتا این دو عامل مهم در جریان انقلاب سفید و پیامد آن در پانزدهم خرداد ۱۳۴۲استبداد
به‌خودی‌خود سبب انقلاب ۵۷
نشدند .ف یالمثل اگر رژیم ــ در تاریخی ایران را تجدید کرد.
واقع شاه ــ جور دیگری با انفجار
رانت نفت برخورد کرده بود ،دلیل سوم :شما در آثارتان و ب هخصوص در کتاب اقتصاد سیاس ی به نقش
نداشت که انقلابی آ نچنان که نفت در شتاب تحولات انقلاب ایران اشاره کرد هاید .آیا می‌توان
دیدیم در آن زمان صورت بگیرد. بالا رفتن درآمد نفتی و توسعۀ نامتوازن بخش‌های مختلف
انقلاب‌ها مکانیکی رخ نم یدهند اقتصادی را مه مترین یا لااقل عامل زمین هساز وقوع انقلاب ۵۷
بلکه ارادۀ انسان و انسان‌ها در آن دانست؟ و در این‌صورت آیا معتقدید که راهی برای مقابله با
نقش مهمی ایفا م یکند. انقلاب در شرایط افزایش درآمدهای نفتی وجود نداشت؟
نحوۀ هزینه کردن رانت نفت من یکی از سه اقتصاددانی هستم که ۴۵سال پیش درآمدهای نفتی
سبب شد که نه‌فقط بر قدرت را رانت اعلام کردند ،جز آ نکه آن دو تن دیگر موضوع را رها کردند
دولت بلکه بر وسعتش نیز به‌شدت ولی من پی آن را گرفتم و نتایج آن را برای قدرت دولت در کشورهای
افزوده شود .انواع دستگاه‌های صادرکنندۀ نفت جهان سوم شرح و تحلیل کردم ــ و البته هزینه‌اش را
امنیتی شدیداً توسعه یافتند و هم تماماً پرداختم؛ تا ای نکه نزدیک به سی سال بعد همه خبر شدند.
رفتارشان بیش از پیش سبب نه در سال ۱۳۴۲و نه حتا ۱۳۴۶درآمد نفت ایران آ نچنان نبود که
نارضایتی عموم مردم از دارا و استبداد نفتی را پدید آورد اگرچه ب هسرعت رشد م یکرد( .استبداد به
طریقی که در بخش دوم شرح داده شد پدید آمد یا در واقع تجدید حیات
ﺗﻌﻤﯿﺮات و ﻧﻮﺳﺎزی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن فرزند شما شایسته بهترین آموزش است
)ﻣﺴﮑﻮﻧﯽ و ﺗﺠﺎری( دﮐﺘﺮ ﻋﻠﯿﺮﺿﺎ ﺛﺎﺑﺖ
رنﮓ ،کاشیﮑاری، ١٨سال سابقه آموزش در ونﮑوور
ﻟوﻟهکﺸی ،برقکاری ،موکت، رﺿایت شما را تﻀمین مینمایند
کفﭙوش ﭼوبی و ﻟمینیت ﺷﯿﻤﯽ -ﻓﯿﺰﯾﮏ
ﺗﻠﻔﻦ۶۰۴ - ۳۶۲ - ۳۳۳۰ :
ﺗﻠﻔﻦ۶٠۴ - ٢۵٨ - ٨۶۵۶ :
16
