Page 26 - Issue No.1370
P. 26
آنچه درباره «پلان» پرسیدنی و شنیدنی بود ! مقالات
26
این برنامه در حال حاضر در کجا برگزار م یشود؟ شبیه شده‌اند .سینمای ایران پرشده است از رضا عطاران ،لیلا حاتمی، هنر سال / 23شماره - 1370جمعه 28نابآ 1394
همان‌طور که گفته شد در ابتدا فیل مها در یو بی سی نمایش دا ده مهتاب کرامتی ،صابر ابر و نگار جواهریان که انگار از یک فیلم روی
می‌شد .بعدتر بنا به دلایلی (مثل دور بودن مکان نمایش برای خیلی پرده آمد‌هاند و رفت هاند روی یک فیلم دیگر .همچنین فیلم‌های داستانی شهروند ب یسی :دو سال هست که در گوش های از شهر ونکوور و به
از اهالی ونکوور) نمایش فیلم‌ها به دانشگاه امیلی کار منتقل شد اما بیشتر پایتخت محورند و اغلب ملاحظات تهرانی‌ها را نشان م یدهند، همت تعدادی از دانشجویان ایرانی و علاق همندان به سینما هرماه
علیرغم اینکه هزینه اجاره این سالن‌ها برای پلان بسیار کم بود ،کماکان آ نهم به شکل مصنوعی و از پیش طراحی شده .در همین جشنواره یکی دو فیلم مستند اکران م یشود .این برنامه که پلان ()PELAN
مسئله موقعیت جغرافیای مانع بزرگی برای خیلی‌ها بود .با بررسی‌هایی فیلم ونکوور که یک ماه پیش برگزار شد فیلمی از سینمای ایسلند نشان نام دارد ب همرور زمان نظم و نسق خوبی پیداکرده است و توانسته
که کردیم به این نتیجه رسیدیم که باید جایی را پیدا کنیم که به داده شد به نام «قو چها» که بسیار فیلم خوبی است و موفقیت بین‌المللی مخاطبان ثابت خود را پیدا کند .در ماه اکتبر این برنامه دوساله
مرکز شهر نزدیک‌تر باشد تا آ نها که در شهرهای دیگر زندگی م یکنند بسیاری هم داشت و داستان این فیلم م یتوانست ب هراحتی مثلًا در ایران شد و به همین مناسبت فرصتی پی شآمد تا پرسش و پاسخی
هم انگیزه شرکت در آن را داشته باشند .این‌طور شد هزینه بالاتر را اتفاق بیفتد .اما چنین نشد چون سینمای ایران بیشتر سینمای تهران را با برگزارکنندگان پلان ترتیب بدهیم و همچنین از برنام ههای
پذیرفتیم تا مخاطبان گسترده‌تری پیدا کنیم که به نظر تصمیم درستی است و بیش از آن نگران بازگشت سرمایه .در نقطه مقابل سینمای
می‌آید چون الآن یک‌فصل موفق را در دانشگاه سایمون فریزر پشت مستند است که به نسبت ک مهزین هتر است و فیلم‌سازان آن شجاعانه‌تر جدیدی که برای آینده دارند ،جویا شویم.
سر گذاشتیم و آمار شرک تکنندگان این برنامه در فصل دوم هم رو به دوربین خود را روی سوژه‌های بکری م یبردند که در سینمای داستانی
هرگز مجال یا شجاعت مطرح‌شدن این موضوعات وجود ندارد .در برای شروع بهتر است از اینجا شروع کنیم که اساسًا «پلان»
افزایش هم است. سینمای مستند فیل مهایی در ژانرها و موضوع‌های مختلفی ساخته چیست و از کجا چنین اید های شروع شد؟
می‌شو د که این تنوع در سینمای داستانی ایران کمتر دیده م یشو د
نقش انجم نهای دانشجویی دانشگا ههای سایمون فریزر و یو بی مثلًا فیل مهایی با دغدغه‌های تاریخی ،سیاسی ،شهری ،روستایی ،محیط پلان در حقیقت یک پروژه نمایش فیلم مستند است که دو سال
سی و امیلی کار در برگزاری پلان دقیقًا چیست؟ زیستی ،آموزشی ،فقر ،جنگ ،مهاجرت و حتی حیا توحش یا نظایر پیش کار خودش را آغاز کرد .مجموعه مدیریتی پلان نیز یک گروه
آن .و در آخر هم اینکه بسیاری از فیلم‌سازهای موفق سینمای داستانی غیرسیاسی و غیر حزبی است که مطلقاً و صرفاً اهداف فرهنگی دارد و
مهم‌ترین کاری که این انجم نها م یکنند فراهم آوردن سالن نمایش کار خودشان را با سینمای مستند یا فیلم کوتاه آغاز کرد‌هاند .رخشان به‌صورت غیرانتفاعی و با همکاری داوطلبانه تعدادی دانشجو شماری از
فیلم است .به لطف این انجمن‌ها ما می‌توانیم سالن‌های ارزان‌تری را بنی اعتماد ،جعفر پناهی ،محسن امیر یوسفی و ...از آن جمل هاند. علاق همندان غیر دانشجوی ساکن ونکوور شک لگرفته و اداره می‌شود .در
برای نمایش فیلم رزرو کنیم و فیل مها را در آنجا نشان بدیم .بدون بازهم از همین جشنواره فیلم ونکوور استفاده کنیم و مثالی بزنیم .فیلم ابتدا این برنامه توسط انجمن دانشجویان ایرانی دانشگاه بریتیش کلمبیا
حمایت این انجم نها قطعاً این پروژه نم یتوانست دو سال دوام بیاورد بسیار خوب «ناهید» ساخته آیدا پناهنده را در نظر بگیرید که ارسلان و در خود آن دانشگاه برگزار می‌شد و طبعاً بیشترین مخاطبانش هم
و سرنوشتش شبیه سرنوشت پروژه‌های جا‌هطلبانه دیگر می‌شد .کار امیری هم در تولید این فیلم نقش بسیار مهمی داشته است .هر دو دانشجویان یو بی سی بودند؛ اما بعدتر این برنامه توانست با دعوت از
دیگری که این انجمن‌ها انجام م یدهند دعوت از اعضای خودشان برای آ نها سابقه تولید فیلم مستند دارند .فیلم هم با حمایت مرکز گسترش انجمن‌های دانشجویان ایرانی دانشگاه‌های سایمون فریزر و امیلی کار
شرکت در این برنام هها است .سینمای مستند ،سینمای با مخاطب سینمای مستند و تجربی ساخته‌شده است .این‌جوری م یشود نسل فعالیت خود را گسترش بدهد ،بطوریکه در این مدت پیوسته (ب هاستثناء
خاص است و مانند سینمای بدنه نیست که برای مخاطب گسترده چند ماه که هم‌زمان با روزهای امتحانات دانشگاهی بوده) هرماه یک
باشد .طبعاً قشر دانشجو مهم‌ترین بازار هدف ما است .البته شماری آینده سینمای ایران را بهتر شناخت. و در مواردی دو فیلم مستند از فیلم‌سازان ایرانی ساکن ایران و خارج
از این افراد یا الآن در ونکوور نیستند و یا به ایران برگشت هاند یا به In touch with Iranian diversityایران را اکران کرده است .پس از هر برنامه هم با کارگردان فیلم‌ها یا
شهرهای دیگر سفر کردند اما کماکان بهترین مجموعه برای ما هستند آیا برنامه‌های پلان به نمایش فیل مهای مستند محدود و خلاصه یکی از عوامل تولید فیلم به‌صورت اینترنتی و از طریق اسکایپ نشست
که می‌توانند خبر نمایش فیلم‌ها را به دانشجوها بدهند و از طریق آ نها خواهد شد؟ پرسش و پاسخ برگزار کرده‌ایم .به‌طور خلاصه «پلان» یک شب فیلم
به گروه‌های دیگر برسانند .ضمن اینکه این انجمن‌ها در برگزاری و
تبلیغات فیل مها هم کمک م یکنند و البته همه این کارها داوطلبانه و درحال یکه حاضر تمرکز اصلی ما بر نمایش فیلم‌های مستند است. دانشگاهی است.
انجمن‌های دانشگاهی پی شازاین چندین بار فیل مهای ایرانی را در
بدون هیچ چشمداشت مالی انجام م یشود. ونکوور نشان داده بودند .پس از شک لگیری پلان و به‌ویژه با گروه تا به امروز چه فیل مهایی نشان داد هاید؟
مدیریتی فعلی در تلاشیم که درزمینٔه نمایش فیلم‌های سینمایی بهتر خوش‌شانس بودیم که فیلم‌های خوبی هم از فیلم‌سازان جوان و هم
صحبت از سالن ارزا نقیمت کردید و همکاران داوطلب .به نظر نیز فعال باشیم و با گروه‌های حرفه‌ای مشارکت کنیم و بتوانیم برنامه از باتجربه‌ها پخ شکنیم .در هفده برنامه گذشته این فیل مها نمایش
م یرسد این برنامه هزین ههایی هم دارد .این هزین هها چطور نمایش فیل مها را ساماندهی کنیم .افزون بر آن نمایش فیلم‌های کوتاه و داد‌هشد‌هاند« :رییس جمهور میر قنبر»« ،در پوست خود نم یگنجد»،
تأمین م یشود و آیا پلان به دنبال کسب درآمد مالی هم هست؟ « ،۰۲۱تهران» و « ۴۴۴روز» (همه از ساخته‌های محمد شیروانی)،
درست است .ببینید پلان یک گروه غیرانتفاعی است و هدف اصلی این انیمیشن نیز به مجموعه کارهایمان اضافه خواهد شد. «جای خالی» (امیر نعیم حسینی)« ،در غیاب آقا و خانم ب» (رضا
پروژه هم هدف فرهنگی است ،اما ما باید به آن به چشم یک پروژه دریانوش و فیما امامی) ۲۱« ،روز و من» (شیرین برقنورد)« ،در خیابان
اقتصادی هم نگاه کنیم .این بدین معنا نیست که ما برای کسب درآمد چه معیارهایی برای انتخاب فیل مهای مستند دارید؟ ناتمام» (پیروز کلانتری)« ،خانه من» (محسن امیر یوسفی)« ،کارت
مالی هد فگذاری کرده‌ایم .نه چنین نیست .اما لازم است که ملاحظات صادقانه باید بگوییم که در حال حاضر و به چند دلیل دستمان برای قرمز» (مهناز افضلی)« ،تا باران بعدی» و «فراتر از رنگ» (هر دو از مریم
مالی را هم در نظر بگیریم چون در غیر این صورت این برنامه دوام پیدا انتخاب فیل مها خیلی باز نیست .ما هنوز در ابتدای راه هستیم و هنوز سپهری)« ،لطفاً با لبخند وارد شوید» (رضا عباسی -تهی هکننده :جواد
نخواهد کر د .برخلاف تصور خیلی از دوستان که در برنامه‌های پلان فیلم‌سازهای ایران با پلان و اهداف آن کاملًا آشنا نیستند .باید زمان ظهیری)« ،خاور خانم» (کاوه حدادی -تهی هکننده :جواد ظهیری)« ،من
شرکت م یکنند این پروژه هزینه‌های خودش را دارد .در حال حاضر بگذرد تا این آشنایی و اعتماد شکل بگیرد تا ما بتوانیم با دس تباز انرژی هسته‌ای نیستم» و «ما همه سربازیم» (هردو از مهدی قربانپور)،
هزینه اجاره سالن یا دقیق‌تر بگم سالن و تجهیزات صوتی و تصویری انتخاب‌ها را انجام دهیم .همچنین فاصله جغرافیایی و اختلا فزمانی «ناگهان تو گم شدی» و «اهالی خیابان یک‌طرفه» (هردو از مهدی
نمایش فیلم مهم‌ترین هزینه است .همان‌طور که قبلًا گفته شد هزینه با ایران ارتباط با فیلم‌سازان در ایران و اروپا و جلب رضایت آن‌ها را با باقری)« ،هفده ساله‌ها» (اصلان شاه ابراهیمی و عطیه عطارزاده)« ،جری
اجاره سالن و نمایش فیلم در یو بی سی و امیلی کار تقریباً هیچ بود. تأخیر همراه م یکند .به همه ای نها اضافه کنید که پس از کسب رضایت و من» (مهرناز سعیدوفا)« ،چنارستان» (هادی آفریده) و «دینگومارو»
اما در مورد نمایش‌های پلان در سایمون فریزر چنین نیست .این امکان از فیلم‌سازها درباره نمایش فیلم‌هایشان باید منتظر باشیم تا نسخه
برای پلان وجود داشت که فیلم‌ها را با هزینه بسیار کمتری نشان خوبی از فیلم به دستمان برسد .خلاصه همیشه نم یتوانیم بهترین (کامران حیدری).
دهد اما در عوض مخاطبان بیشتری از ماحصل این تلا شها بهر‌همند انتخاب‌ها را داشته باشیم .با این وصف چند معیار اصلی برایمان وجود
می‌شدند .به همین دلیل ناگزیر بفروش بلیت هستیم که البته مبلغ آن راستی چرا فیلم مستند؟ Vol. 23 / No. 1370 - Friday, Nov. 20, 2015
داشته و دارد:
از بلیت سینماهای دیگر شهر گرا نتر نیست. -۱در میان فیلم‌های موجود بدون شک باید کیفیت فیلم‌ها هم از به دلایل مختلفی .اول اینکه همیشه امکان دیدن سینمای داستانی 26
نظر تصویری و هم از نظر صوتی و هم از نظر موضوعی بالا باشد. وجود داشته است .جشنواره‌های مختلف ،انتشار فیلم‌ها روی دی‌وی‌دی
پس دلیل فروش بلیت جبران هزینه اجاره‌ای است که گفتید؟ ازاین‌رو فیلم‌ها اول توسط گروه انتخاب فیلم دیده می‌شوند و اگر این در شبکه فیلم‌های خانگی و در پی آن روی اینترنت .ضمن اینکه هر از
بخش عمده آن صرف هزینه اجاره سالن می‌شود .به این مورد ،باید کیفیت‌ها توسط گروه تأیید شد ،فیلم نمایش داده م یشود .خلاصه با چندی یکی از فیلم‌های داستانی سینمایی ایرانی رنگ پرده‌های شهر
هزینه خرید حق پخش بعضی از فیل مها و هزینه دیگر را هم اضافه همه احترامی که برای فیلم‌سازان قائل هستیم ارسال فیلم‌هایشان برای ونکوور را م یگیرد .اما پیدا کردن فرصتی برای تماشای فیلم مستند
کرد .البته خوشبختانه اغلب دوستان مستندساز فیلم‌های خودشان را ما به این معنی نیست ،ما آن را ب یهیچ پی ششرطی نشان خواهیم داد. اتفاق آسانی نیست .چون معمولاً این فیلم‌ها وارد شبکه نمایش خانگی
بزرگوارانه و بدون هیچ چش مداشت مالی در اختیار ما قرار م یدهند -۲همچنین در تلاش هستیم که بیشتر فیلم‌های تولیدشده در سال‌های نمی‌شوند ،و اگر هم روی اینترنت بتوان آ نها را دید اغلب نسخه‌های
و ما هم در مقابل اگر فیلم‌ها سودآوری مالی داشته باشند یا آ نها را اخیر را نشان دهیم .فیلم‌هایی که در سال‌های اخیر ساخته‌شد‌هاند مثله شده و ب یکیفیتی هستند .خلاصه ازنظر ما دیدن فیلم مستند
برای خود فیلم‌سازها ارسال م یکنیم و یا صرف پروژه‌های دیگر ساخت دغدغه‌های ایران و ایرانیان معاصر را بهتر بازتاب م یدهند .ب هعنوا نمثال در این شرایط حتماً رویداد مغتنمی است .دوم اینکه سینمای مستند
دو فیلم «اهالی خیابان یک‌طرفه» و «چنارستان» چندی پیش در جشن سینمای جذابی است .فیلم‌های متفاوت از زاویه دیدهای مختلف را
مستند م یکنیم. خانه سینما شرکت داشتند که نشان می‌دهد فاصله اکران آ نها در ایران می‌توان در این سینما پیدا کرد .سینمای داستانی ایران این میزان تنوع
موضوع را ندارد .تا حدودی هم این واقعیت قابل توجیه است چون این
ممکن است در این مورد کمی توضیح بدید؟ منظورتان از ونکوور خیلی زیاد نبوده است. نوع سینما درگیر بازگشت سرمایه است و کمتر خطر م یکند و ازای نرو
پروژ ههای دیگر چیست؟ -۳یک معیار مهم دیگر برای ما امکان گفتگو با فیلم‌ساز پس از فیلم فیلم‌های داستانی بشدت محتاطانه ساخته م یشوند و ک مکم به هم
است .اصولاً اگر چنین امکان یا تمایلی برای فیلم‌ساز نباشد که در جلسه
بگذارید برایتان یک مثال بزنیم .چندی پیش دو فیلم از یک فیلم‌ساز پرسش و پاسخ بعد از فیلم شرکت کند ،فیلم از برنامه نمایش حذف
در برنامه پلان اکران شد که سود اندکی هم داشت .پس از تماس با می‌شود .چندین فیلم به همین رویه از برنامه نمایش ما حذف‌شد‌هاند.
فیلم‌ساز متوجه شدیم که او در حال ساخت مستند جدیدی است و
برای تولید این فیلم یک صفحه فاندریزینگ در سایت کیک استارتر
