Page 26 - Issue No.1364

‫درنگی بر تئاتر ایرانیان مهاجر‬ ‫مقالات‬ ‫‪26‬‬
‫(کانادا‪ -‬امریکا)‬
‫هنر‬ ‫سال ‪ / 22‬شماره ‪ - 1364‬جمعه ‪ 17‬رهم ‪1394‬‬
‫کیان ثابتی‬

‫اصیل) را به صحنه آورند‪ .‬بیشتر این آثار به اجرا‬ ‫طی دهه‌های گذشته با پدیده مهاجرت خیل عظیم‬ ‫‪In touch with Iranian diversity‬‬
‫آمده –حتی اگر بر پایه نمایشنامه ای شناخته شده‬ ‫ایرانیان که موطنشان را به دلایل گوناگون ترک‬
‫به صحنه آمده باشد‪ -‬بیشتر به واریته ها و شوهای‬ ‫کرد‌هاند‪ ،‬مواجه هستیم‪ .‬ایرانیان مهاجر به مانند‬ ‫‪26‬‬
‫تلویزیونی شبیه هستند تا تئاتر به عنوان یک حرکت‬ ‫هر مهاجر دیگری ‪ -‬خواسته و ناخواسته‪ -‬حامل‬
‫فرهنگ و پیشینه سرزمین مادری خویش هستند‪.‬‬
‫و اثر فرهنگی‪.‬‬ ‫اما هنرمندان در بین مهاجران از جایگاه ویژه ای‬
‫به نظر نگارنده آنچه می‌تواند در این زمانه به تئاتر‬ ‫برخوردارند‪ .‬گروهی از ایشان در هنر و فرهنگ‬
‫ایرانیان مهاجر در امریکا و کانادا یاری رساند‪ ،‬اصل‬ ‫سرزمین جدید حل م ‌یشوند و گروهی دیگر‪ ،‬سعی‬
‫آموزش است‪ .‬فقط از طریق آموزش و شناخت‬ ‫در بازنمود فرهنگ و هنرزادگاه شان در وطن جدید‬
‫فرهنگ جهانی تئاتر است که تئاتر مهاجرت پیش‬ ‫هستند‪ .‬در این بین‪ ،‬بسیاری هم هستند که خانه‬
‫خواهد رفت در غیر این صورت موجودی خواهد ماند‬ ‫نشین می‌شوند و ناتوان از پیدا کردن جایگاه جدید‪،‬‬
‫در جا زن و رو به افول‪ ...‬نمی‌توان نام هنرمند تئاتر‬ ‫در رؤیا و حسرت نداشته ها (و نتوانسته‌ها) عمر‬
‫بر خود گذاشت ولی با استانیسلاوسکی و سیستم‬ ‫را سپری م ‌یکنند‪ .‬هنرمندان مهاجر تئاتر ایران‬
‫او ناآشنا بود‪ .‬سیستم* که بازیگران بزرگ جهان از‬ ‫نیز از این قاعده مستثنی نیستند‪ .‬گروهی به مانند‬
‫جیمز دین‪ ،‬مارلون براندو‪ ،‬مریلین مونرو تا رابرت‬ ‫وحید عیوض زاده‪ ،‬سهیل پارسا‪ ،‬سوسن تسلیمی و‬
‫دنیرو‪ ،‬آل پاچینو‪ ،‬مریل استریپ و کیت بلانچت‬ ‫رامین کریملو جایگاه هنری خویش را در سرزمین‬
‫را به هنر سینما معرفی نموده است‪ .‬چهار اثر مهم‬ ‫جدید پیدا م ‌یکنند و به آفرینش م ‌یپردازند‪ .‬مجید‬
‫استانیسلاوسکی‪ :‬آماده سازی هنرپیشه ‪An Actor‬‬ ‫فلاح‌زاده‪ ،‬سوسن و سودابه فرخ نیا‪ ،‬نیلوفر بیضایی‪،‬‬
‫‪ -Preparess‬شخصیت سازی �‪Building a charac‬‬ ‫سپیده خسروجاه و حمید احیا از جمله هنرمندان‬
‫‪ -ter‬نقش آفرینی ‪ Creating a role‬و زندگی من‬ ‫گروه دوم هستند که با اجرای نمای ‌شهایی به زبان‬
‫در هنر ‪ My Life in Art‬آثار کلاسیک و پایه ای‬ ‫فارسی سعی در زنده نگهداشتن فرهنگ ایران در‬
‫دانشگاه‌ها و مراکز تربیت کارگردان و بازیگران تئاتر‬ ‫جامعه ایرانیان مهاجر دارند‪ .‬فعالی ‌تهای مستمر‬
‫این گروه موجب علاقه مندی جوانان ایرانی خارج‬
‫‪“Speak a new lan-‬‬ ‫هﻤﮑاری ﺟﻬﺖ ﺗﺤقیﻖ‬ ‫حضور گسترده هنرمندان شناخته شده تئاتر فارسی‬ ‫از کشور به تئاتر فارسی زبان شده به طوری که هر‬ ‫‪Vol. 22 / No. 1364 - Friday, Oct. 9, 2015‬‬
‫‪guage so that the‬‬ ‫و مﻄاﻟﻌات ﭘﺰﺷﮑی بﺮای‬ ‫زبان در جامعه ایرانی و برگزاری جشنواره‌های تئاتر‬ ‫روز بر تعداد علاقه مندان تئاتر ایرانی و به دنبال آن‪،‬‬
‫‪world will be a new‬‬ ‫ایرانی در اروپا همه به یک عنصر مهم توجه دارند‬ ‫اجرا کنندگان تئاتر در خارج از ایران افزوده م ‌یشود‪.‬‬
‫بیﻤاریهای ﻧاﻋﻼج‬ ‫که آن‪ ،‬اصل “آموزش در تئاتر" است‪ .‬هر چند این‬ ‫هر چند پایگاه اصلی این گروه از هنرمندان تئاتر‪،‬‬
‫”‪world.‬‬ ‫کار شاید به طور دقیق و سازمان یافته انجام نپذیرد‬ ‫اروپا به خصوص کشور فرانسه است ولی نباید علاقه‬
‫‪Rumi‬‬ ‫از تمام ایرانیان مهاجر به کانادا دعوت‬ ‫اما بخش اصلی همه اجراها و فعالی ‌تهای تئاتری‬ ‫و هنرنمایی روزافزون جوانان فارسی زبان به تئاتر‬
‫میشود که در این مصاحبه که به مدت‬ ‫ایرانیان اروپا بر اساس آموزه‌های هنر تئاتر استوار‬ ‫در امریکا و کانادا را نادیده گرفت‪ .‬هر روزه خبرها‬
‫‪Who to Contact:‬‬ ‫است‪ .‬عنصری که کمتر در آثار اجرا شده در امریکا‬ ‫و گزارش‌های مختلف از اجراهای تئاتر یا نمایشنامه‬
‫‪Dr. Parin Dossa‬‬ ‫‪ ١‬ساعت میباشد شرکت کنند‪.‬‬ ‫و کانادا شاهد هستیم‪ .‬هنرمند تئاتر در امریکا یا‬ ‫خوانی در شهرهای مختلف امریکا و کانادا منتشر‬
‫‪Principal Researcher,‬‬ ‫این مصاحبه راجع به تحقیق و مطالعه‬ ‫کانادا با عشق و صرف وقت بسیار‪ ،‬نمایشی را بر‬ ‫می‌شود‪ .‬جوانانی که با اشتیاق فراوان بدون هیچ‬
‫کسانی است که خود یا عزیزانشان به‬ ‫صحنه می‌آورد ولی آنچه بر صحنه می‌رود – به دلیل‬ ‫پیش زمینه تئاتری یا حمایت مالی‪ ،‬اقدام به اجرای‬
‫‪Professor,‬‬ ‫نبود آموزش و شناخت فرهنگ نمایش‪ -‬از سطح‬ ‫نمایش م ‌یکنند تا شاید شعله هنر تئاتر را در جامعه‬
‫‪Anthropology at‬‬ ‫بیماری لاعلاج مبتلا هستند‪.‬‬ ‫نازل برخوردار است (البته این شامل همه آثار اجرا‬ ‫ایرانی شهرشان زنده نگه دارند‪ .‬این قشر را نمی‌توان‬
‫تجربه و اطلاع و درک شما از این مساله‬ ‫شده نم ‌یگردد)‪ .‬برای تئاتری تبلیغ می‌شود و هزینه‬ ‫فقط یک گروه جوان که جهت تفنن و ایام فراغت‬
‫‪Simon Fraser‬‬ ‫در جهت پیشبرد این منظور به ما‬ ‫و وقت زیادی از هنرمندان گرفته م ‌یشود اما در‬ ‫به اجرای نمایش روآورده اند‪ ،‬دانست؛ در پس زمینه‬
‫‪University‬‬ ‫کمک میکند‪ .‬ضمنا این مصاحبه کاملا‬ ‫نهایت آنچه بر صحنه دیده می‌شود چیزی نخواهد‬ ‫همه اجراهایشان اندیشه ای فرهنگی مستور است و‬
‫بود جز شعرخوانی!‪...‬اشعار یک شاعر کهن یا معاصر‬ ‫هدفشان اتصال با فرهنگ و هنر ایران زمین است‪.‬‬
‫‪pdossa@sfu.ca‬‬ ‫محرمانه میباشد‪.‬‬ ‫بر صحنه توسط بازیگران به ترتیب خوانده م ‌یشود‬ ‫اما تئاتر ایرانیان مهاجر در اروپا با همین شکل‬
‫و حرکاتی هم موزون یا کلاسیک بر صحنه اجرا‬ ‫تئاتر در کانادا و امریکا متفاوت است‪ .‬تئاتر ایرانیان‬
‫‪In collaboration with‬‬ ‫ﻟﻄﻔﺎ ﺑﺮای اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎ ﺷﻤﺎره زﯾﺮ‬ ‫می‌شود‪ .‬اما آنچه در چنین شکل اجرایی از یاد رفته‪،‬‬ ‫اروپا به دلیل حضور تعدادی از هنرمندان تئاتر‬
‫‪M.Y. Lorraine Gerard‬‬ ‫ﺗﻤﺎس ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ‪.‬‬ ‫این است که دیالوگ بر پایه عناصر مشخص نوشته‬ ‫ایران از جمله ابراهیم مکی‪ ،‬محسن یلفانی‪ ،‬داریوش‬
‫‪Executive Director.‬‬ ‫می‌شود و با کلام به کاررفته در شعر تفاوت فاحش‬ ‫رضوانی‪ ،‬صدرالدین زاهد‪ ،‬شبنم طلوعی و بسیاری‬
‫‪BC Hospice Palliative‬‬ ‫ﺗﻠﻔﻦ‪۶٠۴ – ۵١٨ – ٧۶٢۵ :‬‬ ‫دارد حتی اگر در شعر از قول افراد مختلف‪ ،‬نقل‬ ‫دیگر‪ ،‬در کنار هنرمندان اروپایی نظیر علیرضا‬
‫کوشک جلالی‪ ،‬شاهرخ مشکین قلم و حمید رضا‬
‫‪Care Association‬‬ ‫ﻫﺰﯾﻨﻪ وﻗﺖ ﺷﻤﺎ ﻧﯿﺰ ﭘﺮداﺧﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫قو ‌لهایی آورده شده باشد!‬ ‫جاودان – به این لیست می‌توان ده‌ها تن دیگر را‬
‫‪ed@bchpca.org‬‬ ‫از سوی دیگر‪ ،‬تئاتر موسوم به تئاتر لوس آنجلسی‬ ‫هم افزود‪ -‬موجب شده تا تئاتر مهاجرت در اروپا یک‬
‫‪Please refer to the‬‬ ‫رقیبی سخت با تئاتر فرهنگی در امریکا و کاناداست‪.‬‬ ‫سر و گردن بالاتر از تئاتر مهاجرت در امریکا و کانادا‬
‫‪following website for more‬‬ ‫این شکل تئاتر که فقط در راستای خنداندن‬ ‫قرار گیرد‪ .‬دو جشنواره تئاتر لندن و کلن و تعدادی‬
‫تماشاگر تهیه و اجرا م ‌یگردد سال‌هاست که ذائقه‬ ‫دیگر جشنواره‌های کوچک‌تر تئاتر و نمایش فارسی‬
‫‪information:‬‬ ‫اکثر تماشاچیان ایرانی را در منطقه مذکور تحت‬ ‫در اروپا‪ ،‬محل‌هایی برای ارائه آثار هنرمندان مهاجر‬
‫‪Inclusivehpc.wix.com/‬‬ ‫کنترل خود درآورده است‪ .‬تماشاگر ایرانی در این‬ ‫ایران هستند‪ .‬برگزاری این جشنواره‌ها را م ‌یتوان‬
‫منطقه برای خندیدن و شنیدن یک مکالمه جنسی‬ ‫یکی از مهم‌ترین دلایل توفیق تئاتر مهاجران ایرانی‬
‫‪conversations‬‬ ‫یا سخنان درشت به تماشاخانه می‌آید‪ .‬این دیدگاه‬ ‫اروپا به امریکا و کانادا دانست‪ .‬در واقع‪ ،‬فعالیت و‬
‫موجب شده تا هنرمندان تئاتر فرهنگی هم برای‬
‫جذب تماشاچی‪ ،‬آثار خنده آور (نه صرفاً کمدی‬