Page 29 - shahrvand BC No.1324
P. 29
‫به تعبیر و تفسیر دیگران نخواهید داشت‪ .‬البته شاید هم لازم بشود که‬
‫غزلی را چند بار بخوانید‪ ،‬تا به جزئیات آن واقف شوید‪ ،‬ولی مطمئن‬
‫باشید که پشیمان نخواهید شد‪ .‬باور کنید که وقتی معناها را متوجه ‪29‬‬ ‫معرفی کتاب‪:‬‬
‫می‌شوید‪ ،‬خواندن غزل‌های حافظ برایتان بسیار لذت‌بخش خواهد بود‪.‬‬
‫و کتاب «شعر حافظ برای همه» در این راه یاور شما خواهد بود‪ .‬نه‬ ‫به علاقه‌مندان غز ‌لهای حافظ و فرهنگ ملّی ایران‬
‫توضیح‌های مف ّصل فلسفی و عرفانی دارد‪ ،‬و نه تفسیرهای سلیقه‌یی‪.‬‬
‫فقط کلمه‌های ناآشنا را برایتان ترجمه کرده است تا شعر را بهتر متوجه‬ ‫شعر حافظ همه بی ‌تالغز ِل معرفت است‬
‫آفرین بر نََف ِس دلکش و لط ِف سخنش شوید؛ مثل یک کتاب درسی! منظور از این قبیل توضیح‌ها‪ ،‬ب ‌ههیچ‌وجه‬
‫ترجمه کردن مصراع یا بیت نبوده است‪ .‬به عهدٔه خواننده است که با‬
‫سال ‪ / 22‬شماره ‪ - 1324‬جمعه ‪ 12‬ید ‪1393‬‬ ‫توجه به معنای واژ‌هها و توضی ‌حهایی که دربارٔه عبارت‌ها داده شده است‪،‬‬ ‫نیما حیدری‬
‫معرفی کتابِ «شعر حافظ برای همه» به کوشش حبیب شفایی‬
‫خود مفهوم مصرا ‌عها و ابیات را دریابَد‪.‬‬
‫ب ‌هعلاوه‪ ،‬برای واژ‌هها زیر و زبَر و َض ّمه (‪ )-‬و ُسکون (ْ‪ )-‬گذاشته شده‬
‫است و اینجا و آنجا از نقطه و ویرگول و علامت تعجب (!) و دو نقطه (‪):‬‬
‫استفاده شده است تا خواند ِن شعر راحت‌تر شود‪ .‬به علّت همٔه اینهاست‬
‫که اسم کتاب «شعر حافظ برای همه» گذاشته شده است‪.‬‬
‫ویراستار‪ :‬حبیب ناظری‬

‫در کتاب «شعر حافظ برای همه» بیشتر از ‪ ۴۰۰‬غزل از روی نسخه‌های‬ ‫نشر پان‌به‪ ،۱۳۹۳ ،‬تورنتو‬
‫موجود «حافظ» ضبط شده است‪ .‬آقای حبیب شفایی‪ ،‬بر اساس‬ ‫(پخش و فروش توسط کتا ‌بفروشی پا ‌نبه‪ ،‬ونکوور)‬

‫تحقیق‌های چندین و چند ساله‌شان‪ ،‬غزل‌ها را به بخ ‌شهای «جوانی»‪،‬‬
‫«میان‌سالی» و «پیری» تقسیم‌بندی کرد‌هاند‪ .‬گفتنی است که «دیوان»‬
‫حافظ هرگز در زمان خودش جم ‌عآوری نشد‪ ،‬و آنچه پس از مرگ او‬ ‫خیلی از ما بارها و بارها غزل‌های حافظ را خوانده‌ایم یا برای‌مان‬
‫توسط دوستان و نزدیکانش گردآوری و نسخه‌برداری شد‪ ،‬هیچ ترتیب‬ ‫خوانده‌اند و چه‌بسا به‌به و چ ‌هچه هم کرده‌ایم (چون به هر حال شعر‬
‫زمانی مشخصی ندارد‪ .‬بیشتر کتاب‌های حافظ امروزی هم به ترتیب‬ ‫حافظ بسیار زیبا و لطیف و خو ‌شآهنگ است) و گفته‌ایم که چه غزل‬
‫حروف الفبای قافیه تنظیم شد‌هاند‪ .‬ولی آقای شفایی اصرار داشته است‬ ‫«دیوان حافظ» و امثال آن این است که برای درک بهتر شعرها‪،‬‬ ‫و غیره‪ ...‬ولی ته‬ ‫درمی‌آمد‬ ‫جور‬ ‫ابوصدلًا نوفمهثملیًادمچقکدهرمبواضنّیوعت‌مچاین‬ ‫زیبایی‬
‫که با توجه مضمون شعرها‪ ،‬آنها را به دوره‌های سّنی س ‌هگانٔه مذکور‬ ‫توضی ‌حهایی مختصر و مفید برای عبارت‌ها و کلمه‌ها و گاه مصرا ‌عها داده‬ ‫حافظ‪ ،‬چه گفت!‬ ‫استاد غزل‬ ‫بود و‬ ‫دل‌مان‬
‫تقسیم کند‪ .‬ایشان در مقدمٔه کتاب می‌گوید‪« :‬شیؤه کار ما در این‬ ‫شده است؛ از جمله سعی شده است که معنای کلم ‌هها یا مفهوم برخی از‬ ‫چ ‌هبسا روی‌مان هم نشده است که بپرسیم معنای فلان کلمه یا بیت یا‬
‫تقسیم‌بندی‪ ،‬توجه به مضمون غزل‌ها بوده است که بر اساس آنها به‬ ‫اشار‌هها یا زمینه‌های تاریخی شعرها و مضمون آنها روشن شود‪ .‬برعکس‪،‬‬ ‫مصراع چه بود و شاعر در این غزل یا بیت‌ها به چه چیزی اشاره کرده‬
‫این نتیجه رسیده‌ایم که غزلی که حاوی مضمو ‌نهایی مثل مرگ و‬ ‫است‪ .‬و متأسفانه گاهی هم شده است که به خاطر متوجه نشدن معنای‬
‫افسوس بر دورٔه جوانی است‪ ،‬پس به احتمال قوی باید در سال‌های‬ ‫و اکیداً‪ ،‬از هرگونه تعبیر و تفسیر غزل‌ها خودداری شده است‪.‬‬ ‫شعر‪ ،‬به عذر اینکه شعر حافظ سخت است‪ ،‬از ادامۀ خواندن شعر و غزل‬
‫پیری سروده شده باشد‪ .‬غز ‌لهایی که م ‌یبایست در دورٔه جوانی سرود‬ ‫آقای حبیب شفایی در مدت حدود بیست سال گذشته‪ ،‬بر اساس علاقٔه‬ ‫حافظ منصرف شده‌ایم‪ ،‬اگرچه همیشه نسخه‌ای از حافظ را در قفسٔه‬
‫شده باشند‪ ،‬پُرشوَرند و اشاره به بهار و گل و بلبل و احسا ِس عشق در‬ ‫شخصی خودش به حافظ و ه ‌موطنان ایرانی و ب ‌ه‌ویژه جوانان وطن‪ ،‬با‬ ‫کتا ‌بهایمان نگه داشته‌ایم‪.‬‬
‫آن دوره دارند‪ .‬پس از معّین کردن غزل‌های دورٔه پیری و جوانی‪ ،‬فرض‬ ‫صبر و حوصله و دقت روی این توضی ‌حها کار کرده است‪ .‬ده‌ها کتاب را‬ ‫علّت این است که بیشتر کتا ‌بها یا «دیوان»های حافظ بدون هیچ توضیح و‬
‫کرده‌ایم که خواجٔه شیراز بقیه غزل‌ها را در فاصلٔه میان سال‌های جوانی‬ ‫مطالعه کرده است تا اّول خودش بتواند مفهوم شعرها را بهتر دریابد تا‬ ‫تشریحی منتشر شد‌هاند و خیلی وق ‌تها هم زینت کتاب‪ ،‬زیبایی خط شعر‪،‬‬
‫‪In touch with Iranian diversity‬‬ ‫و پیری‪ ،‬یعنی در سال‌های میانٔه عمر سروده است که غالباً حاوی اشارات‬ ‫و نقاش ‌یها انگار مه ‌متر از خود شعر و معنای آن بوده است‪ .‬شمار اندکی‬
‫در صورت لزوم‪ ،‬بتواند آنها را بهتر توضیح دهد‪.‬‬ ‫«حافظ» در بازار است که برای کمک به فهم مطلب‪ ،‬واژ‌هها یا مفهو ‌مهای‬
‫فلسف ‌یاند‪».‬‬ ‫در پی ‌شگفتار کتاب دربارٔه شیوه و هدف تهیٔه این کتاب توضیح‌های‬ ‫نامأنوس در آنها معنی شده یا توضیح مختصری در آنها داده شده باشد‪.‬‬
‫کتاب «شعر حافظ برای همه» را می‌توانید در ونکوور از کتا ‌بفروشی‬ ‫بیشتر داده شده است‪ .‬با خواندن این کتاب خیلی از مفاهیم شعرهای‬ ‫بعضی از کتا ‌بهای حافظ هم هستند که شعر را از دید «مف ّسر»‪ ،‬تفسیر‬
‫زیبای حافظ را م ‌یتوانید بهتر درک کنید‪ .‬پس از فهمیدن شعر‪ ،‬حالا‬ ‫کرد‌هاند‪ .‬البته اظهار نظر ایرادی ندارد‪ ،‬ولی اینکه آیا شخص شم ‌سالدین‬
‫«پا ‌نبه» تهیه کنید‪.‬‬ ‫دیگر تفسیر آن به عهدٔه خودتان است! شما اگر غزل‌های حافظ را به‌دقت‬
‫و با حضور ذهن بخوانید‪ ،‬و با توجه به معنای واژه‌ها و اشاره‌های تاریخی‬
‫محمد حافظ هم منظورش همان است که این «مف ّسران» نوشت ‌هاند‪ ،‬هیچ و تشبیه‌ها‪ ،‬غزل را متوجه شوید‪ ،‬پیام شاعر دستگیرتان می‌شود و نیازی‬
‫قطعیتی ندارد‪.‬‬
‫از این لحاظ‪ ،‬کتاب «شعر حافظ برای‬
‫همه» که امسال توسط نشر پا ‌نبه‬
‫(ونکوور) چاپ و نشر شد‪ ،‬با دیگر‬
‫کتاب‌های «حافظ» تفاوت دارد‪ .‬به‬
‫اعتقاد آقای حبیب شفایی‪ ،‬که این کتاب‬
‫‪Vol. 22 / No. 1324 - Friday, Jan. 2, 2015‬‬ ‫به کوشش او فراهم آورده شده است‪،‬‬
‫انگیزٔه اصلی در تدوین و انتشار این‬
‫کتاب‪ ،‬فراهم آوردن کتابی بوده است که‬
‫همگان بتوانند آن را بخوانند و بفهمند‬
‫و از آن لذت ببرند‪ ،‬ب ‌هویژه جوانان‬
‫علاقه‌مند به غزل‌های زیبای حافظ که‬
‫همیشه به صورت‌های گوناگون با زندگی‬
‫ما ایرانیان عجین بوده است‪.‬‬
‫در این کتاب تدابیری به کار برده شده‬
‫است که خواندن غز ‌لهای حافظ و درک‬
‫معنی و مفهوم واژ‌هها و ترکی ‌بها و بی ‌تها‬
‫و غز ‌لها برای عاّمٔه کسانی که دس ‌تکم‬
‫تحصیل دبیرستانی دارند‪ ،‬مقدور باشد‬
‫و آنها بتوانند این غز ‌لهای زیبا را که‬
‫به زبان شیرین فارسی سروده شده‪،‬‬
‫دس ‌تکم درست بخوانند‪ ،‬و با دانستن‬
‫معنای واژ‌ههای کمتر آشنا‪ ،‬کل شعر را‬
‫درک کنند و از خواندن آن لذت ببرند‪.‬‬
‫تفاوت این کتاب با دیگر نمونه‌های ‪29‬‬
   24   25   26   27   28   29   30   31   32   33   34