Page 39 - Shahrvand BC No.1237
P. 39
زندگی
پزشکی 39 خانه
عنوان بهترین مستند علمی جایزه گرفت.
در ســال ،۲۰۱۰کتابی با نام «حیــات جاویدان هنریتا
سلو لهایش! سلولهای نامیرای
ســلولهایی که به دکتر جــورج گی داده شــدند ،خصوصیتی لکس» به قلم «ربکا اســکلوت» نوشته شد که درباره خانواده
شــگفتانگیز داشــتند ،آنها زنده م یماندند و به رشد خود ادامه هنریتا و تأثیرگذاری سلو لهای هلا بود.
م یدادند .تا پیش از آن ،ســلولهایی که از بدن افراد برداشــته در می ۲۰۱۰اعلام شــد که شبکه تلویزیونی ،HBOقصد دارد هنریتا لکس
م یشــدند ،تنها چند روز زنده باقی می‌ماندند و همین مســئله بــا همکاری اپرا وینفری و الن بــال ،فیلمی در مورد این ماجرا
سال متسیب /شماره - 1237جمعه 13تشهبیدرا 1392 باعث زحمت دانشــمندان میشد و آنها نم یتوانستند آزمایشات بسازد .در هفدهم همین ماه ،یکی از قسمت‌های سریال مشهور Henrietta Lacks
،Law & Orderپخــش شــد که خط کلی داســتان آن الهام دلخواه را روی سلولها انجام بدهد.
اما دکتر گی متوجه متفاوت بودن بعضی از ســلولهای هنریتا از گرفته از ماجرای هنریتا بود.
لحاظ توان بقا و تکثیر شــد ،آنها را جدا کرد و نام سلولهای هلا هنریتا لکس بــا اصلیت آمریکایی -آفریقایی ،زن ،همســر و
HeLaرا بر آنها نهاد .این نام از ترکیب دو حرف اول نام کوچک مادری بود که میراث جاودانی از خود به جا گذاشــت که روی
زندگی همه بشریت اثر گذاشت .شاید ما هم قسمتی از سلامتی و خانوادگی Henrietta Lacksایجاد شد.
این ســلولهای «جاودانی بودند ،یعنی بر خلاف دیگر سلولهای خود را مدیون هنریتا باشیم.
انســانی که بعد از چند چرخه تکثیر ،می‌مردند ،زنده م یماندند [پاتوق دانشجویان پزشکی]
و تقسیم می‌شدند.
سلولهای هلا در زیر میکروســکوپ الکترونی همین سلولهای
اگر بیشتراز دهانتان نفس فناناپذیر ،سوژه آزمایشــات مهم و تأثیرگذاری در پژوه شهای
پزشکی و زیست شناسی شدند.
می‌کشید بخوانید! یکــی از مهمتریــن پژوه شهایــی که بدون یاری جســتن از
ســلولهای هلا غیرممکن بود ،پژوه شهای مربوط به ســاخت
In touch with Iranian diversity همه افراد حداقل یک بار هم که شــده تنفس از طریق دهان را واکسن بیماری فلج اطفال یا پولیو بود .در آن سالها ده هزار نفر در آگوســت سال ۱۹۲۰در یکی از شــهرهای ایالت ویرجینیا
تجربه کرده اند .برخی نیز همیشــه و به صورت عادت از طریق روی این بیماری کار م یکردند ،با اســتفاده از همین سلو لهای به دنیا آمد .خانواده آنها بســیار پرجمعیت بود ،مادر هنریتا در
Vol. 20 / No. 1237 - Friday, May 3, 2013 هلا بود که در ســال ،۱۹۵۴جونانس سالک Jonas Salkموفق هنگام دهمین زایمانش ،درگذشــت .پدر او که حس م یکرد از
دهان تنفس می کنند. عهده سرپرســتی این همه فرزند بر نم یآیــد ،هر کدام از آنها
تنفس دهانی اختلالی اســت که در صورت نادیده گرفته شدن شد ،واکسن بیماری فلج اطفال را بسازد. را به خویشــاوندی ســپرد ،وظیفه بزرگ کردن هنریتا هم به
می تواند عوارضی را به همراه داشــته باشد .این عوارض شامل به زودی تقاضا برای ســلولهای هلا بالا رفت و سلو لهای هلا
اختلال در خواب شبانه و حتی تغییراتی در فرم صورت به ویژه به تولید انبوه رسیدند ،از این زمان به بعد ،سلولهای فناناپذیر پدربزرگش سپرده شد.
هنریتا به محققان سراسر دنیا ،پست م یشدند و در پژوه شهای در سال ،۱۹۴۱هنریتا با پسرعمویش ازدواج کرد ،تا این زمان
در کودکان هستند. سرطان ایدز ،مطالعات مربوط به اثر پرتوها و مواد سمی و نقشه آنها در مزارع تنباکــو کار م یکردند ،اما در این زمان برای کار
متخصصان معتقدنــد که به طور طبیعی ،تنفــس از راه بینی برداری ژنتیکی مورد اســتفاده قرار م یگرفتند ،آنها حتی برای به یک کارخانه نورد فلز رفتند ،ســپس آنها صاحب یک خانه و
ســالم‌تر از تنفس دهانی است .در مخاط بینی ،هوا تصفیه شده آزمایش حساســیت به چسب و مواد آرایشی هم مورد استفاده
و دمای آن نیز تنظیم م یشــود.تنفس دهانی در هنگام ورزش پنج فرزند شدند.
و فعالیت بدنــی ،به تنفس از طریق بینــی کمک م یکند ،اما قرار گرفتند. در ژانویه ســال ،۱۹۵۱هنریتا که احســاس تودهای در شکم
این حالت در شــرایط عادی بدن و فعالیت‌های معمولی روزمره تخمین زده می‌شــود که تا به حال ،بیست تُن سلول هلا تولید میکرد و خونریزی غیرطبیعی بدون ارتباط با ســیکل قاعدگی
توصیه نم یشــود.یکی از مشکلات شــایع که منجر به تنفس شده باشد و بیش از شصت هزار مقاله علمی با استفاده از همین داشت ،به بیمارستان رفت .از او آزمایش سیفیلیس به عمل آمد
از طریق دهان م یشــود ،گرفتگی مســیر بینی است که در اثر سلولها نوشته باشــد ،هنوز هم هر ماه ۳۰۰مقاله بر این تعداد که منفی بود ،برای آزمایشات بیشــتر او را به بیمارستان جانز
بیمار ی‌هــای مختلفــی از جمله پولیپ بینــی ،احتقان مزمن
بینی ،التهاب لوزه‌ها ،ســینوزیت و انحراف بینی ایجاد می شود. اضافه م یشود. هاپکینز فرستادند.
در برخی افــراد تنفس دهانی به دلیل مشــکلات آناتومیک و اما چرا ســلولهای خانــم هنریتا ،چنین ویژگــی منحصر به این بیمارســتان ،تنها انتخاب او بود ،چون تنها بیمارســتان در
یا بیماری خاصی در بینی نیســت ،بلکه دلیل اصلی آن عادت فردی داشتند ،پژوهشــگران حدس میزنند که عملکرد تلومراز
می‌باشد .در این شرایط با توجه و تمرین می‌توان مسیر تنفس ( )Telomeraseدر ایــن ســلول‌ها قدری با ســلولهای طبیعی دسترسی بود که بیماران سیاه پوست را م یپذیرفت.
آزمایشات پاتولوژی نشان دادند که او سرطان دهانه رحم دارد،
را به بینی تغییر داد. تفاوت داشته باشد. او را چند روزی با گذاشــتن میله هــای رادیوم در داخل واژن
عوارض تنفس دهانی در دهه هفتاد شــماری از دانشــمندان با خانواده هنریتا تماس درمــان کردند و ســپس با توصیه برای بازگشــت مجدد برای
خشــکی دهان و لب ها ،تغییر شرایط میکروبی دهان ،افزایش گرفتنــد و از آنها خواســتند که نمونه خون بدهنــد ،تنها در
خطر پوســیدگی دندا نها ،التهاب لثه ،ایجاد بوی بد در دهان و این زمان بود که خانواده این زن متوجه شــدند که سلو لهای پیگیری درمان ،مرخص کردند.
تاثیرات منفی بر روی شکل فک ،زبان و صورت از عوارض مهم هنریتا قبل از مرگش برداشــته شده و چنین کاربردهایی پیدا
کرده اســت .اما هیچ عضو دیگر خانواده هنریتا ،ســلولهایی با
تنفس دهانی است. خصوصیت او را نداشــت .اســتفاده تجاری از سلولهای هنریتا
اصلاح تنفس دهانی باعث شــد که کار به دادگاه هم کشیده شود ،اما قاضی فدرال
اگــر از طریق دهان نفس م یکشــید ،در مرحلــه اول باید به
متخصص فک و صورت یا گــوش و حلق و بینی مراجعه کنید حکم داد که چنین کاربردی بی اشکال است.
تا علت این اختلال مشخص شــود .در صورت وجود مشکلات در سال ،۱۹۶۶دانشکده پزشکی Morehouseآتلانتا و شهردار
آناتومیک و یا بیماری خاصی در مسیر تنفس بینی ،درمان لازم این شــهر از خدمــات پس از مرگ خانواده لکــس تقدیر کرد،
انجام شده و نحوه تنفس اصلاح می گردد. متعاقب آن از خدمات پژوهشــگران درگیر در این پروژه مانند
اگر تنفس دهانی ،صرفا از روی عادت باشــد پزشــک به شما دکتر گی که متوجه ویژگی فناناپذیری سلولهای هلا شد ،هم
آموزش م یدهد که بــا انجام تمرین به طور طبیعی و از طریق
تقدیر شد.
بینی تنفس کنید. در سال ۲۰۱۱دانشگاه ایالت مورگان به هنریتا دکتری افتخاری
[سیمرغ] پس از مرگ اعطا کرد و در همین ســال ،قرار شــد که نام یک
دبیرستان که قرار است در سال ۲۰۱۳افتتاح شود ،به نام او باشد.
در ســال ،۱۹۹۸ب یبی‌سی مستند یک ســاعته‌ای را در مورد
این واقعه ساخت که در جشنواره بی نالمللی سانفرانسیسکو ،به
دستگاه جدیدزداسکن برای تشخیص سریع سرطان دهانهرحم در طی درمان با این شیوه ،قسمت کوچکی از بافت دهانه رحم
هنریتا که حاوی سلولهای سالم و همچنین سرطانی بود ،البته
طبق تحقیقــات اســتفاده از ZedScan بدون اجازه او ،برداشته شــد .این سلولها به دکتر «جورج اوتو
در کولپوســکوپی باعث افزایش دقت در
تشــخیص محل ضایعه پیش سرطانی یا گی» George Otto Geyداده شد.
هنریتا برای ادامه درمان با اشــعه ایکس مجددا به بیمارستان
سرطانی میشود بازگشت ،اما در این زمان حال او بد شده بود ،پزشکان که تصور
و پزشکان با این دستگاه محل مورد نظر را میکردنــد بیماری زمینهای مقاربتی او وضعش را بدتر کرده ،او
تشخیص می دهند و تعداد بیوپسی های
را مورد درمان آنت یبیوتیکی قرار دادند.
بی مورد و اضطراب بیمار کاهش مییابد در هشــتم ماه اگوســت ،هنریتا در بیمارستان بستری شد و تا
زمان مرگش در بیمارســتان باقی ماند ،او در چهارم اکتبر سال
،۱۹۵۱در ۳۱سالگی ،به خاطر نارسایی کلیوی ناشی از بیماری
مزایای کلیدی: درگذشــت ،کالبد شــکافی بعد از مرگ نشان داد که سلولهای
افتــراق ناهنجاری هــای درجه بالا و سرطانی به همه بدن او دستاندازی (متاستاز) کرده بودند.
درجه پایین پیکر هنریتا را بدون ســنگ قبر در یک مراســم خانوادگی به
کاهــش در تعداد نمونــه برداری های خاک سپردند.
مورد نیاز
39 نتایج در زمان واقعی برای پزشکان
اما میراث این زن «عادی» چه بود؟!
پزشکی 39 خانه
عنوان بهترین مستند علمی جایزه گرفت.
در ســال ،۲۰۱۰کتابی با نام «حیــات جاویدان هنریتا
سلو لهایش! سلولهای نامیرای
ســلولهایی که به دکتر جــورج گی داده شــدند ،خصوصیتی لکس» به قلم «ربکا اســکلوت» نوشته شد که درباره خانواده
شــگفتانگیز داشــتند ،آنها زنده م یماندند و به رشد خود ادامه هنریتا و تأثیرگذاری سلو لهای هلا بود.
م یدادند .تا پیش از آن ،ســلولهایی که از بدن افراد برداشــته در می ۲۰۱۰اعلام شــد که شبکه تلویزیونی ،HBOقصد دارد هنریتا لکس
م یشــدند ،تنها چند روز زنده باقی می‌ماندند و همین مســئله بــا همکاری اپرا وینفری و الن بــال ،فیلمی در مورد این ماجرا
سال متسیب /شماره - 1237جمعه 13تشهبیدرا 1392 باعث زحمت دانشــمندان میشد و آنها نم یتوانستند آزمایشات بسازد .در هفدهم همین ماه ،یکی از قسمت‌های سریال مشهور Henrietta Lacks
،Law & Orderپخــش شــد که خط کلی داســتان آن الهام دلخواه را روی سلولها انجام بدهد.
اما دکتر گی متوجه متفاوت بودن بعضی از ســلولهای هنریتا از گرفته از ماجرای هنریتا بود.
لحاظ توان بقا و تکثیر شــد ،آنها را جدا کرد و نام سلولهای هلا هنریتا لکس بــا اصلیت آمریکایی -آفریقایی ،زن ،همســر و
HeLaرا بر آنها نهاد .این نام از ترکیب دو حرف اول نام کوچک مادری بود که میراث جاودانی از خود به جا گذاشــت که روی
زندگی همه بشریت اثر گذاشت .شاید ما هم قسمتی از سلامتی و خانوادگی Henrietta Lacksایجاد شد.
این ســلولهای «جاودانی بودند ،یعنی بر خلاف دیگر سلولهای خود را مدیون هنریتا باشیم.
انســانی که بعد از چند چرخه تکثیر ،می‌مردند ،زنده م یماندند [پاتوق دانشجویان پزشکی]
و تقسیم می‌شدند.
سلولهای هلا در زیر میکروســکوپ الکترونی همین سلولهای
اگر بیشتراز دهانتان نفس فناناپذیر ،سوژه آزمایشــات مهم و تأثیرگذاری در پژوه شهای
پزشکی و زیست شناسی شدند.
می‌کشید بخوانید! یکــی از مهمتریــن پژوه شهایــی که بدون یاری جســتن از
ســلولهای هلا غیرممکن بود ،پژوه شهای مربوط به ســاخت
In touch with Iranian diversity همه افراد حداقل یک بار هم که شــده تنفس از طریق دهان را واکسن بیماری فلج اطفال یا پولیو بود .در آن سالها ده هزار نفر در آگوســت سال ۱۹۲۰در یکی از شــهرهای ایالت ویرجینیا
تجربه کرده اند .برخی نیز همیشــه و به صورت عادت از طریق روی این بیماری کار م یکردند ،با اســتفاده از همین سلو لهای به دنیا آمد .خانواده آنها بســیار پرجمعیت بود ،مادر هنریتا در
Vol. 20 / No. 1237 - Friday, May 3, 2013 هلا بود که در ســال ،۱۹۵۴جونانس سالک Jonas Salkموفق هنگام دهمین زایمانش ،درگذشــت .پدر او که حس م یکرد از
دهان تنفس می کنند. عهده سرپرســتی این همه فرزند بر نم یآیــد ،هر کدام از آنها
تنفس دهانی اختلالی اســت که در صورت نادیده گرفته شدن شد ،واکسن بیماری فلج اطفال را بسازد. را به خویشــاوندی ســپرد ،وظیفه بزرگ کردن هنریتا هم به
می تواند عوارضی را به همراه داشــته باشد .این عوارض شامل به زودی تقاضا برای ســلولهای هلا بالا رفت و سلو لهای هلا
اختلال در خواب شبانه و حتی تغییراتی در فرم صورت به ویژه به تولید انبوه رسیدند ،از این زمان به بعد ،سلولهای فناناپذیر پدربزرگش سپرده شد.
هنریتا به محققان سراسر دنیا ،پست م یشدند و در پژوه شهای در سال ،۱۹۴۱هنریتا با پسرعمویش ازدواج کرد ،تا این زمان
در کودکان هستند. سرطان ایدز ،مطالعات مربوط به اثر پرتوها و مواد سمی و نقشه آنها در مزارع تنباکــو کار م یکردند ،اما در این زمان برای کار
متخصصان معتقدنــد که به طور طبیعی ،تنفــس از راه بینی برداری ژنتیکی مورد اســتفاده قرار م یگرفتند ،آنها حتی برای به یک کارخانه نورد فلز رفتند ،ســپس آنها صاحب یک خانه و
ســالم‌تر از تنفس دهانی است .در مخاط بینی ،هوا تصفیه شده آزمایش حساســیت به چسب و مواد آرایشی هم مورد استفاده
و دمای آن نیز تنظیم م یشــود.تنفس دهانی در هنگام ورزش پنج فرزند شدند.
و فعالیت بدنــی ،به تنفس از طریق بینــی کمک م یکند ،اما قرار گرفتند. در ژانویه ســال ،۱۹۵۱هنریتا که احســاس تودهای در شکم
این حالت در شــرایط عادی بدن و فعالیت‌های معمولی روزمره تخمین زده می‌شــود که تا به حال ،بیست تُن سلول هلا تولید میکرد و خونریزی غیرطبیعی بدون ارتباط با ســیکل قاعدگی
توصیه نم یشــود.یکی از مشکلات شــایع که منجر به تنفس شده باشد و بیش از شصت هزار مقاله علمی با استفاده از همین داشت ،به بیمارستان رفت .از او آزمایش سیفیلیس به عمل آمد
از طریق دهان م یشــود ،گرفتگی مســیر بینی است که در اثر سلولها نوشته باشــد ،هنوز هم هر ماه ۳۰۰مقاله بر این تعداد که منفی بود ،برای آزمایشات بیشــتر او را به بیمارستان جانز
بیمار ی‌هــای مختلفــی از جمله پولیپ بینــی ،احتقان مزمن
بینی ،التهاب لوزه‌ها ،ســینوزیت و انحراف بینی ایجاد می شود. اضافه م یشود. هاپکینز فرستادند.
در برخی افــراد تنفس دهانی به دلیل مشــکلات آناتومیک و اما چرا ســلولهای خانــم هنریتا ،چنین ویژگــی منحصر به این بیمارســتان ،تنها انتخاب او بود ،چون تنها بیمارســتان در
یا بیماری خاصی در بینی نیســت ،بلکه دلیل اصلی آن عادت فردی داشتند ،پژوهشــگران حدس میزنند که عملکرد تلومراز
می‌باشد .در این شرایط با توجه و تمرین می‌توان مسیر تنفس ( )Telomeraseدر ایــن ســلول‌ها قدری با ســلولهای طبیعی دسترسی بود که بیماران سیاه پوست را م یپذیرفت.
آزمایشات پاتولوژی نشان دادند که او سرطان دهانه رحم دارد،
را به بینی تغییر داد. تفاوت داشته باشد. او را چند روزی با گذاشــتن میله هــای رادیوم در داخل واژن
عوارض تنفس دهانی در دهه هفتاد شــماری از دانشــمندان با خانواده هنریتا تماس درمــان کردند و ســپس با توصیه برای بازگشــت مجدد برای
خشــکی دهان و لب ها ،تغییر شرایط میکروبی دهان ،افزایش گرفتنــد و از آنها خواســتند که نمونه خون بدهنــد ،تنها در
خطر پوســیدگی دندا نها ،التهاب لثه ،ایجاد بوی بد در دهان و این زمان بود که خانواده این زن متوجه شــدند که سلو لهای پیگیری درمان ،مرخص کردند.
تاثیرات منفی بر روی شکل فک ،زبان و صورت از عوارض مهم هنریتا قبل از مرگش برداشــته شده و چنین کاربردهایی پیدا
کرده اســت .اما هیچ عضو دیگر خانواده هنریتا ،ســلولهایی با
تنفس دهانی است. خصوصیت او را نداشــت .اســتفاده تجاری از سلولهای هنریتا
اصلاح تنفس دهانی باعث شــد که کار به دادگاه هم کشیده شود ،اما قاضی فدرال
اگــر از طریق دهان نفس م یکشــید ،در مرحلــه اول باید به
متخصص فک و صورت یا گــوش و حلق و بینی مراجعه کنید حکم داد که چنین کاربردی بی اشکال است.
تا علت این اختلال مشخص شــود .در صورت وجود مشکلات در سال ،۱۹۶۶دانشکده پزشکی Morehouseآتلانتا و شهردار
آناتومیک و یا بیماری خاصی در مسیر تنفس بینی ،درمان لازم این شــهر از خدمــات پس از مرگ خانواده لکــس تقدیر کرد،
انجام شده و نحوه تنفس اصلاح می گردد. متعاقب آن از خدمات پژوهشــگران درگیر در این پروژه مانند
اگر تنفس دهانی ،صرفا از روی عادت باشــد پزشــک به شما دکتر گی که متوجه ویژگی فناناپذیری سلولهای هلا شد ،هم
آموزش م یدهد که بــا انجام تمرین به طور طبیعی و از طریق
تقدیر شد.
بینی تنفس کنید. در سال ۲۰۱۱دانشگاه ایالت مورگان به هنریتا دکتری افتخاری
[سیمرغ] پس از مرگ اعطا کرد و در همین ســال ،قرار شــد که نام یک
دبیرستان که قرار است در سال ۲۰۱۳افتتاح شود ،به نام او باشد.
در ســال ،۱۹۹۸ب یبی‌سی مستند یک ســاعته‌ای را در مورد
این واقعه ساخت که در جشنواره بی نالمللی سانفرانسیسکو ،به
دستگاه جدیدزداسکن برای تشخیص سریع سرطان دهانهرحم در طی درمان با این شیوه ،قسمت کوچکی از بافت دهانه رحم
هنریتا که حاوی سلولهای سالم و همچنین سرطانی بود ،البته
طبق تحقیقــات اســتفاده از ZedScan بدون اجازه او ،برداشته شــد .این سلولها به دکتر «جورج اوتو
در کولپوســکوپی باعث افزایش دقت در
تشــخیص محل ضایعه پیش سرطانی یا گی» George Otto Geyداده شد.
هنریتا برای ادامه درمان با اشــعه ایکس مجددا به بیمارستان
سرطانی میشود بازگشت ،اما در این زمان حال او بد شده بود ،پزشکان که تصور
و پزشکان با این دستگاه محل مورد نظر را میکردنــد بیماری زمینهای مقاربتی او وضعش را بدتر کرده ،او
تشخیص می دهند و تعداد بیوپسی های
را مورد درمان آنت یبیوتیکی قرار دادند.
بی مورد و اضطراب بیمار کاهش مییابد در هشــتم ماه اگوســت ،هنریتا در بیمارستان بستری شد و تا
زمان مرگش در بیمارســتان باقی ماند ،او در چهارم اکتبر سال
،۱۹۵۱در ۳۱سالگی ،به خاطر نارسایی کلیوی ناشی از بیماری
مزایای کلیدی: درگذشــت ،کالبد شــکافی بعد از مرگ نشان داد که سلولهای
افتــراق ناهنجاری هــای درجه بالا و سرطانی به همه بدن او دستاندازی (متاستاز) کرده بودند.
درجه پایین پیکر هنریتا را بدون ســنگ قبر در یک مراســم خانوادگی به
کاهــش در تعداد نمونــه برداری های خاک سپردند.
مورد نیاز
39 نتایج در زمان واقعی برای پزشکان
اما میراث این زن «عادی» چه بود؟!
