Page 40 - Shahrvand BC No.1230
P. 40
سیاست
40
اصلاح ژنتیکی ،سود و زیان آن
اکرم پدرا منیا
و نسبت به مو شهایی که ســی بزمین یهای معمولی خورده بودند، اصلاح ژنتیکی را مورد نقد قرار م یدهند؟ به زبان ســاده این کار یا پرندهها در پی آفرینش زندگی‌های نو برم یگردند .زنبورها از شهد سال متسیب /شماره - 1230جمعه 25دنفسا 1391
سیســتم ایمنی ضعیف‌تری داشــتند و در برابر بیمار یهای عفونی همان اصلاح ژنتیکی که به نظر من باید آن را دســ تکاری ژنتیکی گ لها می‌نوشــند ،چشم هها پرخروش‌تر م یجوشــند .طبیعت زنده
آســیب‌پذیرتر بودند .ماجرا حتا از این هم بدتر بود .طحال و غده‌ی نامید ،چیزی شــبیه آن اســت که قلبی را ب یتوجــه به تفاوت‌های می‌شــود و باری دیگر زمین تازه می‌شود و کوتاه‌سخن بهار می‌آید. In touch with Iranian diversity
تیموس‌شــان آسیب دیده بود؛ پانکراس و روده‌ها بزرگ‌تر از معمول ژنتیکی ،بافتی ،سیســتم ایمنی دو فرد از بدن یکی به بدن دیگری این گردونه میلیاردها ســال اســت که چنین چرخیده و میلیو نها
بودند؛ در برخی از آن‌ها زمین ههای ســرطان مشــاهده می‌شد .این پیوند بزنیم .جادادن بخشی از دی‌ان‌ای موجود زنده‌ای در ساختمان ســال دیگر خواهد چرخید .اما فقط به یک شرط و آن این‌که انسان
نشــانه‌ها پس از ده روز از شروع آزمایش آشکار شدند و تا صد و ده د یا نای موجودی دیگر سبب جهش ژنی می‌شود که م یتواند برای برایش همان تپش دیرینه را داشــته باشــد و از این َسری که برای
نابودی زمین برداشته باز ایستد .بهار است و فصل زایش و زیستن و
روز ادامه یافتند که در انسان برابر با ده سال است. سلامت محیط زیست و سلامت انسان زیان‌بار باشد.
بسیاری از مقامات دولتی به‌ویژه در آمریکا با برچس بهای اطلاعاتی با دســت‌کاری ژنتیک یک بذر ،هم هی بذرهای آن خانواده ساختار اندیشیدن به محیط زیست.
روی مواد غذایی اصلاح شده ژنتیکی سخت مخالف‌اند]۲[،در حالی‌که ژنتیکی یکســان ب هخود م یگیرند .درنتیجه یک ویروس یا آفت که اصلاح ژنتیکی محصولات کشاورزی و دامداری یا استفاده از آخرین
تاکنون دســت‌کم پنجاه نوع زیان و خطــر جدی از مصرف یا تولید بتواند به این بذر آسیب وارد کند می‌تواند به همه‌ی بذرهای همزاد شیوه‌های بیولوژی مولکولی برای تولید شیر ،گوشت ،مرغ ،تخم‌مرغ،
این محصولات گزارش شده است .ناگفته نماند وقتی آف تک شها هم او آسیب وارد کند .از آن گذشته حشرات ،پرندهها و باد این بذرهایی میوه ،ســبزی و غلات نخست در آزمایشگا‌هها انجام شد و سپس به
برای نخستین بار به بازار آمدند ،آن‌ها را کاملا ب یخطر اعلام کردند و را که ساختار ژنتیکی‌شان دست‌کاری شده ب هآسانی جابه‌جا م یکنند کشــتزارها و مزرعه‌ها آمد .برای این کار گاهی قطعه‌ای از دی‌ان‌ای
معجزه‌ای برای کشاورزیدانستند .اما چنددهه نگذشت که پیامدهای و آن‌ها را به همه‌جا م یبرند .گرد‌ههای بذرهای دســ تکاری شده با (مولکول حامل پیام‌های ژنتیکی یا وراثتی) یک محصول کشاورزی
مرگبارشان ثابت شد .در مورد اصلاح ژنتیکی یا دس تکاری ژنتیکی گرده‌هــای محصولات طبیعی و حتا گیاهــان حیات وحش ترکیب یــا د یا نای حیوانی را با قطعه‌ی ویــژه‌ای از دی‌ان‌ای دیگر که از
محصولات کشاورزی پیامدهای مرگبار به‌مراتب گسترده‌ترند .بیش م یشــوند .ناگفته آشکار اســت که هم هی آن‌ها دربرابر این آفت یا
از هشتصد دانشمند از چه لوهشت کشور جهان نام هی سرگشاده‌ای غل هها یا حتا موجود زنده‌ی دیگری گرفته‌اند ،جایگزین م یکنند.
به دول تها نوشتند و زیان‌های مهلک بذرها و محصولات اصلاح شده ویروس آسیب‌پذیر م یشوند. این شــیوه از کشاورزی چند برتری بر شیوهی سنتی دارد .ب یگمان
ژنتیکی را در این نامه برشمردند« ]۳[،اتحادی هی دانشمندان نگران» جفری اســمیت[ ]۱در اثری به نام «رولــت ژنتیک :خطرهای ثابت جمعیــت روی زمین در حال افزایش اســت و هواداران این شــیوه
که در میان آ نها شــمار زیادی از برنده‌هــای جایز‌هی نوبل بودند، شده ناشی از محصولات دس تکاری شده» می‌نویسد ،امروزه مصرف معتقدند که با اســتفاده از شیوهی ســنتی ب هزودی مردم جهان با
نگرانی خود را به شــیوه‌ای مشــابه اعلام کردند ]۴[،مجل هی معتبر کنند‌هها را در نادانی کامل نگه م یدارند و ب یآن‌که خودشان بدانند کمبود مواد غذایی روبرو خواهند شد .در صورت یکه با اصلاح ژنتیکی
پزشکی لانست مقاله‌ای منتشر کرد که خطرات احتمالی محصولات در آزمایشــگا‌ههای تولید مواد غذایی مثل موش آزمایشگاهی مورد می‌توان تولید را در اندازه‌ای بسیار زیاد افزایش داد .به این دلیل که
اصلاح شده ژنتیکی را نشــان م یداد ]۵[،انجمن پزشکی بریتانیا با آزمایــش قرار م یگیرند .آزمایش‌هایی که نتیجه‌های ناشــناخته‌ای محصول اصلاح شده در برابر آفت‌ها ،علف هرز ،ویروس‌ها ،بیماری‌ها
بیش از صدهزار پزشــک ،خواهان بازداری تولید ای نگونه محصولات دارند .از نظر او همی نکه بذرهای اصلاح شد‌هی ژنتیکی در ناحیه‌ای و سرما مقاومت بیش‌تری دارد .از سوی دیگر ،با در نظر گرفتن رشد
و زدن برچســب روی آ نها شد[ ]۶و انجم نها و آکادم یهای بسیار استفاده می‌شوند ،مثل این است که دیگر جنی از بطری بیرون زده جمعیت روی زمین و کمبود زمین می‌توان میزان محصول بیش‌تری
دیگــر نگرانی و ترس عمیق خود را از ایــن روند تولید مواد غذایی و از نظر علمی هیچ راه شناخته شده‌ای برای جلوگیری از پخش این در قطعه زمین کوچکتر بدســت آورد .برتــری دیگرش غذا و قوت
اعلام کردند ]۷[،اما همه‌ی این صداها خفه شدند ،نه به‌خاطر دلایل بیشتری‌ســت که در محصولات اصلاح شــده یافت می‌شود .به‌ویژه
علمی مستدل یا غیر مستدل آ نها ،بلکه به‌خاطر فشارهای سیاسی بذرهای آلوده به دیگر نقاط دنیا وجود ندارد. که در کشــورهای جهان سوم بدی تغذیه بسیار شایع است .از سوی
شــدید دولت‌های آمریکا به‌ویژه دولت بــوش و تلاش آ نها در بالا در ســال ٢٠٠۳جفری اســمیت در اثر دیگری به نــام «دانه‌های دیگر به دلیل فقر در این کشــورها و نبود دارو و واکســ نهایی که
فریب» نشــان م یدهد کــه پژوه شهایی که در ایــن زمینه انجام نگ هداری آن‌ها هزین ههای ســنگین در پی دارد ،پژوه شگران در پی
بردن سود ناشی از صنعت بیوتکنولوژی شکوفا. شــده و کاســتی‌ها و ضررهای محصولات اصلاح شد‌هی ژنتیکی را آ ناند که ســی بزمینی و گوجه فرنگ یهایی تولید کنند که در آن‌ها
زیا نهای مواد غذایی و موجودات زنده‌ی اصلاح شده چندسویه است. آشــکار می‌کند ،از دســترس مردم دور نگه م یدارند و پژوهشگرها واکســن‌های خوراکی یافت می‌شود و م یتواند سالانه از مرگ و میر
این دربرگیرنده‌ی نوع جدید پیوند ژنی ارگانیســم‌ها نیز می‌شــود، را از کار برکنــار کرده و نتیجه‌ی کارشــان را دفن م یکنند .جفری
مثل پیوند ژن بذر گوجــه فرنگی به ژن‌های ماهی ،که واکنش‌های اســمیت می‌گوید من هم پس از بررسی این محصولات مثل دیگر کودکان بی‌شماری بکاهد.
پی شبینی نشده نشان م یدهند یا خودشان را آن‌قدر تکرار م یکنند دانشمندان تکان شدیدی خوردم .به مو شهایی که سیب‌زمینی‌های با این شــرح ،اشکال پیشــرفت مهندســی ژنتیکی چیست و چرا
که به دنیای وحش وارد می‌شوند و از کنترل خارج م یشوند .همین اصلاح شــد‌هی ژنتیکی دادیم ،کبد ،قلــب ،بیضه و مغز کوچک‌تری کوشــند‌ههای محیط زیست ،بســیاری از دانشــمندان و پزشکان،
اتفاق بدون هشدار می‌تواند در بدن ما نیز رخ دهد و به واکنش‌های داشتند و حتا ساختمان گلبو لهای سفید خو نشان تغییر کرده بود
زنجیره‌ای پی شبینی ناپذیر منجر شــود .مطالعه‌ای چهارســاله در
دانشــگاه یانای آلمان به سرپرستی هان سهنریش کاتز نشان داد که Vol. 20 / No. 1230 - Friday, Mar. 15, 2013
در روده‌های زنبورهایی که تخم شــلغم روغنی (منداب) خورده‌اند،
باکتر یا یســت که ژن‌های اصلاح شــده دارند .بــه این می‌گویند 40
«انتقال ژنی افقی ]۸[ ».میکروارگانیسم‌ها یا باکتر یهایی که ب هطور
معمول در روده‌ی انسان زندگی م یکنند ،میکروب‌هایی هستند که
برای ســامتی روده لاز ماند ،اما با این شیوهی انتقال ژنی افقی این
باکتر یها دس تخوش جهش ژنی م یشــوند و ژن‌های جهش‌یافته
می‌توانند در بدن از ســلولی به سلول دیگر سفر کنند .همین حادثه
بر ســر باکتری‌های خاک نیز می‌آید ،آن گــروه از باکتر یهایی که
برای سلامت خاک ،برای انواع کشاورزی و به‌واقع برای بقای محیط
زیست و هم‌چنین بقای انسان لاز ماند.
در این بخش از نوشــته برای آشــنایی بیش‌تــر خواننده‌ها به چند
اثر زیان‌بار از آثار اصلاح ژنتیکی مواد غذایی در بدن انســان اشــاره
م یکنم.
یکی از این آثار مرگ است .در سال ۱٩٨٩د‌هها نفر از مردم آمریکا
در اثر مصرف مکملی ب هنام ال -تریپتوفان جا نشان را از دست دادند
و هزاران نفر دچار ناتوانی جسمی شدند ]۹[ .شوا دنکو ،مالک سومین
کارخان هی شیمیایی ژاپن و تولید کنند‌هی این محصول ،دو میلیارد
دلار پرداخت و هم هی شــواهد را از میــان برد و از پیگیری بیش‌تر
جلوگیری کرد .وقتی اولین سری فروخته شده از این محصول را در
محیط آزمایشــگاهی آزمایش کردند ،حیوانات آزمایش شده خیلی
زود جان خود را از دست دادند.
«ادامه در صفحه »۴۸
40
اصلاح ژنتیکی ،سود و زیان آن
اکرم پدرا منیا
و نسبت به مو شهایی که ســی بزمین یهای معمولی خورده بودند، اصلاح ژنتیکی را مورد نقد قرار م یدهند؟ به زبان ســاده این کار یا پرندهها در پی آفرینش زندگی‌های نو برم یگردند .زنبورها از شهد سال متسیب /شماره - 1230جمعه 25دنفسا 1391
سیســتم ایمنی ضعیف‌تری داشــتند و در برابر بیمار یهای عفونی همان اصلاح ژنتیکی که به نظر من باید آن را دســ تکاری ژنتیکی گ لها می‌نوشــند ،چشم هها پرخروش‌تر م یجوشــند .طبیعت زنده
آســیب‌پذیرتر بودند .ماجرا حتا از این هم بدتر بود .طحال و غده‌ی نامید ،چیزی شــبیه آن اســت که قلبی را ب یتوجــه به تفاوت‌های می‌شــود و باری دیگر زمین تازه می‌شود و کوتاه‌سخن بهار می‌آید. In touch with Iranian diversity
تیموس‌شــان آسیب دیده بود؛ پانکراس و روده‌ها بزرگ‌تر از معمول ژنتیکی ،بافتی ،سیســتم ایمنی دو فرد از بدن یکی به بدن دیگری این گردونه میلیاردها ســال اســت که چنین چرخیده و میلیو نها
بودند؛ در برخی از آن‌ها زمین ههای ســرطان مشــاهده می‌شد .این پیوند بزنیم .جادادن بخشی از دی‌ان‌ای موجود زنده‌ای در ساختمان ســال دیگر خواهد چرخید .اما فقط به یک شرط و آن این‌که انسان
نشــانه‌ها پس از ده روز از شروع آزمایش آشکار شدند و تا صد و ده د یا نای موجودی دیگر سبب جهش ژنی می‌شود که م یتواند برای برایش همان تپش دیرینه را داشــته باشــد و از این َسری که برای
نابودی زمین برداشته باز ایستد .بهار است و فصل زایش و زیستن و
روز ادامه یافتند که در انسان برابر با ده سال است. سلامت محیط زیست و سلامت انسان زیان‌بار باشد.
بسیاری از مقامات دولتی به‌ویژه در آمریکا با برچس بهای اطلاعاتی با دســت‌کاری ژنتیک یک بذر ،هم هی بذرهای آن خانواده ساختار اندیشیدن به محیط زیست.
روی مواد غذایی اصلاح شده ژنتیکی سخت مخالف‌اند]۲[،در حالی‌که ژنتیکی یکســان ب هخود م یگیرند .درنتیجه یک ویروس یا آفت که اصلاح ژنتیکی محصولات کشاورزی و دامداری یا استفاده از آخرین
تاکنون دســت‌کم پنجاه نوع زیان و خطــر جدی از مصرف یا تولید بتواند به این بذر آسیب وارد کند می‌تواند به همه‌ی بذرهای همزاد شیوه‌های بیولوژی مولکولی برای تولید شیر ،گوشت ،مرغ ،تخم‌مرغ،
این محصولات گزارش شده است .ناگفته نماند وقتی آف تک شها هم او آسیب وارد کند .از آن گذشته حشرات ،پرندهها و باد این بذرهایی میوه ،ســبزی و غلات نخست در آزمایشگا‌هها انجام شد و سپس به
برای نخستین بار به بازار آمدند ،آن‌ها را کاملا ب یخطر اعلام کردند و را که ساختار ژنتیکی‌شان دست‌کاری شده ب هآسانی جابه‌جا م یکنند کشــتزارها و مزرعه‌ها آمد .برای این کار گاهی قطعه‌ای از دی‌ان‌ای
معجزه‌ای برای کشاورزیدانستند .اما چنددهه نگذشت که پیامدهای و آن‌ها را به همه‌جا م یبرند .گرد‌ههای بذرهای دســ تکاری شده با (مولکول حامل پیام‌های ژنتیکی یا وراثتی) یک محصول کشاورزی
مرگبارشان ثابت شد .در مورد اصلاح ژنتیکی یا دس تکاری ژنتیکی گرده‌هــای محصولات طبیعی و حتا گیاهــان حیات وحش ترکیب یــا د یا نای حیوانی را با قطعه‌ی ویــژه‌ای از دی‌ان‌ای دیگر که از
محصولات کشاورزی پیامدهای مرگبار به‌مراتب گسترده‌ترند .بیش م یشــوند .ناگفته آشکار اســت که هم هی آن‌ها دربرابر این آفت یا
از هشتصد دانشمند از چه لوهشت کشور جهان نام هی سرگشاده‌ای غل هها یا حتا موجود زنده‌ی دیگری گرفته‌اند ،جایگزین م یکنند.
به دول تها نوشتند و زیان‌های مهلک بذرها و محصولات اصلاح شده ویروس آسیب‌پذیر م یشوند. این شــیوه از کشاورزی چند برتری بر شیوهی سنتی دارد .ب یگمان
ژنتیکی را در این نامه برشمردند« ]۳[،اتحادی هی دانشمندان نگران» جفری اســمیت[ ]۱در اثری به نام «رولــت ژنتیک :خطرهای ثابت جمعیــت روی زمین در حال افزایش اســت و هواداران این شــیوه
که در میان آ نها شــمار زیادی از برنده‌هــای جایز‌هی نوبل بودند، شده ناشی از محصولات دس تکاری شده» می‌نویسد ،امروزه مصرف معتقدند که با اســتفاده از شیوهی ســنتی ب هزودی مردم جهان با
نگرانی خود را به شــیوه‌ای مشــابه اعلام کردند ]۴[،مجل هی معتبر کنند‌هها را در نادانی کامل نگه م یدارند و ب یآن‌که خودشان بدانند کمبود مواد غذایی روبرو خواهند شد .در صورت یکه با اصلاح ژنتیکی
پزشکی لانست مقاله‌ای منتشر کرد که خطرات احتمالی محصولات در آزمایشــگا‌ههای تولید مواد غذایی مثل موش آزمایشگاهی مورد می‌توان تولید را در اندازه‌ای بسیار زیاد افزایش داد .به این دلیل که
اصلاح شده ژنتیکی را نشــان م یداد ]۵[،انجمن پزشکی بریتانیا با آزمایــش قرار م یگیرند .آزمایش‌هایی که نتیجه‌های ناشــناخته‌ای محصول اصلاح شده در برابر آفت‌ها ،علف هرز ،ویروس‌ها ،بیماری‌ها
بیش از صدهزار پزشــک ،خواهان بازداری تولید ای نگونه محصولات دارند .از نظر او همی نکه بذرهای اصلاح شد‌هی ژنتیکی در ناحیه‌ای و سرما مقاومت بیش‌تری دارد .از سوی دیگر ،با در نظر گرفتن رشد
و زدن برچســب روی آ نها شد[ ]۶و انجم نها و آکادم یهای بسیار استفاده می‌شوند ،مثل این است که دیگر جنی از بطری بیرون زده جمعیت روی زمین و کمبود زمین می‌توان میزان محصول بیش‌تری
دیگــر نگرانی و ترس عمیق خود را از ایــن روند تولید مواد غذایی و از نظر علمی هیچ راه شناخته شده‌ای برای جلوگیری از پخش این در قطعه زمین کوچکتر بدســت آورد .برتــری دیگرش غذا و قوت
اعلام کردند ]۷[،اما همه‌ی این صداها خفه شدند ،نه به‌خاطر دلایل بیشتری‌ســت که در محصولات اصلاح شــده یافت می‌شود .به‌ویژه
علمی مستدل یا غیر مستدل آ نها ،بلکه به‌خاطر فشارهای سیاسی بذرهای آلوده به دیگر نقاط دنیا وجود ندارد. که در کشــورهای جهان سوم بدی تغذیه بسیار شایع است .از سوی
شــدید دولت‌های آمریکا به‌ویژه دولت بــوش و تلاش آ نها در بالا در ســال ٢٠٠۳جفری اســمیت در اثر دیگری به نــام «دانه‌های دیگر به دلیل فقر در این کشــورها و نبود دارو و واکســ نهایی که
فریب» نشــان م یدهد کــه پژوه شهایی که در ایــن زمینه انجام نگ هداری آن‌ها هزین ههای ســنگین در پی دارد ،پژوه شگران در پی
بردن سود ناشی از صنعت بیوتکنولوژی شکوفا. شــده و کاســتی‌ها و ضررهای محصولات اصلاح شد‌هی ژنتیکی را آ ناند که ســی بزمینی و گوجه فرنگ یهایی تولید کنند که در آن‌ها
زیا نهای مواد غذایی و موجودات زنده‌ی اصلاح شده چندسویه است. آشــکار می‌کند ،از دســترس مردم دور نگه م یدارند و پژوهشگرها واکســن‌های خوراکی یافت می‌شود و م یتواند سالانه از مرگ و میر
این دربرگیرنده‌ی نوع جدید پیوند ژنی ارگانیســم‌ها نیز می‌شــود، را از کار برکنــار کرده و نتیجه‌ی کارشــان را دفن م یکنند .جفری
مثل پیوند ژن بذر گوجــه فرنگی به ژن‌های ماهی ،که واکنش‌های اســمیت می‌گوید من هم پس از بررسی این محصولات مثل دیگر کودکان بی‌شماری بکاهد.
پی شبینی نشده نشان م یدهند یا خودشان را آن‌قدر تکرار م یکنند دانشمندان تکان شدیدی خوردم .به مو شهایی که سیب‌زمینی‌های با این شــرح ،اشکال پیشــرفت مهندســی ژنتیکی چیست و چرا
که به دنیای وحش وارد می‌شوند و از کنترل خارج م یشوند .همین اصلاح شــد‌هی ژنتیکی دادیم ،کبد ،قلــب ،بیضه و مغز کوچک‌تری کوشــند‌ههای محیط زیست ،بســیاری از دانشــمندان و پزشکان،
اتفاق بدون هشدار می‌تواند در بدن ما نیز رخ دهد و به واکنش‌های داشتند و حتا ساختمان گلبو لهای سفید خو نشان تغییر کرده بود
زنجیره‌ای پی شبینی ناپذیر منجر شــود .مطالعه‌ای چهارســاله در
دانشــگاه یانای آلمان به سرپرستی هان سهنریش کاتز نشان داد که Vol. 20 / No. 1230 - Friday, Mar. 15, 2013
در روده‌های زنبورهایی که تخم شــلغم روغنی (منداب) خورده‌اند،
باکتر یا یســت که ژن‌های اصلاح شــده دارند .بــه این می‌گویند 40
«انتقال ژنی افقی ]۸[ ».میکروارگانیسم‌ها یا باکتر یهایی که ب هطور
معمول در روده‌ی انسان زندگی م یکنند ،میکروب‌هایی هستند که
برای ســامتی روده لاز ماند ،اما با این شیوهی انتقال ژنی افقی این
باکتر یها دس تخوش جهش ژنی م یشــوند و ژن‌های جهش‌یافته
می‌توانند در بدن از ســلولی به سلول دیگر سفر کنند .همین حادثه
بر ســر باکتری‌های خاک نیز می‌آید ،آن گــروه از باکتر یهایی که
برای سلامت خاک ،برای انواع کشاورزی و به‌واقع برای بقای محیط
زیست و هم‌چنین بقای انسان لاز ماند.
در این بخش از نوشــته برای آشــنایی بیش‌تــر خواننده‌ها به چند
اثر زیان‌بار از آثار اصلاح ژنتیکی مواد غذایی در بدن انســان اشــاره
م یکنم.
یکی از این آثار مرگ است .در سال ۱٩٨٩د‌هها نفر از مردم آمریکا
در اثر مصرف مکملی ب هنام ال -تریپتوفان جا نشان را از دست دادند
و هزاران نفر دچار ناتوانی جسمی شدند ]۹[ .شوا دنکو ،مالک سومین
کارخان هی شیمیایی ژاپن و تولید کنند‌هی این محصول ،دو میلیارد
دلار پرداخت و هم هی شــواهد را از میــان برد و از پیگیری بیش‌تر
جلوگیری کرد .وقتی اولین سری فروخته شده از این محصول را در
محیط آزمایشــگاهی آزمایش کردند ،حیوانات آزمایش شده خیلی
زود جان خود را از دست دادند.
«ادامه در صفحه »۴۸
