Page 19 - Issue No.1381
P. 19

‫شد نظارتی که مقام ناظر در جایگاه ایفای وظیفه خود‪ ،‬آن چه‬              ‫کاندیداهای زن و موضوع «نظارت» بر انتخابات‬
                                           ‫صلاح و ثواب بداند به کار می برد و تمام امور انتخاباتی زیر نظر و با‬
                                           ‫صلاحدید شورای نگهبان اعتبار می یابد‪ .‬این صلاحدید یا مصلحت‬
                                           ‫اندیشی می تواند ابتکار عمل شورا را تا آن حد بالا ببرد که آنچه را‬
‫‪19‬‬                                         ‫که صلاح بدانند تأیید کنند و آنچه را که صلاح ندانند مورد تأیید‬
                                           ‫قرار ندهد به عبارت بهتر در مراحل انتخاباتی دخل و تصرف نمایند‪.‬‬
‫سال ‪ / 23‬شماره ‪ - 1381‬جمعه ‪ 16‬نمهب ‪1394‬‬    ‫گرچه این نظارت استصوابی در ماده ‪ 3‬انتخابات با فلسفه نظارت در‬         ‫ب ‌یطرف بر چگونگی برگزاری مراحل مختلف انتخابات هم منتفی است‪.‬‬                                                  ‫آمنه رضایی‬
                                           ‫اصل ‪ 99‬قانون اساسی مغایرت دارد و زمینه را برای آن چه که امروز‬        ‫از این رو در این نظا ‌مها‪ ،‬نظارت حداقلی نهاد ناظر ب ‌یطرف و مستقل‬
                                           ‫در عملکرد شورای نگهبان مشاهده م ‌یشود‪ ،‬فراهم می کند طبعاً روندی‬      ‫از رقبای انتخاباتی ـ که نظارتی غیرحضوری‪ ،‬غیرمستقیم و موردی‬           ‫مدرسه فمینیستی‪ :‬با رد صلاحیت بخش قابل ملاحظه ای از کاندیداهای‬
                                           ‫کاملا اکتشافی و بر اساس حدس و گمان است‪ .‬به طور مثال یکی از‬           ‫است ـ بسنده شده است‪ ،‬به این معنا که نهاد ناظر‪ ،‬در متن انتخابات‬       ‫زن نمایندگی مجلسدهم‪ ،‬یک باردیگر موضوع نظارت بر اجرای انتخابات‬
                                           ‫شرایط تأیید صلاحیت‪ ،‬التزام عملی به جمهوری اسلامی است‪ .‬کسی که‬         ‫و مدیریت آن نقشی ندارد و نه تنها جریان انتخابات تحت کنترل‬            ‫در میان حقوقدانان‪ ،‬فعالان مدنی و دانش آموختگان جامعه مطرح شده‬
                                           ‫به قانون اساسی این کشور رأی داده و در چارچو ‌بهای این قانون مبادرت‬   ‫مستقیم آن نیست بلکه پس از پایان انتخابات نیز صلاحیت نهاد ناظر‪،‬‬       ‫است‪ .‬بررسی شرایط کاندیداتوری در جهان نشان می دهد که این شرایط‬
                                           ‫به ثبت نام در انتخابات می‌كند‪ ،‬یعنی به نظام التزام دار د‪ .‬احراز این‬  ‫منحصر و محدود به رسیدگی شکای ‌تهای انتخاباتی است که معمولاً از‬       ‫در ایران بسیار سخت گیرانه تر از دیگر کشورهاست‪ ،‬حتا به لحاظ سنی و‬
                                           ‫موضوع در همین حد کفایت م ‌یکند و باید صلاحیتش تأیید شود‪ .‬یعنی‬        ‫سوی احزاب رقیب (که ناظران اصلی انتخابات هستند) اقامه م ‌یشود‪.‬‬        ‫میزان تحصیلات‪ .‬برای نمونهدر انگلستان شرط سنی کاندیداتوری مجلس‬
                                           ‫اصل بر تأیید صلاحیت افراد است‪ .‬اما آن چه در این امر به وفور رؤیت‬     ‫اما در جمهوری اسلامی ایران‪ ،‬به علت عدم شکل گیری احزاب قوی‪،‬‬           ‫‪ 21‬سال‪ ،‬در مجلس نمایندگان آمریکا و ترکیه شرط سن ‪ 25‬سال و حتا‬
                                           ‫می شود‪ ،‬نوعی برخورد تفتیشی است و نظارت را در اختیار یک گرایش‬         ‫مردم بدون واسط ‌هی احزاب به طور مستقیم در تعیین سرنوشت خود‬           ‫در آلمان و آفریقای جنوبی‪ ،‬سن کاندیداتوری ‪ 18‬سال است‪ .‬جالب است‬
                                           ‫خاص قرار می دهد و زمینه ای برای رقابت رفاقتی یک گرایش سیاسی‬          ‫مشارکت و مداخله م ‌یکنند نهاد ناظر برای تمامی انتخابات از سوی قانون‬  ‫که در هیج یک از این کشورها‪ ،‬میزان تحصیلات‪ ،‬ملاک رسمی و جزو‬
                                           ‫ایجاد می کند که این خود موجب تبعیض در امر انتخابات می گردد‪.‬‬          ‫اساسی به عهده شورای نگهبان گذاشته شده است‪ .‬در اصل نود و نهم‬
                                           ‫لذا برای جلوگیری از تضییع حقوق اساسی همه شهروندان و تقویت‬            ‫قانون اساسی به این شرح به آن اشاره شده که‪« :‬شورای نگهبان نظارت‬                                           ‫شرایط کاندیداتوری نیست‪)1(.‬‬
                                           ‫مشارکت سیاسی آحاد مردم – به ویژه زنان ‪ -‬باید نظارت استصوابی به‬       ‫بر انتخابات مجلس خبرگان رهبری‪ ،‬ریاست جمهوری‪ ،‬مجلس شورای‬              ‫روشن است که این دو شرط سخت گیرانه یعنی حداقل سن ‪30‬‬
                                           ‫این معنا تبیین شود که مقام ناظر "نظارتی ولایت گرانه" داشته و صلاح‬    ‫اسلامی و مراجعه به آراء عمومی و هم ‌هپرسی را بر عهده دارد‪ ».‬این‬      ‫سال و تحصیلات فوق لیسانس‪ ،‬سبب می شود بخشی از جامعه یعنی‬
                                           ‫دید را فقط در تأیید و تکذیب امری بداند (آن هم سلیقه ای و به سود‬      ‫اصل نظارت یک نهاد را خارج از دولت برای نظارت بر مراحل اجرایی‬         ‫جوانان به خاطر شرط سنی و نیز بخش بزرگی از جامعه صنفی همچون‬
                                           ‫یک گرایش خاص سیاسی) به نظارتی انضباطی به این مفهوم که ناظر‬           ‫و رسیدگی به شکایات و مسایل مربوط به انتخابات هویت بخشید که‬           ‫کارگران و‪( ...‬که لزوماً نمایندگی کردن صنف شان در مجلس‪ ،‬نیازی‬
                                           ‫تنها بر اساس نص قانون اقدام به تصمیم گیری کند و نه اکتشاف؛ تا‬        ‫فارغ از هر گونه جانبداری یک سویه امر انتخابات را نظارت به معنای‬      ‫به چنین سطح تحصیلاتی ندارند) عملًا حذف شوند‪ .‬علاوه بر این‬
                                           ‫نظارت در تعارض آشکار با اصل نود نهم قانون اساسی قرار نگیرد‪ .‬چرا‬      ‫قضاوت عمل کند اما این اصل مصرح چنان به نحو عام و معطوف به‬            ‫دو شرط ‪ ،‬شرایط سلیقه ای و قابل تفسیر دیگری در قانون انتخابات‬
                                           ‫که هدف قانونگذار قانون اساسی آن است که شورای نگهبان به عنوان‬         ‫تمامی مراحل انتخابات‪ ،‬مورد تأکید قرار گرفت و نظارت شورای نگهبان‬      ‫ایران برای کاندیداتوری وجود دارد که آنچنان مبهم و نامشخص است‬
                                           ‫ناظر بی طرف‪ ،‬با تطبیق مشخصات داوطلبان با شرایط انتخاب شدن و‬          ‫بر انتخابات از نوع «نظارت استصوابی حداکثری» تلقی شد که نظارتی‬        ‫که هر گروه سیاسی بنا به سلیقه خود می تواند آن را تفسیر کند‪.‬‬
                                           ‫با نظارت بر جریان انتخابات و حصول اطمینان از درستی و عدم فساد‬        ‫مستقر‪ ،‬مستقیم و کنترلی و مستمر و دایمی را افاده کرد و به این تهاد‬    ‫اما اگر از موضوع شرایط دشوار کاندیداتوری بگذاریم‪ ،‬مسئله نظارت بر‬
                                           ‫در سازوکار انتخاباتی؛ تأیید صحت برگزاری انتخابات و اعلام نتیجه آن‪،‬‬   ‫اجازه دا د که در هر موقع و مقطعی که لازم باشد‪ ،‬نسبت به اصلاح‬         ‫انتخابات نیز چالش برانگیز است‪ .‬این موضوع از دو جهت قابل بررسی‬
                                           ‫تضمین کننده یک انتخابات شایسته باشد بر اساس قانون‪ ،‬رد یا تأیید‬       ‫انحراف و پیشگیری از تخل ‌فهای احتمالی‪ ،‬اقدام مقتضی را به عمل آورد‬    ‫است‪ :‬نخست از منظر حیط ‌ههای نظارتی و دیگر از جهت حدود صلاحیت‬
                                           ‫صلاحیت افراد بررسی شود نه گرایش های سیاسی؛ که این برخلاف‬             ‫و مجریان انتخابات هم ناگزیر از اجرای تصمی ‌مهای نهاد ناظر باشند که‬   ‫ناظر؛ از جهت اول‪ ،‬حیط ‌ههای تحت نظارت را م ‌یتوان در دو گستر‌هی‬
                                           ‫ماهیت حضور نهاد شورای نگهبان به عنوان یک ناظر بر انتخابات است‪.‬‬       ‫این تفسیر گرچه به صورت تلویحی بر چندین دوره بدون وجود کلمه‬           ‫نظارت بر تعیین صلاحیت نامزدهای انتخاباتی و سپس نظارت بر چگونگی‬
                                                                                                                ‫استصواب عملی شد و منجر به حذف افراد زیادی شد اما برای اولین بار به‬   ‫برگزاری انتخابات تعریف کرد و از جهت دوم‪ ،‬تقسی ‌مبندی معروف و‬
                                                                                                                ‫دنبال مخالفت و مقاومت عوامل اجرایی انتخابات مجلس چهارم در برابر‬      ‫موسوم به نظارت «استطلاعی» و «استصوابی» مورد توجه قرار م ‌یگیرد‪.‬‬
                                                                                                                                                                                     ‫در نظا ‌مهایی که مشارکت سیاسی مردم از راه احزاب و تشک ‌لهای سیاسی‬
                                                                                                                ‫صورت م ‌یگیرد‪ ،‬تعیین صلاحیت نامزدهای انتخاباتی معمولاً توسط اعمال نظارت استصوابی شورای نگهبا ‌ن نظری ‌هی تفسیری از مفاد اصل ‪99‬‬
                                                                                                 ‫پانوشت‪:‬‬        ‫ارایه داد که حوز‌هی عملیات اجرایی انتخابات و صلاحیت استصوابی نهاد‬    ‫احزاب صورت می گیرد و نیازی به بررسی صلاحیت قانونی نامزدهای‬
                                           ‫‪/…/http://www.asriran.com - 1‬شرایط‪-‬‬                                  ‫نظارتی را در تمامی مراحل و تمام شئون انتخابات مورد تصریح قرار داد‪.‬‬   ‫انتخاباتی توسط مجریان و ناظران نیست و از آن جا که سازوکارهای‬
                                                                                                                ‫در ماده سه قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب ‪1378/9/7‬‬            ‫نظارت خود احزاب و کاندیداها بر فرآیند برگزاری انتخابات نیز به قدر‬
                                                                           ‫نامزدی‪-‬نمایندگی‪-‬مجلس‪-‬در‪-‬ایرا…‬

                                                                                                                ‫کافی و مؤثر پی ‌شبینی شده است‪ ،‬نظارت مستقیم ناظران مستقل و لفظ نظارتی استصوابی برای نظارت شورای نگهبان در قانون گنجانده‬

‫‪In touch with Iranian diversity‬‬

                                                                                                                ‫‪Tel: 604.568.9444 Fax: 604.568.9439‬‬

                                                                                                                ‫‪www.jiwalawcorp.com amajidi@jiwalawcorp.com‬‬

                                                                                                                                  ‫‪850 – 777 West Broadway, Vancouver, BC, V5Z 4J7‬‬

                                                 ‫اﻟﮑﺴﯿا مﺠﯿﺪی )‪(Alexia Majidi‬‬

                                           ‫وکیل رسمی دادگاههای بریتیشکلمبیا و مدافع حقوقی شما‬

                                                        ‫در موارد زیر با مشاوره رایگان به زبان فارسی‬

          ‫‪• Civil Litigation‬‬‫‪Vol. 23 / No. 1381 - Friday, Feb. 5, 2016‬‬                                                                    ‫· دادﺧواهی مﺪنی‬
          ‫)‪• Accidents(Car, Bicycle, Bus & Motorcycle‬‬                                                           ‫· ﺗﺼادﻓات‪) :‬اﺗومﺒﯿﻞ‪ ،‬دوﭼﺮﺧه‪ ،‬اﺗوﺑوس و موﺗورﺳﯿﮑﻠت(‬
          ‫‪• ICBC‬‬
          ‫‪• Personal Injury‬‬                                                                                                               ‫· آی ﺳی ﺑی ﺳی‬
‫‪19 • Dog Bite‬‬                                                                                                                               ‫· ﺻﺪمات ﺑﺪنی‬

                                                                                                                          ‫· آﺳﯿﺐدیﺪﮔی در اﺛﺮ ﺣﻤﻠه ﺳﮓ‬

                                                                                                                ‫ﻣﺸاوره ﻓﻘﻂ نا ﺗعﯿﯿب وﻗﺖ ﻗﺒﻠ‪‬‬
   14   15   16   17   18   19   20   21   22   23   24