Page 17 - Issue No.1371

‫پیامبران خشونت و جامعه مدنی‬ ‫مقالات‬

‫‪17‬‬

‫سال ‪ / 23‬شماره ‪ - 1371‬جمعه ‪ 6‬رذآ ‪1394‬‬ ‫توسعه روزافزون این برنام‌ههای خشون ‌تگستر‪ ،‬پس از تسخیر فضای‬ ‫می دهند‪ .‬روشن است که یکی از عام ‌لهای مهم و زیربنایی در بروز‬ ‫جواد موسوی خوزستانی‬ ‫زنان‬
‫داخلی کشورها و به آشوب کشید ِن منطقه‪ ،‬سرانجام راهی جز سرریز‬ ‫بحران کنونی (بحرانی که اکنون خطر فروپاشی کل منطقه ما را به حد‬
‫‪In touch with Iranian diversity‬‬ ‫خشونت به عرص‌ههای فرامرزی – به خارج از منطقه ‪ -‬پیش رو‬ ‫اعلا رسانده است) زوال نهادهای جامعه مدنی و به حاشیه راند‌هشدن‬ ‫در آستانه «روز جهانی مبارزه با‬
‫نداشت‪ ،‬و چنین بود که عطش سیر ‌یناپذیر بنیادگرایی برای اعمال‬ ‫«گفتما ‌نهای اعتدالی و صل ‌حطلب»‪ ،‬به ویژه سرکوب دگراندیشی‪،‬‬ ‫خشونت علیه زنان»‪ ،‬یک بار دیگر‬
‫خشونت و انهدام کامل «دیگری»‪ ،‬لاجرم به بیرون از مرزهای منطقه‬ ‫مجالی برای تبادل نظر و گفتگو به‬
‫نیز هدایت شد‪ .‬در واقع پس از گذشت کمتر از دو دهه‪ ،‬و با آغاز‬ ‫رواداری و نوگرایی مذهبی در منطقه ما بوده است‪.‬‬ ‫منظور شناخت راهکارهای عملی‬
‫هزاره سوم‪ ،‬نیروهای حامل این رویکر ِد رادیکال‪ ،‬به اوج توانمندی و‬ ‫آغاز دور تازۀ تضعی ِف جریا ‌نهای اعتدالی و صل ‌حطلب (و پایگاه‬ ‫مقابله با شک ‌لهای مختلف بروز‬
‫اقتدار خود دست یافتند و نتیج‌هاش‪ ،‬حمله غافلگیرکننده «القاعده»‬ ‫اجتماع ‌یشان‪« :‬جامعه مدنی») عمدت ًا به واپسین سا ‌لهای دهه هفتاد‬ ‫خشونت به وجود آمده است‪.‬‬
‫به بر ‌جهای دوقلوی تجارت جهانی بود که در یازده سپتامبر ‪ ۲۰۰۱‬به‬ ‫میلادی و اوایل دهه هشتاد باز م ‌یگردد که توسط برخی دول ‌تهای‬ ‫مردمان کشورهای منطقه به ویژه‬
‫وقوع پیوست‪ .‬این نوع عملیات انهدامی در بسیاری نقاط جهان ادامه‬ ‫تمام ‌تخوا ِه منطقه کلید خورد‪ .‬دول ‌تهای ثروتمند منطقه‪ ،‬درآمدهای‬ ‫در شهرهای بزرگ و ُپرجمعیت‬
‫یافت و آخرین حمل‌ههای انتحاری توسط «داعش» در بیست و یکم آبان‬ ‫افسان‌های از فروش نفت وگاز سرزمین خود را برای تأسیس شبک‌ههایی‬ ‫هر روزه شاهد یا گرفتار نوعی از‬
‫‪ ۱۳۹۴‬به مردم ب ‌یگناه جنوب بیروت (برج البراجنه) و دو روز بعد با‬ ‫وابسته به دستگا‌ههای دولتی هزینه کردند یعنی برای تأسیس آن دسته‬ ‫انواع خشون ‌تاند‪ .‬متأسفانه در‬
‫از نهادها‪ ،‬شبک‌هها‪ ،‬و مدارس دینی سرمای‌هگذاری کردند که فلسفۀ‬ ‫منطقه ما پدیده خشونت ‪ -‬این آفرید‌هی شر ‌مآور بشر ‪ -‬بنا به عوامل‬
‫شش حمله در پاریس‪ ،‬اتفاق افتاد‪.‬‬ ‫وجود ‌یشان چیرگی‌بخشیدن به قرائتی خشن‪ ،‬جز ‌ماندیش و آخرالزمانی‬ ‫متعدد فرهنگی و اقلیمی‪ ،‬با قرائ ‌تهای تعص ‌بآلود از شریعت هم پیوند‬
‫مهندسی روابط اجتماعی درون مرزهای ملی‬ ‫از اسلام بود‪ ،‬قرائتی که هر گونه تکثر و هر نیروی دگراندیش – حتا‬ ‫خورده و لاجرم ابعاد وسی ‌عتری یافته است‪ ،‬در نتیجه به همان وسعت‬
‫آمران و هدایت‌کنندگا ِن خشون ‌تهایی چنین وحشیانه در سطح بین‬ ‫پیروان مذاهب اسلامی از جمله شیعیان ‪ -‬را دشمن و «دیگری»‪،‬‬ ‫نیز زنان و کودکان این منطقه‪ ،‬آسیب‌های بیشتری را تحمل م ‌یکنند‪.‬‬
‫المللی‪ ،‬بدون تثبیت پای‌ههای خود در درون سرزمی ‌نهایشان‪ ،‬هرگز‬ ‫معرفی م ‌یکرد‪ .‬این رویکرد بنیادگرا اکنون موفق شده است که به قول‬ ‫این یادداشت مختصر نیز با توجه به این ویژگ ‌یهای خاص منطق‌های‬
‫امکان رهبری و اجرای چنین عملیاتی را پیدا نم ‌یکردند‪ .‬اما لازمه‬ ‫توماس فریدمن «اساس ًا تکثر در اسلام را که از چهارده قرن پیش ظهور‬ ‫م ‌یکوشد از میان انبوه عوامل مؤثر در گسترش خشونت‪ ،‬صرف ًا بر‬
‫تثبی ِت اقتدار و چیرگی در مرزهای ملی‪ ،‬خواه ناخواه تسخیر فضاهای‬ ‫یافته بود از بین ببرد‪ ،‬تکثریکه از طریقت بکتاشی در آلبانی سر بر آورد‬ ‫عامل «زوال جامعه مدنی» و نقش آن در چیرگی نیروهای خشون ‌تپیشه‬
‫عمومی و حوزه خصوصی زندگی شهروندان را الزامی م ‌یکرد‪ .‬طبع ًا‬ ‫و معتقد به همزیستی با سایر مذاهب از صوفی گرفته تا اسلام شیعی‬
‫«مهندسیکردن جامعه» ضامن موفقیت این برنام‌هها به حساب م ‌یآمد‪.‬‬ ‫انگشت بگذارد‪.‬‬
‫گفتن ندارد که مجریان این برنام‌هها عمدت ًا سرکوب سیستماتیک‬ ‫بوده است‪]۲[».‬‬
‫« َس َمن»ها (سازما ‌نهای مرد ‌منهاد) و افزایش هزینه فعالی ‌تهای‬ ‫نیمه دوم دهه هشتاد تا اوایل دهه نود‪ ،‬با سستی گرفتن نظم دوقطبی‬ ‫غروب جامعه مدنی‪ ،‬طلوع خشونت در منطقه‬
‫مدنی را هدف گرفته بودند و ه ‌مهنگام‪ ،‬برای مشروعیت و تحکیم‬ ‫حاکم بر جهان‪ ،‬به ویژه با برداشته شدن دیوار برلین و خاتمه جنگ‬ ‫در اغلب کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا‪ ،‬بنیادگرایی و تفسیر‬
‫گفتما ‌نهای دو ُبنی و تقابلی در سرزمی ‌نهای اسلامی («ما» فرشت‌هایم‪ ،‬و‬ ‫سرد‪ ،‬دوره رشد شتابان بنیادگرایی مذهبی در منطقه ما به شمار م ‌یآید‬ ‫قهرآمیز از اسلام موفق شده بر موج بحرا ‌نهای ژر ِف ساختاری‪-‬هویتی‬
‫«دیگری» شیطان)‪ ،‬به اقدا ‌مهای بسیار مؤثری دست زدند‪ .‬از این رو در‬ ‫که به ظهور صدها گروه و سازمان بنیادگرا و نهایت ًا پیدایش طالبان در‬ ‫و تضادهای طبقاتی این کشورها سوار شود و زمینه را برای بیدار شدن‬
‫گام نخست‪ ،‬اضمحلال خا ِک حاصل‌خیز «جامعه مدنی» در دستورکار‬ ‫افغانستان منتهی شد‪ .‬طبع ًا افول احزاب سوسیالیستی و ناسیونالیستی به‬ ‫نفرتی چند صد ساله فراهم سازد‪ ،‬در نتیجه اکنون لشکری از کین‌هها و‬
‫دول ‌تهای اقتدارگرا و ثروتمند منطقه قرار گرفت؛ خاک حاص ‌لخیزی‬ ‫تقویت هرچه بیشتر تشک ‌لهای بنیادگرا وگفتما ‌نهای آخرالزمانیکمک‬ ‫تحقیرهای که ‌نسال از ژرفای قرون برخاسته و این بخش از جهان را‬
‫که گفتما ‌نهای خشون ‌تپرهیز‪ ،‬کوشندگان راه آزادی‪ ،‬نوگرایان مذهبی‪،‬‬ ‫شایانیکرد‪ .‬به هر حال دستامد عملی اجرای سیاس ‌تهای خشون ‌تگستر‬ ‫به گودال بزرگی از جن ‌گهای فرق‌های‪ ،‬کشتار ب ‌یگناهان‪ ،‬بردگی زنان‬
‫و مدافعان برابری زن و مرد‪ ،‬از بستر آن فراروییده بودند‪ .‬برای نمونه در‬ ‫برای سازما ‌نهای بنیادگرا و دول ‌تهای اقتدارطل ِب حامی آ ‌نها‪ ،‬از یک‬ ‫و کودکان‪ ،‬و قتلگاه مدنیت تبدیل کرده است‪ .‬این وضعیت خشن و‬
‫اواخر دهه هشتاد میلادی تضعیف عامدانه و سیستماتیک جامعه مدنی‬ ‫سو حذف خشونت‌آمیز نهادهای جامعه مدنی و اتحادی‌ههای کارگری‬ ‫جنون‌آمیز اکنون دارد به سمتی م ‌یرود که سونامی آوارگی میلیو ‌نها‬
‫در اغلب کشورهای مسلمان منطقه – عمدت ًا عرب زبان ‪ -‬به حدی‬ ‫یعنی حذف «نهادهای واسطه میان دولت و مردم»‪ ،‬با هدف تغییر‬ ‫مردم منطقه را ابعادی جهانی بخشد‪ .‬مطابق آمار سازمان ملل تعداد‬
‫گسترده و اساس ًا به «روال» تبدیل شده بود که بسیاری از اندیشمندان‬ ‫آرایش جمعیتی (گ ّل‌هوار کردن جمعیت) بود تا سه ‌لتر بتوانند تودۀ از‬ ‫مهاجران طی سال گذشته (‪ ۲۰۱۴‬میلادی) که بر اثر جنگ و خشونت‬
‫و جامع‌هشناسان مطرح دنیا از جمله متفکر فرانسوی ارنست گلنر را به‬ ‫ریخ ‌تافتاده و ب ‌یشکل ملت را تمام و کمال به کنترل درآورند؛ و از‬ ‫آواره شده‌اند به شصت میلیون نفر بالغ شده است‪ ]۱[.‬این روزها‬
‫این نتیجه رسانده بود که‪« :‬جامعه مدنی به طورکلی از جوامع اسلامی‬ ‫سوی دیگر‪ ،‬فراهم ساختن بستر جن ‌گهای نیابتی در منطقه را به دنبال‬ ‫آوارگی و گسیل مردم سوریه‪ ،‬افغانستان‪ ،‬یمن‪ ،‬عراق‪ ،‬بحرین‪ ،‬نیجریه‪،‬‬
‫رخت بربسته است و هیچ‌گونه ندایی نیز برای بازگش ِت مجدد آن به‬ ‫داشت‪ .‬نکته اینجاست که خواستۀ کنترل تمام ‌تخواهانۀ جامعه توسط‬ ‫سومالی‪ ،‬لیبی‪ ،‬و‪ ...‬به سمت اروپای غربی معمول ًا تیتر اول خبرها‬
‫گوش نمی‌رسد‪]۳[».‬؛ متأسفانه «باز ‌یگردان»های منطقه ما (دول ‌تهای‬ ‫دول ‌تهای اقتدارگرا‪ ،‬به زیرساخت فرهنگی جوامع خاورمیانه نیز ارتباط‬ ‫ست‪ .‬طبق آمار اتحادیه اروپا ‪ ۷۵%‬آوارگان را زنان و کودکان تشکیل‬
‫ثروتمن ِد نف ‌تفروش) بر این هشدارها درنگ و تأملی نکردند و‬ ‫دارد‪ ،‬زیرساختی که رابطه «شبان‪-‬رمگی» و تمکین و پذیرش اقتدار را‬
‫این غفلت‪ ،‬به گسترش تساعدی خشونت در بخش بزرگی از‬ ‫به امری طبیعی تبدیلکرده و طی سد‌ههای متوالی بهکمک اندرزنام‌هها‪،‬‬
‫منطقه‪،‬کمک شایانیکرد‪ ،‬تا آ ‌نجاکه سرانجام‪ ،‬پیامبران خشونت‬ ‫وعظ و خطاب‌هها‪ ،‬سیاست‌نام‌هها‪ ،‬آثار شعری‪ ،‬و افسان‌ههای عامه‌پسند‪،‬‬

‫پیوسته در جامعه بازآفرینی و تحکیم شده است‪.‬‬

‫‪CARDOON ENGINEERING‬‬ ‫ﺗﺪرﯾﺲ اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ‬ ‫ﺳﻌﯿﺪ ﺣﺪﯾﺪی‬

‫ﺧﺪﻣﺎتﻣﻬﻨﺪﺳﻰﮐﺎردون‬ ‫در هﺮ ﺳﻨﯽ ﮐﻪ هﺴﺘﯿﺪ ﺑا ﺷﺮﮐﺖ در ﮐﻼسهای ﺧﺼﻮﺻﯽ ﻓﺮﻫﺎدﭘﯿﺮﻏﯿﺒﯽ‬ ‫مﺘﺮﺟﻢ رﺳﻤﯽ دادﮔﺴﺘﺮی ﺑﯽﺳﯽ‪ ،‬ادارﻩ مﻬاﺟﺮت ﮐاﻧادا و ‪ICBC‬‬
‫ﻧﻘﺸﻪ‪ ،‬ﻣﮫﻨﺪس‪ ،‬ﭘﺮواﻧﻪ ﺳﺎﺧﺖ‬ ‫)‪ ،(FRED‬مﮑاﻟﻤﻪ اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ را در ﮐﻮﺗاﻩﺗﺮﯾﻦ زمان مﻤﮑﻦ ﯾاد ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ‪ ١٨‬ﺳﺎل ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺧﺪﻣﺖ در اﺳﺘﺎن ﺑﺮﯾﺘﯿﺶﮐﻠﻤﺒﯿﺎ‬
‫ﺑﺎزﺳﺎزىوﻧﻮﺳﺎزى ﻣﺸﺎورهراﯾﮕﺎن‬ ‫ﻓﺮهاد ﭘﯿﺮﻏﯿﺒﯽ اﺑﺪاعﮐﻨﻨﺪﻩ روش ﻧﻮﯾﻦ آمﻮزش زﺑان ‪، No-pen English‬‬
‫ﺑا‪ ٢٠‬ﺳال ﺗﺠﺮﺑﻪی ﺗﺪرﯾﺲ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ و ﮔﻮاهﯽﻧامﻪ ‪ TEFL/TESL‬از‬ ‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﮔﻮاهﯿﻨﺎﻣﻪ‪ ،‬ﭘﺎﺳﭙﻮرت‪ ،‬ﻧﺎﻣﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﯿﻤﻪ‪،‬‬
‫‪Tel: 604 - 537 - 6062 Website: cardoon.ca‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﻨﺎﻣﻪ و ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺪارک‪.‬‬
‫ﺑﺮﯾﺘﯿﺶ ﮐﻠﻤﺒﯿا‪.‬‬
‫مﺘﺮﺟﻢ رﺳﻤﯽ دادﮔاﻩ و امﻮر ﺗﺼادﻓات وﺳاﯾﺮ دﻋاوی‪.‬‬
‫‪Tel: 604.679.1920‬‬
‫ﺗﻠﻔﻦ‪saeedhadidi@msn.com / ٦٠٤-٧١٦-٧٠٦٦ :‬‬

‫‪Vol. 23 / No. 1371 - Friday, Nov. 27, 2015‬‬ ‫‪Moe Mahboubi‬‬ ‫ﻣﺸﺎور‬ ‫ﻣﺸﺎور‬

‫ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺤﺒﻮﺑﯽ‬ ‫اﻣﻼ ک‬ ‫وام ﻣﺴﮑﻦ و ﺗﺠﺎری‬

‫‪Real Estate Specialist‬‬ ‫‪Mortgage Advisor‬‬

‫‪Web: www.moerealtor.ca‬‬ ‫‪Web: www.applymortgage.ca‬‬
‫‪Email: moe@moerealtor.ca‬‬ ‫‪Email: apply@applymortgage.ca‬‬

‫‪17 Cell: 778.895.2511‬‬