Page 23 - ShahrvandBC Issue No.1337
P. 23
و غیره در نگاه زنانه سه کتاب از یک نگاه ادبیات :
23 داریوش معمار نقد و
یکی از مه مترین مشکلات شعر زنان در ایران این است که نم یتوانند در بررسی
فاصله با جنسیت خود به جهان نگاه کنند ،زنان از دریچه تنگی که دیگران
به جنسی تشان نگاه م یکنند به شرایط خود ب هعنوان وضعیت در اقلیت
م ینگرند و این موضوع باعث م یشود فرص تهای بسیاری را ازدست بدهند
و آثارشان در مرز خلاقیت حقیقی بماند ،درای نبین زنان هنرمندی که
موفق شدهاند از این مرز عبور کنند ،آثار درخوری از خود ب هجا گذاشت هاند
و ب هعنوان رمزی مهم برای کمال یافتن خلاقیتشان باید این مسیر را میان
حضور هنری ایشان دنبال کرد.
سال / 22شماره - 1337جمعه 14نیدرورف 1394 شعر چرخشی رضا حیرانی
برای ترسیم عینی ذهنیترین جریان عاطفه و خلاقیت بشری ،شعر؛
میتوان از روشهای خلاق مختلفی استفاده کرد که هرکدام منجر به
تولید مکانیسم ویژهای برای تبیین و توضیح شعر میشوند ،به نظرم دقت
در تنوعی ازای ندست یکی از رمزهای بهبود خواندن شعر است .در این
نوشته قصد دارم با استفاده از روش تحلیل سیستم باز که معمولاً در
تحلیلهای رو ششناختی برای حوزههای مختلف از آن استفاده م یشود
به بررسی مجموعه شعری بپردازم .در این روش ما ابتدا اجزاء شعر
-ساختمان زبانی شعر حیرانی متکی بر استفاده از ارجاع درونی است، را شناسایی کرده و سپس همه روابط درونی و بیرونی اجزاء شعر در
خودکار است ،یعنی در خود خیال و تعبیرها را بازسازی کرده و موضوع نسبت باهم بررسی م یکنیم و بر اساس آن مدلی را پیشنهاد میدهیم
زبان خود زبان است ،همچنین تابع روشهای دستوری و لحنی متعارف که میتواند معیاری برای شناخت وضعیت آن شعر در قبال موقعی تها
نیست ،هرچند عبور از عرف دستوری زبان در شعر حیرانی نمایش ندارد و بازخوردهای مختلف باشد ،این روش بهخصوص برای تحلیل انواع
و بیشتر در آن بخش از زبان هویت پیدا م یکند که منجر به تولید
محتوایی بیسابقه میشود .در جم عبندی ساختمان زبانی شعر حیرانی شعرهایی که ذه نگرایی در آنها مشخصه اصلی است کارایی دارد.
In touch with Iranian diversity خود ارجاع است. بر اساس تعریف فوق قصد دارم بهصورت مختصر مجموعه «جنام
-ریتم موسیقیایی شعر حیرانی درونی است ،و تم آوایی بیرونی ندارد، جماعت بسمالله» نوشته رضا حیرانی ،که در سال 93توسط نشر بوتیمار
اما شعر حیرانی فاقد موسیقی در کلیت خود نیست ،بلکه کانونهای انتشاریافته را تحلیل و بررسی نمایم .رضا حیرانی یکی از شاعران جدی
موسیقیایی در بندهای مختلف شعر نقش پاگرد را بازی م یکنند .و جریان ذه نگرا طی دهه اخیر در ایران است .که از او پی شازاین سه
درنهایت باعث میشوند شعر حیرانی به لحاظ ریتم میان شعر گفتاری
و شعر سپید در حرکت باشد .یعنی در سطرها تابع کانون موسیقیایی مجموعه شعر دیگر انتشار یافته و با اقبال مواجه شده است.
مشخصی نباشد اما در کل شعر سطرها در ارتباط باهم بهوسیله -اجزاء شعر رضا حیرانی در مجموعه جنام جماعت بسمالله
کانونهای موسیقیایی مرتبط شوند ب هنحو یکه بر خوانش آ نها تأثیر
محسوسی پدید آید.
-شورعاطفی شعر حیرانی شخصی و تابع ذهنیتی پیچیده و حاصل
پالایش رخدادها در روحیه شاعر است .منظور از پالایش رخدادها تسویه سپیده جدیری یکی از زنانی است که به نظر نگارنده زن بودنش بیش
و بازسازی رخداد در شعر است ،این موضوع ساختمان خیال در شعر از آنکه موضوع شعرش باشد موضوع زندگ یاش شده ،یعنی قبل از آنکه
حیرانی را چند لایه م یکند .لایه اول عاطفه سطحی است ،آنچه بدون ب هعنوان یک زن خود را در شعرش قضاوت کند یا با شعرش دیگران را
آنکه مخاطب در موردش به تشخیص قطعی برسد همذات پنداری دارد ،قضاوت کند و ب هواسطه آن دیگران را در مرز اتها مها و رانده و مانده شد نها
لایه دوم عاطفه میانی است ،آنچه مخاطب با خواندن چند شعر یا یک قرار دهد ،با زن بودنش زندگی م یکند ،زنانگی سپیده جدیری عینکی
مجموعه با تشخیص نشانههای شعر در خصوص مفاهیم کلی نسبت بر چشم زندگی او برای دیدن و بودن نیست ،بلکه شک لهایی متنوع از
Vol. 22 / No. 1337 - Friday, Apr. 3, 2015 به آن موضع عاطفی پیدا م یکند اما هنوز قابل تعریف نیست .لایه خود زندگی است ،در شکل حقیقی آن با تمام فرص تها و ناممک نهایش،
سوم عاطفه درونی یا ذاتی است ،هر شعری دارای چنین لایهای نیست ،مجموعه شعر «و غیره» دقیقان بر اساس این فرصت ،متمرکز بر واکاوی
مگر اینکه شاعر مشخصاً از جها نبینی برخوردار باشد که مخاطب با جهانی شاعرانی در زبانی گزیده خواه است.
تجزی هوتحلیل و دقت در جزئیات آن را تشخیص دهد و از مسیر این خطوط شعر ،حرک تهای درونی و پیرامونی آن اهم از واکن شهای عاطفی
تشخیص تأثیری بپذیرد یا تأثیر تازهای بازتولید کند و شور شعر در او و تلا شهای شاعر برای شنیدن صداهای خاموش ای نطور شاعرشان را بالا
شور نو ایجاد کند .در همه انواع شعر ما هر سه لایه را نداریم ب هخصوص م یکشند ،شاعری که زن است ،مادر است ،شهروند است ،انسان است،
علاق همندی دارد ،افسردگی دارد ،شادکامی دارد ،امیدواری دارد و ناامیدی لایه سوم را ،شعر حیرانی برخوردار از هر سه لایه است.
هم دارد ،اینکه شاعر در مجموعه و غیره چنین از میان حدود خود م یگذرد
-مدل عینی شعر حیرانی در مجموعه ج نام جماعت بسمالله
اگر فرض را بر این بگیریم که مخاطب با سه مشخصه ارائهشده در و بر میانه حدود تنهای یاش گا مهای تازه و زندگ یهای متفاوت خود را با
شرح فوق برای شعر حیرانی در این کتاب با نگارنده موافقت داشته مخاطب شریک م یشود ،خصلتی منحصرب هفرد در شعر جدیری است.
باشد ،آنگاه میتوان گفت ساختمان زبانی خود ارجاع ،ریتم موسیقیایی هما نطور که در ابتدا اشاره کردم نیروی زنانه ،گاهی هنر اخته زنانه
کانونی و درونی ،عاطفه و شور لایهمند برای تکمیل همدیگر در مدل م یسازد ،نیروی زنان های که با تن خود و حضورش نم یتواند کنار بیاید،
هندسی دایرهوار بهصورتی رفت و برگشتی بر هم تأثیر م یگذارند و اما نیروی زنانه زنانگی را م یتواند بیرون نق شهای معین و عرفی که
همین میشود که شعری ازایندست در برخورد با موقعیتهای مختلف تعری فشده برای جنسیت ببیند ،آ نوقت شاعر هم زن است ،هم عاشق
فرزند و همسر و آرامش زندگی در خانواده است و هم انسانی فراتر از تأویل و شکلهای متنوعی از بازخورد را م یتواند بروز بدهد و البته
23 محدودیت تعری فهاست برای درک خود و درک جهان ،بیرون تنهایی طبیعتاً به همین نسبت خواننده این شعر بودن در هر شرایطی نیاز
که ب هصورت هیستریک گاه سرنوشت انسانی را از بالا به پایین م یکشند. بهدقت و نوع سعی ویژه دارد .نگارنده عنوان حیرانی را بهصورت انتزاعی
وقتی جدیری در شعرش از افسون شدن معیارها و شناخ تها در تنگنای
ماندن و تردید رفتن م یگوید ،زنی از این مسائل م ینویسد که دغدغ هاش در این مجموعه با توجه به آنچه گفته شد چرخشی نام گذار م یکند.
23 داریوش معمار نقد و
یکی از مه مترین مشکلات شعر زنان در ایران این است که نم یتوانند در بررسی
فاصله با جنسیت خود به جهان نگاه کنند ،زنان از دریچه تنگی که دیگران
به جنسی تشان نگاه م یکنند به شرایط خود ب هعنوان وضعیت در اقلیت
م ینگرند و این موضوع باعث م یشود فرص تهای بسیاری را ازدست بدهند
و آثارشان در مرز خلاقیت حقیقی بماند ،درای نبین زنان هنرمندی که
موفق شدهاند از این مرز عبور کنند ،آثار درخوری از خود ب هجا گذاشت هاند
و ب هعنوان رمزی مهم برای کمال یافتن خلاقیتشان باید این مسیر را میان
حضور هنری ایشان دنبال کرد.
سال / 22شماره - 1337جمعه 14نیدرورف 1394 شعر چرخشی رضا حیرانی
برای ترسیم عینی ذهنیترین جریان عاطفه و خلاقیت بشری ،شعر؛
میتوان از روشهای خلاق مختلفی استفاده کرد که هرکدام منجر به
تولید مکانیسم ویژهای برای تبیین و توضیح شعر میشوند ،به نظرم دقت
در تنوعی ازای ندست یکی از رمزهای بهبود خواندن شعر است .در این
نوشته قصد دارم با استفاده از روش تحلیل سیستم باز که معمولاً در
تحلیلهای رو ششناختی برای حوزههای مختلف از آن استفاده م یشود
به بررسی مجموعه شعری بپردازم .در این روش ما ابتدا اجزاء شعر
-ساختمان زبانی شعر حیرانی متکی بر استفاده از ارجاع درونی است، را شناسایی کرده و سپس همه روابط درونی و بیرونی اجزاء شعر در
خودکار است ،یعنی در خود خیال و تعبیرها را بازسازی کرده و موضوع نسبت باهم بررسی م یکنیم و بر اساس آن مدلی را پیشنهاد میدهیم
زبان خود زبان است ،همچنین تابع روشهای دستوری و لحنی متعارف که میتواند معیاری برای شناخت وضعیت آن شعر در قبال موقعی تها
نیست ،هرچند عبور از عرف دستوری زبان در شعر حیرانی نمایش ندارد و بازخوردهای مختلف باشد ،این روش بهخصوص برای تحلیل انواع
و بیشتر در آن بخش از زبان هویت پیدا م یکند که منجر به تولید
محتوایی بیسابقه میشود .در جم عبندی ساختمان زبانی شعر حیرانی شعرهایی که ذه نگرایی در آنها مشخصه اصلی است کارایی دارد.
In touch with Iranian diversity خود ارجاع است. بر اساس تعریف فوق قصد دارم بهصورت مختصر مجموعه «جنام
-ریتم موسیقیایی شعر حیرانی درونی است ،و تم آوایی بیرونی ندارد، جماعت بسمالله» نوشته رضا حیرانی ،که در سال 93توسط نشر بوتیمار
اما شعر حیرانی فاقد موسیقی در کلیت خود نیست ،بلکه کانونهای انتشاریافته را تحلیل و بررسی نمایم .رضا حیرانی یکی از شاعران جدی
موسیقیایی در بندهای مختلف شعر نقش پاگرد را بازی م یکنند .و جریان ذه نگرا طی دهه اخیر در ایران است .که از او پی شازاین سه
درنهایت باعث میشوند شعر حیرانی به لحاظ ریتم میان شعر گفتاری
و شعر سپید در حرکت باشد .یعنی در سطرها تابع کانون موسیقیایی مجموعه شعر دیگر انتشار یافته و با اقبال مواجه شده است.
مشخصی نباشد اما در کل شعر سطرها در ارتباط باهم بهوسیله -اجزاء شعر رضا حیرانی در مجموعه جنام جماعت بسمالله
کانونهای موسیقیایی مرتبط شوند ب هنحو یکه بر خوانش آ نها تأثیر
محسوسی پدید آید.
-شورعاطفی شعر حیرانی شخصی و تابع ذهنیتی پیچیده و حاصل
پالایش رخدادها در روحیه شاعر است .منظور از پالایش رخدادها تسویه سپیده جدیری یکی از زنانی است که به نظر نگارنده زن بودنش بیش
و بازسازی رخداد در شعر است ،این موضوع ساختمان خیال در شعر از آنکه موضوع شعرش باشد موضوع زندگ یاش شده ،یعنی قبل از آنکه
حیرانی را چند لایه م یکند .لایه اول عاطفه سطحی است ،آنچه بدون ب هعنوان یک زن خود را در شعرش قضاوت کند یا با شعرش دیگران را
آنکه مخاطب در موردش به تشخیص قطعی برسد همذات پنداری دارد ،قضاوت کند و ب هواسطه آن دیگران را در مرز اتها مها و رانده و مانده شد نها
لایه دوم عاطفه میانی است ،آنچه مخاطب با خواندن چند شعر یا یک قرار دهد ،با زن بودنش زندگی م یکند ،زنانگی سپیده جدیری عینکی
مجموعه با تشخیص نشانههای شعر در خصوص مفاهیم کلی نسبت بر چشم زندگی او برای دیدن و بودن نیست ،بلکه شک لهایی متنوع از
Vol. 22 / No. 1337 - Friday, Apr. 3, 2015 به آن موضع عاطفی پیدا م یکند اما هنوز قابل تعریف نیست .لایه خود زندگی است ،در شکل حقیقی آن با تمام فرص تها و ناممک نهایش،
سوم عاطفه درونی یا ذاتی است ،هر شعری دارای چنین لایهای نیست ،مجموعه شعر «و غیره» دقیقان بر اساس این فرصت ،متمرکز بر واکاوی
مگر اینکه شاعر مشخصاً از جها نبینی برخوردار باشد که مخاطب با جهانی شاعرانی در زبانی گزیده خواه است.
تجزی هوتحلیل و دقت در جزئیات آن را تشخیص دهد و از مسیر این خطوط شعر ،حرک تهای درونی و پیرامونی آن اهم از واکن شهای عاطفی
تشخیص تأثیری بپذیرد یا تأثیر تازهای بازتولید کند و شور شعر در او و تلا شهای شاعر برای شنیدن صداهای خاموش ای نطور شاعرشان را بالا
شور نو ایجاد کند .در همه انواع شعر ما هر سه لایه را نداریم ب هخصوص م یکشند ،شاعری که زن است ،مادر است ،شهروند است ،انسان است،
علاق همندی دارد ،افسردگی دارد ،شادکامی دارد ،امیدواری دارد و ناامیدی لایه سوم را ،شعر حیرانی برخوردار از هر سه لایه است.
هم دارد ،اینکه شاعر در مجموعه و غیره چنین از میان حدود خود م یگذرد
-مدل عینی شعر حیرانی در مجموعه ج نام جماعت بسمالله
اگر فرض را بر این بگیریم که مخاطب با سه مشخصه ارائهشده در و بر میانه حدود تنهای یاش گا مهای تازه و زندگ یهای متفاوت خود را با
شرح فوق برای شعر حیرانی در این کتاب با نگارنده موافقت داشته مخاطب شریک م یشود ،خصلتی منحصرب هفرد در شعر جدیری است.
باشد ،آنگاه میتوان گفت ساختمان زبانی خود ارجاع ،ریتم موسیقیایی هما نطور که در ابتدا اشاره کردم نیروی زنانه ،گاهی هنر اخته زنانه
کانونی و درونی ،عاطفه و شور لایهمند برای تکمیل همدیگر در مدل م یسازد ،نیروی زنان های که با تن خود و حضورش نم یتواند کنار بیاید،
هندسی دایرهوار بهصورتی رفت و برگشتی بر هم تأثیر م یگذارند و اما نیروی زنانه زنانگی را م یتواند بیرون نق شهای معین و عرفی که
همین میشود که شعری ازایندست در برخورد با موقعیتهای مختلف تعری فشده برای جنسیت ببیند ،آ نوقت شاعر هم زن است ،هم عاشق
فرزند و همسر و آرامش زندگی در خانواده است و هم انسانی فراتر از تأویل و شکلهای متنوعی از بازخورد را م یتواند بروز بدهد و البته
23 محدودیت تعری فهاست برای درک خود و درک جهان ،بیرون تنهایی طبیعتاً به همین نسبت خواننده این شعر بودن در هر شرایطی نیاز
که ب هصورت هیستریک گاه سرنوشت انسانی را از بالا به پایین م یکشند. بهدقت و نوع سعی ویژه دارد .نگارنده عنوان حیرانی را بهصورت انتزاعی
وقتی جدیری در شعرش از افسون شدن معیارها و شناخ تها در تنگنای
ماندن و تردید رفتن م یگوید ،زنی از این مسائل م ینویسد که دغدغ هاش در این مجموعه با توجه به آنچه گفته شد چرخشی نام گذار م یکند.