Page 16 - Issue No.1388
P. 16

‫انتخاب کردند‪ .‬در طول سده هفتم قبل از میلاد مردمان پیشاایرانی و‬           ‫معنی داشت مانند اریزنتو که به معنی قبیله آریایی است‪ .‬پژوهشگرانی‬          ‫تأس ‌فبرانگیزتر اینکه از دیرینگی جشن نوروز حتی پیش از دوره ساسانی‬      ‫‪16‬‬
‫نورسیدگان ایرانی اتحادی ‌های تشکیل دادند که پژوهشگران به آن اتحادیه‬      ‫که در این زمینه کار م ‌یکنند معتقدند که مادها‪ ،‬مجموعه‌ای از مردمان‬                                                      ‫آگاهی وجود ندارد‪.‬‬
‫قبایل ماد م ‌یگویند‪ .‬این اتحادیه منطقاً منجر به پیدایش پادشاهی متحد‬      ‫ایران ‌یزبان و ایرانی‌تبار بودند که در پی کوچ آریای ‌یها‪ ،‬به ایران غربی‬                                                                ‫‪ ‬‬        ‫سال ‪ / 23‬شماره ‪ - 1388‬جمعه ‪ 6‬نیدرورف ‪1395‬‬
‫ماد شد و پادشاهی متحد ماد‪ ،‬آرا ‌مآرام چندان نیرو گرفت که به لشکر‬         ‫رسیدند و در آنجا ساکن شدند‪ .‬ایران غربی و ماد پیش از آن تهی از‬
‫آشور کشید‪ ،‬آشور را محو کرد‪ ،‬در چند سفر جنگی و عملیات اورارتوها‬           ‫سکنه نبوده است‪ ،‬بلکه کاسیان‪ ،‬کوتیان‪ ،‬لولوبیان و حوریان در آن زندگی‬       ‫قدیمی‌ترین شواهد مکتوبی که می‌توان به آن استناد کرد متعلق به دوره‬
‫را نیز از بین برد و تا دل ترکیه امروزی پیش رفت‪ ،‬همسایه امپراتوری‬         ‫م ‌یکردند‪ .‬میان مادهای نورسیده و ساکنان پیشین این سرزمین امتزاج‬          ‫ساسانی است‪ .‬این تمامی چیزی است که پژوهشگر تاریخ می‌تواند از‬
‫لودیه شد و آن جنگ پن ‌ج ساله میان ماد و لودیه اتفاق افتاد‪ .‬کارستان‬       ‫و اختلاط واقع شده و ملت پسینٔه ماد‪ ،‬از این اختلاط و امتزاج زاده شده‬      ‫متون استخراج کند؛ اما تمامی چیزی نیست که او م ‌یتواند بداند‪ ،‬بلکه‬
‫مادها این بود که از میان قبایل متفرق و متعدد ایرانی و پیشاایرانی‬         ‫است‪ .‬به همین خاطر نیز برخی قبایل ش ‌شگانه مادی نام‌های ایرانی‬            ‫می‌توان با الگوسازی و مقایسه بسیاری از پدیده‌های دیگر‪ ،‬پیشنهادهایی‬
‫اتحادی ‌های منسجم و قدرتمند به وجود آوردند‪ .‬این اتحادیه که دیگی‬          ‫دارند و برخی از آن‌ها نام‌های بومی‪ .‬نام مغان نیز ریش ‌هشناسی روشنی‬       ‫در این زمینه ارائه نمود‪ .‬یک پیشنهاد‪ ،‬آن است که اکنون ارائه م ‌یکنم‪.‬‬
‫هف ‌تجوش از قومی ‌تها‪ ،‬زبا ‌نها‪ ،‬اندیش ‌هها و آئی ‌نهای مختلف بود‪ ،‬به‬    ‫در زبان‌های ایرانی ندارد و مغان یکی از آن چند قبیله مادی هستند‬
‫یک ماده چسباننده نیاز داشت‪ .‬به نظر م ‌یرسد شاهان مادی در دور‌های‪،‬‬        ‫که آریایی و ایرانی نبوده‌اند‪ .‬توقع ما هم اینجا برآورده می‌شود؛ یعنی‬      ‫دانستیم که ایرانی‌ها مهاجران سرزمین ایران بودند‪ ،‬پیش از آمدن آن‌ها‪،‬‬
‫از مزدیسنای زرتشتی برای این پیوند استفاده م ‌یکردند‪ ،‬نام یکی از‬          ‫مغان‪ ،‬آن طبقه نخبه‪ ،‬برکشیده و فرهیخته ساکنان پیشاایرانی‪ ،‬ایران‬           ‫ایران مسکن مردمان دیگر بوده است و نوروز و فهم آن منوط به دانستن‬
‫شاهان مادی به گون ‌های معن ‌یدار فرورتیش است‪ ،‬این نام یک نام کاملًا‬      ‫غربی بودند که به دلیل سال‌ها همجواری با تمدن باستانی میانرودان و‬         ‫پیچیدگی‌های مربوط به ریاضیات‪ ،‬اخترشناسی و گاه‌شماری است‪.‬‬
‫روشن و برچس ‌بدار زرتشتی است‪ ،‬فرورت ‌یها ارواح نیاکان در اندیشه‬          ‫همسایگی با عیلامی‌ها که تمدنی بسیار دیرینه داشتند‪ ،‬از آ ‌نها بسیار‬       ‫هیچ عجیب نیست که مردمان باستانی آسیای غربی در این زمینه ید‬
‫زرتشت ‌یاند و این اندیشه در پیشازرتشت وجود نداشته است‪ ،‬پس از‬             ‫چیزها گرفته و به آ ‌نها بسیار چیزها داده بودند‪ .‬مغان دانش اخترشناسی‬      ‫طولایی داشتند‪ .‬اطلاعات زیادی در زمینه ریاضیات بسیار پیچیده بابلی‪،‬‬
‫زرتشت نیز در اندیش ‌ههای دیگر ایرانی وجود ندارد‪ .‬به نظر م ‌یرسد‬          ‫دیرینه سال میانرودانی را از ساکنان باستانی میانرودان به عاریه ستانده‬     ‫محاسبات بسیار دقیق تقویمی عیلامی و متون ستاره‌شناسی آشوری‬
‫شاهان ماد از عناصر مختلفی چون دین زرتشت‪ ،‬زبان مشترک و مراسم‬              ‫و تا جایی در این کار پیشرفته بودند که بعدها در همه دربارهای آسیای‬        ‫وجود دارد‪ .‬از دوره هخامنشی‪ ،‬یعنی از سال ‪ ۵۳۹‬قبل از میلاد که‬
‫نوروز برای پیوند آجرهای نامتجانس فرهنگی خود استفاده م ‌یکردند‪.‬‬           ‫غربی‪ ،‬خوا ‌بگزاران‪ ،‬فالگیران‪ ،‬اختربینان و مسئولان امور نجوم و تنجیم‬      ‫کوروش دوم پارسی شهر بابل را تصرف کرد‪ ،‬متون تاریخی به شکل‬
‫مهندسان فرهنگی وجود داشتند که این اتفاق را ساماندهی م ‌یکردند‪.‬‬           ‫یک‌سره مغ خوانده م ‌یشدند و این در حقیقت شغل آن‌ها بود‪ .‬پیشنهاد‬          ‫شگفت‌انگیزی رو به تزاید است و اطلاعات زیادی در مورد اخترشناسانی‬
‫این در طول دوره هخامنشیان هم وجود داشته است‪ .‬در اقصی نقاط‬                ‫من این است که این رسم پیشاایرانی نوروز‪ ،‬احتمالاً در طول دوره‬             ‫وجود دارد که در طول دوره هخامنشی در بابل زندگی م ‌یکردند‪ .‬یکی از‬
‫شاهنشاهی هخامنشی‪ ،‬در زیر نگین شاهان هخامنشی پارسی‪ ،‬کسانی‬                 ‫شاهنشاهی ماد و هخامنشی‪ ،‬جایی در ایران غربی‪ ،‬شاید در خاک ماد‬              ‫موارد استفاده جهان باستان از دانش اخترشناسی‪ ،‬اختربینی بوده است؛‬
‫بودند که مهندسی فرهنگی م ‌یکردند‪ .‬به این ترتیب قلمرو شاهنشاهی‬            ‫باستان‪ ،‬همچون یک رسم بسیار مهم و تأثیرگذار در پیوند میان اقوام و‬         ‫اختربینان‪ ،‬فالگیرانی بودند که حتی مردم عادی نیز به آ ‌نها مراجعه‬
‫هخامنشی ‪ ۲۲۰‬سال دوام آورد و هرگز از درون فرونپاشید بلکه به واسطه‬         ‫مردمان مختلف‪ ،‬توسط طبقه نخبه و فرهیختاران مادی وام گرفته شده و‬           ‫م ‌یکردند‪ ،‬حق‌الزحمه آن‌ها را م ‌یپرداختند و آ ‌نها با دقت در حرکت‬
‫آمدن اسکندر مقدونی که یک نابغه نظامی بود سرنگون شد‪ .‬مهندسان‬              ‫همچون یکی دیگر از ملات‌های ساختن مردمی جدید به کار رفته است‪ .‬‬            ‫کواکبدر آسمان‪ ،‬برای سعد و نحس احوال مراجع ‌هکنندگانشان پیشگویی‬
‫فرهنگی در طول دوره هخامنشی آنچنان توانا بودند که توانستند ‪۲۲۰‬‬                                                                                     ‫م ‌یکردند‪ .‬این پیشگوی ‌یها در مورد شاهان نیز انجام می‌شده است‪ .‬دربار‬
‫سال این عناصر قومی مختلف را در کنار یکدیگر نگ ‌ه دارند‪ .‬آ ‌نها آنچنا ‌ن‬                           ‫مغان‪ ،‬مهندسان فرهنگی ایران باستان‬               ‫شاهان میانرودانی و هخامنشی پر بوده از اختربینان‪ ،‬فالگیران و اهالی‬
‫که متون میانرودانی‪ ،‬یونانی و متون باستانی دیگری چون تورات و بقیه‬         ‫در قرن هشتم و هفتم قبل از میلاد آشور ‌یها دائماً از مناطق غربی‬           ‫نجوم و تنجیمی که این کار را برای شاهان ایرانی انجام م ‌یدادند‪ .‬در چند‬
‫منابع باستانی شرق به ما خبر داد‌هاند‪ ،‬نامشان مغان بوده است‪ .‬مغان‬         ‫و اورارتوها از شمال به خاک ماد لشکرکشی م ‌یکردند‪ .‬مردمان این‬             ‫کتابی که در مجموعه عهد عتیق به یادگار مانده است‪ ،‬از جمله کتاب‬
‫باستانی سرزمین ایران‪ ،‬از یک سو به دان ‌شهای باستانی میانرودانی تسلط‬      ‫منطقه‪ ،‬یعنی ساکنان پیشین ماد و نورسیدگان مادی دو راه در پیش‬              ‫دانیال‪ ،‬اشارات روشنی به اختربینان و خوا ‌بگزاران دربارهای شاهان‬
‫داشتند و از سوی دیگر دی ‌نداران و دی ‌نپیشگان مردمان جدید شدند و‬         ‫داشتند‪ :‬یا باید برای همیشه از صحنه تاریخ محو و در امپریالیزم آشوری‬       ‫کلدانی‪ ،‬مادی و هخامنشی شده است‪ .‬این اختربینان‪ ،‬طایفه‌ای خاص از‬
                                                                         ‫و نبرد دائمی میان آشور ‌یها و اورارتوها مثل خورد‌ههایی میان دو سنگ‬       ‫مردمان به نام مغان بودند‪ ،‬آن‌ها وظایف متعددی داشتند که یکی از آن‬
    ‫توانستند این اتفاق پیچیده شگف ‌تانگیز را مهندسی فرهنگی کنند‪.‬‬         ‫آسیا سوده و فرسوده م ‌یشدند و یا با هم متحد م ‌یشدند‪ ،‬قدرتی به‬           ‫وظایف امور مربوط به اختربینی و تنجیم بود؛ یعنی خواب‌گزاری شاه را‬
                                                              ‫‪ ‬‬          ‫وجود م ‌یآوردند و بساط آشور ‌یها و اورارتوها را از آسیای غربی پاک‬        ‫انجام م ‌یدادند و سعد و نحس لشکرکشی‌ها یا پیوند زناشویی را با دقت‬
                                                                         ‫م ‌یکردند‪ .‬از قرار‪ ،‬نیاکان ما ایران ‌یها هوشمندتر بودند و گزینه دوم را‬   ‫در حرکت افلاک و کواکب پی ‌شبینی م ‌یکردند و توصی ‌ههایی به شاه‬
                                             ‫ــــــــــــــــــــ‬                                                                                 ‫می‌دادند‪ .‬بر اساس روایات تاریخی‪ ،‬مغان یکی از شش قبیله مادی بودند‪ .‬‬
‫*‪ ‬متن سخنرانی در نشست «نوروز؛ آئین نوزایش گیتی»‪ ‬در خانه‬
                                                                                                                                                  ‫‪ In touch with Iranian diversity‬از شش قبیله مادی‪ ،‬چند قبیلهدر نام‌های ایرانی ریشهداشتند؛ نام‌هایشان‬
              ‫اندیشمندان علوم انسانی ‪ /‬تهیه و تنظیم‪ :‬فهیمه نظری‬

                                                                         ‫‪rfejvai@gmail.com‬‬                                                        ‫‪Reza Fejvai‬‬
                                                                         ‫‪www.rezafejvai.com‬‬
                                                                                                                                                          ‫‪604.720.9041‬‬
                                                                             ‫‪Sutton Group-West Coast Realty‬‬
                                                                         ‫‪P: (604) 257 - 8888 / F: (604) 257 - 8889‬‬                                         ‫‪Your Neighbour‬‬
                                                                                                                                                                 ‫‪Your Friend‬‬
                                                                          ‫‪205 - 2607 E 49th Ave Vancouver BC‬‬                                                          ‫‪Your Realtor‬‬

                                                                         ‫‪Exclusive Listing‬‬

                                                                         ‫منزل ‪ ٤‬اتاق خوابه بزرگ‪ ،‬آشپزخانه‪ ،‬غذاخوری‪ ،‬اتاق نشیمن و پذیرایی‪ ٤ ،‬سرویس‬                                                                        ‫‪Vol. 23 / No. 1388 - Friday, Mar. 25, 2016‬‬
                                                                         ‫بهداشتی‪ ۲ ،‬تا گاراج سرپوشیده‪ ،‬در دو طبقه‪ ،‬شومینه گازی‪ ۳۳٦۲ ،‬اسکوارفیت‪ ،‬حیاط‬
                                                                         ‫خصوصی و حصار شده‪ ،‬سوئیت قابل اجاره‪ ،‬در نزدیکی مدرسه‪ ،‬رک سنتر‪ ،‬مرکز خرید‪،‬‬                                                                        ‫‪16‬‬

                                                                            ‫ایاب و ذهاب و حتی با دوچرخه میتوانید به دانشگاه یو‪ .‬بی‪ .‬سی یا مرکز شهر بروید‪.‬‬

                                                                                           ‫ﺑﺮای اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎ رﺿﺎ ﺗﻤﺎس ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ‪.‬‬
   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21