Page 8 - Issue No.1457

هتشذگ رد .دنرب یم شیپ هب ار اسرف ناوت راک نیا ،هنامصخ شیپ زا ،سکعرب .دنتسه لاوز هب ور یئورین و دنا هدرکن یربهر ار تموکح ١٩٤٨ لاس رد لماک روط هب یدودح ات ،تسوا هب قلعتم طقف هک
»کیتارکومد« رب یلیلد ناونع هب ار اه نآ تیلاعف یلیئارسا تاماقم هباثم هب ار دوخ وهایناتن هک هدش افوکش یدح هب یطارفا تسار دصرد هد زا شیب ،لیئارسا رد هدنام یاه برع .دوب هتفای ققحت
شخب و ناربهر نامه زورما یلو ،دنداد یم ناشن ناشروشک ندوب بیقر نیرت مهم .دنک یم یفرعم »جنرطش زکرم« رد یرادمتسایس نیمزرس« یور رب یتیعمج بسانت ١٩٦٧ لاس رد اما .دندوبن تیعمج
8
.دننک یم یبایزرا لمحت لباقریغ ار نآ یدوهی هعماج زا یا هدنیازف هناخ ینعی یطارفا تسار بزح نیلوا ربهر ت ِ نب یلاتفن ،وا یسایس دارفا هچ ، اه ینیطسلف لک تیعمج .دروخ مه هب دیدج »کرتشم
ِ
،»لاغشا رب گرم« راعش اب تارهاظت نیتسخن ،١٩٦٩ نئوژ ٥ رد یم غیلبت ار یتسرپداژن زا یعون ینشور هب شیاضعا هک تسا یدوهی تسا نایدوهی اب ربارب ابیرقت ،لیئارسا نادنورهش هچ و لاغشا ریز
.دوب هدرک جیسب لیئارسا سلجم لباقم رد ار رفن ٨٠ ات ٧٠ طقف چیرتومس ِ ا ل ِ لازاب ،بزح نیا هدنیامن .دنازرل یم ار ناسنا نت هک دننک ترجاهم یتح هک تساه ینیطسلف دوس هب نانچ یتیعمج دشر و
.دننک یم جیسب لاغشا هیلع ار رفن نارازه یلیئارسا نلااعف ،هزورما تحت ناینیطسلف اب دیاب هنوگچ هک تفگ ماع ءلام رد شیپ یدنچ هطلس ریز یاه نیمزرس رد ،زورما( .دنک یمن شناربج زین نایدوهی
سح یوزنم ار دوخ رفن داتشه داتفه نآ زا رتشیب نانیا ،نیا دوجواب ،لوا :دراذگ یم نانآ یاپ شیپ هار هس وا .درک راتفر لیئارسا هطلس ).تسا نایدوهی زا رتشیب نانآ تیعمج ،لیئارسا
قوقح عفادم NGOیتلودریغ یاه نامزاس هیلع دیدهت اریز .دننک یم تمواقم همادا ،موس و ،یسایس قح چیه نودب ندنام ،مود ...نتفر یلامتحا »لاقتنا« هرابرد ثحب ،١٩٦٧ گنج نایاپ زا سپ هلصافلاب
ات دنا هدنارذگ یئاه نوناق .تسا هدش نوزفا زور هب زور یناسنا خساپ .»دنک هچ هک دناد یم لیئارسا یعافد یورین« تروص نآ رد هک لوکش ِ ا یول ،تلود هسلج نیتسخن رد .دش زاغآ ینیطسلف تیعمج 1396 تیر 30 هعمج - 1457 هرامش / 24 لاس
یم »ناگناگیب نارومام« ار نانآ و دننکش مه رد ار اه نآ تیلاعف رد« :تسا نیا »؟دنک جارخا ار اه نآ دهاوخ یم ایآ« شسرپ هب وا همه ،دوب ام تسد طقف رگا :درک ملاعا )رگراک بزح زا( ریزو تسخن
.دنناوخ لیئارسا سلجم نواعم وا )٥( .»درک راتفر دیاب گنج لثم ،گنج نیب یگنهامه هتیمک ،اروف ...)٢( »میداتسرف یم لیزرب هب ار اه برع
،داد تداهش للم نامزاس رد ملس تب ینونک ریدم هک نیا زا سپ .تسا نیلوا .دزادرپب لاغشا روما تیریدم هب ات دش لیکشت شترا و ناریزو
.دوش هتفرگ سپ وا یلیئارسا تیلم هک دنتساوخ سلجم ناگدنیامن تیدوجوم لاس ٦٩ زا اریز .تسا دیدج لیئارسا یعقاو دامن چیرتومسا ریخست یاه نیمزرس زا نایموب رثکادح جارخا یگنوگچ نانآ ینارگن
یتخس رایسب میمصت ٢٠١٦ رد یتلودریغ نامزاس نیا ،رگید یوس زا رگید یقلخ و رگید ینیمزرس لاغشا اب نآ لاس هاجنپ ،»دوهی تلود« قارع هب ار هزغ ناگدنهانپ همه تشاد دصق لوکشا )٣( .دوب هدش
نداد زا ،تیلاعف لاس یس زا سپ هک درک ملاعا نامزاس نیا .تفرگ ای ١٩٦٧ رد هک میروایب باسح هب مه ار یدارفا رگا .تسا هتشذگ تساوخ یم نیگب ؛ندرا دور یرتخاب هنارک هب دشن رگا ای دتسرفب
شترا یقوقح شخب هب ینیطسلف نایماظنریغ هرابرد تاعلاطا تیعمج دصرد ٩٠ ابیرقت ،دندوب هدماین ایند هب زونه ای و دندوب کدوک زین یرگید تارظن ؛)٤( دنک انیس یارحص رد شیرعلا هناور ار اه نآ
هتشک« یسررب لماش تاعلاطا نیا .درک دهاوخ یراددوخ لیئارسا روما زا یشخب ،لاغشا هک دنا هدرک یگدنز یتلود رد ینونک لیئارسا ... درک اج هب اج هاوخلد هب دوشیم ار اه برع .دش حرطم
ناونع هب دارفا زا هدافتسا دروم رد ای اه هدروخ کتک ،اه یمخز ،اه چیه رد )١٩٦٧ لاس یاهزرم( زبس طخ و تسا نآ یگدنز »یداع« رد ١٩٦٧ لاس رد ار رفن رازهدصراهچ ات دصیس نیب هک نیا اب !غیرد
.دش یم »اه ینیطسلف لاوما ینوناقریغ یدوبان هیلع و یناسنا رپس هبون هب .دوش یمن هدید اه هار هشقن هاوخ و یشزومآ هاوخ ،یا هشقن هنامرحم یاه هسلج و دندرک هراوآ روز هب نآ زا سپ ای گنج نایرج
دروم اه هدنورپ نیا زا دصرد هس طقف ،نامزاس نیا رامآ بجوم هب میس تشپ یرتخاب هنارک و هزغ رد هک لاغشا ریز یاه ینیطسلف ،دوخ نایلیئارسا ،دش رازگرب »اه برع لاقتنا« ناکما یسررب یارب یددعتم
یب« هک تفرگ هجیتن "یج نا وا" نیا .تسا هتفرگ رارق یئاضق یسررب نازابرس زا ریغ یرگید یلیئارسا ،دننک یم یگدنز راوید ای رادراخ یاه هدرتسگ رایسب یموق دیدج یزاسکاپ هک دندش هجوتم دوز یلیخ
ِ
هک درک راک یا یقوقح ماظن اب یناسنا قوقح زا عافد یارب تسا ینعم نابابرا ینعی]نیشن یدوهی یرامعتسا یاه کرهش یلاها[ اه نولوک و ،دوبن حرطم لاصا اه نیمزرس دادرتسا هلئسم نوچ .تسین رسیم
)٧(دوش یم هدیجنس اه تیعقاو ندناشوپ همادا اب شا یعقاو درکراک سدقملا تیب نکاس یاه نولوک دادعت ...دنسانش یمن ناش حلسم .تسا هنکس زا یلاخ اه نیمزرس نیا یئوگ هک دندرک لمع یروط
تیعمج دصرد هد لداعم ینعی رازه ٦٠٠ هب یرتخاب هنارک و یقرش
یقلاخا تسکش هداوناخ ،یرامآ هبنج زا ،رگید ترابع هب .تسا هدیسر روشک یدوهی یزاس هرمعتسم و یتسیلانویسان شنت
نروگ ومولش گرزب ماخاخ ،سدقملا تیب ریخست زا سپ ،١٩٦٧ رد رسپ( یئومع رسپ ای ،یردارب نز ،یردارب هک درادن دوجو یلیئارسا هرمعتسم یارس هحیدم و تسویپ نویسیزوپا فوفص هب اددجم نیگب
ِ
و رجفنم ار ]یصقلاا دجسم[ »هرخصلا هبق« ات دوب هداد ناوخارف یلاغشا یاه نیمزرس نانکاس نیب رد )یا همع رسپ و هلاخ رسپ ، یئاد فصو یکرحت اب دیدج یسایس هورگ تسود نیرتهب وا .دش یزاس
یسایس هقبط .دنزاسب ار موس دبعم ،دجاسم نحص رد نآ یاج هب هک دنشاب هاگآ هتکن نیا هب هک تسا یتقو نیا هزات – دشاب هتشادن کولب نیا .دراد مان )نامیا هعومجم( مینوم ِ ا شوگ هک دش ریذپان
گنج حتاف ،نایاد هشوم .درک یقلت کانرطخ یا هناوید ار وا لیئارسا نیا هلاس هاجنپ لاغشا نیا یلصا هجیتن !تس یلاغشا اه نیمزرس نیا نانیا .دروآ یم مه درگ ار یبهذم-یتسینویهص بزح ناناوج نیرتهب
.»؟میدنمزاین یدوهی ناکیتاو کی هب ام ایآ« :دوب هداد تخس یباوج هدرک هشیر لیئارسا هعماج رد اقیمع ،یرامعتسا هیحور کی هک تسا هک دنتسه کوک ادوهی یوز ماخاخ ینافرع-یبهذم یتسرپداژن هتفیش
رد ناوت یم یتح ار »دبعم ددجم تخاس« نارادفرط ،٢٠١٧ لاس رد ناریزو تسخن زا یکی .تشاد دوجو زین لابق ،رکفتزرط نیا .تسا ثاریم ،نیون »ماگشیپ« ار دوخ شبنج نیا .دندوب هتخاس یت ُ ب وا زا
و یتلود یلام کمک هب یکتم یاه نمجنا ،سلجم ناگدنیامن نیب هب ار لیئارسا و نایب روهشم یا هراعتسا اب ار نآ کاراب دوها ،لیئارسا هشقن ،لاس هد تدم رد .درک یم یفرعم مسینویهص یعقاو ناراد
ینامزاس ،دآ-ل ِ ا هب یمسر روط هب لیئارسا تلود .تفای ذوفناب ناغلبم رد ندمت ،رگید ترابع هب .دوب هدرک یفرعم »لگنج رد یئلایو« هباثم هدنرب ١٩٧٧ تاباختنا رد نیشیپ دورطم ،نیگب .دش ورو ریز یسایس
دجاسم نحص کیدزن ات هداد تیرومام هدشدای یاه نایرج هب هتسباو روآ ته ُ ب نانچ نآ یاهدمایپ و یگدرتسگ ،نیا زا سپ .شحوت بلق ات هک یزاس هرمعتسم ،سپ نیا زا .دیسر یریزو تسخن هب و دش
نارازه نایم زا تیعقاو نیا .دزادرپب یسانش ناتساب یاه شواک هب تیعقاو یور زا ار مشچ هناراسمرش دنهد یم حیجرت یرایسب هک تسا رد هک یماگنه .دش یم هبلاطم اراکشآ ،دوب هدیشوپ یفده نونک In touch with Iranian diversity
هطلس رتسب رد هک دهد یم ناشن ار یا هعماج فارحنا ،رگید هعقاو .دنرادرب هرمزور یاه لاس رد و ،تفرگ تسد هب ار تموکح رگراک بزح یهاتوک هلصاف
و یرامعتسا رکفت و هیحور هطرو رد اقیمع رگید یمدرم رب یماظن ی یاه هعجاف دننام ،اه یلیئارسا تسد هب ناینیطسلف یاه بوکرس یدازآ نامزاس و لیئارسا لباقتم یئاسانش ولسا نامیپ رد ١٩٩٣
.تسا هداتفا شنمشد تیناسنا راکنا و یفن یتوافت یب رد هک تسا لاس هاجنپ ،اما .تسین هیروس کانتشهد بزح سار رد نیگب نیشناج وهایناتن ،دش هتفریذپ نیطسلف شخب
نولایآ یمآ ،تفرگرد مود هضافتنا ٢٠٠١ ربماتپس رد هک یماگنه هرابرد هک دوش یم لامع ِ ا یا یرگمتس نوگانوگ یاه لکش یمومع هک درک ملاعا )هدرک رییغت دوکیل هب شمان هک( تسیلانویسان گرزب
یئوگتفگ رد لیئارسا یلخاد تینما نامزاس ،تب نیش نیشیپ سیئر ار نآ تیعطاق اب هدش »گنهامه« یاه هاگتسد و هدش رکف نآ شور زئاح نایدوهی نیب رد «رگید نیبار قاحسا ،لیئارسا ریزو تسخن
ِ
بوچراچ رد هک مداد یم حیجرت رابدص نم« :تفگ نم هب یصوصخ ،ناملوش دیواد هک تس یزیچ نآ شا هدمع فده و هتشاذگ ارجا هب برع یاه بزح ءارآ هب هیکت اب تسنک رد وا اریز .»تسین تیرثکا
اما .مینک ینیشن بقع ینیطسلف یاه نیمزرس زا ،حلص نامیپ کی یدزد« ،»New York Review of Books« هلجم یلیئارسا راگنربخ اراکشآ تلایامت اب هک یا هناحضتفم زت .تسا هدش تیرثکا یاراد
ینیشن بقع هبناج کی روط هب دیاب ام ،تسا نکممریغ راک نیا نوچ هدیمان »نیطسلف نیمزرس ِ تعاس هب تعاس یدزد ینعی ،هفقو یب یاروش سلجم رد نپ ول نیرام هک دینک روصت( دوب هارمه هناتسرپداژن
ِ
ام یاهورین ینیشن بقع نودب هک زور ره :تسا هداس نآ لیلد .مینک هک تسا هارمه )کیمتسیس(ریگارف یرگیشحو« اب هک یدزد .تسا حلاطصا هب نایوسنارف« ریغ یار اب هک دنک شهوکن ار ینوناق هسنارف
ِ
هک یلاح رد .دنک یم رت لکشم ار ینیشن بقع زادنا مشچ ،درذگ یم لوحت نیا )٦( »دنا هتشاد اور هانگ یب یتیعمج رب تسا لاس هد دنچ .دوب تسرد یلو هناتسرپداژن یروئت .)...دشاب هدروآ تیرثکا »لیصا
نم ،دعب هب نآ زا .»دش دهاوخن اپرب یحلص زگره ،لاغشا نایاپ نودب ،هدش هداد قوس ینابرق زا ترفن یوس هب هک یا هعماج رد کانساره .داد ناشن ار نآ تحص هدنیآ
ای تسا دقتعم نانخس نیا هب زونه ایآ هک مناد یمن و ما هدیدن ار وا یئاپورا رامعتسا ،یبونج یاقیرفآ دیاتراپآ ریظن یئاه هعماج روآدای ١٩٨٦ رد .دش هتشادرب یرگید مدق ،نیگب یزوریپ زا سپ لاس هد
زا یتیلقا ،زرابم یتلودریغ یاه نامزاس زا رتارف هک مناد یم ،اما ؟هن رد تسوپدیفس تعامج یاه هرهچ ای ریازجلا گنج رد رخآ هلحرم لارنژ ،بزح ناربهر .دش سیسات )نهیم( تِد ِ لوم مان اب یرگید بزح
دیواد لثم هک دنرب یم نامگ شوماخ و هدرسفا ،ناساره نایلیئارسا .تس اکیرمآ هدحتم تلاایا بونج رد ناهایس ندزراد یاشامت لاح نارادافو زا نُول ِ ا ینب و تسیلانویسان ارتلوا یکیئلا ، یو ِ ئز ناوُهر
ِ
ِ
ِ
تسکش« شزراب هصخشم هک دننک یم یگدنز یروشک رد ناملوش نوسماربآ تیباکام و تنر ِ لوگ نیِفر ِ نوآ هتخاس War Matador ملیف( هب ار دوخ اراکشآ بزح نیا ،راب نیتسخن یارب .دندوب کوک ماخاخ
یلمع راکتبا ره ،سپ نیا زا هک دنفقاو نانآ .تسا )٨( »موادم یقلاخا یم ناشن ٢٠٠٩ لاس رد ار هزغ یکیدزن رد یا هپت نکاس یاه یلیئارسا هب یرگید بزح ،١٩٨٨ لاس رد .دنک یم یفرعم »لاقتنا بزح« هباثم
نئوژ گنج زادعب لاس هاجنپ .تسین شیب یبیرف »حلص« تهج رد زا ،لیئارسا مجاهت ماگنه ینیطسلف یلاها نارابمب رهزا سپ هک دهد تکرش .دش اه ینیطسلف جارخا راتساوخ نامز نامه زا »خاک« مان
.تسا لاغشا هب نداد نایاپ ،یعقاو واد اهنت ،حلص نودب ای اب ،١٩٦٧ )دننز یم تسد و هدیشک اروه یداش .دوب هدش ملاعا عونمم یتسرپداژن رطاخ هب تاباختنا رد بزح نیا
.زین اه یلیئارسا یارب اما ،تس یهیدب اه ینیطسلف یارب نیا سلجم رد یسرک ود ت ِ لِدم و تشادن دوجو یلکشم چیه راب نیا ،اما
یناسنا قوقح زا لمحت لباقریغ عافد یلصا هلئسم .)دیسر یسرک تفه هب ٢٠٠٢ رد هک( دروآ تسد هب
:اه یقرواپ ار توکس(Breaking the silence ،م ِ ل ِ س تب دننام یئاه نامزاس جارخا هک تسا تیعقاو نیا هکلب ،تسین مقر و اه هدنیامن دادعت
ِ
Cf. Benny Morris, Tikkoun Taout - Yehoudim VeAravim -١ ،اه ینیطسلف یاه هناخ ندرک ناریو دض لیئارسا هتیمک ،)مینکشب جیردتب مدرم .دوش یم یقلت بناج هب قح یا »هدیقع« اه ینیطسلف
.BeEretz Israel 1936-1956, Am Oved, 2000 اهدادیور تایئزج دننک یم شلات رگید یرایسب و Machsom Watch یتسرپداژن و مسیلانویسان هطرو رد رگید تاباختنا ات یتاباختنا زا
Ofer Aderet, » Israeli cabinet minutes from Six-Day War : -٢ و یول نوئدیگ ای سِه هریما نوچ یناراگن همانزور .دننک رشتنم ار .دنور یم ورف هناهاگآ و راکشآ
.from fear to euphoria to arrogance «, Haaretz, 18 mai 2017
تنوشخ و نازابرس یاه تیانج زور ره هک تسا لاس اه هد نارگید بوکرس .تس ینیگمهس نارود رگنایامن ٢٠٠٢لاس رد مود هضافتنا
Yotam Berger, » Bribing Palestinians and Censoring -٣
یم شرازگ ار ینیطسلف نایماظنریغ هیلع اه نولوک هنایشحو یاه نارود رد :دسر یم یا هقباس یب هجرد هب ینیطسلف یماظنریغ یلاها
Textbooks : An Inside Look at the Israeli occupation’s Early Vol. 24 / No. 1457 - Friday, July 21, 2017
هلمج زا نانآ . دنا نوصم تازاجم زا اه تیانج نآ همه هتبلا .دنهد یاهرهش هب یلیئارسا کنات چیه ،)١٩٨٧-١٩٩٣( تسخن هضافتنا
.Years «, Haaretz, 29 mai 2017
نکممان ناش فده هک یمئاد تیمها مک هناراکهبت لمع کی و رازه زا هب یکشوم شترا ،مجنپ زور رد ،راب نیا ؛دوب هدرکن کیلش ینیطسلف
.Tom Segev, 1967, Denoël, 2007 -٤
.دنهد یم ربخ ،تسا لاغشا ریز یاه ینیطسلف یارب یگدنز نتخاس تداع لیئارسا یلاها .دنک یم باترپ هللا مار رد حتفلا ناناوج زکرم
Citë par Richard Silverstein, » Israel’s Final Solution to the -٥
یگناخ قرب دیلوت یاهدحاو بصغ هرابرد سه هریما هلاقم نیرت هزات .دننزب دییات رهم کانتشحو شیپ زا شیب بوکرس نیا رب هک دننک یم
.Palestine problem «, Tikkun Olam, 10 mai 2017
David Shulman, » Israel’s irrational rationality «, New York -٦ تلود ار قرب دلوم یاه هاگتسد نیا .تسا شترا یوس زا یباتفآ نیا هارمه هک یراکشآ ضیعبت اب و یرتخاب هنارک رد راوید نامتخاس اب
.Review of Books, 22 juin 2017 ،یرگید هلاقم رد .دوب هداد رارق ینیطسلف ناناپوچ رایتخا رد دنله .دنریگ یم وخ زین ،تسا بوکرس
B’Tselem to Stop Referring Complaints to the Military Law « -٧ ینیطسلف رتخد کی لتق هک دهد یم باتزاب ار یئوئدیو ،یول نوئدیگ
8
.Enforcement System «, communiquë, 26 mai 2016 هب نازابرس .دهد یم ناشن یلیئارسا نازابرس تسد هب ار هلاس ١٦ »لگنج رد یئلایو«
.Shulman, op. cit -٨ ای »هبحق ردام ،ریمب« دننز یم دایرف و هدش کیدزن ناوجون دسج ٣٣ دوکیل یربهر اب تسیلانویسان تسار حانج ،نونکات ١٩٧٧ لاس زا
]کیتامولپید دنومول زا هتفرگرب[ .»هشحاف هکینز ،شکب باذع،ریمب« نامیپ ناگدننکءاضما ناثراو .تسا هدرک تموکح ار لاس ٤٠ زا لاس
شیب یطیحم تسیز طیارش رد یردان ناراگن همانزور ای اه نمجنا ،لاس هدزناش هب کیدزن ینعی ٢٠٠١ لاس زا رگراک بزح ینعی ،ولسا