Page 29 - Shahrvand BC No. 1214
P. 29
ادبیات/گفتوگو
فاطمه شمس29 :
شعر و سیاست را از هم جدا نم یبینم
خیابانی» را که با همه ضع فهای فرمالیست یاش یک
ش��عر کاملًا اجتماعی است در نوزده سالگی نوشتم
یا ش��عر «پاییز» که در نقد اعدام بود و در بیست و
یکی دو سالگی نوشته ش��د .فکر میکنم هنرمندها
بیشترشان در این ویژگی مش��ترکند که نمیتوانند
گیرند‌ههای حس یش��ان را تعطیل کنند و هر چقدر
ه��م آگاهانه در اثر هنریش��ان به دنبال پوش��اندن
سال متسیب /شماره - 1214جمعه 3رذآ 1391 این حساس��ی تها باش��ند بالاخره از یک جایی سر
برمی��آورد .این خاصیت هنر اس��ت .اجتماعی بودن
را میگویم .آلتوس��ر ،فیلسوف فرانسوی ،راست گفته
ب��ود که هر حرف��ی ،هر جمل های ،ه��ر اثر هنر یای
به محض خلق ش��دن ،حامل یک ایدئولوژی است.
منظ��ورم از ایدئولوژی لزوماً ی��ک چارچوب فکری میگ��ذرد را نم یتوانم نادیده بگی��رم .کلماتی که به امید روزی که بش��ود در ایران کتاب منتش��ر کرد.
دگماتیستی نیست ،منظورم فکر و ت همایه و جان اثر شعرم م ینش��ینند هم به همان میزان از ذهنیات و البت��ه قدرت اینترنت و وب�الگ را هم انکار نمیکنم
هنری است .هنر و هنرمند در خلأ نفس نم یکشند عواطف و نگاه ش��اعر تأثیر میگیرند .شعر تنها اتاقی ول��ی به نظرم هنوز هم ش��عر پایداری تا حد زیادی
و به وجود نم یآیند و م��دام در حال تأثیرگذاری و ب��وده که وقتی در این س��الها ناامنی و یاس و ترس در حلق هه��ای مح��دود اینترنتی دس��ت به دس��ت
تأثیرپذی��ری از محیط خود هس��تند .حالا نوع بروز در اوج خ��ود بود‌هاند من را در آغوش خودش جای میش��ود و به دلیل فیلتر و سانسور کمتر در دها نها
این تأثیر در آثارش��ان است که فرق میکند و شدت داده و گذاش��ته آن طوری حرف بزنم که میخواهم .میچرخد و نهایتاً اثرش هم محدودتر از بالفرض شعر
و ضعف دارد و در فر مهای مختلفی ظاهر میش��ود و ش��عرهای این سالهای من هم عاشقانه بوده هم تلخ دوران جنگ است که از تبلیغات گسترده حکومتی
الا شما ساختارگریزترین و آنارشیست یترین و از هم و س��یاه و مرگبار .من هر دوی اینها را زیس��ت هام و برخوردار بود.
گسیخت هترین اثر هنری را هم در نظر بگیرید باز هم ش��عر تنها دریچ هام به هر دو منظره -چه روز و چه
▪ ▪ب�ا توجه به اینکه در دانش�گاه آکس�فورد شب -بوده است. ردپای نوعی تفکر و نگاه را در آن م یبینید. سپیده جدیری
انگلس�تان در مقطع دکت�رای تاریخ اجتماعی ای��ن که جب��ر زندگی م��ن را به س��مت اجتماعی
فاطم��ه ش��مس را بس��یاری ب��ه واس��ط هی متون س��رودن برده یا دغدغه خودم بوده را هم از هم جدا ▪ ▪با این تقس�ی مبندی موافقید که شعر سی ادبیات تحصیل میکنید ،به نظر شما آیا امیدی
روش��نگرانه و فعالی تهای سیاس یاش در چند سال نمیدانم .هر کدامش��ان به قدر خود تأثیر داش��ت هاند س�ال گذش�ت هی ایران را میتوان به شعر پس به دست یافتن به جایگاهی درخور در عرص هی
اخیر میشناس��ند اما اگر س��ری به وبلاگ او بزنید ،و خیلی اوقات این اثر کاملًا غیرآگاهانه بوده اس��ت .از انقالب و دوران جنگ؛ ش�عر پس از جنگ جهانی برای ش�عر و ادبیات امروز ایران وجود
گاهی ی��ک واقعیت اجتماعی آن ق��در تکا ندهنده م یبینید که یک بُعد دیگر و شاید به مراتب پُررنگتر
دـارـادگ؟ر منظورتان از ش��عر و ادبیات «امروز» ایران، و ش�عر پس از رویدادهای سه س�ال اخیر نیز اس��ت که ناخودآگاه کلام وزن م یگیرد یا وزن کلام هم در او وجود دارد و آن ،شاعریس��ت .او البته شعر
دس�ت هبندی ک�رد؟ ای�ن که این س�ه مقطع را
و سیاست را از هم جدا نم یبیند چرا که« ،سیاست م یش��کند .گاهی آن قدر سنگین و غیرقابل تحمل برش�مردم ،فق�ط ب�ه منظ�ور بررس�ی میزان ش��عر و ادبیات معاصر باش��د که باید بگویم همین
آن هم در کش��وری مثل ای��ران که به جزئ یترین و اس��ت که حاصلش س��کوت و وقفه در نوشتن شعر تأثیریس�ت ک�ه رویدادهای�ی از ای�ن دس�ت ح��الا هم اعتبار ادبیات معاصر ایران جهانی اس��ت.
خصوص یترین عرص ههای زندگی آد مها کشیده شده اس��ت .شعر م یآید و آمد ناش مثل هجر تاش قابل میتوان�د یا دس�ت ک�م ،احتمال می�رود که بر کتابها و مقالات ارزنده و درخش��ان بسیاری درباره
In touch with Iranian diversity هست یشناسی ش�اعران یک سرزمین داشته ش��اعران معاصر ای��ران ،به خصوص ش��اعران دوره است به یک امر غیرقابل اجتناب تبدیل شد‌هاست »...پی شبینی نیست.
باش�د ،وگرنه مسلم است که ش�عر را میتوان مش��روطه و پس از آن و نا مهای بزرگی چون فروغ و دربار‌هی بُعد اجتماعی شعر میگوید« :فکر میکنم
هنرمندها بیشترش��ان در این ویژگی مشترکند که ▪ ▪گفت های�د ک�ه «ای�ن س�الها ش�عر تنه�ا بر اس�اس ویژگ یهای ساختاری و زبان یاش در فرخزاد ،مهدی اخوان ثالث و احمد ش��املو نوش��ته
شده اس��ت .اما اگر منظورتان ادبیات پس از انقلاب نمیتوانن��د گیرند‌ههای حس یش��ان را تعطیل کنند
باش��د این دوره هنوز چندان م��ورد توجه محققان دـسـتبل‌هبه.نالدبیتههااگیردبیهگدنربای نلیارزائبهرترقسسیی‌مبکنردد.ی از شعر نجا تدهن�د هام بوده اس�ت ».ش�ما عالوه بر و ه��ر چقدر هم آگاهانه در اثر هنریش��ان به دنبال
شاعری ،فعال سیاس�ی هم هستید .پس شعر
پوش��اندن این حساسی تها باش��ند بالاخره از یک چگونه در این س�ه س�ال و اندی که در تبعید فارسی بعد از انقلاب با نگاه به رابطه شعر و سیاست حوزه ایرانشناسی نبوده است .به دلیل همین فقدان
ه��م بود که تصمی��م گرفتم تز دکت��ر یام را درباره یا شعر و اجتماع باشیم .شعر فارسی البته در دوران جایی سر برمیآورد .این خاصیت هنر است .اجتماعی
تاریخ اجتماعی ش��عر بعد از انقلاب ایران بنویس��م. مش��روطه و پ��س از آن در س��الهای اختناق بعد از نجاتدهندهتان تبدیل شد؟ به تنها گـذـرفانعادلیید،ت بودن را م یگویم».
هم بیش��تر در شکل نوشتاری سیاسی
بوده اس��ت .این را میگویم چون به معنایی که فعال کودتای ۲۸مرداد و بعد س��الهای منتهی به انقلاب البت��ه قطعاً این کار فقط یک جرقه ش��روع خواهد
▪ ▪تا جایی که وبلا گتان را که فعلًا تنها منبع سیاس��ی در کش��ور ما به کار میرود نبود‌هام .به این ۵۷هم بس��یار متأثر از فضای اجتماعی -سیاس��ی بود و امیدم از ابتدای ش��روع این پروژه این بوده که
حداقل گوش�� های از تاریخ ش��عر این دوره را روایت موثق دسترس�ی به اش�عار شماس�ت مطالعه معنی که عضویت هیچ حزبی را تا امروز نپذیرفت هام وقت بود و مختص دوره بعد از انقلاب نیست.
کنم .به نظرم ش��عر بعد از انقلاب سیر تحول بسیار ک�رد هام ،ش�عر ش�ما از رویدادهای سیاس�ی و اگر با جریان سیاس��ی خاص��ی نزدیکی فکری یا
ایران تأثیر بسیار پذیرفته است .لطفًا برایمان سلیق های داشت هام هم در خارج از چارچوب فعالیت ▪ ▪ب�ا توجه به این که پس از رویدادهای س�ه پیچی��ده و قابل توجهی داش��ته و یکی از مهمترین
بگویی�د که چطور ش�د که به س�رودن ش�عر حزبی بوده اس��ت .اما به هر حال سیاس��ی بودن و س�ال اخیر ،بس�یاری از شاعران س�اختارگرا دور‌ههای تاریخ ای��ران معاصر از حیث ارتباط میان
Vol. 20 / No. 1214 - Friday, Nov. 23, 2012 سیاسی و اجتماعی روی آوردید؟ جبر زندگی نوش��تن را انکار نم یکنم .ش��عر و سیاست را هم از ب�ه بیانگرایی بیش�تری نس�بت ب�ه قبل روی شعر و سیاست است.
ش�ما را به این سمت و س�و برد یا دغدغ هها و هم جدا نم یبینم .سیاست آن هم در کشوری مثل آورد هاند ،درکی مشترک از حوادث در شعرها
▪ ▪علت خاصی دارد که قالب اکثر شعرهایتان ای��ران که به جزئ یترین و خصوص یترین عرص ههای
به چش�م میخورد که ش�اید بتواند ب�ه برقرار زندگی آدمها کش��یده شد‌هاست به یک امر غیرقابل عـلاـقتأ‌هثمینرپدذی‌یرهاییشعخرومدتناازنا؟وضاع اجتماعی ایران به
را غ�زل ،از ن�وع نئوکلاس�ی کاش انتخ�اب کردن ارتباط خوانندگان بیش�تری با ش�عرها اجتناب تبدیل شده اس��ت .من وقتی شعر میگویم خیلی پیشتر از این سا لها باز میگردد و چیز جدیدی
دارم با چش��م بس��ته ش��عر نم ینویس��م .حتی اگر نیست .شاید به همان نوزده ،بیست سالگی که اولین
کـرـدغ‌هازیلدق؟البی بوده که همیش��ه دس��تم در آن به کم�ک کند و ب�ه نوعی میتوان گفت که ش�عر
ای�ران در ای�ن مقطع به تدری�ج دارد از حالت
ش��عرهای جد یام را منتش��ر کردم .مثلًا شعر «زن چش��م بند هم بر چشم داش��ته باشم آنچه در سرم محفلی خود بیرون میآید – ش�عری که پیشتر قدری که دلم میخواس��ته باز بوده اس��ت .چه وقتی
به می�زان زیادی در جه�ان آپارتمانی محدود عاشقانه نوش��ت هام ،چه وقتی سیاسی و اجتماعی و
میشد ...به نظر ش�ما این موضوع را میتوان به چ��ه زمانی که ترکیبی از هر دو .غزل نئوکلاس��یک
عن�وان وجه تمایز یا حتی وج�ه امتیازی برای ب��ه خاطر فرم و زبان خاص��ی که دارد در دور‌ههایی
شعر این مقطع (که موسوم به شعر جنبش سبز مث��ل دورانی که م��ا در آن به س��ر میبریم یکی از
اس�ت) به نسبت ش�عرهایی که پس از انقلاب اثرگذارترین قالبهای کلاسیک است .من البته هیچ
وق��ت انتخاب نمیکنم که غزل بنویس��م یا قطعه یا
رباعی یا سپید .بسته به احوال و شرایط شعر خودش شد ،در نظر گرفت؟ 7ـ5ـاتگارب وهاقایعاًن ایجان استفراوقدیه
که ش��ما میگویید در حال
رخ دادن باش��د ،یعن��ی اگر ش��عر از حالت محفلی قالبی ک��ه باید در آن بنش��یند را انتخاب میکند و
خ��ود بیرون آمده باش��د آن وقت بای��د گفت اتفاق ش��کل میگیرد .تا حد زیادی این قضیه شکلی شعر
مهمی اس��ت .البته این را هم نباید فراموش کرد که یک ام��ر تصادفی به معنای حس��ی -عاطفی کلمه
محف له��ای آپارتمانی جای خ��ود را به محف لهای است نه آگاهانه.
اینترنتی داد‌هاند .متأسفانه سانسور و سرکوب شدید
نش��ر آثار در ای��ران هم بر این مش��کل افزوده .من ▪ ▪فاطم�ه ش�مس را بیش�تر فعال سیاس�ی
مدتهاست در تلاشم که شعرهایم را در ایران منتشر
29 بگذارم بخواهم سیاس��ت شاعر؟ چرا؟ مـی ـدامنینداگیار کنم و به خاطر محتوای انتقادی برخی کارها یا باید
اث��ری هم بر
تن به تیغ سانس��ور بدهم یا هم اینکه عطای انتشار ترجیح میدهم با ش��عرم بگ��ذارم .همین فعلًا از هر
کت��اب در ای��ران را فعلًا به لقایش ببخش��م .همین عمل سیاس یای برایم معنادارتر است.
باعث ش��ده که به اینترنت و وبلاگ بس��نده کنم به
فاطمه شمس29 :
شعر و سیاست را از هم جدا نم یبینم
خیابانی» را که با همه ضع فهای فرمالیست یاش یک
ش��عر کاملًا اجتماعی است در نوزده سالگی نوشتم
یا ش��عر «پاییز» که در نقد اعدام بود و در بیست و
یکی دو سالگی نوشته ش��د .فکر میکنم هنرمندها
بیشترشان در این ویژگی مش��ترکند که نمیتوانند
گیرند‌ههای حس یش��ان را تعطیل کنند و هر چقدر
ه��م آگاهانه در اثر هنریش��ان به دنبال پوش��اندن
سال متسیب /شماره - 1214جمعه 3رذآ 1391 این حساس��ی تها باش��ند بالاخره از یک جایی سر
برمی��آورد .این خاصیت هنر اس��ت .اجتماعی بودن
را میگویم .آلتوس��ر ،فیلسوف فرانسوی ،راست گفته
ب��ود که هر حرف��ی ،هر جمل های ،ه��ر اثر هنر یای
به محض خلق ش��دن ،حامل یک ایدئولوژی است.
منظ��ورم از ایدئولوژی لزوماً ی��ک چارچوب فکری میگ��ذرد را نم یتوانم نادیده بگی��رم .کلماتی که به امید روزی که بش��ود در ایران کتاب منتش��ر کرد.
دگماتیستی نیست ،منظورم فکر و ت همایه و جان اثر شعرم م ینش��ینند هم به همان میزان از ذهنیات و البت��ه قدرت اینترنت و وب�الگ را هم انکار نمیکنم
هنری است .هنر و هنرمند در خلأ نفس نم یکشند عواطف و نگاه ش��اعر تأثیر میگیرند .شعر تنها اتاقی ول��ی به نظرم هنوز هم ش��عر پایداری تا حد زیادی
و به وجود نم یآیند و م��دام در حال تأثیرگذاری و ب��وده که وقتی در این س��الها ناامنی و یاس و ترس در حلق هه��ای مح��دود اینترنتی دس��ت به دس��ت
تأثیرپذی��ری از محیط خود هس��تند .حالا نوع بروز در اوج خ��ود بود‌هاند من را در آغوش خودش جای میش��ود و به دلیل فیلتر و سانسور کمتر در دها نها
این تأثیر در آثارش��ان است که فرق میکند و شدت داده و گذاش��ته آن طوری حرف بزنم که میخواهم .میچرخد و نهایتاً اثرش هم محدودتر از بالفرض شعر
و ضعف دارد و در فر مهای مختلفی ظاهر میش��ود و ش��عرهای این سالهای من هم عاشقانه بوده هم تلخ دوران جنگ است که از تبلیغات گسترده حکومتی
الا شما ساختارگریزترین و آنارشیست یترین و از هم و س��یاه و مرگبار .من هر دوی اینها را زیس��ت هام و برخوردار بود.
گسیخت هترین اثر هنری را هم در نظر بگیرید باز هم ش��عر تنها دریچ هام به هر دو منظره -چه روز و چه
▪ ▪ب�ا توجه به اینکه در دانش�گاه آکس�فورد شب -بوده است. ردپای نوعی تفکر و نگاه را در آن م یبینید. سپیده جدیری
انگلس�تان در مقطع دکت�رای تاریخ اجتماعی ای��ن که جب��ر زندگی م��ن را به س��مت اجتماعی
فاطم��ه ش��مس را بس��یاری ب��ه واس��ط هی متون س��رودن برده یا دغدغه خودم بوده را هم از هم جدا ▪ ▪با این تقس�ی مبندی موافقید که شعر سی ادبیات تحصیل میکنید ،به نظر شما آیا امیدی
روش��نگرانه و فعالی تهای سیاس یاش در چند سال نمیدانم .هر کدامش��ان به قدر خود تأثیر داش��ت هاند س�ال گذش�ت هی ایران را میتوان به شعر پس به دست یافتن به جایگاهی درخور در عرص هی
اخیر میشناس��ند اما اگر س��ری به وبلاگ او بزنید ،و خیلی اوقات این اثر کاملًا غیرآگاهانه بوده اس��ت .از انقالب و دوران جنگ؛ ش�عر پس از جنگ جهانی برای ش�عر و ادبیات امروز ایران وجود
گاهی ی��ک واقعیت اجتماعی آن ق��در تکا ندهنده م یبینید که یک بُعد دیگر و شاید به مراتب پُررنگتر
دـارـادگ؟ر منظورتان از ش��عر و ادبیات «امروز» ایران، و ش�عر پس از رویدادهای سه س�ال اخیر نیز اس��ت که ناخودآگاه کلام وزن م یگیرد یا وزن کلام هم در او وجود دارد و آن ،شاعریس��ت .او البته شعر
دس�ت هبندی ک�رد؟ ای�ن که این س�ه مقطع را
و سیاست را از هم جدا نم یبیند چرا که« ،سیاست م یش��کند .گاهی آن قدر سنگین و غیرقابل تحمل برش�مردم ،فق�ط ب�ه منظ�ور بررس�ی میزان ش��عر و ادبیات معاصر باش��د که باید بگویم همین
آن هم در کش��وری مثل ای��ران که به جزئ یترین و اس��ت که حاصلش س��کوت و وقفه در نوشتن شعر تأثیریس�ت ک�ه رویدادهای�ی از ای�ن دس�ت ح��الا هم اعتبار ادبیات معاصر ایران جهانی اس��ت.
خصوص یترین عرص ههای زندگی آد مها کشیده شده اس��ت .شعر م یآید و آمد ناش مثل هجر تاش قابل میتوان�د یا دس�ت ک�م ،احتمال می�رود که بر کتابها و مقالات ارزنده و درخش��ان بسیاری درباره
In touch with Iranian diversity هست یشناسی ش�اعران یک سرزمین داشته ش��اعران معاصر ای��ران ،به خصوص ش��اعران دوره است به یک امر غیرقابل اجتناب تبدیل شد‌هاست »...پی شبینی نیست.
باش�د ،وگرنه مسلم است که ش�عر را میتوان مش��روطه و پس از آن و نا مهای بزرگی چون فروغ و دربار‌هی بُعد اجتماعی شعر میگوید« :فکر میکنم
هنرمندها بیشترش��ان در این ویژگی مشترکند که ▪ ▪گفت های�د ک�ه «ای�ن س�الها ش�عر تنه�ا بر اس�اس ویژگ یهای ساختاری و زبان یاش در فرخزاد ،مهدی اخوان ثالث و احمد ش��املو نوش��ته
شده اس��ت .اما اگر منظورتان ادبیات پس از انقلاب نمیتوانن��د گیرند‌ههای حس یش��ان را تعطیل کنند
باش��د این دوره هنوز چندان م��ورد توجه محققان دـسـتبل‌هبه.نالدبیتههااگیردبیهگدنربای نلیارزائبهرترقسسیی‌مبکنردد.ی از شعر نجا تدهن�د هام بوده اس�ت ».ش�ما عالوه بر و ه��ر چقدر هم آگاهانه در اثر هنریش��ان به دنبال
شاعری ،فعال سیاس�ی هم هستید .پس شعر
پوش��اندن این حساسی تها باش��ند بالاخره از یک چگونه در این س�ه س�ال و اندی که در تبعید فارسی بعد از انقلاب با نگاه به رابطه شعر و سیاست حوزه ایرانشناسی نبوده است .به دلیل همین فقدان
ه��م بود که تصمی��م گرفتم تز دکت��ر یام را درباره یا شعر و اجتماع باشیم .شعر فارسی البته در دوران جایی سر برمیآورد .این خاصیت هنر است .اجتماعی
تاریخ اجتماعی ش��عر بعد از انقلاب ایران بنویس��م. مش��روطه و پ��س از آن در س��الهای اختناق بعد از نجاتدهندهتان تبدیل شد؟ به تنها گـذـرفانعادلیید،ت بودن را م یگویم».
هم بیش��تر در شکل نوشتاری سیاسی
بوده اس��ت .این را میگویم چون به معنایی که فعال کودتای ۲۸مرداد و بعد س��الهای منتهی به انقلاب البت��ه قطعاً این کار فقط یک جرقه ش��روع خواهد
▪ ▪تا جایی که وبلا گتان را که فعلًا تنها منبع سیاس��ی در کش��ور ما به کار میرود نبود‌هام .به این ۵۷هم بس��یار متأثر از فضای اجتماعی -سیاس��ی بود و امیدم از ابتدای ش��روع این پروژه این بوده که
حداقل گوش�� های از تاریخ ش��عر این دوره را روایت موثق دسترس�ی به اش�عار شماس�ت مطالعه معنی که عضویت هیچ حزبی را تا امروز نپذیرفت هام وقت بود و مختص دوره بعد از انقلاب نیست.
کنم .به نظرم ش��عر بعد از انقلاب سیر تحول بسیار ک�رد هام ،ش�عر ش�ما از رویدادهای سیاس�ی و اگر با جریان سیاس��ی خاص��ی نزدیکی فکری یا
ایران تأثیر بسیار پذیرفته است .لطفًا برایمان سلیق های داشت هام هم در خارج از چارچوب فعالیت ▪ ▪ب�ا توجه به این که پس از رویدادهای س�ه پیچی��ده و قابل توجهی داش��ته و یکی از مهمترین
بگویی�د که چطور ش�د که به س�رودن ش�عر حزبی بوده اس��ت .اما به هر حال سیاس��ی بودن و س�ال اخیر ،بس�یاری از شاعران س�اختارگرا دور‌ههای تاریخ ای��ران معاصر از حیث ارتباط میان
Vol. 20 / No. 1214 - Friday, Nov. 23, 2012 سیاسی و اجتماعی روی آوردید؟ جبر زندگی نوش��تن را انکار نم یکنم .ش��عر و سیاست را هم از ب�ه بیانگرایی بیش�تری نس�بت ب�ه قبل روی شعر و سیاست است.
ش�ما را به این سمت و س�و برد یا دغدغ هها و هم جدا نم یبینم .سیاست آن هم در کشوری مثل آورد هاند ،درکی مشترک از حوادث در شعرها
▪ ▪علت خاصی دارد که قالب اکثر شعرهایتان ای��ران که به جزئ یترین و خصوص یترین عرص ههای
به چش�م میخورد که ش�اید بتواند ب�ه برقرار زندگی آدمها کش��یده شد‌هاست به یک امر غیرقابل عـلاـقتأ‌هثمینرپدذی‌یرهاییشعخرومدتناازنا؟وضاع اجتماعی ایران به
را غ�زل ،از ن�وع نئوکلاس�ی کاش انتخ�اب کردن ارتباط خوانندگان بیش�تری با ش�عرها اجتناب تبدیل شده اس��ت .من وقتی شعر میگویم خیلی پیشتر از این سا لها باز میگردد و چیز جدیدی
دارم با چش��م بس��ته ش��عر نم ینویس��م .حتی اگر نیست .شاید به همان نوزده ،بیست سالگی که اولین
کـرـدغ‌هازیلدق؟البی بوده که همیش��ه دس��تم در آن به کم�ک کند و ب�ه نوعی میتوان گفت که ش�عر
ای�ران در ای�ن مقطع به تدری�ج دارد از حالت
ش��عرهای جد یام را منتش��ر کردم .مثلًا شعر «زن چش��م بند هم بر چشم داش��ته باشم آنچه در سرم محفلی خود بیرون میآید – ش�عری که پیشتر قدری که دلم میخواس��ته باز بوده اس��ت .چه وقتی
به می�زان زیادی در جه�ان آپارتمانی محدود عاشقانه نوش��ت هام ،چه وقتی سیاسی و اجتماعی و
میشد ...به نظر ش�ما این موضوع را میتوان به چ��ه زمانی که ترکیبی از هر دو .غزل نئوکلاس��یک
عن�وان وجه تمایز یا حتی وج�ه امتیازی برای ب��ه خاطر فرم و زبان خاص��ی که دارد در دور‌ههایی
شعر این مقطع (که موسوم به شعر جنبش سبز مث��ل دورانی که م��ا در آن به س��ر میبریم یکی از
اس�ت) به نسبت ش�عرهایی که پس از انقلاب اثرگذارترین قالبهای کلاسیک است .من البته هیچ
وق��ت انتخاب نمیکنم که غزل بنویس��م یا قطعه یا
رباعی یا سپید .بسته به احوال و شرایط شعر خودش شد ،در نظر گرفت؟ 7ـ5ـاتگارب وهاقایعاًن ایجان استفراوقدیه
که ش��ما میگویید در حال
رخ دادن باش��د ،یعن��ی اگر ش��عر از حالت محفلی قالبی ک��ه باید در آن بنش��یند را انتخاب میکند و
خ��ود بیرون آمده باش��د آن وقت بای��د گفت اتفاق ش��کل میگیرد .تا حد زیادی این قضیه شکلی شعر
مهمی اس��ت .البته این را هم نباید فراموش کرد که یک ام��ر تصادفی به معنای حس��ی -عاطفی کلمه
محف له��ای آپارتمانی جای خ��ود را به محف لهای است نه آگاهانه.
اینترنتی داد‌هاند .متأسفانه سانسور و سرکوب شدید
نش��ر آثار در ای��ران هم بر این مش��کل افزوده .من ▪ ▪فاطم�ه ش�مس را بیش�تر فعال سیاس�ی
مدتهاست در تلاشم که شعرهایم را در ایران منتشر
29 بگذارم بخواهم سیاس��ت شاعر؟ چرا؟ مـی ـدامنینداگیار کنم و به خاطر محتوای انتقادی برخی کارها یا باید
اث��ری هم بر
تن به تیغ سانس��ور بدهم یا هم اینکه عطای انتشار ترجیح میدهم با ش��عرم بگ��ذارم .همین فعلًا از هر
کت��اب در ای��ران را فعلًا به لقایش ببخش��م .همین عمل سیاس یای برایم معنادارتر است.
باعث ش��ده که به اینترنت و وبلاگ بس��نده کنم به
