Page 22 - 1588

رشب قوقح

22
یناریا راذگ هقیثو و ینادنز رس یلااب رب سولکومادریشمش ای هقیثو

تلایا ود رد هک یقیقحت ساسا رب .تفرگ لااب رایسب تنامضِ للاد یاه تکرش رگراک قوقح ناعفادم نوناک شهوژپ و قیقحت دحاو
هب رداق هجو چیه هب نامهتم زا دصرد 20 دش صخشم تفرگ تروص اکیرمآ
.دندوبن هقیثو نیمات طرش هب ،حلاس لمح نودب ،اه يياميپ
تلاکشم هب هراشا اب بلط حلاصا نارادمتسایس زا یا هدع 1920 ههد لیاوا رد دازآ دشابن ملاسا ينابم هب لخم هك نآ
ای و دوخ تردق زا هقیثو نارومام هدافتساءوس دننام ،هقیثو متسیس یناسنا قوقح تساوخرد یارب ،)تسا
نآ تخادرپ هب رداق مدرم هك تاضق طسوت نلاک یلوپ یاه هقیثو نییعت دندنب یم تمه رمک دوخ ،ناشینوناق و
1960 ات 1950 یاه لاس هلصاف رد .دندش هنیمز نیا رد رییغت ناهاوخ ،دندوبن برض دروم ،دنهد یم ماجنا یمادقا و
اه هاگداد رد هقیثو متسیس یارب نابلط حلاصا طسوت یدایز یاه تیلاعف زا سپ و ریگتسد ،هتفرگ رارق متش و
متسیس نیا دب رایسب تیعضو هب یناماسورس دنناوتب دیاش ات تفرگ تروص یدازآ مکح ناشیارب هیلوا یسرپزاب
رقف لیلد هب طقف هک هانگ یب یدایز هدع دوب هدش ثعاب هک یمتسیس ،دنهدب مه نآ ؛دوش یم رداص هاگداد ات تقوم
نوناق .دندرب یم رس هب نادنز رد ینلاوط تدم ،دننک هیهت هقیثو دندوبن رداق .نلاک یاه هقیثو نییعت اب
نیا رد دنچ ره ،دیسر بیوصت هب هرگنک طسوت 1966 لاس رد هک هقیثو حلاصا ره هک یطیارش رد ،تسا هنوگ نیا و 1398 بهمن 4 هعهج - 1588 هراهش / 27 لاس
صلاخ نآ رش زا اما دوب هدش یلوپ هقیثو زا هدافتسا راهم رد یعس هیحلاصا تدش هب مدرم تشیعم تیعضو زور
هک دندرک یم نییعت ار یا یلوپ هقیثو زونه تاضق زین نآ زا سپ .دندشن یتشادهب یاه هجدوب ،دوش یم رت ینارحب
.دندوبن نآ تخادرپ هب رداق مدرم شهاک یمومع شزومآ و ینامرد و
تعنص یاراد هک دنتسه ناهج رد یروشک ود اهنت نیپیلیف و هدحتم تلاایا رداق هک یمدرم هجیتن رد و دبای یم
یلوپ اهروشک نیا رد .دنتسه ینوناق »یعافتنا ریغ« حلاطصا هب هضرق قاروا هعماج یمومع تاناکما زا هدافتسا هب
قاروا دیرخ تروص هب ،دنک تخادرپ دیاب نادنز زا ندش اهر یارب مهتم هک ناش هیلوا یاهزاین ندرک هدروآرب یارب
قاروا نیا .دریگ یم تروص هقیثو للاد تکرش کی زا مهتم طسوت هضرق زین ناشدایرف و ضارتعا یادص ،دنتسین
ررقم نامز رد مهتم هک یتروص رد و دوش یم لاسرا مهتم یدازآ نیمات یارب هفخ یسیلپ بوکرس و ناقفخ نایم رد
هب هدش تخادرپ غلبم ،دنک ضقن ار یدازآ طیارش ای دوشن رهاظ هاگداد رد زا لبق ار شدزمتسد هک یرگراک قح ارچ و هنوگچ هک دنامب لاوس نیا .دوش یم هب نفلت گنز ،ینارگن و سرت و بارطضا ،یربخ یب اهتدم زا دعب
تسا لکش نیا هب راک لاور .دور یم نیب زا هضرق قاروا هدنشورف تکرش سلاک شیگدنز هیامرس مامت هک یملعم ،تخادرپ دیاب شقرع ندش کشخ نیمات اب هک دهد یم ربخ دوخ هداوناخ هب ینادنز ،دیآ یم رد ادص
هقیثو تکرش هب هقیثو دصرد 10 غلبم ،زایتما نیا زا هدافتسا یارب مهتم هک ییایور هک ییوجشناد ،تسا یشزومآ هبرجت اه لاس و شنادرگاش و سرد .دوش دازآ دناوت یم یناموت درایلیم دنچ ای ینویلمدص دنچ هقیثو
رهاظ ررقم همانرب قبط هاگداد رد صخش هک ینامز ات .دنک یم تخادرپ راذگ باختنا هک ینانز ،دناد یم دوخ قح ار ندناوخ سرد و درادن رتهب ییایند زج ،ملعم ،رگراک ،وجشناد ،زومآ شناد ،راکیب ناوج کی ،ینادنز نیا
تخادرپزاب هدش هتفرگ رظن رد مهتم یارب راذگ هقیثو تکرش هب هقیثو ،دوش نونکا ؛دوش یم جارخا و نادنز ...و دنناد یم دوخ یعیبط قح ار ششوپ عون اهنت و هدرکان یمرج هب هک تسا .. .و ،لیکو ،نانز قوقح لاعف
تکرش هب هقیثو ی هنیزه ناونع هب مهتم هک ار یغلبم دصرد10 اما دوش یم هب ات هک دننک نیمات ار یا ینویلیم دص دنچ یاه هقیثو دیاب ناشیاه هداوناخ .تسا نادنز رد یهاوختلادع یارب
.تسین مهتم هب تخادرپزاب لباق ،هدرک تخادرپ للاد رد هاگداد ات بیترت نیا هب و دنا هدیدن ار غلابم نیا مه باوخ رد یتح لاح لد رد یدیمارون ،ینادنز زیزع نابز زا »یدازآ« هملک ندینش
تسارجا لاح رد فلتخم یاه روشک رد جیردت هب هک اه نادنز یزاس یصوصخ لخاد زا ار ناشیادص ات دننز یم اذغ باصتعا هب تسد هاگ ؛دننام یم نادنز هک تسا سامت عطق زا سپ هزات و دروآ یم دوجوب وا هداوناخ
و دریگ یم هشیر تلود جراخم ندرک مک یارب یلاربیلوئن یاه تسایس زا و هفاضا ناشیاه هدنورپ هب یا هدنورپ زاب و دنناسرب مدرم شوگ هب مه نادنز و اجک زا ،دوش یم هفاضا یلبق یاه ینارگن هب یدیدج ینارگن
ببس ،نانآ نتشاد هگن نادنز رد و مدرم نتشاگنا مرجم زا دوس بسک هک دنورب هار اصع هب تسد دیاب و هدمآ نوریب نلاک یا هقیثو اب ای و دوش یم یدنس هداوناخ دوخ رگا ؟درک نیمات ار هقیثو نیا دیاب هنوگچ
هقیثو للاد یاه تکرش تیلاعف و یراذگ هقیثو بویعم متسیس هک دوش یم .دنیبن بیسآ ،هدرک نیمات ناشیارب ار هقیثو هک یسک ادابم دیاش ات دزادنایب ور یکیدزن و رود یانشآ ره هب دیاب ،دشاب هتشادن
اپرب فلتخم یاهروشک رد زین هقیثو هیلع یشبنج زین لباقم رد .دبای موادت ریذپ هیجوت ینوناق چیه اب نیگنس رایسب یاه هقیثو و ینلاوط یاه سبح :هک دبایب یدنس دناوتب
.دنک یم تیلاعف هنیمز نیا رد هک تساه لاس و هدش نیا رب تسناوت دنهاوخ هعماج یسایس یاهورین هنوگچ هکنیا و تسین
دشابن یکناب ماو ورگ رد -1
ره هتشذگ لاس هدزناپ یط دنیوگ یم اکیرما رد هقیثو هیلع شبنج نلااعف یعامتجا نلااعف زا یرایسب نهذ هک تسا یلاوس ،دننک هبلغ هنلاداعان یاه مکح
ً دشاب هدش بییعت هقیثو دح رد کلم تمیق -2
،دنا هدشن موکحم و هدرکن یمرج چیه هک - رفن نویلیم مین ابیرقت ،بش رگید یاهروشک ریاس رد لضعم نیا .تسا هدرک ریگرد ار یفنص و یسایس و
دشابن یرگید درف هقیثو رد -3
هک دنزادرپب یدقن هقیثو دنناوت یمن نوچ دنباوخ یم نادنز یاه لولس رد ،یداصتقا یاه یناماس هبان زا یرتشیب مهس هک ییاهروشک رد .دراد دوجو زین
...و -4
تسا یرفیک یقوقح متسیس رد ورین نیرت برخم تفگ ناوت یم عقاو رد یادص ندرک هفخ یارب دنبب و ریگب متسیس و دنراد یسایس و یعامتجا
و تسا عماوج فیعضت و اه هداوناخ ندرک تابث یب ،یگدنز ندرک دوبان - زور ره ،ینوناق ظاحل زا هانگ یب ناسنا رازه اهدص ،دیآ یم راک هب ناضرتعم یاه هداوناخ لاومعم هک هدش یلکشم هب لیدبت هقیثو ریخا یاه لاس رد
.تسا هدناشاپ مه زا ار یرایسب یاه هداوناخ ،دور یم رده هب ناشرمع زا یدایز یاه لاس و مورحم یداع یگدنز زا نادنز رد یدازآ دنناد یم هک دنچ ره دنهد نت نآ هب دنروبجم یسایس ناینادنز
یراذگ هقیثو هویش نیا رانک رد و تسا نیمه طیارش شیب و مک زین ناریا رد .دنزادرپب هقیثو دنناوت یمن هک اریز راذگ هقیثو و ینادنز عقاو هب و تسین ینادنز یدازآ یانعم هب هقیثو اب
یاه هداوناخ رازآ و تیذا یارب یلماع هب ایوگ هک یسایس نایمهتم یارب ،یسایس ناینادنز هقیثو و نادنز هبرجت هب میتشاد یهاگن اتسار نیا رد لضعم نیا .دنوش یم هقیثو هدننک نییعت نوناق و تلود متسیس ناگورگ
هدش لومعم مه دنور نیا یمسرریغ لکش کی ،تسا هدش لیدبت نویسایس رد تایبرجت نیا زا یشخب هب هک فلتخم یاهروشک رد … و یرگراک ،یفنص نآ یارب صوصخ هب تسا یگرزب لکشم زین یداع ناینادنز هداوناخ یارب
ای یقوقح شیف هک تفای ناوت یم ار ییاه للاد اه هاگداد لباقمرد .تسا .دوش یم هراشا بلطم نیا همادا یشان یعامتجا یاه بیسآ و دنا یعامتجا رباربان متسیس ینابرق هک هتسد
هب هاگ و تسا توافتم اه تمیق .دنشورف یم ار ینادنز هقیثو نیمات یارب دنس همه رب تیکلام هک تسا هدش دلوتم ییاه ماظن نطب زا نماض ای هقیثو هشیر مرج هب هک یناینادنز دودعم باسح .تسا هدرک دوبان ار نانآ یگدنز ،نآ زا
نییعت یعقاو هقیثو زا یدصرد اهنت هک دنچ ره دسر یم زین ناموت اه نویلیم نآ یخیرات عبانم زا یرایسب ،دنتسناد یم دوخ یعیبط قح ار مدرم رادنو راد ارچ ؛تسادج اه نیا زا دنتفا یم نادنز هب یدرایلیم رازهدنچ یاه سلاتخا
نیا زا یخرب ماد رد ،دنرادن یا هقیثو هک اه هداوناخ زا یرایسب .تسا هدش .دنناد یم یطسو نورق هب طوبرم ار نیا نیمات ناوت یتحار هب ،مدرم لاوما زا هدرب تراغ هب یاه تورث زا نانآ هک
هقیثو یارب یدنس ،نلاک یغلابم تخادرپ زا سپ اهنآ .دنا هداتفا نارادربهلاک هک یماگنه ،تسا هتفرگ همشچرس شیپ لاس 1500 دودح زا عقاو رد هقیثو .دننام یمن یقاب نادنز رد و دنراد ار اه هقیثو
و هدش لبق زا رت هدنامرد و هدیسرن اهنآ هب ناشتسد رگید و هدرکن تفایرد تمیق ،لوتقم نوخ زا تشذگ یارب ناتسلگنا رد ناتساب یاه نوسکاسولگنآ نانیمطا یارب هک تسا همکاحم زا شیپ یاه تیدودحم زا یا هعومجم هقیثو
.دنام یم یقاب نادنز رد زین ناش ینادنز هب تمارغ ناونع هب نلاتاق طسوت هک ینوخ تمیق ،دندرک یم نییعت نوخ یدازآ هقیثو .دوش یم لیمحت نونظم درف هب ییاضق دنور اب تقباطم زا
دروم رد اما تسا نیمات دراوم زا یکی تفارش لوق هب مازتلا یراج نیناوق رد هلباقم یترابع هب ای صاصق زا ات دش یم تخادرپ اهنآ ناینابرق یاه هداوناخ یرفیک نوناق زا .تسا موزل تروص رد هاگداد رد روضح لوق اب مهتم طورشم
تسا یلاح رد رما نیا .تسا هدشن هتفرگ راک هب نونک ات یسایس ناینادنز یناسك ناتسود و هداوناخ ،سیلگنا تارمعتسم رد .دوش یریگولج لثم هب مهتم هب کمک رطاخ هب هقیثو رارق نییعت هک دوش یم طابنتسا هنوگ نیا ناریا
نانآ دروم رد رارف میب اساسا هک دنراد دوجو یرایسب یسایس ناینادنز هک هک دندرک یم قفاوت یضاق اب ،دندوب هاگداد زا شیپ یدازآ طیارش دجاو هك رد اما دوشن سبح لمحت هب روبجم شمرج تابثا زا لبق ات هکنیا یارب تسا
و ناملعم نینچ مه و دنا هداتسیا دوخ فرح رس رب اهنآ هک اریز درادن یموهفم رد .دنزادرپب ار یغلبم مهتم ندش دوقفم ای هاگداد رد روضح مدع تروص رد بکترم عقاو هب هک نانآ یاه هداوناخ و یسایس ناینادنز یارب هقیثو ،تقیقح
دنناد یم دوخ هفیظو ار یتلادع یب اب هزرابم هک دنتسه ینازرابم و ناگدنسیون لقادح دجاو دش یم ضرف هک یناسک قافتا هب بیرق تیرثکا ،متسیس نیا »یبهذم« و »یتدیقع« ،»یفنص« ،»یتینما« ناینادنز و دنا هدشن یمرج Vol. 27 / No. 1588 - Friday, Jan. 24, 2020
ره .درک هدافتسا هاگداد رد روضح یارب رارق نیا زا اهنآ یمامت یارب دوش یم و رد مه نامز نآ نوناق نیا اما .دندش یم دازآ ادتبا رد ،دنتسه یدازآ طیارش یهیبنت داعبا ،دنمرجم نوناق یرجم نامکاح دید زا طقف و دنوش یم هدناوخ
نانیا یاپ دیابن لاوصا و تسین مرج یتلادع یب اب هزرابم هک میدقتعم هک دنچ هب زلراچ هاش 1627 رد لاثم ناونع هب.تشاد رارق هاش و اه لادوئف تمدخ هک یناینادنز یارب یعامتجا دعب زا هقیثو ،اه یضعب معز هب .دنک یم ادیپ مه
یب دیاب تسا نادنز رد اه مرج بیا هب هکنآ ره و دوش زاب هاگداد و نادنز هب نوناق نیا .دنراد هگن نادنز رد ماهتا نودب ار هیلاوش 5 داد روتسد اه یضاق کی یتح ای و مدرم هب هک دنا هدش یا یعامتجا یاه مرج ای و لتق بکترم
.دوش دازآ یروف و طرش و دیق لاوما بحاصت و نتفرگ یگدرب هب یارب و مدرم هیلع رتشیب تارمعتسم رد مرج هشیر یسررب هب لاومعم دراوم نیا رد .تسا لوبق لباق ،هدز بیسآ رفن
اه نادنز نلاوئسم و لاکو زا یرایسب ،هام نابآ هدرتسگ یاه یریگتسد رد .دش یم ارجا نانآ .دوش یمن هداد یتیمها
یهت راشقا زا و راکیب ناناوج اتدمع هک ناینادنز زا یهوبنا عمج هک دنتفگ شیب دیابن هقیثو )1( :هک دوب هدمآ هدحتم تلاایا 1789 ییاضق تابوصم رد نایب یدازآ اب هطبار رد 24 لصا رد ناریا یملاسا یروهمج یساسا نوناق رد
رد نانآ بلغا هک اریز دنرادن ار هقیثو نیمات ناوت ،دنتسه هعماج تسد هک( دراد دوجو یا هیامرسریغ یاه هدنورپ رد هقیثو قح )2( ،دشاب دح زا ،دندازآ بلطم نایب رد تاعوبطم و تایرشن« :تسا هدمآ نینچ تاعوبطم و
نانآ ندوب ینادنز .دننک یم یگدنز دنس نودب یاه هناخ رد و اه رهش هیشاح .تسا هاگداد رد مهتم روضح زا نانیمطا یارب هقیثو )3( )درادن گرم تازاجم نوناق ار نآ ریسفت .دنشاب یمومع قوقح ای ملاسا ینابم لخم هکنآ رگم
ندمآ دوجوب یلصا لماع هک دوجوم رقف و یراکیب لکشم لح هب یکمک نانیمطا دروم یاه نماض ندرک ادیپ یارب مدرم نوچ ،1800 ههد رد اما ،ملعم ،رگراک زا ناریا مدرم مامت ،نوناق لصا نیا هب هجوت اب .دنک یم نییعت
.دنک یمن و هدرکن دوب هام نابآ هدرتسگ تاضارتعا یلوپ هقیثو زا هدافتسا و داد رییغت ار نوناق نیا هاگداد ،دنتشاد لکشم هتفر نیب زا قوقح زا عافد و نایب یدازآ قح .… و راگن همانزور ،وجشناد
هدرک هزرابم یراذگ هقیثو هویش نیا اب هک تسا یدازآ هار نازرابم همه هفیظو هقیثو هدیا هک دش یم اعدا هنوگ نیا نامز نآ رد .دش باب زین »هدش نیمضت« هب یارب دوش یم یلماع ،نآ رخآ شخب یا هقیلس ریسفت اما ،دنراد ار ناش
صوصخ هب و یسایس ناینادنز یمامت و ددنبرب خر هعماج زا یتلادع یب نیا ات اما هدش مهتم یمرج هب هک تسا یصخش یارب یلام هزیگنا ندرک مهارف یلوپ .نانآ ندش هدیشک دنب
.دندرگ زاب ناشیاه هداوناخ دزن هب تعرس هب زین ینادنز ناناوج نیا هجیتن رد .دوشرضاح هاگداد یدعب تاسلج رد ات تسا هدشن موکحم زونه چیه زا ،دننک یمن تفایرد قوقح اه هام هک ینارگراک هک یماگنه میدهاش ام
مهتم دندرک یم تنامض هک ییاه تکرش دندرک روهظ هقیثو للاد یاه تکرش فافک ناشکدنا یاهدزمتسد هک یناملعم ،دنتسین رادروخرب ینوناق تیامح
:عبانم هک داد ناشن یبوخ هب نوناق نیا یارجا .دوش رضاح هاگداد لیکشت ماگنه مروت هیلع هک یا هدنیآ یب و راکیب ناناوج ،دهد یمن مه ار ریمن و روخب یگدنز
https//:b3.cdn.net/crjustice2/b990da76de40361b6_rzm6ii4zp.pdf رداق ارقف ،زین هرود نیا رد .درب نیب زا ار مرج هشیر ناوت یمن اه هویش نیا اب اه یتلادع یب هک ینایوجشناد دنیآ یم نابایخ هب هتخیسگراسفا یراکیب و
https//:b3.cdn.net/crjustice2/b990da76de40361b6_rzm6ii4zp.pdf
.دنرخب ار ناش یدازآ دنتسناوت یم نادنمتورث و دندوبن هقیثو نیمات هب یب هراب رد و دنوش یم نایادص یب نیا یادص هک یناراگن همانزور ای دنبات یمنرب
جوا و یفرط زا یداصتقا یاه نارحب و لوا یناهج گنج نتفای نایاپ زا دعب دننک یم عافد نامورحم نیا قح نیا زا هک ییلاکو و دنسیون یم اه یتلادع 22
نیا و اه هاگداد راک ،یرگراک شبنج دشر هژیو هب و یعامتجا تاضارتعا نتفرگ هار و تاعامتجا ليكشت( یساسا نوناق 27 لصا و لصا نیا یانبم رب ...و