Page 25 - 1477
P. 25
یسررب و دقن - تایبدا
یعیبط لاور رد هک برغ رد )رگید یاه هنیمز رد رگید نایرج ره دننام( هک ار یناسک یاپ »هنانح نوتس ندیلان« ناتساد رد یولوم
ِ
25
تسین بیترت نیا هب ،دسرب ناماس هب دناوت یم دوخ تکرح و دشر ی هبنج زاغآ رد ،یسراپ رعش ناریا رد ■ نخس قطنم و درخ اب دندیشوک یم ینعی ،دندرک یم »للادتسا«
دعب و دننک یزاس نایرج و یزاس بتکم ناشدوخ یارب دنیایب ادتبا هک تشادن یزیرگدرخ »ههبش« و کش ،هفسلف اب هک ار یناسک و دمان یم »نیبوچ« ،دنیوگب
1396 آذر 17 هعمج - 1477 هآامش / 25 لاس ای دنراذگ یم نایرج نآ رب مه یمان لاامتحا و دنزادرپ یم نآ لیلحت هب زا بلاقنا ای یعامتجا یاه تکرح و اه شبنج .تسا هتشادن ،دزاس اهر نوگنرس ناروک هلمج نیا دنتفرد
اهنآ »ینوگنرس« و دناوخ یم »روک« و »نود ناطیش« دنتخیگنا یمرب
ینایرج رگا .دنسیونب ناتساد ای رعش اه ناونع نآ ی هیاپ رب دننیشنب
ً
نید« شسرپ و کش داجیا اب اهنآ دیسرت یم هک ارچ ؛درک یم وزرآ ار
هدش هیارا راثآ رذگهر زا یبدا یاه نیسیروئت اهدعب ،دریگب لکش اعقاو
ً
:دننز مهرب ار »قح
شدوخ یاج رس زیچ چیه هک ناریا لثم یا هعماج رد یلو .دنراذگ یمن
ِ
رب دنشوک یم دعب ،دننک یم یراذگ مان و دنزاس یم ینایرج لوا تسین
نود ناطیش نآ دزیگنا ههبش
دندرک ملاعا سفنت گنز یکدنا هاتوک یا ههرب رد مادک ره ،شعون ره
نوزومان و لداعتمان ی هدنهد ناشن نیا ایآ .دنسیونب رعش ،نآ ی هیاپ
زج هب هعماج نیا رد اما .دش بوکرس فلاخم یادص هنوگ ره دعب و
ایآ ؟دریگ یمربرد مه ار تایبدا هک تسین یعامتجا تابسانم ندوب
دوب نیبوچ نایللادتسا یاپ
یرگن هیوسکی رد یمهم شقن ،منامگ هب ،زین نافرع ،یتموکح دادبتسا
ار دوخ ی هژیو ِنابز هک دیآ یمن شیپ هشیدنا رییغت اب یعقاو یروآون
...
؟دروآ یم راب هب زین
و قشع یتح زیچ همه نافرع یارب .تسا لاعفنا غلبُم و ادص کت و
ِ
رهاظ هب هک یرصاعم یاه ناتساد زا یرایسب یتح و اهرعش هب رگا )۳ رگن هیوسکی شیوخ تاذ رد نافرع .تسا هتشاد تیدرف هب ندیسرن و دوب نیکمت یب تخس نیبوچ یاپ
دنز مد ات ین هرهز ار یفسلف
و ،)ادخ( یلزا دوبعم هب ندیسر یارب تسا یا هلیسو یکاخ تذل
،دوش تقد ،دنتسین فراع و ینید هک هدش هتشون یناسک یوس زا یاه نییآ زا یوریپ مه خیش ای دارم زا یربنامرف مه اتسار نیا رد ]۵[ .دنز مهرب شقح نید ،دنز مد
ینافرع قارغا اب قشع یتح و نوماریپ ناهج اب اهنآ دروخرب هک مینیب یم لزا داتسا هچ ره( یشسرپ ای شنکاو و رگا و اما چیه نودب ،ینید
فوب نام ُ ر رد هچ ولماش لثم هب رعش رد هچ تلاح نیا .تسا هارمه یلفق ار نوتلافا یتحو وطسرا ی هفسلف ،فراع و رعاش ،یناقاخ
ِ و یلزا تاذ هب هشیدنا زج هب .تسا هفیظو ،)میوگ یم وگب ،تفگ
مه ینید ریغ ییامن رگا یتح ،دراد یدج یزورب ... و تیاده روک قح یرگید ی هشیدنا ،نآ اب ندش هناگی ای ندیسر یارب ینورد شلات عفد روتسد و )یملاسا یاهروشک( »للملا نسحا« برد رب دناد یم
ِ
ِ
ِ
و امین دننام نارعاش زا یخرب هتبلا اتسار نیا رد ]۱۳[ .دشاب هتشاد هدیجنس ینافرع ی هرگن ی هیاپ رب هشیدنا نآ هکنیا ای دبای یمن تیلها :دهد یم ار اهنآ
نآ یهاگ مه اهنآ رعش رد هچرگا ؛دنتسه ءانثتسا یدودح ات غورف ،دارم زا یوریپ هب اهنت رک و روک دیاب درف ینعی ؛دوش یم هدیمهف و
غرم« دننام ؛دبای یم یگدنز زونه اجنآ و اجنیا ینافرع قارغا عون و شسرپ ،یریگ میمصت و دازآ ی هدارا و دشخبب تیوه ار شا یتسه ار وطسرا یا هروطسا لفق
ِ
.غورف زا »تسین سکچیه لثم هک دیآ یم یسک« و امین »نیمآ هار دناوت یمن نآ رد ،تسا یرکف دشر یارب نیزاغآ ی هتسه هک کش دیهنم للملا نسحا رد رب
ِ
یروئت لها هک نارعاش زا یرایسب ،اه لدج و اه ثحب رد اهراب )۴ و ددنب یم ار وگ و تفگ هار ینافرع رعش ای نافرع ،ملاک کی رد .دبایب ار نطلاف ی هدوسرف شقن
ِ
تاذ رد درخ راگنا ؛دندرک درط ار رعش رد د َ رِخ ای لقع دنتسه مه رعش هک یلاح رد ،دبای یم باتزاب نآ رد ادص کت و رگن وسکی یا هشیدنا اهنت ]۶[ !دیهنم للح نیهب زارط رب
دوبعم هب ندیسر یارب نافراع هک هنوگ نامه ،دشاب رعش لخم دوخ .دشاب ییادص دنچ و هیوس دنچ دناوت یم وگ و تفگ روضح اب شیامن
یزیرگدرخ نیا .دنناد یم و دنتسناد یم عنام و لخم ار لقع یلزا یناریا ی هشیدنا و بدا رد نافرع دح زا شیب ذوفن منامگ هب نیاربانب رد زکرمت یارب هک تسا ناوارف ام تایبدا رد تسد نیا زا ییاه هنومن
دوخ رد مه و ناریا رد یرعش یروئت نابز رد مه نانچمه ینافرع ،مینآ دهاش همانهاش رد هک نیزاغآ شیامن هبش نامه هک دش ثعاب .مرذگ یمرد رگید یاه هنومن نایب زا یلصا ثحب
ِ
د َ رِخ و شناد زا مدآ یتقو .دراد هدننک نییعت و یدج یباتزاب اهرعش هک یماظن یاه هموظنم تلاح نیرتهب رد ،نیسپ یاه هموظنم رد اهنت هب یرایسب هک تفای ذوفن و هنماد یردق هب یرگیفوص ،لاح ره رد
د َ رِخ و دننک یم مر اه یلیخ دیوگ یم نخس رنه ای رعش رد هشیدنا و هبش رارکت دح زا ،دنیآ یم باسح هب یسراپ تایبدا یاهراکهاش زا دادعت .دندرک مادقا یرگیفوص دیدج یاه نامزاس و اه هورگ لیکشت
درخ ای لقع زا ار ام سب زا .دنناد یم رعش یارب یمس ار هشیدنا و یعقاو ی همانشیامن کی حطس هب دنناوت یمن و دننک یمن زواجت یشیامن هب مجنپ ی هدس رد ،یریوجه شرازگ هب انب ،هک یفوص یاه هقرف
نخس تایبدا رد درخ زا مینک یمن تئرج ام زا یرایسب هک ،دنا هدناسرت رعش زا نیسحت دوجو اب ،شا »یقرش -یبرغ ناوید« رد هتوگ .دنورارف قنور یزاس هقرف یردق هب نیسپ یاه هدس رد ]۷[ ،دیسر یم هدزاود
ً
نیا دیاش .میوش یم مهتم ییارگ هنهک و ییارگ تنس هب اروف اریز ؛مییوگب روآ تفگش« :دسیون یم ترسح و یتفگش اب هتکن نیا کرد اب ،یسراپ ]۸[ .تفای شیازفا هقرف تسیود هب اهنآ دادعت هک تفای
لقع هک ینافرع تخس ناج گهرف هب ددرگرب مه زاب یزیرگ لقع عون کی تسناوت یم رگا .درادن یا همانشیامن چیه یسراپ تایبدا هک تسا و یریگ تخس زا ماکح هک دش ثعاب مدرم لابقا اب یرگیفوص قنور
شد َ رِخ اب ناسنا رگا اریز .دناد یم قوشعم -ادخ هب ندیسر لخم ار یرگید تلزنم و هرهچ شتایبدا ،دشاب هتشاد سیون همان شیامن رعاش ییاه هنومن نیشیپ یاه هدس رد هک نایفوص هب تبسن نیزاغآ رازآ
ِ
دش یم عورش اهزیچ یلیخ دروم رد اه شسرپ دوشب ای دش یم دراو ]۱۲[ ».تفای یم و دنرادرب تسد )... و یدرورهس و جلاح نتشک لثم( تشاد دوجو
نیزاغآ ی هتسه مه کش و تسا کش زاغآ ،شسرپ و ؛دوش یم ای و دنریگ راک هب شیوخ تردق شیازفا یوس رد و دوخ دوس هب ار اهنآ
In touch with Iranian diversity ِ حرط هک مهدب حیضوت یلامتحا ی هبش عفر یارب مناد یم مزلا اجنیا رد
یرادم نید ای نافرع زا ییادز هروطسا ینعی مه تخانش و ؛تخانش یتخانش ییابیز و یبدا یاه شزرا نتفرگ هدیدان یانعم هب هلئسم نیا یخیش زا و دندش یم یرگیفوص یعدم دوخ نامکاح زا یخرب یتح
یلو ،دننزب رانک ار لقع هک تسه و دوب نیا رتهب اهنآ یارب سپ ... و تایلزغ هچ ،رعش عون نیا .تسین ینافرع رعش و یسراپ یرعش راثآ هب ناریزو و ناریما و نامکاحزا یخرب رطاخ نیمه هب .دندرک یم یوریپ
هب اریز ؛میدنمزاین درخ ای لقع هب زیچ ره زا شیب نردم ناهج رد ام یاه هلق زا همه ،... و راطع و یماظن ای ظفاح رعش هچ دشاب یولوم ناخ نازاغ هک یهاقناخ دننام ؛دندز تسد دیدج یاه هاقناخ نتخاس
مروظنم .دشاب هدیسر عابشا دح هب هعماج رد یدرخ یب هک دیآ یم رظن یابیز یاه تکرح و ناش یبدا شزرا هک دنتسه ام یرعش تایبدا یارزو نینچمه .دندرک اپرب نادمه و هیناطلس رد وتیاجلوا ای زیربت رد
»سوبع لقع« ای »یرازبا ِدرخ ای رگ هبساحم یروابدرخ« هن ،درخ زا رد بیترت هب نیدلا ثایغ شرسپ و هلا لضف نیدلادیشر ینعی ،نامز نآ
ِ اجنیا رد ار مثحب اما نم .تسا نشور ناگ همه رب ناش یراتخاس-ینابز
لمع لرتنک و تراظن ِ فده اب هک تسا )شعون ره زا ،کیتاناف لقع( ریثأت اب طابترا رد هکلب ،ینابز -یراتخاس ای یبدا شزرا اب دنویپ رد هن اهنت هن نایفوص ]۹[.دنتخاس ییاهاقناخ زیربت باخرس رد و هیناطلس
ِ
موهفم هب یدازآ ، یدازآ یوس هب ور هک تسا یدرخ هکلب ،دنک یم یگشیدنا -یعامتجا لوحت دنور رب رعش رذگهر زا ینافرع ی هشیدنا ،ایاده لماش ،هنلااس یجرخ هکلب ،دندوب فاعم تایلام تخادرپ زا
ی هدز تسایس رعش هن ،رعش رد »درخ« زا مروظنم .دراد ،هتیلاریبل کی هب لثم هب ؛تفرگ یم قلعت اهنآ هب ناوارف تادیاع و تافوقوم
دودحم اهراعش و اهدادیور حطس رد رتشیب هک تسا زورما و زورید رادقم نیمه و نان نَم ۲۸۳۲ ،دقن رانید ۱۰۶۲۰ هنلااس ،هاقناخ خیش
یتنس پچ »یعامتجا دهعت« زا هدنام یقاب و هدمآرب هک ،دن َ ام یم زا رعش ناریا رد دعب هب مشش ی هدس زا ■ رد خیش نادیرم یتح .دش یم هداد تافوقوم زا نوباص و تشوگ
ِ
ً
نآ زا زورما رعش هک ،تسا یصوصخ افرص یاه هیلاگ رعش هن و ،تسا تلاح نیا ]۱۰[ .دندرب یم هرهب یفاک یسنج و یدقن ی هریج زا هاقناخ
هانپ ایؤر نماد هب و تخیرگ تیعقاو زا و درِخ
یتح ،اه هدیدپ ،لئاسم هب هک تسا یرعش مروظنم .تسا هدش عابشا ]۱۱[ .دیمان یم »راوختفم« ار نایفوص یناکاز دیبع هک دوب یا هنوگ هب
درب
نوماریپ هب تبسن شا هطبار هب و )نت و نورد( »نم« هب و ،تسایس رد و مدرم یگدنز داحآ ی همه رد یا هرتسگ و تیعقوم نینچ اب نافرع
،موسرم ییوگ یلک زا یورارف اب و ،درگن یم یا هنانیبزیر و فرژ هاگن اب .تشاذگ هدننک نییعت و فرژ یریثأت ،رعش هژیو هب ،نامز نآ یاه هناسر
ً
.دنک یمن لک یادف ار ءزج نافرع روضح هک ارچ ؛منک یم حرطم یملاسا -یناریا گنهرف رد تسویپ ایؤر و مه ّ وت هب و تخیرگ درخ و تیعقاو زا اتدمع رعش ینعی
زا هدمآرب یاه تلصخ زا ییوگ ضیقن و ییوگ هدیچیپ ،یزروزار )۵ رد زونه ،هاگآدوخان ای هاگآدوخ ،هدنرادزاب لماع ناونع هب نانچمه دبلاک هب یعقاو و دوجوم ناهج شهوژپ یاج هب یناریا ی هشیدنا و
رارسا« زا »یرگید« ای »بیقر« هکنیا یارب .تسا ینافرع ی هشیدنا دنچ زا باتزاب نیا .دبای یم باتزاب ام ی هشیدنا و ام ینونک یبدا راثآ و یدام یگدنز ،اتسار نآ رد هک تخادرپ ادخ اب ناسنا ی ه طبار یفاکش
فافش نابز هن ،تسا هراشا و زیمآ زمر نابز هب زاین ،دوشن هاگآ »قشع زین یرگید لماوع نافرع زج هب هچرگا .دنک یم ییامندوخ نانچمه وس یشخب هتبلا .تفای انعم ادخ هب نتسویپ ورگ رد زیچ همه و یفن یکاخ
ار ادخ اب ناسنا ی هطبار ی هداس ی هلداعم نافراع عقاو رد .امهف و هب ،رگید لماوع هب تبسن نافرع ریثأت یلو ،دنا لیخد ریسم نیا رد قشع و بارش دننام یدام تاذل زا یا هراپ هب ظفاح ریظن نافراع زا
تاماط و حطش اب و ،هدیشوپ و بیرغ و بیجع تاحلاطصا اب نانچ :دراد یرترب ،هدش هتفگ لیلاد نیرتابیز زا هک هتفای باتزاب ناشراثآ رد هک دنداد یم تیمها مه ینیمز
یناسناارف یزیچ ار ناش هشیدنا ات دنناچیپ یم یفورح یاه یزاب و و نادنمرنه یلک روط هب ای ناگدنسیون و نارعاش زا یرایسب)۱ نوزفا ،زین نانیا دزن رد اما ،دنتسه یسراپ یرعش تایبدا یاهراکهاش
ً
دومناو و هراشا نابز و یزروزار تلاح نیا .دنهد هولج ینامسآ و یدارم ساسحا ناشدروخرب رد زونه یناریا رصاعم نارکفنشور و تفای یم انعم هیوسکی یا هطبار رد اتدمع ینیمز قشع هکنیا رب
ِ
Vol. 25 / No. 1477 - Friday, Dec 8, 2017 هک ینافرع رکفت ی هنیشیپ هب ددرگ یمرب رتشیب منک یم رکف ،سرت مکح و یروئت بترم و دنوش یم یبیرغ ینیب گرزبدوخ و یدنسپدوخ ینعی ،نآ ِدنیآ یپ و شیامن مرف شرتسگ زا عنام ینافرع رعش)۳
زین ام رصاعم یاهرعش زا یرایسب رد رترب و هدیچیپ یا هشیدنا هب
ینافرع ی هشیدنا ،دش یم نییعت درم -رعاش یوس زا قشع ی هلداعم
یگلاس لهچ نس هب زونه .ناوارف نادلقم و نادیرم هب زاین و دنراد
.درک یم افیا ار یلصا شقن و تشاد یرتشیب ی هنزو
و یعامتجا راشف زا هدمآرب یاضف ریثأت زج هب هک دنک یم ییامندوخ
راچد یخیش دننام و دهد یم تسد اهنآ هب یداتسا ساسحا هدیسرن
.دیز یم یناریا ی هشیدنا رد هاگآدوخان ای هاگآدوخ
هنیرید یتنس ،برغ رد شیامن تنس .تسا هدش )گولاید( وگ و تفگ
لاکش َ ا رگید دننام ام تایبدا رد هک تسا نیمه یارب .دننک یم رداص
زا مظن بلاق رد شیامن ،هتوگ و ریپسکش ات دیو ُ ا و رموه زا .تسا
:رعش و تفن شقن ی هطبار دروم رد منیزاغآ نخس هب مدرگ یمرب لااح
.دراد یرت یوق درکراک نآ رد یدیلقت ی هبنج زونه یعامتجا یهاگآ
وگ و تفگ رذگهر زا اه هرگن نایب و یتسه نییبت رد هناسر نیرت مهم
یمن دوخ یدوخ هب رگید زیچ ره ای تفن دننام یعیبط عبنم دوجو
یاه هلحن فشک رد ییاوشیپ ساسحا هب یدارم ساسحا نیا رد )۲
ً
عون کیتارکومد گنهرف رد وگ و تفگ ی هیاپ رب شیامن اساسا .دوب
.تسا عبنم نآ زا یریگ هرهب یگنوگچ رد مهم ،دشاب یفنم یرما دناوت
دوش رادیب یزور یخیش راگنا .دنوش یم لاتبم یبدا و یرعش نیون
اپورا رد هک یتنس ؛دریگ یم لکش ارآ لدابت رد یلماع ناونع هب ینانوی
اهتنم ؛دراد هباشم یدرکراک یگشیدنا رازبا ای عبنم ره دننام زین رعش
هب یبایتسد یاعدا اب ،دهد رس تامارک و فشک قوش دایرف و
ِ
کی رد .یونعم ناهج رد یرگید و دراد درکراک یدام ناهج رد یکی
یا هناماس رد و ییاونمه رد یونعم و یدام لماوع ،ورشیپ گنهرف
هعماج کی رد گولاید روضح رگناشن ،همانشیامن عقاو رد ینعی .دومن
شبنج ای هلحن بحاص ار دوخ یا هدع لاس دنچ هب لاس دنچ ره
.دننک یم افیا شقن یعامتجا تکرح رد لباقتم ریثأت رد و ربارب نتبسن
بیاغ عومجم رد ام نهک تایبدا رد هک یزیچ ،تسا یحطس ره رد
ناملآ رد هک تسا لاس ۳۰ هب کیدزن هک نم .دننادب نیون یرعش
رد هک )شیامن هبش یاه هنحص( نآ نردم شیپ و نیزاغآ لکش و تسا
یونعم و یدام گنهرف زاسمه و ناسمه تکرح و یدنومه رد اهنت ناریا دننام اج چیه منک یمن نامگ .یلزا دوبعم هب ،ماهلا ی همشچرس افیا یمهم شقن یرگنشور یریگ لکش و ارآ دروخرب رد و تفای موادت
ِ
ِ
یاه نایرج همه نیا اجنیا نیا رد هک ما هدیدن لااح ات منک یم یگدنز
25 ،نیاربانب .دور یم شیپ ییافوکش یوس رد هعماج هک تسا ای نیا ِ فشک یاهاعدا همه نیا ،دنرادرب رس یبدا ای یرعش دیدج تسناوت یم هک کدنا نامه ،نافرع ذوفن اب ،دیامن یم خر همانهاش
و یعیبط یاهدومن نیا زا یریگ هرهب یگنوگچ رس رب هلئسم , اوآرعش ,سنامروفرپ رعش ( فلتخم یاه یراذگمان اب یروآون نآ ؟ارچ .دنک یمن یدشر ،دشاب نیسپ یاهراک یارب یا هیاپ
زیچ همه ام ی هعماج رد هکنیا و تسا یرشب یاهدرواتسد لزغ ،یراتفگ رعش ،نردماسپ رعش ،تينابز ،رعش رد یگديرب سفن زا ندش هتکید و دادبتسا روضح یانزارد رد ام ی هعماج هک میناد یم
تکرح یمومع یناماسبان رد یعون هب مه هب تهباشم رد یبدا نایرج کی یریگ لکش توافت اساسا .)ناگدننام و نردم تسپ اهدنب زا ار دوخ هک یتیدرف هب ندیسر یارب یعقاو تصرف زگره لااب
ً
ِ
