Page 17 - Issue No.1372

‫نگاهی کوتاه به تاکسی‪ ،‬ساخته جعفر پناهی‬

‫وانمود ‌های از جامعه شهری سرگشته ‪17‬‬

‫سال ‪ / 23‬شماره ‪ - 1372‬جمعه ‪ 13‬رذآ ‪1394‬‬ ‫امید حبیب ‌ینیا‬

‫تاکســی جعفر پناهــی دکودرام‬
‫اجتماعی ســت که می کوشــد‬
‫در قالبی نه چندان جســورانه و‬
‫مطابق با حال و هوای سیاســی‬
‫داخل کشور به اشــاره به برخی‬
‫مسلمانان‪ ،‬جایی ست برای فرار از هیاهوی کلانشهری که زندگی در آن‬ ‫از موضوعات اجتماعی نه چندان‬
‫چنان پیچیده و سرگشته است که کمتر مسافری به مقصد می رسد‪.‬‬
‫چالش برانگیز بپردازد‪.‬‬
‫جنبه اســنادی تصویرســازی حتی به وصیت هم می کشد تا جایی‬ ‫تاکســی برای پناهی به مثابه‬
‫کــه بتــوان آن را همچون ناظری بر کنش اجتماعی به کار بســت‪ ،‬از‬ ‫اکلیسا(انجمن در یونان باستان)‬
‫ایــن قرار روای برای دوربین هایی حفاظتی نقش ناظر اجتماع را قائل‬ ‫اســت که در آن طبقات و گروه‬
‫شــده است‪ ،‬حکایت دوربین حفاظتی و دزد آشنا که دوست راوی نقل‬ ‫های مختلــف مردم دیدگاه های‬
‫می کند نیز در امتداد همین نقش اســت‪ ،‬از همین روست که تعقیب‬ ‫مختلف خود را در باره مســائل‬
‫کنندگان راوی که می توان آنها را به نهادهای امنیتی مرتبط دانســت‬ ‫مختلف از مجــازات اعدام گرفته‬
‫دوربین را می ربایند‪.‬‬ ‫تا خرافات و تفــاوت بین زندگی‬
‫محافظه کاری تاکســی شاید از آن رو باشد که طبقه متوسط شهری‬ ‫واقعی و وانموده سینمایی بیان می کنند‪.‬‬
‫بیش از گذشــته و پس از نمایش انتخابات سال ‪ ۱۳۹۲‬محافظه کار تر‬
‫جایزه خرس طلایی جشــنواره برلین برای فیلم اما سبب شده است‬ ‫شــده است و دل به گشــایش اقتصادی موعود داده‪ ،‬هر چند که فضای‬ ‫همــان تجربه نادری که هر یک از ما در تاکســی های تهران و ایران‬
‫تا فیلم اهمیت بیشتری بیابد‪ ،‬اهمیتی که اگرچه برای پاسداشت آزادی‬ ‫فرهنگی و سیاسی کشور به ویژه در ماههای اخیر حتی از دوران ریاست‬ ‫داشــته ایم و پیش از آن نیز به نوعی در فیلم ده کیارســتمی از طریق‬
‫جمهوری احمدی نژاد نیز بســته تر شــده است اما برای طبقه متوسط‬
‫شهری تنها چشم انداز وضعیت متعادل اقتصادی در آینده نزدیک است‬ ‫بازنمایی تیپ های مختلف زندگی شهری به تصویر درآمده بود‪.‬‬
‫که ســبب شــده اســت تا در عرصه مطالبات اجتماعی دم به دم عقب‬ ‫پناهی می کوشــد تا به دوربین روی داشــبورد (‪ )Dashcam‬نقش‬
‫شــاهدی برای وانموده سینه‪ -‬وریته خود بدهد اما نه برای ثبت واقعیت‬
‫بنشیند‪.‬‬ ‫عینی بلکه برای ثبت «حقیقت» از پیش نوشــته و کارگردانی شــده از‬
‫تاکســی هم خود تحت تاثیر همین فضا و هم بازنمایانگر همســویی‬ ‫همین رو او در نقش راننده تاکسی که فرمان این روایت را در دست دارد‬
‫با وضعیت حاکم اســت‪ ،‬از ســویی به گروهی که اهل سینما و سریال‬ ‫ما را به هر گوشه از شهر می کشاند تا از زاویه دوربین تاکسی شاهد لایه‬
‫های روز هســتند اشاره می کند و از سویی به کسانی که همچنان اسیر‬
‫خرافات هســتند‪ ،‬تیپ های شــهری که همگی در کنار یکدیگر زندگی‬ ‫ای از مستندسازی (یا مستندنمایی) جامعه باشیم‪.‬‬
‫می کنند و الزاما معارض یکدیگر نیســتند اما این امر دال بر سازگاری‬ ‫ژانر ســفر‪ ،‬تماشاگر را با خود به ســطح مباحث اجتماعی می کشاند‬
‫بنیادین نیســت بلکه فقط به جبر هیپوکراســی موجود چنین ترکیب‬ ‫بی آنکه بتواند یا بخواهد از مرز چراغ های قرمز زیر ســوال بردن کلیت‬

‫ساختار سیاسی و اجتماعی عبور کند‪.‬‬

‫بیان شایان توجه اســت اما به خودی خود به ارزش مضاعف برای فیلم‬ ‫پناهی در طول این سفر همواره لبخندی بر لب دارد او در واقع راوی غریبی از زندگی شهری رخ نموده است‪.‬‬
‫منجر نمی شــود‪ ،‬به ویژه آنکه مخاطب ایرانــی چیز غیرمتعارفی از آن‬ ‫این ســفر شهری به گوشــه و کنار موضوعاتی ست که همواره به چشم‬
‫‪In touch with Iranian diversity‬‬ ‫دریافت نمی کند که بتواند اهمیتی در خور برای فیلم قائل شود‪.‬‬ ‫می آیند بنابراین از پیش نقش راوی نســبتا بی طرف این سفر را برای‬

‫در طول فیلم دو بار چشمه علی مطرح می شود‪ ،‬بار نخست توسط دو‬ ‫خود رزرو کرده است‪.‬‬
‫زن میانســال که تلاش می کنند ماهی های قرمز را برای سنت سالیانه‬
‫شان به آنجا برسانند و بار دوم وقتی خود راوی و خواهرزاده ش به آنجا ســفر تاکسی و روایت آن اگرچه با سرقت دوربین آن ظاهرا به پایان‬
‫می رسد اما این زندگی در چارچوب همین ساختار ادامه دارد‪ ،‬اگر ارزش‬ ‫تاکســی هم به هیپوکراسی ریشــه دوانده در جامعه تحت حاکمیت می رود‪.‬‬
‫مضاعفی بتوان برای فیلم قائل شــد همین اشاره به این جبر زیستن در‬ ‫تولیتاریســم اشــاره می کند و هم از کنار آن می گــذرد از همین رو‬
‫چارچوبی پر از تناقض‪ ،‬تضاد‪ ،‬تعارض و سرگشتگی ست که می توان آن‬ ‫اگر تاکســی اکلیســای مدرن زندگی شهری باشــد چشمه علی به‬ ‫برخلاف ده یا حتی طعم گیلاس لحنی تلخ و عریان ندارد‪ ،‬لحن تاکسی‬
‫عنوان مبــدا پیدایش تمدن در نزدیکی تهران علاوه بر جایگاه ســنتی‬
‫را نمادی از توتالیتاریسم تلقی کرد‪.‬‬ ‫ش در ایران باســتان یعنی همجواری با معبد آناهیتا و بعد پس از حمله‬ ‫برخلاف فیلم های پیشین پناهی حتی مسالمت جویانه تر هم هست‪.‬‬

‫‪CARDOON ENGINEERING‬‬ ‫ﺗﺪرﯾﺲ اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ‌‌‌‬ ‫ﺳﻌید‌حدﯾدی‌‬

‫ﺧﺪﻣﺎتﻣﻬﻨﺪﺳﻰﮐﺎردون‬ ‫در‌هﺮ‌ﺳﻨ ‌ی‌ﮐﻪ‌هﺴﺘید‌ﺑا‌ﺷﺮﮐﺖ‌در‌ﮐﻼ ‌سهای‌ﺧﺼﻮﺻی‌ﻓﺮﻫﺎدﭘﯿﺮﻏﯿﺒﯽ‬ ‫مﺘﺮﺟﻢ‌رﺳﻤی‌دادﮔﺴﺘﺮی‌ﺑ ‌یﺳی‪‌،‬ادارﻩ‌مﻬاﺟﺮت‌ﮐانادا‌و‌‪ICBC‬‬

‫ﻧﻘﺸﻪ‪ ،‬ﻣﮫﻨﺪس‪ ،‬ﭘﺮواﻧﻪ ﺳﺎﺧﺖ‬ ‫)‪‌،(FRED‬مﮑاﻟﻤﻪ‌انﮕﻠیﺴ ‌ی‌را‌در‌ﮐﻮﺗا ‌ﻩﺗﺮﯾﻦ‌زمان‌مﻤﮑﻦ‌ﯾاد‌ﺑﮕیﺮﯾد‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ‪ ١٨‬ﺳﺎل ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺧﺪﻣﺖ در اﺳﺘﺎن ﺑﺮﯾﺘﯿﺶﮐﻠﻤﺒﯿﺎ‬

‫ﺑﺎزﺳﺎزىوﻧﻮﺳﺎزى ﻣﺸﺎورهراﯾﮕﺎن‬ ‫ﻓﺮهاد‌ﭘیﺮﻏیبی‌اﺑدا ‌عﮐﻨﻨدﻩ‌روش‌نﻮﯾﻦ‌آمﻮزش‌زﺑان‌‪‌،‌No-pen‌English‬‬ ‫ترجمه گواهینامه‪ ،‬پاسپورت‪ ،‬نامه سابقه بیمه‪،‬‬
‫ﺑا‪ ‌٢٠‬ﺳال‌ ﺗﺠﺮﺑ ‌ﻪی‌ ﺗدرﯾﺲ‌ ﺑی ‌ﻦاﻟﻤﻠﻠی‌ و‌ ﮔﻮاه ‌ینامﻪ‌‌‪ ‌‌TEFL/TESL‬از‌‬ ‫شناسنامه و سایر مدارک‪.‬‬

‫ﺑﺮﯾﺘیﺶ‌ﮐﻠﻤبیا‪.‬‬ ‫مﺘﺮﺟﻢ‌رﺳﻤی‌دادﮔاﻩ‌و‌امﻮر‌ﺗﺼادﻓات‌وﺳاﯾﺮ‌دﻋاوی‪.‬‬

‫‪Tel: 604 - 537 - 6062 Website: cardoon.ca‬‬ ‫‪Tel: 604.679.1920‬‬ ‫ﺗﻠﻔﻦ‪saeedhadidi@msn.com‌ /‌‌٦٠٤-٧١٦-٧٠٦٦‌:‬‬

‫‪Vol. 23 / No. 1372 - Friday, Dec. 4, 2015‬‬ ‫‪Medis Pharmacy‬‬

‫‪‌BO‌•R.•CE‬ﺑ‪,‬آ‪T‬ﺮﯾا‪mS‬ا‌‪a1‬یﺗ‌‪l‬ﺑا‪‌Rt‬ﺮ‪i‬ﺑ‪E4‬ر‪u‬ﻪ‪4‌I‬ﺳ‪oPq‬حد‪5‬یاا‪IC‌E‬رر‪5‬ال‪‌t‬ﯾ‪D‬و‪r-‬ر‪S‬ﮕژﺧ‪o‬ا‪E‬ﯾا‪BP‬نن‪‌4‬ﻢ‪‌,‬رﻪ‪y4,‬ژدﯾ‪L‬ا‪9»a‬ر‪L‬ﻢﻣ‪‌w‬و‪A‬د)ﯾ‪h‬ﺪاﯾر‪4Mg‬ی‪i‬و‌ﯾ‪H0E‬ﺷ‪C‬ﺲ‌یﺗﻤ‪«Ad6‬اا‪L‌‌(e‬ﺑﺗ‪e‬ن‪‌P‬ا‪:‬ﺑﻮ‪‌h‬ا‌‪gLO‬ﮐمﺳا‪C‬ا‪‌Eu‬ﺗﻂد‪T‌Oo‬ﻤر‪P‬ﯾ‪L‬ا‌ﻓ‪5‬اﮏس‪‌‌5‬ﺑر‪7‬ﮕﺷ‪2‬ﺳی‪-‬ﺨﺮ‪6‬ﯾی‌دﺺز‪‌.‬ﺑماﺘنﺨ‌دﺼر‌ﺺ‌ﺧمدﻮمرد‌ﺑﺖ‌ﺮهرﻤﺳزﻮﯾی‌ﺮﻃﻗﻧﻨﺮاﻈاﺮرن‌‌ﮔدﻋﺮﮐﻓﺘﺰﯾﺘﺮﻪﺰ‌ﺳاﺎﻧﺳﺎزﺖ؟ﺷﻬﺮﯾﺎری ‪17‬‬