Page 8 - Issue No.1362
P. 8
آیا با ژئوپولیتیک منطقه ای جدیدی روبه روهستیم؟ * مقالات
8
ترکیه به مراکز حزب کارگران کردستان (پکک) در عراق که به جماعت یهودیآمریکا .البته این امر واقعیت دارد که فراتر از مسئله نویسنده :آلایانگرشسیاست سال / 22شماره - 1362جمعه 3رهم 1394
مواضع نیروهای امریکائی نیز نزدیک است ،حمله کرد و دولت فلسطین ،چه در عراق و چه در سوریه ،اسرائیل نقشی ثانوی دارد.
آمریکا را فقط ده دقیقه پیش از آغاز عملیات آگاهکرد )۵( .پایان بیشتر مایه درد سری است برایکاخ سفید؛ آن چه اهمیت دارد این سرانجام فشارهای اسرائیل نتوانست آمریکا را از امضای Vol. 22 / No. 1362 - Friday, Sep. 25, 2015
روند صلح بین دولت ترکیه و پکک نه فقط امکان دارد که استکه هم چون دوران جنگ علیه عراق در ،۱۹۹۱-۱۹۹۰بتوان توافق در مورد مسئله هسته ای ایران بازدارد .اما ،آیا این
ترکیه را بی ثباتکند ،بلکه همچنین به اتحاد نیروهایکرد سوریه تفاهم ژئوپولیتیک خاورمیانه را دگرگون خواهد کرد؟ آیا ایران
(مستقیم ًا وابسته به پکک ،و به رغم اظهارات آمریکائیان در از ماجراجوئ یهای اسرائیل جلوگیریکرد. و آمریکا را به همدیگر نزدیک خواهد ساخت؟ آیا مبارزه
این مورد) و نظامیان آمریکا آسیب خواهد رساند .آیا اظهارات با دشمن مشترک ،یعنی سازمان دولت اسلامی ائتلا فهای
سازمان حکومت اسلامی در نکوهش اردوغان و فراخواندن به «فتح اطمینان بخشیدن بهکشورهای خلیج فارس
استانبول» ( )۶موجب تحکیم بیشتر موقعیت ترکیه در «جنگ علیه پس از امضای توافق هسته ای با ایران ،اوباما مجبور شد به موجود منطقه را برهم خواهد ریخت؟
کشورهای خلیج فارس تضمین بدهد که جهتگیری ائتلا فهای
تروریسم» خواهد شد؟ موجود تغییر نخواهد کرد .کنترل منطقه و نفت آن ،و در وهله اول مدافعان و همچنین مخالفان توافق امضا شده در این نکته هم نظرند
عربستان سعودی ،برای ایالات متحده برگ برنده نیرومندی به که فحوای پیمان ایران و « »۵ ۱+از چارچوب تنگ و درضمن
تثبیت خود به عنوان «قدرت ضروری» شمار م یرود ،حتی و شاید بخصوص که این نفت ،ابتدا مصرف حساس مسئله هسته ای و گسترش آن فراتر م یرود .این معاهده
برای ایالات متحده ،جمهوری اسلامی تهدیدی با ماهیت متفاوت کشورهایآسیا را تأمین م یکند .رئیس جمهوریآمریکا توانسته به نشانٔه پذیرش جایگاه ایران در خاورمیانه از سوی آمریکاست و به
به شمار م یرود .چراکه اینکشور با نظم موجود مخالف است ،از روسای دول تهای منطقه یادآوریکند که بر خلاف ادعای برخی توهمی که در اثر جنگ اول خلیج فارس ( )۱۹۹۰-۱۹۹۱پدید
فلسطین حمایت م یکند ،نقش مهمی در عراق ،لبنان و سوریه ایفا از ناظرین« ،محوریت» آسیا در سیاست خارجی امریکا هیچگونه آمد و در اثر سیاس تهای جورج بوش پس از ۱۱سپتامبر تقویت
م یکند – در یمن نقش ثانوی دارد -آمریکا در مقابل قدرت جدید تعهدزدائی نسبت به کشورهای خلیج [فارس] ایجاد نم یکند .در شد ،پایان داد .سیاست هائی که هدفش تسلط انحصاری آمریکا
ایران ،قطع ًا قصد ندارد از جلوگیری نفوذ ایران دست بردارد ،البته اینکشورها ،آمریکا دارای ۲۵۰۰۰سرباز ،پایگاه هائی در بحرین بر منطقه بود .قدرت نظامی آمریکا که از دست «امپراتوری شر»
بدون نادیده گرفتن حوز‌ههای «همگرائی» ،از جمله در مبارزه با و قطر و تسهیلات در همه آ نهاست .قرار است تا سال ۲۰۲۰ شوروی خلاص شده بود ،قصد داشت از شر «دول تهای تبهکار» از
سازمان حکومت اسلامی و القاعده ،گرچه در درون دولت آمریکا میلادی ،تعداد ناوگان آمریکا در منطقه از ۳۰به ۴۰افزایش یابد. افغانستان تا عراق ،از ایران تا سوریه نیز راحت شده و بالاخره «نظم
در مورد این که کدام یک از این دو گروه را به عنوان هدف مقدم ایالات متحده برتری تکنولوژی «شورای همکاری خلیج» را بر ایران
ضمانت م یکند .فقط عربستان سعودی به تنهائی ۸۰میلیارد دلار لیبرال» و دسترسی «آزاد» به نفت را میسر سازد.
انتخابکنند ،اختلاف نظر وجود دارد (.)۷ تا سال ۲۰۱۴صرف هزین‌ههای نظامی کرده است (در مقابل ۱۵ پس از شکست مفتضحانه نظامی در عراق و افغانستان ،این کار
اولین میدانیکه دکترین جدید باید به محک آزمایش سپرده شود، میلیارد برای ایران) ،و در چهارچوب توافق هسته ای ،فروش یا انتقال از توان آمریکا خارج است .در افغانستان آیندٔه رژیم به حضور
سوریه است .این نکته ای ستکه چندین مسئول عالی مقام دولت سربازان آمریکائی بسته است .افکار عمومی آمریکا که در اثر
آمریکا بیان م یکنند و در ضمن آرزوی جان کری وزیر خارجه تسلیحات سنگین به ایران به مدت ۵سال ممنوع شده است ()۳ بحران اقتصادی و عدم رسیدن به نتیجه ملموس در صحنه عملیات
امریکا نیز هست ( .)۸از طرفی ،شاهد دیدارهای پی درپی مقامات در نشست سران بین رهبران «شورای همکاری خلیج» و رئیس شکننده شده ،از دس ِت این «شر ِق بغرنج» خسته شده و انتخاب
آمریکائی ،روسی ،ایرانی و سوری بودیم .حتی بهگزارش روزنامه چپ جمهور امریکا در ماه مه ۲۰۱۵در کمپ دیوید ،وعد‌ههای کمک
گرای لبنان «الاخبار» ،علی مملوک رئیس سروی سهای اطلاعاتی نظامی ،تضمی نهای امنیتی و تعهد دفاع از تمامیت ارضیکشورهای In touch with Iranian diversityباراک اوباما این سرخوردگی را بازتاب م یداد.
سوریه به عربستان سعودی سفرکرده است .شورای امنیت سازمان خلیج [فارس] داده شد که در جریان دیدار جان کری با شورای همان طوری که گراهام فولر ،مأمور پیشین سیا و یکی از بهترین
ملل متحد نیز در روز ۱۷اوت قطع نامه ای را به اتفاقآراء تصویب همکاری خلیج در سوم اوت مورد تاکید قرار گرفت .اینکشورها کارشناسان منطقه ابراز م یکند «ایالات متحده پس از ناکام یهای
کرد که به یک راه حل سیاسی در سوریه فرامی خواند و برنامه آشکارا از توافق هسته ای حمایتکردند ،هر چند اینکار با دودلی سخت در عراق ،أفغانستان ،سومالی ،ایران و شکس تهای سیاسی
دقیقی نیز پیشنهاد م یکند .آیا این اقدامات برای به راه انداختن همراه بود و وزیر امورخارجه عربستان سعودی در ۲۳ژوئیه اعلام دیگر ،سرانجام پذیرفته که استراتژی سنتی سلطه گرانه امریکا در
روندی برای حل قضیه کافی ست؟ آیا م یتوان رشت‌ههای در هم کردکه این قرارداد از دسترسی ایران به بمب اتمی جلوگیری م یکند. خاورمیانه به نتیجه نم یرسد» .این «در شرایطی است که ایران
تنیدٔه کشمک شها را در عراق ،سوریه و یا یمن و لبنان بازکرد؟ دیدار ملک سلمان از واشینگتن در ۴سپتامبر بر مصالحه ای مهر احتمال ًا از دوره حکومت ناصر به این سو مه مترین دولتی استکه با
چالش ایالات متحده به قرار زیر است :چگونه م یتوان نقش «قدرت اتخاذ موض ِع واض ِح مخالف و قاطع توانائیآمریکا را در اقدامآزادانه
مسئول» را ایفا کرد و منافع عربستان سعودی ،ترکیه و ایران را با تأیید زدکه بدون دردسر نخواهد بود.
هم وفق داد؟ برای رسیدن به این هدف در این سرزمین سازگار با و مصون از مجازات به چالش م یکشد)۱( ».
متحدین پر دردسر بنابراین ،قصد آمریکا اتخاذ استراتژی هوشمندانه ای در برابر ایران
پیامبران ،معجز‌ههای بسیاری لازم است. ریاض متحد راحتی نیست .اینکشور مواضع یک جانبه ای اتخاذ برای هماهنگکردن خود با محدودیت قدرتش و نیز بلبشوی منطقه
*این مقاله در مجله اینترنتی شرق بیست و یکم منتشر شده است: م یکند که برای آمریکا دردسرآفرین است ،مثل مداخله در یمنکه ای است .به این معنیکه دستکم تا حدودی ایران را وارد در بازی
http://orientxxi.info/magazine/les-... آمریکا مجبور شد از آن حمایت کند؛ اما تلاش م یکند که آن را منطقه ای خود کند و به ویژه در مبارزه با سازمان دولت اسلامی،
محدود کند ،بدون اینکه موفقیت چندانی تاکنونکسبکرده باشد دشمن قسم خوردٔه تهران ،که نه بمبارا نهای منظم هواپیماهای
پاورقی: ایالات متحده واقف استکه این مناقشه ممکن است به رودرروئی آمریکائی ،فرانسوی یا بریتانیائی ،و نه «ضد حمل‌ههای» ارتش عراق
Can Washington meet Iran’s Deepest« ۱- ایران و عربستان بیانجامد ،در حالیکه اعتراف م یکند که تعهدات قادرنیستند آنرا متزلزلکنند .نشانٔه نمادین مخمصهآمریکا ماجرای
Challenge—to US Hegemony in the Middle ایران نسبت به حوث یها محدود است .از سوی دیگر ،آمریکا نسبت «گردان « »۳۰شورشیان میانه رو» در سوریه است که آمریکائیان
به استراتژی سعود یها یعنی ایجاد «جبهه سنی» با نگرانی م ینگرد، آن را آموزش داده بودند .ابتدا قرار بود که این گردان از ۵۰۰۰
.East?», blog Graham E. Fuller, ۲۱ juillet ۲۰۱۵ جبهه هائیکه از اخوان المسلمین تا برخی جنا حهای سوری وابسته نفر تشکیل شود ،اما پس از یک روند عضوگیری فقط ۵۴نفر را
- ۲نگاه کنید به Nabih Bulos, «US-trained Syria به القاعده – از جمله جبهه انصره -را در بر م یگیرد .یا همینطور، آموزش دادند (با صرف هزینٔه ۴۱میلیون دلاری) .دیری نپائید که
rebels do a deal with al-Qaeda-linked group», The نسبت به بی عملی عربستان نسبت به فعالی تهای القاعده در شبه سرکردگان آ نها به اسارت النصره ،شاخه القاعده در آمدند .پس
.Telegraph, ۱۶ août ۲۰۱۵ جزیره عربی که حتی پرچم آن بر فراز برخی ساختما نهای عدن به از اینکه این افراد از نقش النصره در مبارزه با رژیم تجلیلکردند،
۳Vali Nasr, «Why did Iran sign on a deal that will چشم م یخورد .همه این تصمی مها موجب نگرانی ایران یها شده آزاد شدند ( .)۲این امر قابل فهم است ،خاورمیانه ش نهای روانی
weaken its régional hold», The Washington Post, و اقدامات آمریکا را در ایجاد جبهه متحد علیه سازمان حکومت شده استکه آمریکا تلاش م یکند در آن فرو نرود و جائی استکه
.۳۱ juillet ۲۰۱۵
US defense chief urges Turkey to ‘do more’« ۴ اسلامی و «تروریسم» با تردید مواجه ساخته است. تشخیص دوست از دشمنکارآسانی نیست.
.against ISIL» Turkish Daily News, ۲۱ août ۲۰۱۵ متحد استراتژیکی دیگر ایالات متحده در منطقه ،ترکیه رجب بخشی از موفقیت استراتژی آمریکا وابسته به توانائی اوباما است
۵Lucas Tomlinson, Jennifer Griffin, «Turkey’s اردوغان است که عضو سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و در به تصویب رساندن پیمان مربوط به مسئله هسته ای ایران در
strikes on Kurds could drag US into new front, دارای یکی از قدرتمندترین ارت شهای ناتو ست .ترکیه م یبایست از کنگره .بنیامین نتانیاهو همه نیرویش را بهکار برده وکلیه طرفداران
.military sources fear», Fox News, ۱۰ août ۲۰۱۵ مد تها پیش در مبارزه با سازمان حکومت اسلامی شرکت م یکرد. آمریکائ یاش را که مسئله به اصطلاح امنیت اسرائیل را رکن
ISIL calls for ‘conquest of Istanbul,’ slams« ۶ اما با وجود این ،ما‌هها چانه زنی و فشار لازم بود تا تر کها چند اصلی تعهد سیاس یشان در امریکا قرار داد‌هاند ،بسیجکرده بود .او
.Erdoğan», Turkish Daily News, ۱۸ août ۲۰۱۵ پایگاهشان را در اختیار نیروی هوائی آمریکا قرار دهد .اما ،تن شها با شکست روبرو شد و رئیس جمهوری آمریکا آن قدر از حمایت
7Eric Schmitt, «ISIS or Al Qaeda? American بر طرف نشد‌هاند .اشتونکارتر وزیر دفاع امریکا در ۲۶اوت اعلام 8سناتورها برخوردار استکه بتواند تشبثات نمایندگان جمهوری خواه
Officials Split Over Top Terror Threat», The New کردکه ترکیه باید بیشتر از این علیه سازمان حکومت اسلامی اقدام را خنثیکند .به رغم وجود تن شهای جدی بین این دو رئیس دولت،
.York Times, ۴ août ۲۰۱۵ کند ( .)۴آیا دوکشور در مورد ایجاد یک ناحیه امنیتی در سوریه به پشتیبانی آمریکا از اسرائیل دوام خواهد یافت ،گرچه احتمال دارد
۸Gardiner Harris, «Deeper Mideast Aspirations توافق رسید‌هاند؟ کدام نیروها استقلال این ناحیه را تأمین خواهند که این رودرروئ یها نشانه هائی از خود باقیگذارند ،از جمله در میان
Seen in Nuclear Deal With Iran», New York
.Times, ۳۱ juillet ۲۰۱۵ ساخت؟ اظهارات دو طرف در مورد این مسئله ،متناقض است.
زیرا اولوی تهای ترکیه وآمریکا بر هم مطابقت ندارند .نیروی هوائی
]برگرفته از لوموند دیپلوماتیک[
