Page 26 - 1502

‹
وگو‌تفگ‌/‌تسیز‌طیحم‌و‌تعیبط

ناریا رد یتسیز طیحم تیلاعف هچخیرات و ریخا یاه تشادزاب یامعم 26

یعاجش هروصنم اب وگو تفگ

دادخر« شبنج کی یریگ لکش رصانع نیرت مهم زا یکی تفگ ناوت یم عقاو :هدرک لوغشم دوخ هب ار یرایسب نهذ اهزور نیا هک میا هدیسرپ یتینما یامعم هرابرد یندم رگشنک ،یعاجش هروصنم زا ور شیپ هبحاصم رد :یرظتنم دیما
ً
هکرحم روتوم لاوصا ار دادخر نیا .تسا )initiating event( »هدننکزاغآ یمادقا« و »یسوساج« ناونع هب نارادساپ هاپس یتاعلاطا نامزاس یوس زا هصرع نیا رد تیلاعف ارچ هک نیا ،تسیز طیحم نلااعف یا هریجنز تشادزاب زار 1397 خرخاد 11 هعمج - 1502 هرامش / 25 لاس
هاوخ ار هعماج یمومع راکفا ندرک ریگرد ناوت هک دنناد یم یعامتجا شبنج راک یور ،ناریا رد یتسیز طیحم تیلاعف خیرات هب ،هتخادنا رس تشپ هب مه یهاگن راچان هب لاوس نیا هب خساپ یارب وا .دش هدز اج »یلم تینما هیلع
ً
لاثم .دراد یعامتجا نایرج کی نارگیزاب نایم رد هاوخ و عیسو یسایقم رد
.یروناج یاه هنوگ یخرب ضارقنا ات بآ زا ناریا یدج یاه نارحب لابق رد اهنآ راتفگ و درکیور رییغت نینچمه و نارگشنک زا یا هزات لسن ندمآ
نانز یار قح فذح کوش نامه دادخر نیا هطورشم نامز رد نانز شبنج رد ،یدوواد یدهم رانک رد نینچمه وا .دندمآ یم رامش هب ناریا رد تسیز طیحم نلااعف تسخن لسن یوحن هب هک تسا یناسک هرمز زا دوخ یعاجش هروصنم
ً
قوقح شبنج لاثم ای .دوب هطورشم سلجم نیلوا بوصم یساسا نوناق رد
لصف هب باتک نیا رد وا .تسا »یطیحم تسیز قلاخا« باتک نامجرتم هلمج زا یقیقد هدژم و دئاق دمحم ،ییاربغ یداه ،ربخم سابع ،نایکلم یفطصم
یوررب وا نتسشن و سکراپ ازور تکرح روحم رب هک اکیرمآ رد ناهایس یندم
ً
زبس شبنج رد لاثم ای .دوب سوبوتا رد ناتسوپ دیفس صوصخم یلدنص .تسا هدرک همجرت ار »میسینمفوکا« هب طوبرم
.دوب تاباختنا رد بلقت هلئسم
تسیز طیحم شبنج یاهرتسب و اه هنیمز هک مه ردقچ ره لاح ره رد
یاهورین ناروف بجوم هک هدننکزاغآ دادخر اما تشاد دوجو هعماج رد
نایرج رد دشاب کرتشم فده هب ندیسر یارب هار هشقن نییعت و یضارتعا
.تشاد یا هدیرپ راسخر و گنر یطیحم تسیز
رد ،تشاد تیلاعف هقباس هطورشم نامز زا هک نانز شبنج لاثم یارب دینیبب
نیرخآ زا و ،تخادنا هار هب ار باجح دض تارهاظت بلاقنا زا سپ یمک هلصاف
یاه ینادنز و اه یمادعا ناردام و هنانز لفاحم رد تصش ههد یاه لاس
هب یتازرابم هبرجت و هقباس نیا اب لااح .دوب لوغشم تیلاعف هب یسایس
یاهداهن داجیا قیرط زا یعامتجا و یسایس یاضف یبسن شیاشگ اب جیردت
صاخ یاه یریگتخس هک روشک ترازو قیرط زا هن هک ییاه لکشت و یمدرم
و شزومآ لثم عوضوم اب طبترم یاهداهن قیرط زا هکلب ،تشاد ار شدوخ
یاهداهن سیسأت هب قفوم … و تسیز طیحم نامزاس ،داشرا ترازو ،شرورپ
ندیسر یارب راد همانسانش و لقتسم شبنح کی ناونع هب و دش یمدرم
تارهاظت و اه تیلاعف زا هلسلس کی نیعم یفادها و صاخ یتابلاطم هب
و دش هجاوم یتموکح یاه تفلاخم و عناوم اب ،دزادنا ‎یم هار هب یعامتجا
و .دوش یم هدید یتلادع یب و ضیعبت اب هزرابم نادیم رد زونه و دوش یم
طیحم رد اما .دهد یم همادا ار یربارب هب ندیسر هار ییاهراتخاس هبش رد
ً
تیدوجوم ملاعا لاوصا و تشادن دوجو مجسنم یتازرابم هقباس نیا تسیز
یمسر یاه نامزاس یریگ لکش اب نکاس هب ادتبا یطیحم تسیز یاه نایرج
ً
لاثم یارب دنچره .دش عورش لقتسم تردنب اما یتلود ریغ ارهاظ دنچ ره
نیا اما دنتشاد تسیز طیحم هب هژیو یهجوت یدرونهوک یاه هورگ رثکا
فیرعت و یطیحم تسیز یاه هورگ ماجسنا رب یلیلد شیارگ و یدنمقلاع
In touch with Iranian diversity
.دوبن هزرابم یارب دحاو یفده
طیحم ییلااک تیصاخ هاگ یتح و یلغش و یصصخت هلئسم رگید عوضوم
هژورپ قیرط زا نلاک یاهدمآرد بسک یارب یهار هب لیدبت هک دوب تسیز
هک یدارفا یتح عقاو رد و .دوب یللملا نیب یاه وا یج نا اب گرزب یاه
روضح و یصصخت هاگن یاپ هب اپ یرگ جیسب و یمدرم هاگن ظفح حلام مناخ نیتسخن یریگ لکش دهاش هک دیتسه یناسک هلمج زا امش یعاجش مناخ
کی ات دندوب یسانش هفیظو نادنمراک رتشیب دنتشاد یتسیز طیحم هعدغد
ناشیا لاح ره هب .دوب هزوح نیا ناصصختم و ناسدنهم و لااب هدر ناریدم هزوح نیا رد یرگشنک ؟دیدوب ناریا رد یتسیز طیحم تیلاعف یاه هتسه
تسیز طیحم زا هک مه یخرب تسیز طیحم هزوح یعامتجا تسیویتکا
ً
یاه هعدغد لاوصا هک دنتسب یم گرزب یاهدادرارق و دندوب هتخاس یناکد .تسا ناشیا گرزب هون و یدابآ رتسا مناخ یب یب رابت زا ینز درکیور نامز نآ ؟دوب روطچ اه لاس نآ رد تیلاعف یاضف ؟دش زاغآ یک زا
هب یتسیویتکا هاگن هک ینانز مود هریدم تأیه رد سیسأت زا دعب لاس ود ؟دوب روطچ اه تیلاعف نیا لابق رد تموکح
.تشاد یرترب ناش یموب تسیز یاه ینارگن هب ناش یبلط تعفنم و یراجت
قیوشت هب دوبن مه مک اضعا نایم رد ناشدادعت و دنتشاد تسیز طیحم
یمومع راکفا ،۱۳۸۸ لاس زا زبس شبنج زا دعب هژیو هب و ریخا یاه لاس رد هب یتلود یاه نامزاس هقلح زا جراخ یطیحم تسیز یاه تیلاعف زاغآ
لاس نامه زا و .دندش باختنا و دزمان هریدم تأیه رد روضح یارب رگیدکی
ریثأت ،نلاک یاهداسف یرگاشفا و یندم تابلاطم ،یهاوخ قح لوح هعماج .»زبس ههبج« مان هب یلکشت روضح .ددرگ یم رب داتفه ههد نیزاغآ یاه لاس
.متشاد یراکمه حلام مناخ اب هریدم تُیه وضع ناونع هب هرود ود ات زین نم ً
.داد ناشن مه تسیز طیحم هزوح ار دوخ طیحم یگدولآ اب هزرابم نانز تیعمج« مان هب یلکشت نآ اب نامزمه ابیرقت و
یاه هغدغد اب اما یتسیز طیحم ریغ یاه صصخت اب یدارفا هک خیرات نیا زا
یدودح ات هییاضر هچایرد ندش کشخ یارجام تفگ ناوتب لاثم یارب دیاش .»تسیز
ینادیم یاه تیلاعف ،دندش هریدم تئیه دراو یتسیویتکا هاگن و رت هنلاوسم
هزوح هب تبسن ار هعماج یمومع راکفا و یعامتجا یاه تیساسح تسناوت ود نیا اما تفرگ لکش اهنیا زا کدنا هلصاف اب یرگید یاه نامزاس دنچره
جیسب لاثم یارب .تفای شیازفا تیعمج یتسیویتکا و ینوریب تارهاظت و
.دنک بلج یدج رطخ کی ناونع هب تسیز طیحم زا رتشیب هنابلطواد یاه تیلاعف بذج و یریذپ تیوضع لیلد هب نامزاس
رد ییاهراعش اب نادرگاش هکنیا یارب ییادتبا سرادم و اه کدوک دهم ندرک
زا شیپ زا یناریا گنلپزوی هژیو هب یروناج متسیسوکا هب هجوت دنچره .دنجنگ یم ام ثحب رد یقاب
زا هدافتسا هب ضارتعا .دننک تارهاظت نابایخ رد هدولآ یاوه هب ضارتعا
اما دوب تسیز طیحم ناراداوه نایم رد یثحب لباق عوضوم نایرج نیا هرابرد ییاه تسشن یرازگرب هب فوطعم رتشیب نامزاس ود ره یاه تیلاعف
ریگمشچ روضح .یویشرآ عبانم زا یخرب ظفح یارب یمس و کانرطخ داوم
یارب هدننکزاغآ دادخر نامه دناوتب دیاش ،نآ تیمومع لیلد هب بآ هلئسم و اهزیخبآ ظفح ،یموب یاه متسیسوکا و اه لگنج زا تظافح ،اوه یگدولآ
ً
و اه هنوگ ظفح هیاپ رب اقافتا هک رخأتم دادخر ای .دشاب تسیز طیحم شبنج یناریو هب ضارتعا و ناتخرد عطق هب ضارتعا رد یراکتخرد زور یرازگرب یارب ”ویر سنارفنک“ داوم و لوصا یریگ یپ یلک روط هب و ناناب طیحم ناج ظفح
نایم زا یتموکح هدنرادزاب یاه مرها اما .هیور یب یاهزاسو تخاس و اه لگنج
تسیز نلااعف یریگتسد هب رجنم هک دوب یهایگ و یروناج یتسیز یاه عونت لاس رد ،ناریا رد نامزاس ود نیا سیسأت زا شیپ یکیدزن هلصاف اب هک دوب
تدش هب عوضوم ود هب تبسن یندم یاه ضارتعا و اه شلات نیا همه
،دناوت یم دش نادنزرد یماما دیس سواک یاقآ کوکشم گرم و یطیحم وریناژ ود ویر رد هعسوت و تسیز طیحم نوماریپ للم نامزاس یوس زا ۱۹۹۲
نارهت هارگرزب هلئسم یکی .داد یم رادشه تیعمج هب اهراب و دوب ساسح
و نایرج نیا دیدش بوکرس اضق زا و .دراد ار هدننک زاغآ دادخر تیلباق .دوب هدش رازگرب
یاضعا اما اه تفلاخم نیا مغریلع .یمتا هاگورین هلئسم یرگید و لامش
لکش زا تموکح تشحو و تیلباق نیا زا تیاکح رگید نلااعف یریگتسد مه و هریدم تئیه و ناسسوم یناوج ظاحل هب مه زبس ههبج راک یادتبا رد
هب ضارتعا یارب راب نیدنچ تسیز طیحم یگدولآ اب هزرابم نانز تیعمج
ناسنا کی یماما دیس سوواک یاقآ ،لاثم یارب .تسا شبنج نیا نتفرگ گرزب یاه تشگلگ و یدرونهوک لماش لاثم یارب هک اه تیلاعف عون ظاحل هب
دندرک نصحت و هتفر سولاچ هداج رد کناتسرهش هقطنم ات هارگرزب تخاس
هب و هوقلاب یدیدهت تسناوت یم هک هدوب تسیز طیحم هزوح رد یهجودنچ ناسسوم زا یکی هک ۲۰۰۰ لاس رد اما درک بذج ار یدایز یاضعا ،دش یم مه
نیا و دش هداد یدج یاهرکذت حلام مناخ هب اهراب و نکاما هرادا یوس زا اما
ییاشگزار یارب لعفلاب یدیدهت ناشیا یرگ جیسب تیلباق هب هجوت اب و جیردت سنارفنک کی رد تکرش یارب کرویوین هاگشناد توعد هب نامزاس نیا یلصا
.دش دودحم تیعمج نتلوب رد یبلاطم نتشون و ضارتعا دح رد مه تیلاعف
یاه نامزاس اب وس کی زا ناشیا .دشاب تسیز طیحم هزوح یاهداسف زین زبس ههبج ،تفرگ لیصحت همادا و ندنام هب میمصت و درک رفس اکیرمآ هب
.وجشناد و یهاگشناد هعماج اب رگید یوس زا ،دندوب سامت رد یللملا نیب .داتفا قباس قنور زا مک مک
دلوتم تسیز طیحم نلااعف زا یا هزات لسن دیسر یم رظن هب ریخا یاه لاس رد
،دنتشاد طابترا یطیحم تسیز یاه هنوگ عاونا نراداوه اب وس کی زا شقن رب هک یدیکأت ظاحل هب تسیز طیحم یگدولآ اب هزرابم نانز تیعمج
ضارقنا و یبآ مک دننام یتسیز طیحم یاه نارحب ،اه لاس نیا رد .دندش ً
یاه رفس گرزب یاهورگ لیکشت لیلد ناریا یسانشموب هب ناشیا هقلاع نایم زا یرایسب نانز بذج ناوت اتعیبط تشاد تسیز طیحم ظفح رد نانز
هب .تیؤر لباق حلسم ریغ مشچ اب و دش رت یئرم یروناج یاه هنوگ یخرب
تسیز یاه تشگلگ« ای و »یدرگ تعیبط« احلاطصا و یطیحم تسیز هژیو هب تسیز طیحم عوضوم ندوب یصصخت هب رظن .تشاد یندم هعماج
و درک یم ریگرد ار یرتشیب راشقا مه هصرع نیا رد تیلاعف رابتعا نیمه
رد ملاس یاه حیرفت زا هتسد نیا هتبلا هک دوب »ییامیپهوک« ای و »یطیحم سسؤم دیکأت …و عتارم و اه لگنج ،یژرنا ،بلاضاف ،بآ لثم ییاه هزوح رد
هکنآ یارب ،لاح نیا اب .تفر یم رتارف صاخ دارفا و ناصصختم حطس زا Vol. 25 / No. 1502 - Friday, June 1, 2018
تعیبط ،اه هدناوخ و اه هدینش هب هجوت اب اما .دوب جیار رایسب ریخا یاهلاس کرادم اب صصختم یاهورین بذج رب رتشیب »حلام اقل هم« مناخ نامزاس نیا
تسیز طیحم نیعتم شبنج کی ار هزوح نیا رد یلعف تیلاعف و تاکرحت
دنمفده یاهرفس هنوگ زا . دندوبن هرمز نیا رد ناشیا یاهرفس و اه یدرگ یناصصختم زین هریدم تئیه عبطلاب .دوب هریدم تئیه رد لااب بصانم و
رد یرگشنک زا امش یبایزرا .دراد دوجو یعناوم و اهدیدرت ،میروایب رامش هب
یفرعم فرص رتشیب .تشادن یراجت و یلامو یلغش هیوس .دوب یشزومآ و هریغ و یزرواشک ترازو ،تسیز طیحم نامزاس هبتریلاع نادنمراک زا دندوب
ً
طرش انمض .…دوب تساهنآ هجوتم هک یتارطخ و اهنآ یایازم ،اه متسیسوکا ؟تسیچ هصرع نیا یتسیویتکا هاگن زا رتشیب رایسب هزوح نیا هب یصصخت و یلغش هاگن هک
ً
ینیزگ یرود ،یتسود تعیبط ،یتسیز هداس ارهاظ ناشیا اب ندش رفسمه ریخا لاس ود یکی زا شیپ ات تسیز طیحم هزوح رد هک یلئاسم عقاو رد ناصصختم رگید و هریدم تئیه یاضعا نایم رد اهزور نآ لاثم و دوب اهنآ
ً
هغدغد ،شناد عقاو رد .دوب طیحم یزاسکاپ زین و جیار یاه ییارگ فرصم زا ینتبم و تسیز طیحم شبنج مان هب مجسنم یشبنج لیکشت زا عنام هدافتسا زنط هب ارهاظ هتبلا هک دوب جیار یحلاطصا یا هفرح ناسیون هژورپ و
تسیز تلاکشم و لئاسم اه هورگ نیا یهدنامزاس و یرگ جیسب ،یعامتجا تاذ هب یشخب ،دش راد همانسانش یاه ضارتعا ای و صخشم تابلاطم رب تسناوت یم موهفم نیا زا لیوأت ود هتبلا هک !تسا بلاضاف رد نان :هک دش یم
ً
هب ات هک تفریم و دوب هتفرگ هناشن ار یناریا گنلپ زوی ات بآ زا ناریا یطیحم لاوصا اه تکرح نیا هکنیا هب زین یشخب و تشگ یم رب هزوح نیا یصصخت هدوب یگرزب رطخ بلاضاف و بآ هلئسم ردقچ هکنیا لوا ،دشاب هتشاد دوجو
.دنک یزاس تیساسح زین هیاسمه یاهروشک یمتا یاه هلابز لاقتنا عوضوم نایم یصخشم لصاف طخ امومع و دش زاغآ یمسر یاه نامزاس روهظ اب هب طوبرم یاه هژورپ یارب یلام گرزب نارگ تیامح هکنیا رگید و تسه و 26
ناراوخ تنار زا یا هدع هک داد ناشن نایرج نیا دیدش بوکرس هنافساتم اما .تشاد دوجو نانز یتسینیمف شبنج هژیو هب و یعامتجا یاه شبنج و اهنآ نیا زا یدادعت تیلوئسم سح رد دنچ ره .دنهد یم لوپ بوخ بلاضاف
دوخ نلاک نان یتموکح هیامرس بحاص یاه هاگتسد رب مکاح یلام داسف و لابند هب یعامتجا یاه شبنج کیروئت بوچراچ رد میهاوخب رگا ینعی زا رصتخم ییامن لاثم نیا رکذ زا فده اما تسین و دوبن یدیدرت چیه دارفا
وجتسج شیوخ روشک یاه هناریو رد یتح هک »بلاضاف« رد رگید طقف هن ار تسا یعامتجا تکرح کی ندشن شبنج عنام هک رظن دروم یتساک نآ .دوب یصصخت تسیز طیحم رب مکاح یاضف
.دننک یم رد .میشاب هتشاد شبنج کی یریگ لکش رصانع هب یهاگن تسا رتهب ،میدرگب شلات اما ،تیعمج رد فلتخم دارفا درکیور رد اه ضقانت هنوگنیا دوجو اب