Page 26 - Issue No.1487

‹
هاگدید

؛»۹۶ هامید« ی هدننک نییعت »دادخر« رد »ندش« 26
ینلایم نیهم »یناریا یتیویتکژبوس« یلجت

ِ
ِ

اهنآ .اــهنآ یژرنا ِ تــیفرظ هب ،دــهد یمن خــساپ اــهنآ یتیویتکژبوــس هــب رــضاح هفخ هفطن رد دادــخر اما .دندــش حرطم "یناریا یروــهمج" دــننام ییاهراعــش 1396 بهمن 27 هعهج - 1487 هراهش / 25 لاس
ِ ِ ِ
میمصت اهنآ .تــساهنآ هیلع رــب رتــشیب دوجوم یاه مرــفر ماــمت هــک دــنناد یم کی هن ،یملاــسا یروهمج یــساسا نوناق" :دومرف یوــسوم نیــسحریم .دــش
اهنآ .دنناوتب هک اجنآ ات ،دنریگب تــسد رد ار دوخ راک ناــشدوخ هک دنا هتفرگ لقتسم نتبــسن تکرح نیلوا هک روــشک و ."رتمک هملک کی هن و رتــشیب هملک
ِ ِ
".نکمم کی ،دنراوتسا شیاشگ کی رب ،دیایب نوریب بوچراهچ زا دوــب هتفرگندای زونه یلو ،درــک یــم هــبرجت ار دوــخ
)Mai 68 n’a Pas eu lieu"/Chimeres 2007/2 N° 64 | pages 23 à 24"( ،ار شدوجو یــگراپ دوب هدیمهفن زوــنه میئوگب رتهب ای دوــب هــتفرگن داــی زوــنه
ِ
خر 96 ِهاــمید رد هــک دــهد یــم ناــشن ار یزــیچ ناــمه نــقیقد ناــمتفگ نــیا بقع ،دوب هدــماین رد تــیلعف هب شیارب یتیویتکژبوــس ماــنب یزــیچ زوــنه اــی
و کچوک یاهرهــش نانیــشن هیــشاح زا یــشخب هدمع روط هب مدرم .دهد یم بسن یهاگآ ان هن و ،دــش وا ِ تفر سپ ببــس میژر هب یگتــسباو هن .تــسشن
ِ
دنیاه هاگــشناد راکیب نلایصحتلا غراــف اهنآ زا یــشخب .دنتــسه نارــیا ِ گرزــب نآ زا هک تــساوخ یم یلماع کی .دوب هِم رد زوــنه وا .مــیژر یاــه تــکرح هــب
ِ ِ ِ
ِ تیفرظ هب هن ،یدام یاهزاین هب هن زیچ چیه و دنا هدش هدنار هیشاح هب هک ناکما نیا 96 هامید ِدادــخر .دنک هتکید شیارب یرگید هــک هــن .دــشاب وا ِدوــخ
"هلبا" و یملتراب دننام .دیوگ یمن خساپ اهنآ یتیویتکژبوس هب هن و اهنآ یژرنا هک ینعی .دــشن هدید نآ رد یبهذم راعــش کــی یــتح .دروآ دوــجوب شــیارب ار
ِ ِ
ناسک شببسم و تسین اهنآ لام هک دنتسه یتیعضو نیا رگ هراظن نرهاظ یلااب حطس رد همه اهراعش .مرادن وت هب یگتسباو نیرتکچوک رگید لااح نم
ِ
ِ
ِ
نودب ار اهنآ ماظن ی "اــطخ" کی اذل .دــشاب یمن اهنآ سنج زا هــک دــنا یرــگید ناگدننادرگ دندیمهف هک دندوب هدیــسر ییاج هب مدرم ینعی .دندوب یــسایس
ِ
.تــسا هار رد یــشیاشگ راب نیا .دناــشک یم اه نابایخ هب یلبق ی هدارا چیه ِدوجو زا تاملک لااح .دنا هتفایرد ار ناشدوخ مدرم هک ینعی .دنتسین هدننک
قلخ ار نکمم کی اما .دنرادن نآ رب یا هشقن چیه .تسیچ زونه دنناد یمن ریگ ناشیولگ رد یناوختسا کی .دیآ یم نوریب ناشدوخ نونکا ی هچراپ کی
ِ
زین ار اهنآ "ندش" لاح نیع رد و ،هدش هتخاس هدارا یب هک ینکمم .دننک یم دایرف .نوریب دمآ ."ینیسحریم" ناوختسا ،"یربکا هللا" ناوختسا ،دوب هدرک نرق رد "ناریا" نابز زا دوــش یم هدینــش دنلب ربق هت زا سکرام یادص
ِ
ِ
.هدنیآ رد یشیاشگ زین و .تسا هتخاس نکمم ریسم نیا رد ."نکاهر ،نکایح" دایز یمن امــش هک منیب یم یزیچ نم دیوگ یم هــک یــیادص ،مــکی و تــسیب
،مدید یــم شیپ تعاــس کی هــچنآ اب هــک مــنیب یــم یزــیچ نــم ،دــینیب
یب یدژارت زا یا هــبنج لگه ی هفــسلف مامت .تــسا دادخر کی ِ تــیعضو نــیا
ِ
زاین ام ناــهج رییغت یارــب هک تــسین نآ زا رت بــیجع زــیچ چــیه زوــلود یارــب روط هب ندش هراپ هراپ رب هبلغ یارب ناسنا نآ رد هک دنک یم حرطم ار اهتنا نورد زا هک ،ار "ینکمم" ،منک یم قلخ ار یزیچ نم و ،تــسا توافتم
ِ
ِ
ینیون ی هتیویتکژبوس نکمم نیا قلخ اب نم و .ما هدروآ نوریب نکممان
ِ
یداراریغ لــماع یگ هژیو رــب هراومه وا .میــشاب هتــشاد شیپ زا حرــط کــی هــب یحور .دوخ رب تــسا دوخ روهظ ،تــسا حور یتــسه" .دنک یم یریگیپ دتمم هب درــخ نورد زا نــم .تــسا تواــفتم شــیپ یا هــظحل اــب هــک ما هــتفای
ِ
ِ
ِ
.دیرادن لبق زا امش ار "نکمم" .تسا هدرک هیکت ،ام ندش ،ام یعقاو ی هشیدنا یدوجو موــهفم هــب هک تلع نــیا هــب نــعطق نــیا و ،دــسانش یــم ار دوــخ هــک نوریب ،هدــش رکف ی همانرب کی ،هدــش نییعت شیپ زا حرط کی یانعم
ِ
ِ
ِ
نکمم .تسا نکمم قلخ ،نکمم .دیرادن ار نآ ،دینک قلخ ار نآ هکنیا زا لبق p. 589 / II 311( ".تــسا شدوخ اب یروف یواــست رد .تــسا هدیــسر شدوخ دیس" منز یم دایرف اه نابایخ رد اجنیا تیعقاو نورد زا نم .ما هدماین
ِ
بلاقنا - لامکدح رد و یــسایس ِدادخر ؛سکعرب هن و دــیآ یــم دادــخر طــسوت اب ار رما نــیا لگــه .)لگــه ...l’Encyclopédie des sciences philosophiques
هدازماما هک تــسا تیعقاو نورد زا ،"نک اهر ور تکلمم ،نکایح یلع
یاراد بلاقنا کی :تــسا نکمم شیاــشگ هکلب ،تــسین نکمم ندرک یلمع - حرطم تروص نــیدب )یــنانوی یاــبیز حور ( La belle ame Grecque ناوــنع
تثابخ یاه هرترپ ،مزاس یم نوگژاو ار جیسب ِداهن ،منک یم ناریو ار اه
هک ییاه هژورپ دوخ دنک یم خوسنم و ،تسا ویتکژبوس شهج یاه یگ هژیو یگ هدنز نآ یــنعی .دوــش یکی تعیبط اب هک تــسا نآ اــبیز حور هــک دــنک یــم .مشک یم شتآ هب ار زیرنوخ یاه هرهچ ،مرد یم مه زا ار
ِ
،دنراد قلعت نکمم یمیدق ی هصرع هب زونه اهنآ اریز .دندرک یم لمح ار نآ ار یگ هدنز تعیبط و حور داــحتا و تــسا هدیچیپن مه رد قلاخا اــب زوــنه هــک
In touch with Iranian diversity
زا یا هــعومجم ینوگرگد نــیا اــیآ .اــه هدرک و اــه شقن ی هراــبود عــیزوت یــنعی Gill Delueuze. Une vie رد یــلیویچیباروز ی هتفگ هب و .دراد یــم هاگــن اــبیز "دیایب نم باتفآ ،رانک ورب نم ِ هاررس زا "
ِ
ققحم هک ینکمم نــیب تــسه توافت ؟تــسا نکمم یعامتجا یاــه تیعقوم ،مینک یم یگ هدنز ،میئوگ یم ،مینیب یــم اــم هــک هــچ نآ" ، Philosophique ِ
ققحت دــیدج ی هــصرع کی دادــخر .دوــش یــم قــلخ هــک یــنکمم و دوــش یــم شیپ زا ،تــسا هدــش هتخانــش لبق زا هــشیمه ،مینک یم سح یتح و روصت یدازآ ،یــهدب تینما ،یهدب راک نــم هب مهاوخب وت زا مــناوت یــمن رــگید نــم
ی هعماج کــی رد ققحت تــیدودحمان اــب "نــکمم ی هــصرع" و ،دیاــشگ یمن ار ".هدش هدینش نلبق ای هدش هدید نلبق مرف ،دنک یم لمح ار تخانش ناشن وت نوچ یورب رانک نم هار رــس زا وت هک تــسنیا نم ی هتــساوخ اهنت .یهدب
ِ
:ایور هن و دوب عقاو رما ناروف 68 یم زولود هاگدید زا .تسین یکی صخشم هب اما .دنا هدش هدینش .دنا هدش هدید لاس 40 هدش هتخانش یاه مرف نیا ای دیایب داب هک رانک یورب نم ِهاررس زا .یراد ار ندش هتخیررود تیلباق طقف
ِ
یگدنز ناکما .دــشاب تــسناوت یم هک هچنآ ریوصت هن و ،نکمم دورو ی هظحل ِ فادها ِدربشیپ یارب دنا هدوب اه هشیلک یرس کی همه .دنا هدیبسچن ام نت ردنکــسا هب شوپ هدنژ ِ فوــسلیف "یبلک نژوید" هک هنوگ نآ دیایب نم باتفآ
ِ
ِ
ِ
طقف هن .تسا یراذگ شزرا روظنم .دنک یم نایب ار سناتسیزگا ی هویش کی .تسا هتشادن ام یرشب تعیبط اب یئاناوخ هنوگ چیه هک یصاخ ی هدع کی یرادساپ ما هدرک قلخ مدوخ هک ینکمم زا مهاوخ یم نم .دوب هتفگ ینودقم
ِ
.شزرا ی هباثم هب یگ هدــنز ِدوخ ناکما هک ،یگ هدــنز تاــناکما یراذــگ شزرا وت هک تساجنآ رد نقیقد دیوگ یم نخس "دوخ رب دوخ روهظ" زا لگه هچنآ یمن" هک متــسه ،نیکــشیم سنرپ ،یکــسویاتساد "هلبا" نامه نلاا نم .منک
کی دیدج نکمم کی قلخ .تــسا توافت کی هــشیمه یگ هدنز ندوب نکمم .یشاب هتفای تسد تدوخ تیدوجوم هب .یشاب هدمآ نوریب اه هشیلک نیا زا هک ار هچ نآ منک یم راکنا هناقداص" ای و "دنیوگ یم هچ نارگید ممهفب مناوت
.دهاوخ یم مه ار یریدپ ریثأت دیدج ی هویش :دوخ ندــش هژوــس دنیوگ یم نیا هب .یــشاب هدــش یواــسم تدوخ اب تدوخ نم .)زولودDifference et répetition, p. 171( ."دــیناد یم دینک یــم رــکف امــش
ار رود یا هدــنیآ هــک تــسین یــسک اــجنیا رد فــشک بــحاص اــی نــیب نــشور یا هزات فــشک هب راگنا .منک یم روهظ هک دراذگ یم یئاجنآ رد ارم ."ندــش" هچنآ لباقم رد تــسا هتفرگ میمصت هک متــسه رلیم نامره "یبلتراب" نامه
هــکلب .دــنک یمن یــنیب شیپ اــی دــنیب یمن ار یا هدــنیآ چــیه ســکعرب ؛دــنیب یم 96 هامید رد زور دنچ هک تــسا یدادخر نیا .ما هدــش دلوتم هزات .ما هدیــسر ات دنک هضرع ار دوخ یتسیلیهین ی هدارا ،"یتسین ی هدارا" ،دیا هتخاس امش
ِ
بــحاص وا .دوــش یم شریگتــسد تــیعضو کــی رد یئاــسرف تــقاط ســکعرب ناشدوخ هب ار مدرم یگ هژوــس هک دوب نیا شگرزب درواتــسد .تــسویپ عوقوب یلیم یب هک یا هتخاــس نم یارب ییایند وت .دزاــس مهارف دوخ ار دوخ نکمم
ِ
زا هک ،"یــیاه کاردا" اــی دوــش یم لئاق یروعــش هب یــنعی ،تــسا "یتایفــشک" یعمج ،ندوب ویتکلک ،"ندش" نیا رد تسا رت هدننک نییعت هچنآ و .دنادرگزاب منوطلافا راغ زا نم .تسا هدناسر لامک ِدح هب دوجوم ِ تیعضو هب تبسن ارم
:دوش یم یساسحا ی هلاحتسا کی راچد و دنک یم روبع کاردا ِ فراعتم طیارش مه .دهد یــم خر روــشک کــی حطــس رد یگژوــس نــیا .تــسنآ "ندــش" ندوــب اه هیاــس رد نم یارب رگید ایند .منیب یم ار باتفآ و نامــسآ .ما هدــش نوریب
ِ
ِ
کاردا نــیون طیارــش نیا هــب هــک یــیاه نکمم زا نــیون ی هــصرع کــی شیاــشگ نیا زا .دنک یــم ظفلت ار رما کی .دــهد یم خر ناــبز کــی .دــهد یــم خر ناــمز هتوگ ِ تسواف رتکد نم .تــسا هدــش هدوــشگ نم یارب یرگید یایند .تــسین
نشور .دنک یم ناروف ناهگان هک تیعضو کی یریذپ نییبت ؛دنتسه طوبرم هشیلک کی نوچ مه دوخ سناتسیزگا اب یگدنز زا ،میا هدش هتسخ اه هشیلک ار مدوخ ی هدوشگ " منهج" برد امــش "یتشهب" قلاخا یاه هــشیلک .متــسه
ِ
ِ
ِ
ِ
رد کلمت هب ار دوخ ندروآ رد تیلعف لباقریغ شخب صاخ ِ تیعضو رد نیب تسد هب ار مدوخ یتیوتیکژبوس 96 ِهامید ِدادخر نیا اب نم .میا هدش هتسخ متوکــس اب هک متــسه بلاقنا نابایخ رتخد نآ نم .تــسا هدرک زاب نم یارب
ِ
ِ
ِ
ِ
نکمم" :دوــش یم زیر رــس صاخ ِ تیعضو نآ ِ تیعقاو زا هک یرصنع ،دروآ یم سناتــسیزگا نم .وکوف ی هتفگ هب ،مراد رارــق دوــخرب و دوــخ اــب نــم .ما هدروآ .ما هدرک میاه نکمم قریب ار وت یرسوت یرسور
ِ
ِ
ِ
هــب اــج ناــمه زا و ،دــنیب یم ار نــکمم نــیب نــشور ."تــسه هــک هــنوگ ناــمه .منک یم سح نونکا ار مدوخ
نکمم ندید اما .دبلط یم ار لمع هک دبای یم تسد یگ هدنز رد ینیون نکمم 40 مگردرــس و گنگ ی هلصاف کــی ،دوب هدــش داجیا مدوــخ اــب یا هــلصاف کــی
ِ
نآ یریذپ تیفرظ رد یلعف تیعضو :تسین نلاپ کی ندروآ مهارف شیانعم قافتا هــچنآ هب مدرــک یمن رواــب و ،دوب هــتخادنا هــلصاف نــم اــب ارــم هــک هلاــس
ِ
ِ
Gill Delueuze. یلیوچیباروز( "اه نکمم ی هصرع" نوچمه ،دوــش یم کاردا ناج ،نم ناــج .داتفا دهاوخن قاــفتا یزیچ دیــسر یم رظن هــب ارــیز ،دــتفا یم
ِ
ِ
)343 .ص Une vie Philosophique .دوب هدش هدیرب ممسج زا محور .مداتفا رود نم زا نم .دوب هدش هراپود ام
اب هک دندوب هدرب امغی هب ار نآ یناسک ای .دوب هدنام اج ییاج کی راگنا محور
"موش یم هفخ نم هنرگو ،نکمم" دننام .دنروایب شرس هب دنهاوخ یم راکره ،دننک یزاب محور اب مه و مسج
هک دوب هدــش داجیا تهج نیا زا هــلصاف نیا .لگنا کــی .هلافت کــی .مرــک کــی
:دنرادن یــهجوت یراــج یاــهویتانرتلآ هــب دنتــسه ندــش لاــح رد هــک یناــسک
،ییاه هبیرغ ار نآ .تسین تدوخ لام هک یدوب هتفرگ رارق یناکم-اضفرد وت
دم رد هــک هچنآ یارــب دنوــش یم ورــبور یزــیچ هــچ اــب تــسین مــهم ناــشیارب
هکدنا هدرک هدایپ وترب ار دوخ نیناوق و دنا هدش دراو ،رگید یا هرایس زا راگنا
نیع رد و ،دنتــسه تواــفت یــب یزــیگنا تفگــش روــط هــب و ".تــسا ناــشرظن Vol. 25 / No. 1487 - Friday, Feb 16, 2018
دننام هب ،یناریا ِدرف کی یانعم هب طقف هن وت اب .دراد هلصاف وت اب اه گنسرف
نیا زا ندوب پچ .)n'a pas eu lieu 68 Mai ( .".دنا نایرج رد رایــسب لاح
طابترا رد دنک یگ هدنز دازآ دهاوخ یم نیمز ی هرک نــیا یور رــب هــک مدآ کــی
یم رد هزرــل هب ار اــم ِدوخ هــک تــسا یناــسک اب هناــش هب هناــش شــشوک ســپ
ِ
ِ
.دنک یم روهظ هــک یئاجره رد نکمم ماــجنا هب کــمک بــیترت نــیدب و ،دــنروآ زا "اجنآ-نلبق" نیعم نیناوق و داوم تحت هن و هدش هداد وا هب هک یتعیبط اب
."ندش شنک ،هشیدنا یداراریغ شنک" و "یساسا نوناق" رد یملاــسا ِ تموکح مــسیراتیلاتوت رــس کی نیناوق ،نوریب
ِ
ای صخاــش شقن رکفنــشور" :دیوگ یم 225-220 .ص نامز-ریوصت رد زولود ِ ِ ِ
ار تسفن .دندرک یم هفاضا نآ رب زور ره هک یرگید ِ تافاضا و یشاوح هاگنآ
یشیپ سک چیهرب ،دنک یمن داهنشیپ ار زیچ چیه :دهد یم تسدزا ار یهاگآ یزیگنا تفگــش روط هب یلو هاتوک یــسررب کی یراتوگ سکیلف و زوــلود لــیژ
.یدوب ماجنا هب ریزگان حبش کی دننام .یدش یم تعاطا هب روبجم .دیرب یم
یاه هصرع روهظ ای ،تسا ریتنلاوریغ یور رب شهجوت و وا یاضاقت .دریگ یمن یــسررب نیا هــکنیا رــت زــیگنا تفگــش و دــنراد 68 یــم دادــخر زا هــنانیب عــقاو
ِ
نآ رب لاد دــیوگ یم نخــس نآ زا زولود هــک دادــخر رد یــگدارا یب نــیا .نــکمم یم یاه هچب..." :داد خر نارــیا رد 96 هاــمید رد هــچنآ اــب دراد قــیبطت رایــسب .دور یم اجک دناد یمن .دور یم هار هک هدیباوخ مدآ کی .یدوب حبش کی 26
ِ
رد دوخ "ندــش" هک تــسا یماگنهب ان ای یدوخ هب دوخ یانعم هب یگدارا یب دیلوت ار اــه نآ دوخ ی هویــش هب روــشکره و ،تفای ناوــت یــم اــج هــمه ار 68
یراویدراهچ زا ار نآ .درک رادیب ار هنوگ حبش مدآ نیا داد خر 96 هامید رد هچنآ
ویدب هک هنوگنامه ."میوــشب" هک میریگ یمن میمصت اــم .دراد هــتفهن شــنورد یبیرغ لکش هب .دنتسین ناوج یاه رداک .دنرادن یناشخرد تیعضو .دنک یم
دادخر یاــه هگر زین زبــس شبنج رد .دروآ نورــیب دــندوب هدیــشک شــیارب هــک
"قشاع" یهاوخ یم هک یناد یمن شیپ زا وت ،دنک یم حرطم "قشع ِدادخر" رد یا هتــساوخ رگید اه نآ .دنا نایرج رد نلماک لاح نیا اب ،دتــسه توافت یب
یارب تخیر نابایخ هب ار مدرم ینویزیولت ی هرظانم کی .دــش یم هدید دایز
شیپ زا ،دهد یم خر نامزمه وت "ندش" اب هک "ندش قشاع" ینعی ."یوشب" طیارــش رد زیچ چیه هک دنناد یم بوخ اما ،دنتــسین کیــسیسران ای ،دنرادن
ِ
هلمج زا و دوــش رت لاکیدار هک تــفر یــم ناــمز نآ رد اهراعــش ."وــک نــم یأر"
ِ