Page 24 - 1396
P. 24
.دهد یم ،تنوشخ شرتسگ هلمج زا ،نامتلاکشم یارب نردم
یرازآ‌مدرم‌روز:ام‌هعماج‌رد‌تنوشخ‌هرابرد‌یهوکف‌رصان‌اب‌وگ‌و‌تفگ
لیخد‌هیضق‌نیا‌رد‌ناوت‌یم‌مه‌ار‌یداصتقا‌عضو‌و‌داصتقا
ار‌یعامتجا‌یگدنز‌دناوت‌یم‌یداصتقا‌یاه‌ینوگرگد‌ایآ؟تسناد 24
۱۶ هحفص ی همادا
دوجو‌هب‌هزات‌یوخ‌و‌قلخ‌و‌دهد‌رارق‌ریثات‌تحت‌دح‌نیا‌ات
یلوبق دروم یاه صخاش تسناوت دیاب ادتبا
؟دماجنیب‌اه‌ترارش‌دشر‌و‌اه‌تلیضف‌گرم‌هب‌و‌دروایب
فیرعت رس رب اه نآ رد هک درک فیرعت ار
زا شیپ و متسیب نرق رد یناهج یاه هبرجت .تسا نینچ کش نودب
نارگشنک نیب »یناسررازآ« و »تنوشخ«
نتفر لااب و یتشیعم و یداصتقا یاهراشف نایم هک دنهد یم ناشن نآ
نامزاس نایلوتم و نلاوئسم و یعامتجا
مه رما نیا .دراد دوجو میقتسم تبسن ابیرقت یا هعماج ره رد تنوشخ
ادتبا سپ .میشاب هدیسر عامجا هب هعماج
راشف زا هک یراشقا تبسن هب مه و تسا قداص هعماج لک دروم رد
ام ؟تسیچ »رازآ« هک درک صخشم دیاب
نآ رد هک اکیرمآ لثم ییاهروشک رد ،هنومن یارب .دنرب یم رتشیب جنر 1395 اردیبهشت 31 هعمج - 1396 هشامش / 23 لاس
فیراعت هک میتسه نامگ نیا رب رایسب
یسوسحم تروص هب ،دراد دوجو لااب یتاقبط هلصاف و یموق یاه تعامج
اه نآ رس رب صوصخ هب و میسانش یم ار
ناکدوک و ناهایس ،راشف ریز یاه تیلقا نایم رد مرج و تنوشخ
نینچ ادبا هاگ هک یلاح رد میراد عامجا
تافارحنا و تنوشخ ،رقف هخرچ .تسا نیگنایم زا رتشیب تسرپرس یب
یتلود یرگیدصت ،هنومن یارب .تسین
یملع تروص هب یعامتجا مولع یریگ لکش یادتبا زا ابیرقت یعامتجا
نییعت رد نآ تلاخد و مدرم یگدنز رد
ریخا تاعلاطم هک تشاد هجوت دیاب ،نیا دوجو اب .تسا هدیسر تابثا هب
رب دنراد لیامت نارگشنک هک ییاه کبس
یعامتجا فلتخم نارگشنک هک دنهد یم ناشن کیفارگونتا و یسانشناور
هب یرازآ رگا( دننک یگدنز اه نآ ساسا
ترابع هب .دنهد یمن ناشن شنکاو تروص کی هب یداصتقا لکشم هب
ماظن .تسا رازآ کی دوخ ،)دنناسرن رگیدکی
ار تیندم و یزیرگ تنوشخ دوخ یگنهرف ماظن رد میناوتب ام رگا ،رگید
یفیرعت شدوخ یاهرایعم ساسا رب یتلود
ربارب رد میناوت یم یداصتقا تخس طیارش رد یتح کش نودب میربب لااب
فیرعت نیا دنک یم لایخ و دراد »رازآ« زا
.مینک تمواقم رتشیب زیمآ تنوشخ یاه هسوسو
میمهفب میناوت یم تقد یکدنا اب هک یلاح رد دوش یم لح ناشتلاکشم ،بیترت نیدب .تسین هنوگ نیا کش نودب اما تسا ربتعم مدرم همه یارب
رد تارییغت هک یتعرس اب زین شیپ لاس تسیب ای هد یاه لح هار یتح دنا هتفرگ رارق »مرج« بلاق رد یتح و دنا هدش فیرعت زورما ییاهرازآ
هناراگنا‌هداس یاه‌لح‌هار هدیچیپ تلاضعم یارب تسین رارق
میشاب هتساوخ هک نآ هب دسرب هچ دنتسین رثوم ،هتفرگ دوخ هب ناهج ای یلم گنهرف هنیشیپ هب رگا و دنناد یمن رازآ ار اه نآ ادبا تیرثکا هک
نارحب‌ار‌شمسا‌دوشب‌رگا-نارحب‌نیا‌اعقاو‌ایآ‌اما،مینک‌ادیپ
تلاکشم لح و نییعت یارب ،میناد یم هلاس رازه دنچ تایعقاو هچنآ زا رد هچ - ار یناهج یاهرایعم رتمک نآ زا و مینک هعجارم زین دوخ ینید
؟دراد‌هناسانش‌هعماج‌لح‌هار–تشاذگ
،نامیا و نید ،خیرات دیاب هک تسا نآ فرح نیا یانعم ایآ .مینک هدافتسا وجو تسج - هریغ و یحیسم یاه گنهرف رد هچ یملاسا یاه گنهرف
تسردان ظاحل کی زا و تسرد ظاحل کی زا »نارحب« هژاو زا هدافتسا
،سکعرب تسرد .ادبا ؟مینک شومارف ار دوخ یگنهرف یاه ثاریم و تنس کبس .دشاب هدرک هباشم یراک هک مینیب یمن یا هعماج زا یرثا ،مینک
بلاقنا لاوا اه نآ نیرت مهم هک رایسب لیلاد هب ینونک ناهج .تسا
زورما لاثم یارب هک یا هنوگ هب ،اه هنیجنگ نیا زا هدافتسا نم رظن هب اما ،یتنرتنیا روسناس هلئسم زورما .تسا هیضق نیا زا نشور یقادصم ،یگدنز
ههد زا اه ناسنا یگرمزور و یگدنز کبس رد نآ یاهدمایپ و یتاعلاطا
نردماسپ و نردم هدافتسا ءوس کی رتشیب ،مینک یم اعدا نامروشک رد ام تسا یتلود یرگیدصت زا نشور یا هنومن هریغ و یتاراشتنا ،یتاعوبطم
هافر یاه تلود نارحب و یسایس هزوح ندش رابتعا یب امود و هدوب ۱980
نیا زا یلمع ندرب هرهب و یعقاو هدافتسا .یعقاو هدافتسا کی هن ،تسا رد لاثم تاعلاطا هب لماک یسرتسد یدازآ رگا هک تسا نیا شیانبم هک
و نامز نامه زا مه زاب مسیلاربیلون رب ینتبم یاه تلود نتفرگ لااب و
یناعم نیرت قیمع رد ار ثاریم و اه تنس نیا هک تسا نآ رد ثاریم دوش یم فارحنا راچد هعماج ،دشاب هتشاد دوجو لااب تعرس اب تنرتنیا
نراقتمان تنوشخ اب ،2000 ههد یادتبا زا هدرتسگ یرگیماظن اب ماجنارس
هک نآ هن میهد ناماس ار دوخ لاح اه نآ ساسا رب و مینک کرد اه نآ ؟...ای دراد تیعقاو یزیچ نینچ اعقاو دید دیاب اما .دروخ یم هبرض ای
هتخاس تسد هک یللملا نیب مسیرورت و وس کی زا گرزب یاه تردق نایم
اب ،سکعرب تسرد و مینک یلاخ اوتحم زا ار اه نآ و میریگب ار اه نآ لکش .میهد ناشن عماوج و اه گنهرف ریاس رد ار نآ یاه قادصم ،تسه رگا
تسا یناهج ،رگید یوس زا دوب قباس یوروش اب هلباقم یارب اه نآ دوخ
یاهراتفر نیرتدب هب تسد ،یگنهرف ثاریم و تنس لکش زا هدافتسا ءوس یاه هداد هب یسرتسد و دیلوت رد تیفافش و یدازآ هب زاین رگید هتکن
همه رد رما نیا اما .تسناد یمئاد ینارحب رد فیرعت رب انب ار نآ دیاب هک
رامیب هتینردم کی بوچراچ رد طقف هک مینزب رگیدکی هیلع یعامتجا اریز میراد یرامش یب تلاکشم ظاحل نیا زا ام هنافساتم .تسا یعامتجا
هزادنا کی هب اه گنهرف همه و هتفاین ققحت لکش کی هب ناهج طاقن
هبرجت هب یهاگن .تسا کرد لباق یلاربیلون یراد هیامرس یوجدوس و .دنا هدش دودحم یندم یاه تیلاعف ،هزوح ود ره رد یرایسب لیلاد هب
یاه تیریدم ای هناسانش هعماج یاه لح هار یریگراک هب ای تمواقم تیلباق
یلایخ »ملاسا« کی هب امئاد شعاد :تسا ایوگ لاماک ظاحل نیا زا شعاد تیفافش مدع فرط هب ار هعماج شیوخ تسد هب دوخ ام ،هجیتن رد In touch with Iranian diversity
هک نیا اما .دنرادن ار نآ دروم رد هریغ و یعامتجا و یداصتقا ،یسایس
هک ار دوخ هنامحر یب یاهراتفر و اه شیامن ات دنک یم دانتسا یفلس میناوت یمن طیارش نیا رد .میا هداد قوس تاعلاطا هب یسرتسد مدع و
مه یور ار اه تسد ناوتب هک تسا یلیلد نارحب دوجو مینک نامگ
،دنتسه هیجوت و مهف لباق نردماسپ و نردم یاه ماظن نورد لاماک .میروایب تسد هب میدرک هراشا اه نآ هب لااب رد هک ار یفادها زا کی چیه
لاماک درک اشامت لاعفنا اب ار زیمآ تنوشخ یاه تیعضو موادت و تشاذگ
یراد هیامرس و یرامعتسا هتینردم رصانع نیرتدب ،نیاربانب .دنک هیجوت زا یهورگ هک نآ نتفرگ ضرف و قلطم تیعونمم یاهدنیارف اب ام یتقو
دهاوخ لااب لاعفنا لیلد هب یدعاصت تروص هب تنوشخ اریز تسا تسردان
و دنک یم هضرع ناهج هب دنمان یم »یملاسا« اه نآ هک ییاه بلاق رد ار ،میورب شیپ دنشاب هتشاد دوجو ام هعماج رد دنناوت یمن لاوصا اه بیسآ
یدوبان زرم ات ار اه نآ همه یتح ای اه گنهرف زا یخرب دناوت یم و تفر
زاب و .دهد یم تسد زا ار دوخ تردق رتشیب هچره زین لیلد نیمه هب دنهد یم تسد زا ار دوخ یدربراک شزرا و دنوش یم هدننکش نامیاهرامآ
یادتبا زا مک تسد ناوت یم ار نارحب هژاو زین ام هعماج رد .دربب شیپ هب
شعاد هب یبرغ یاهروشک رد هک یبرع ناناوج هک تسا لیلد نیمه هب تامهوت ،شتیعقاو رد هعماج ندید یاج هب هک دنرب یم وس نآ هب ار ام و
دراو از نورب لماع کی تروص هب هتینردم اریز درب راک هب متسیب نرق
هجو چیه هب دریگب ماجنا دنویپ نیا هک نآ زا شیپ امومع دندنویپ یم و تیعقاو رد یداضت اب اج ره و میناشنب اه تیعقاو یاج هب ار دوخ
زا ؛دش ور هبور یگرزب یاه کوش اب هعماج نیا سپس .دش هعماج نیا
هکلب ،دنا هتشادن ار رادنید درف کی فیاظو ماجنا و ندوب رادنید هنیشیپ و تنوشخ هب تسد ای ،میوش ور هبور دوخ تامهوت اب نآ نتشادن قابطنا
دض یاتدوک ،نیقفتم هلیسو هب ناریا لاغشا ،لوا یولهپ دادبتسا هلمج
.دنوش یم هدیمان »شابوا و لذارا« هک دنریگ یم رارق یا هدر رد لاماک هئطوت یاه هیرظن تمس هب ای مینزب از بیسآ و رثا یب و هنارمآ یاه شور
یاهراشف و یلیمحت گنج ،مود یولهپ تنوشخ و بوکرس ،قدصم رتکد
یاهراشف لیلد هب دوخ دنچ ره( قلطم داسف تیعقوم زا »راذگ« نیا .میورب ،دنز یم وا هب یا هبرض هن و دراد رگید یسک رب یریثات هن هک
یوس زا بلاقنا زا سپ ماظن ندشن هتفریذپ و اه میرحت زا یشان یداصتقا
یقافتا »بصعتم یفلس« تیعقوم هب )دشاب هدمآ دوجو هب هناتسرپداژن
یاه خساپ هلمج زا یملاسا بلاقنا و هطورشم بلاقنا .گرزب یاه تردق
هک یناسک ینعی ؛راذگ ندوب یعنصت رب تسا یدهاش هکلب ،تسین زا مادک چیه نآ نودب هک تسا یرگید طرش طیحم یزاس ملاس
هداد ریخا لاس دص رد ینارحب تیعقوم نیا ربارب رد هک دنا هدوب یگرزب
ام .دنهدب ماجنا نید یاول ریز ار دوخ یقلاخاریغ تنوشخ دنهاوخ یم هجیتن هب تنوشخ و یعامتجا تافارحنا اب هلباقم یارب اه یزیر همانرب
یاه یگدیچیپ زین اه خساپ نیا ،بلاقنا دنیارف دوخ تاذ رب انب اما دنا هدش
.میتفین یفلس یاه هسوسو نینچ ماد رد هک میشاب بقارم تدش هب دیاب و دامتعا و بدا ندرب نایم زا ،قلاخا زا هعماج ندرک رود اب :دسر یمن
یوس هب تکرح هب ام زاین نیرتشیب زورما ،ور نیا زا .دنا هتشاد ار دوخ
ندرب نایم زا ،مدرم یصوصخ یگدنز رد تلاخد ،رگیدکی هب دارفا مارتحا
یاه مسیلاکیدار زا ندرک یرود ،لادتعا زا نازیم نیرتشیب اب هدنیآ
ار‌نارگید‌هک‌یقلاخا‌یاه‌هیصوت‌زا‌تسا‌رپ‌ناریا‌تایبدا‌اقافتا هنارمآ یاهراتفر هب کیتامتسیس نداد تیولوا ،یتیوه و یدرف یاهزرم
لاح نیع رد و ینورب و ینورد یداهن تنوشخ هنوگره زا زیهرپ و نیلایخ
همه‌نیا‌دیاش‌هک‌یروط،دنک‌یم‌توعد‌نارگید‌قح‌تیاعر‌هب قلاخا ساسا رب یریگ میمصت رد دارفا نتشاذگ دازآ یاج هب هناحصان و
نامکیتیلپوئژ للاقتسا ظفح و تیبثت یارب مزلا تردق زا یرادروخرب
دتفا‌یم‌یقافتا‌هچ.دشاب‌ریظن‌یب‌ناهج‌تایبدا‌رد‌یقلاخا‌هزومآ و مییاشگ یم داسف شرتسگ رب ار هار ام ،ناشدوخ تینلاقع و تیندم و
ینارحب تیعقوم نیمه رد میناوت یم ،مینک مهارف ار طیارش نیا رگا .تسا
؟دنهد‌یم‌سکع‌جیاتن‌و‌دنوش‌یم‌گنرمک‌اه‌هزومآ‌نآ‌هک هباثم هب بلقت و یراکایر ،یراتفرژک ،غورد ،داسف یوس هب ار نارگشنک
هنلاوئسم یاه تیریدم .میناهرب نآ شیازفا و تنوشخ زا ار هعماج زین
کرد ناش یرهاظ لکش رد هکلب ناشقیمع یاوتحم رد هن ار اه نآ ام هک مینک یم تیاده ناش یعامتجا یاهراتفر یروحم یاه یژتارتسا
مه هزادنا ره نوچ ،دنراد تیمها رایسب اج نیا رد قیلا و دنمشوه و
نادنمشیدنا نآ رد هک یروشک .مینک یم ارجا مه ار نامه و مینک یم راب تنوشخ یاهدنیارف هب و دننک یم داجیا بویعم یاه هخرچ تسا نشور
یاه تیریدم هک ینامز ات ،دنوش حرطم بسانم هناسانش هعماج یاه لح هار
اه تنس نیا زا زورما ،دنراد دوجو یولوم و یدعس ،ظفاح نوچ یگرزب .دننز یم نماد
ناوت یمن ،دنهدن ناکما اه نآ یارجا هب یداصتقا و یسایس و یعامتجا
نآ زا یحطس یا هیلا اب ار دوخ یاه یمهفژک هکلب ،دنک یمن هدافتسا
نآ رد زین اه تیریدم نیا تلاکشم زا یکی .تشاد یراذگریثات راظتنا
و یتسرپ لوپ لاکشا نیرتدب هیلا نیا ریز و هدرک ناهنپ اه هتشذگ رد هک ییاه‌تنوشخ نیا یارب ،تلاضعم تسد نیا یارب
هتشذگ یعامتجا مولع روهظ زا هک نرق ود زا شیب زا سپ زونه هک تسا
،یرورپدیرم ،ییامندوخ :دهد یم ناشن شیاهراتفر رد ار یزیرگ قلاخا یاه‌هشیر ناوت‌یمن ،دش هراشا نآ هب مه امش یاه‌تبحص
ینعی ؛دنتسه دوخ هناروانف تامهوت رد و دنرادن رواب مولع نیا هب ،تسا
،ییوگروز ،یتسرپداژن ،ییوجشاخرپ ،نارگید ریقحت ،دوخ هرابرد هغلابم ؟درک‌رکذ‌یخیرات-یگداوناخ Vol. 23 / No. 1396 - Friday, May 20, 2016
ار یعامتجا تلاکشم دنناوت یم یروانف نآ ای نیا اب هک دننک یم روصت
،بدا ،یهاوخ تلادع ،یگتسبمه زا ندیزگ یرود و هنارمآ یاهراتفر و یگداوناخ ای یخیرات یاه هشیر یاراد یعامتجا یاه هدیدپ همه
اب ناوتب هک تسا نآ زا رتشیب رایسب یعامتجا یگدیچیپ .دننک لح
اب یگدنز زا یسانشردق و یداش و یباداش و یقلاخا شوخ ،یشیدنا کین اما دنتسه دیفم کش نودب اه هشیر نیا هعلاطم .دنتسه هناسانشرابت
تنک تسوگا درکیور هب رگا .درک لح ار اه نآ یسدنهم و یعیبط مولع
.نارگید اب مه و تسا رهق شدوخ اب مه ییوگ هک سوبع یا هعماج داجیا دنهد یم ناشن یسانش ناسنا و یسانش هعماج دیدج تاعلاطم و هبرجت
تیریدم یارب قلاخا هب رتلااب نآ زا و یعامتجا مولع هب وا هک یشزرا و
ولو- لاعف هزرابم هکلب ،تسین نید و اه تنس و ناگتشذگ زا یوریپ اه نیا کمک ام هب هک نآ زا رتشیب ،اه هبرجت نیا رب دح زا شیب دیکات هک
هنوگ نیا زا یدح ات ار دوخ میناوتب دیاش ،میزادنیب یهاگن داد یم هعماج
نیا .تساهبنارگ و گرزب یاه شزرا نآ ندرک دوبان تهج رد -هناهاگآان لیلحت و ریبعت و ریسفت رد هابتشا و فارحنا هب ار ام دنناوت یم ،دننک
و اه تبیصم زا یرایسب همشچرس دوخ هک یداصتقا و هناروانف تامهوت
سناش نیا عماوج همه زورما یایند رد مینادب دیاب هک تسا یلاح رد و ایوپ لاماک یتروص هب دیاب خیرات و اه هشیر ،رگید ترابع هب .دنناشکب
هک نآ نودب هتبلا ؛میهدب تاجن ،دنتسه ینونک یاه تنوشخ و اه نارحب
ام یلو دنشاب رادروخرب دیفم و گرزب یاه شزرا نیا زا هک دنا هتشادن ار دنناوت یم هراومه هنرگو دننک کمک لاح نامز کرد رد ام هب هدیچیپ
.مینک شومارف یطیارش ره رد ار اه نآ هب زاین و مولع نیا شزرا 24
دانتسا یبدا عبنم کی هب اهنت مشاب هتساوخ رگا .میناد یمن ار ناشردق .شعاد هبرجت هب مینک هاگن .دنناشکب یتسین یوس هب ار ام یبارس نوچ
نیرت هدرتسگ زا یکی هک منک دیکات شراثآ و یدعس رب مناوت یم ،منک ،نآ هیلوا یاهراتخاس ندوب هچیزاب و نامزاس نیا ندوب یگتخاس یاوس
۱395 تشهبیدرا 2۱ ، موس هرامش »ندگرک« هلجم
ندناوخ .دنک یم هضرع ام هب ار کیسلاک یعامتجا هشیدنا یاه همشچرس هک تسا هنیمز نیا رد زیمآ بصعت یاهرواب ،هدش شموادت ببس هچنآ
یاه لح هار نتفای یارب یدایز تاناکما ام هب وا راثآ قیمع کرد و یدعس ،دنناشنب ینونک یاه تیعقوم یاج هب ار »ناشخرد یاه هتشذگ« رگا
