Page 27 - 1506
P. 27
تسیر طیحم و تعیبط
هب رتشیب دیاب و دشاب هتشاد یمیقتسم دورو اه هنیمز مامت رد ات تشاد راظتنا تلود
.درک تکرح یصوصخ شخب ناراذگ هیامرس ندش لاعف تمس
27 ناتسیس رد یداب یاه یژرنا یریگ هرهب مدع زا یشان نارحب
زوجم ذخا رد ار دوخ شقن تلود :تشاد راهظا ناتسچولب و ناتسیس رادناتسا نواعم
هدرک افیا یبوخ هب ون یاه یژرنا نامزاس زا ون یاه یژرنا هعرزم تخاس یارب مزلا یاه دنا هدش لیدبت هقطنم نیا یاه نارحب هب ندشن یریگ هرهب لیلد هب ناتسیس یاهداب زا لصاح یاه یژرنا
1397 تیر 8 هعمج - 1506 هرامش / 25 لاس هدرک یرادیرخ ماهس یراذگ هیامرس یاه تکرش بلاق رد دنناوت یم مدرم :دوزفا یو هب ناتسیس یاهداب زا لصاح یاه یژرنا
.تسا هداد رارق دوخ یاه همانرب رد ار عوضوم نیا و
یب ببس هک تسا هنیمز نیا رد راذگ هیامرس دوبن ،یلصا یلکشم :داد همادا یرظان
.تسا هدش یدادادخ و یعیبط عبانم نیا ندنام هرهب
یاه نارحب هب ندشن یریگ هرهب لیلد
.دوش مهارف ناتسیس رد ون یاه یژرنا عرازم داجیا یارب مزلا یگنیدقن قیرط نیا زا و
.دراد مدرم لاعف شقن یافیا هب زاین اهنت فده نیا هب ندیسر :درک حیرصت یو
دنا هدش لیدبت هقطنم نیا
۱۸۰ دیدش یاهداب زا لصاح یاه یژرنا
زوجم صاخ یماهس تکرش کی اریخا :درک ناشنرطاخ لباز هژیو ناتسرهش رادنامرف
رد باتفآ میقتسم رون شبات و هزور
روشک اب یداب یاه نیبروت بصن و دیرخ یارب و ذخا زین ار هنیمز نیا رد مزلا یاه
ناتسیس لامش رد عقاو ناتسیس هقطنم
.تسا هدرک قفاوت نیچ
زا دوخ راکشآ و هتفهن یاه تیفرظ مامت دوجو اب ناتسیس ریگرون و زیخ داب هقطنم
یاه نارحب هب ندشن یریگ هرهب لیلد
یاه یژرنا هعسوت هکیلاح رد تسا هدنکفا هیاس نآ رب تیمورحم و هدنام رود اهرظن
.دنا هدش لیدبت هقطنم نیا
ار تیمورحم دناوت یم اهنت هن )هدنامن رود یجراخ ناراذگ هیامرس مشچ زا هک( ون
دیدجت یژرنا ،نیلانآ تسیز شرازگ هب
ار ناتسناغفا رد زرم یوسنآ مدرم و هقطنم نیا نانکاس زاین دروم یژرنا هکلب هدودز هب هک تساهبنارگ یتیفرظ ناتسچولب و
.دنک نیمات زین یژرنا زا یعاونا هب ریذپ تشگرب ای ریذپ
رب نآ دیلوت عبنم هک دوش یم هتفگ
دش حاتتفا نادهاز رد یدیشروخ یتاواگم ۱۰ هاگورین یلیسف( ریذپان دیدجت یاه یژرنا فلاخ
انروس روضح اب هتشذگ هام دادرخ ۲۴ هبنشود زور یدیشروخ یتاواگم ۱۰ هاگورین طسوت هک دراد ار نآ تیلباق )تفن لثم
رد ناتسچولب و ناتسیس نلاوئسم و یروهمج سیئر یروانف و یملع نواعم یراتس هب اددجم هاتوک ینامز هزاب رد تعیبط
.دیسر یرادرب هرهب هب نادهاز کدایس هقطنم .دوش دیدجت یترابع هب ای هدمآ دوجو
هار یارب :تفگ ناتسچولب و ناتسیس یراذگ هیامرس زا تیامح و بذج رتفد لکریدم یاه لاس رد دوجوم یاهرامآ ساسا رب
نویلیم ۱۵ هدش هتخاس یصوصخ شخب تمه هب هک یدیشروخ هاگورین نیا یزادنا یژرنا عبانم هک نیا هب هجوت اب ریخا
.تسا هدش هنیزه رابتعا رلاد نیا ،دنتسه مامتا هب ور ریذپان دیدجت
یژرنا عبنم نیرت یلصا ناونع هب یدیشروخ یژرنا :تشاد راهظا هنگنز انادنام هب دنا هتفرگ رارق هجوت دروم عبانم
ریاس دننامه و تسا نیمز رد دوجوم یاه یژرنا مامت هدمع عبنم ناهج رد ریذپدیدجت .تسا هدشن لصاح هنیمز نیا دیدجت یاه یژرنا هار زا یناهج یفرصم یژرنا زا ٪۱۸ دودح ۲۰۰۶ لاس رد هک یروط
امرگ دننامه یژرنا لاکشا رگید هب دناوت یم میقتسم ریغ ای میقتسم روط هب اه یژرنا هنیمز نیا رد یراذگ هیامرس یارب لبق یاهلاس رد ایلارتسا و دنلانف یاهروشک :تفگ یو ،۲۰۰۹ لاس رد ٪۳۰ دودح هنلااس یدشر اب داب یژرنا زا هدافتسا و هدمآ تسدب ریذپ
.دوش لیدبت هتیسیرتکلا و .دندش فرصنم لیلاد یخرب ربانب هنافساتم اما دنا هدرک مادقا .دروخ یم مشچ هب هدحتم تلاایا و ایسآ ،اپورا رد یعیسو تروص هب
هاگن ناهج رد هزورما هک تسا نیون یاهراکهار زا یکی یدیشروخ هاگورین :دوزفا یو هک دراد یرایسب ریذپ دیدجت عبانم دوخ ییایفارغج تیعقوم هب هجوت اب یملاسا ناریا
فرصم لباق یژرنا هب مک هنیزه و لااب هدزاب اب هک ارچ دراد دوجو نآ هب یا هژیو ون یژرنا دیلوت شور ۲ ناتسیس هقطنم رد :تشاد راهظا لباز هژیو ناتسرهش رادنامرف و ناتسیس لامش رد عقاو ناتسیس هقطنم رد ناوت یم ار عبانم نیا زا یمیظع شخب
.دوش یم لیدبت یکیرتکلا .تسا هدش تابثا یتاقیقحت تروصب داب زین و دیشروخ قیرط زا .درک هدهاشم ناتسچولب
اه هنیمز یمامت رد دوخ صاخ کیتلپوئژ تیعقوم هب هجوت اب ناتسچولب و ناتسیس دشر ریخا یاهلاس رد یزرم طباور و تراجت ،لقن و لمح ،تعنص ،یزرواشک هچرگ
هک دراد یلآ هدیا رایسب یاه تیفرظ و یدنمناوت ریذپ دیدجت یاه یژرنا هژیو هب هیلوا داوم نتفای یا هنیمز ره رد ناراذگ هیامرس یاه هغدغد زا یکی :داد همادا یرظان یاه یژرنا هلمج زا نآ یاه تیفرظ زا یخرب اما هتشاد ناتسا نیا رد یریگمشچ
زا شیب اب دیشروخ یشبات یژرنا و ناتسیس تردق رپ یاهداب ریسم رد نتفرگ رارق .دراد رارق نانآ رایتخا رد یتحار هب داوم نیا ناتسیس هقطنم رد هک تسلااک دیلوت یارب .دراد یرتشیب هجوت هب زاین و هدنام لوفغم ریذپ دیدجت
رب یدادادخ تامعن ندش ریزارس زا یا هشوگ ،زور رد عبرمرتم رب تعاس تاوولیک ۶ زور ۱۸۰ ات طیارش یخرب رد یتح و دراد دوجو ناتسیس رد هراومه داب یژرنا :دوزفا یو درک هراشا دیشروخ رون و داب یژرنا هب ناوت یم ریذپدیدجت یاه یژرنا یلصا عبانم زا
هب هقطنم رد ار طیارش نیرتهب ناوت یم اهنآ زا یریگ هرهب اب هک تسا نیمزرس نیا .تسا هتشاد شزو دیدش و هتسویپ تروصب .تسا هتفهن ناتسیس هقطنم رد نآ زا یدایز مجح هک
.دروآ دوجو تعیبط و دراد دوجو اهداب نیا شزو لاس تاقوا ریاس رد نینچمه :درک حیرصت یو
یژرنا ،نامزب و ناتفت شوماخ همین ناشف شتآ ییامرگ نیمز یژرنا ،نیا رب هولاع .تسا هداد رارق ناراذگ هیامرس رایتخا رد ار قیرط نیا زا ون یاه یژرنا داجیا هیلوا داوم ریذپ دیدجت عبانم نیرت سرتسد رد داب و یشبات یژرنا
یژرنا و نوسنوم لصف رد رتم ۱۲ زا شیب عافترا اب راهباچ گرزب یایرد یسونایقا جاوما نیا رد نایاپ یب هیلوا داوم زا یکی زین دیشروخ یژرنا :درک ناشنرطاخ لباز رادنامرف اب زرم مه زورمین و نوماه ،دنمریه ،کهز ،لباز ناتسرهش جنپ اب ناتسیس هقطنم
یدنمناوت و تیفرظ تلاکوهاب و روپمب ،لباز یاه یرادواگ و یزرواشک هقطنم سمویب تلع هب هک یروط هب تسا ون یاه یژرنا دیلوت یارب یرادرب هرهب روظنم هب هقطنم هدرک هبرجت ار تدم ینلاوط یلاسکشخ خلت معط لبق اهلاس و هدوب ناتسناغفا روشک
.دوش یم بوسحم یملاسا ناریا یارب یدنمتردق و لااب تعاس ۱۲ یارب لقادح دیشروخ شبات ادبم راهنلا فصن هب ناتسیس هقطنم یکیدزن .دشک یم شود هب ار نآ راب لاس ۲۰ دودح تشذگ اب زین زونه و
ناتسیس تلاف هقطنم هژیو هب ناتسچولب و ناتسیس هک تسا هداد ناشن تاعلاطم .دراد دوجو هقطنم نیا رد زور رد
ناشن یخیرات دهاوش ور نیا زا تساراد ار داب یژرنا زا هدافتسا لیسناتپ نیرتلااب تسا ناراذگ هیامرس یاه هغدغد زا رگید یکی لااک شورف رازاب هک تشاد هجوت دیاب هک( هزور ۱۲۰ فورعم یاهداب اما هتسبرب تخر هقطنم نیا زا یزبسرس و بآ هچرگ
In touch with Iranian diversity
هقطنم یناتساب ییاتسور قطانم رد لازیلا یژرنا نیا زا ناگتشذگ یرادرب هرهب هدنهد نوزفازور زاین و ناتسناغفا روشک راوج رد نتفرگ رارق لیلد هب ناتسیس هقطنم رد هک زا یراگدای نآ رد دیشروخ رون میقتسم شبات زین و )هدیسر زور ۱۸۰ دودح هب کنیا
.تسا دوجوم نآ زا یراثآ زونه هک تسا و لااک ینیمضت دیرخ عوضوم و درادن دوجو لکشم نیا یژرنا تادراو هب روشک نیا رد لزانم زاس و تخاس هوحن هک یروطب تسا هقطنم نیا یریگ لکش لاس نارازه
،درادن هوبنا یاه لگنج و زاگ ،تفن ریظن ییاه تمعن هچرگا ناتسچولب و ناتسیس .تسا یعطق لاماک هیامرس تشگرب هاوگ هقطنم نیا یگنهرف ثاریم زا رگید یرایسب و هلاس رازه ۶ یتمدق اب هتخوسرهش
نیا و هدش هیده ناتسا نیا هب دیشروخ شبات و داب نوچمه یدادادخ یاه تمعن اما زا یکی یژرنا دیلوت و دنراد یژرنا هب زاین ایند مامت کنیا مه :درک حیرصت یرظان .تساعدا نیا
.تسا هدرک لیدبت ناریا رد ون یاه یژرنا زا ریظن یب یا هعومجم هب ار ناتسا اه تمعن .دراد ار دوخ صاخ رازاب هک تسا یعیانص تسا یشبات هقطنم نیرت لآ هدیا ناتسچولب و ناتسیس لامش ،اه شرازگ ساسا رب
ناتسا نیا ون یاه یژرنا هنیمز رد ناتسچولب و ناتسیس ناوارف یاه تیفرظ دوجو اب ناریا زا یژرنا تادراو یضاقتم هراومه ناتسکاپ و ناتسناغفا روشک هکنیا نایب اب یو ،هدش هیهت ون یاه یژرنا نامزاس طسوت هک ناریا دیشروخ هشقن سلطا ساسا رب هک
یروط هب دنک مهارف یجراخ و یلخاد یراذگ هیامرس یارب یبسانم رتسب دناوت یم نیمات یملاسا ناریا زا ناتسناغفا جنرز رهش قرب کنیا مه :درک نایب دنتسه یملاسا رامآ ساسا رب زین و تعاس تاو ولیک ۴.۵ ات ۲.۵ نیب عبرم رتم ره رد هقطنم نیا
هب ناتسکاپ و ناتسناغفا یاهروشک زاین هب هجوت اب شخب نیا رد یراذگ هیامرس هک ییازسب شقن دناوت یم زین ناتسیس رد ون یاه یژرنا دیلوت هعرزم دوجو و دوش یم .دنک یم تفایرد شبات تعاس تاو ولیک تشه ات ۶ زا اسان یا هراوهام سلطا
.دراد لابند هب یداصتقا نلااعف یارب ار ناوارف یهددوس ناریا زا قرب تادراو .دشاب هتشاد یژرنا تارداص رد یخرب رد هاگ ناسانشراک هتفگ هب و هدوب دومع ابیرقت هقطنم نیا رد دیشروخ شبات
زورما یژرنا :عبنم زا ناوت یمن ینونک یلام ناماسبان طیارش زین و تفرشیپ هب ور یایند رد نینچمه هقطنم نیا رد اوه یامرگ ،دسر یم زین هجرد ۵۴ زا شیب ات نآ رد امد ناتسبات مایا
هب سرادم یلیطعت مایا و ناتسبات لصف رد نآ مدرم زا یرایسب هک تسا دایز نانچ
.دننک یم رفس ناتسا زا جراخ هاگ و ناتسا نیا یاهناتسرهش ریاس
میظعلاروه بادنگ رد ،نایزبآ گرم ساسا رب هک هدوب فورعم دوخ هزور ۱۲۰ یلصف یاهداب اب زابرید زا ناتسیس هقطنم
شزو هک تشاد هجوت دیاب اما ،دهد یم خر ناتسبات لوط رد هدیدپ نیا دوجوم دهاوش
یارجا یپ رد هک میظعلاروه بلاات زا دیدج تمسق یم دایز تدش اب و موادم تروصب تدم نیا رد هکلب تسین زور ۱۲۰ هب دودحم اهنت داب
هدش یریگبآ ،باسپ و بلاضاف اب یسایس یاهشیامن هتفگ هب و دراد دوجو هقطنم رد داب شزو زین لاس یاه لصف ریاس رد هک یلاح رد دزو
نآ هدنزارب رتشیب یسایس بادنگ ترابع هجیتن رد و .تسا ندیزو لاح رد داب لاس مایا دصرد ۸۰ دودح ،یموب دارفا یخرب
کلهم داوم ریاس و مومس ،کمن تظلغ راچد تسا داب دنت هدیدپ ۲ دهاش هراومه هقطنم نیا :تشاد راهظا یناتسیس نادنورهش زا یکی
و هدش نژیسکا سوسحم شهاک هتبلا و ییایمیش .تسا هدوب اوه دایز یامرگ و
.تشاد لابند هب ار هدنام یقاب نایزبآ گرم تیاهن رد ییاه دبنگ زا یناتسیس لیصا و یمیدق لزانم فقس :داد همادا قداص هدرمهد ناطلس
:تفگ ناتسزوخ تسیز طیحم لاعف ،هخرس ریما و اهاتسور مامت رد ار اهنآ راثآ ناوت یم هک هدش هتخاس لامش هب ور یاهریگداب اب
یط هک میظعلاروه بلاات کشخ تحاسم زا یشخب .درک هدهاشم هقطنم نیا یاهرهش
یاهباهز ،یزرواشک یاه باسپ اب هتشذگ لاس ود یریگ هرهب یارب مدرم هک دهد یم ناشن یبوخ هب اه فقس هنوگنیا دوجو :دوزفا یو
بیرف یاتسار رد ات دنا هدرک یریگبآ بلاضاف و رکشین .دنا هتشاد یزیر همانرب یبوخ هب هقطنم نیا موادم داب زا
ار ناج همین بلاات نیا یایحا یاعدا ،یمومع راکفا یارب هتشذگ رد زین مدرم و تسا دایز رایسب هقطنم نیا رد اوه یامرگ :درک حیرصت یو
تدش لیلد هب اهزور نیا ،دنهدب هعماج دروخ هب و کنخ ناتسبات رد هک دنتخاس یم لگ و تشخ اب ار دوخ لزانم امرگ نیا اب هلباقم
.تسا مرگ ناتسمز رد
:دهد یم تسد زا ار شنادمتسیز دودعم ،اه یگدولآ دوجو هقطنم رد هراومه دیشروخ میقتسم شبات و داب ینعی هفلوم ۲ نیا :درک نایب یو
بادنگ نیا رد اقب یارب ار دوخ زورما هب ات هک ینایزبآ
Vol. 25 / No. 1506 - Friday, June 29, 2018 هک تسا یناج همین یاهرازین دوش یم هدهاشم ریواصت رد هچنآ :داد همادا یو لابج هلسلس بآ مامت ابیرقت ،هخرک دس ثادحا زا شیپ :دوش یم روآدای هخرس ریذپان دیدجت عبانم موادم شهاک زین و یژرنا هب زاین نوزفا زور شیازفا هب هجوت اب
اهنت و تسا هدشن بسانم یرادرب هرهب یژرنا عبانم ناونع هب اهنآ زا هاگچیه و هتشاد
ریم و گرم یلاح رد مه دندوب هدرک راگزاس هدولآ
.دندرک یم هدافتسا دوخ لزنم یاکنخ یارب داب یژرنا زا هقطنم مدرم
.دنتسه
هقطنم زاین دروم یژرنا نیمات رب هولاع عبانم نیا زا هدافتسا اب :درک ناشنرطاخ یو
تمسق ندش کشخ مهم لیلاد زا یکی :دوزفا یو
.درک رداص زین ناتسناغفا هب ار نآ دازام ناوت یم ،ناتسیس
میظعلاروه هلمج زا نیرهنلا نیب یاه بلاات زا یعیسو
،دراد رارق اه بلاات نیا یقرش لامش شخب رد هک
زا یریگ هرهب ،ناتسا نیا قطانم رتشبیب رد یشک زاگ متسیس دوبن و تفن دننام
نآ ریثات لااح هک یدس .تسا هخرک گرزب دس تخاس
هقطنم مدرم زاین دناوت یم وس کی زا ریذپ دیدجت و یندشن مامت یاه یژرنا تیفرظ
برغ بونج و قارع قرش بونج یاه بلاات بلغا رب
دمآرد بسک و تارداص یارب اه یژرنا نیا زا ناوت یم رگید یوس زا و هدرک عفر ار
.تسا سوملم لاماک )میظعلاروه( ناریا
.درک هدافتسا
.تسا هدناکشخ ار قارع کاخ
نیرهنلا نیب یاه بلاات زا ییایرد و دش یم هناور اه بلاات نیا یوس هب سرگاز برغ
یداب نیبروت کی اهنت و میظع یتیفرظ
یاهرازین هدنامزاب نیرخآ و دنا هدنام یقاب هدروخن تسد تروص هب تساهلاس
ور اه بلاات نیا بآ عبنم نیرترثوم تفگ ناوت یم تارج هب .دروآ یم دوجو هب ار
نیا ریز رد هک یبآ .دنهدیم لیکشت ار بلاات نیا یلامش تمسق رد میظعلاروه
یژرنا نیا زا یریگ هرهب یارب یراذگ هیامرس چیه زین و هتشادن ار ون یاه یژرنا عرازم
یاهدوک عاونا یواح بلاضاف و یزرواشک یاه باسپ زا ولمم دراد نایرج اهرازین
.دش زاغآ مه ناتسزوخ رد کاخ و درگ و اهدرگزیر نارحب ،اه بلاات یکشخ دور یم
.تسا هتشادن رب ماگ اه
اما دنتسین ریثأت یب نیرهنلا نیب یاه بلاات یریگبآ رد تارف و هلجد یاه هناخدور
نوجعم نیا هک یوایبع هناخدور هتشذگ زور هس یط اما .تسا اه هدنیلاآ و ییایمیش
رد :تشاد راهظا لباز هژیو ناتسرهش رادنامرف و ناتسچولب و ناتسیس رادناتسا نواعم
.تسا هدش کشخ لماک روطب ابیرقت مه درک یم لقتنم اهرازین نیا هب ار رابگرم
یوس هب ار هدرتسگ یاه بلایس هخرک هناخدور هزادنا هب اه هناخدور نیا زا کی چیه
.تسا لاعف راشمار رهش هدودحم رد یداب نیبروت کی اهنت ناتسیس هقطنم
یارجا یپ رد هک میظعلاروه بلاات زا دیدج تمسق نیا :تفگ نایاپ رد هخرس رامش هب هنایمرواخ یکاخ دس نیرتگرزب هک هخرک دس نیا حاتتفا اب اما دوب هخرک یلمع هبرجت نونک ات ریظن یب یاه تیفرظ نیا نتشاد رایتخا رد اب ناتسیس هقطنم
.دننک یمن تیاده اه بلاات نیا
27 بادنگ ترابع هجیتن رد و هدش یریگبآ ،باسپ و بلاضاف اب یسایس یاه شیامن نارحب و میناشوپب مشچ هخرک دس زا هکنیا :درک دیکأت تسیز طیحم لاعف نیا و یلایر درایلیم ۱۰ یراذگ هیامرس اب ۸۷ لاس رد نیبروت نیا :داد همادا یرظان گنشوه
و مومس ،کمن تظلغ راچد ،بآ شهاک یپ رد لااح تسا نآ هدنزارب رتشیب یسایس میزادنیب دنراد هلصاف ام زا رتمولیک اهرازه هک رگید یاهروشک ندرگ هب ار دوجوم .دش یزادنا هار و بصن لباز هاگشناد و ورین ترازو ،راشمار رهش تکراشم اب
گرم هک یرییغت .هدش نژیسکا سوسحم شهاک هتبلا و ییایمیش کلهم داوم ریاس و دراد هلصاف میظعلاروه اب رتمولیک تسیود زا رتمک هخرک دس .تسین یحیحص راک رد ار دیلوت نامدنار نیرتشیب هتسناوت ریخا یاهلاس رد یداب نیبروت نیا :دوزفا یو
هیداحتا خرس تسرهف رد هک ینب و یرمح ،جلش یهام هلمج زا یموب نایهام ریم و دس نیا .دریگ یم ار دنوش یم ریزارس سرگاز یاه هوک زا هک ییاه بلایس مامت یولج .دشاب هتشاد لیجنم هقطنم یداب یاه نیبروت اب یجنسمه رد و روشک
.تسا هتشاد لابند هب ار دراد یاج )IUCN( تسیز طیحم زا تظافح یللملا نیب هدشن رپ لماک روط هب زونه هتشذگ ههد یط هک تسا عیسو یردق هب نآ هچایرد و رتشیب یاه نیبروت بصن یارب ۸۷ لاس رد یراتکه رازه هدودحم هچرگ :درک نایب یو
مینست :عبنم رد یزکرم یاهبلاات و رامحلا بلاات نینچمه و هزیوهلاروه و میظعلاروه یاه بلاات و رد یتفرشیپ چیه راذگ هیامرس دوبن لیلد هب اما هدش هتفرگ رظن رد راشمار هقطنم رد
