Page 15 - 1351

‫اروپا و امریکا تماس گرفت و با یاری چند دوست تبعیدی ساماندهنده‌ی‬ ‫تحمیل‌شده بر وی توسط‬
‫ناشناس «کمیته‌ی جهانی انتقال دمکراتیک در ایران»( )�‪Comité Inter‬‬ ‫چپ چریکی رها کرد‪ .‬این‌ها‬
‫‪ )national pour la Transition à la Démocratie en Iran‬بود‪ .‬آماج‬ ‫کنشگرانی کم‌همتا و مستقل‬
‫کمیته ایجاد پش ‌تجبهه‌ای در فضای روشنفکری برای تقویت مبارزه ‪15‬‬ ‫بودند‪ ،‬همچون خسرو شاکری‪.‬‬
‫آزادیخواهانه مردم ایران در زمانی بود که قدرت‌های امپریالیستی بر‬
‫سال ‪ / 22‬شماره ‪ - 1351‬جمعه ‪ 19‬ریت ‪1394‬‬ ‫طبل جنگ بر علیه ایران م ‌یکوبیدند‪ .‬بیانیه‌های کمیته را خسرو شاکری‬ ‫پس از انقلاب با‬ ‫ ‬
‫م ‌ینوشت و چهره‌های جهانی کمیته مانند ادوارد سعید‪ ،‬رژیس دبره‪،‬‬ ‫نمایندگان برخی اتحادیه‌های‬
‫نوم چامسکی‪ ،‬امانوئل والرستاین‪ ،‬سمیر امین‪ ،‬ژوزه ساراماگو‪ ،‬و کوستا‬ ‫کارگری اروپا به ایران رفت‬
‫گاوراس این بیانیه‌ها را برای تاثیرگزاری در افکار عمومی غرب و ایران‬ ‫و گفتگوهایی میان نفتگران‬
‫جنوب و نمایندگان سندیکاهای‬
‫امضا م ‌یکردند‪.‬‬ ‫اروپایی ترتیب دا د‪ .‬در ایران‬

‫در روش تاریخنگاری بسیار دقیق بود و همو بود که آثار‬ ‫ ‬ ‫ماند و در هیئت تحریریه‌ی‬
‫تاریخی بسیاری را برنمی‌تابید و آنها را با صراحت مورد نقد قرار م ‌یداد‪.‬‬ ‫کتاب جمعه به همکاری‬
‫باور داشت که تاریخنگاری در ایران و در مطالعات ایرانی در بسیاری‬ ‫با احمد شاملو پرداخت و‬
‫موارد تنها به روایت رویدادها و حتی تاریخسازی گرایش دارد و از دید‬ ‫دوستی نزدیکی میان این دو‬
‫تحلیلی و انتقادی به دور است‪ .‬نمونه‌ی برجسته‌ی تاریخسازی در دو‬ ‫شکل گرفت‪ .‬همواره منش‬
‫دهه‌ی اخیر َعلَم کردن قوا ‌مالسطنه به عنوان فردی ملی و دمکراتیک‬ ‫فردی و روش حرفه‌ای شاملو‬
‫و او را در مقابل چهره‌ی یگانه‌ی تاریخ معاصر‪ ،‬دکتر مصدق‪ ،‬قرار دادن‬ ‫را می‌ستود‪ .‬شاملو نیز به وی‬
‫برای ک ‌م اعتبار کردن مصدق و جنبش ملی و نیز توجیه کودتا است‪.‬‬ ‫چندان مهر می‌ورزید‪ :‬در منزل‬
‫نگرش تاریخ ِی مارکسیستی‌ شاکری در رویکرد نقادانه‌ی او به روندها‬ ‫شاکری عکسی از او و شاملو بود‬
‫و رویدادهای تاریخی تجلی می‌یافت‪ .‬برای من‪ ،‬رویکرد شاکری دقیقاً‬ ‫که شاملو آن را برای «خسرو‬
‫یادآور گفته‌ی مارکس در مقدمه ادای سهمی به نقد اقتصاد سیاسی‬ ‫خوبان‪ ،‬خسرو شاکری» امضا‬
‫بود‪« :‬همانگونه که ما در ارائه‌ی نظرمان نسبت به یک فرد‪ ،‬آنچه که او‬ ‫کرده بود‪ .‬همزمان با توقف‬
‫در مورد خویش فکر م ‌یکند را ملاک قرار نم ‌یدهیم‪ ،‬پس نمی‌توانیم‬ ‫انتشار کتاب جمعه به اروپا‬
‫دوره‌ی تحول [انقلابی] را نیز بر اساس خودآگاهی این دوره مورد‬ ‫بازگشت و دیگر ایران را ندید‪.‬‬
‫قضاوت قرار دهیم‪ ».‬به دیگر سخن‪ ،‬از آنجا که معیارهای نقد تاریخی ما‬ ‫در اروپا‪ ،‬چندی به انتشار‬
‫بیرون از خود پدیده‌ی تاریخی قرار دارند‪ ،‬پس علیت‌های و توجیه‌های‬ ‫کتاب جمعه‌ها پرداخت و در‬
‫احزاب و جنب ‌شها و شخصیت‌های تاریخی در دفاع از کارکرد و کنش و‬ ‫اندیشه‌ی تاسیس نهاد تحقیقی‬
‫تصمی ‌مهای آنان را نم ‌یتوانیم کارپایه‌ی تاریخنگاری قرار دهیم‪.‬‬ ‫مستقلی به نام «پژوهشکده‌ی‬
‫کارگری سلطانزاده» بود‪ ،‬که پا‬
‫همین رویکر ِد تا بُن انتقادی بود که دکتر شاکری را‬ ‫ ‬ ‫نگرفت‪ .‬تا پایان عمر کوشندگی‬
‫وامی‌داشت مدام در پی دستیابی به منابع ناشناخته و فراموش شده‌ی‬
‫تاریخی باشد‪ .‬این بود که سال‌ها به سفر به آرشیوهای گوناگون رفت و‬ ‫را رها نکرد‪ .‬شاید تنها شمار‬
‫انگشت‌شماری از ودستان‬
‫از آنجا که برخوردار از پشتیبان ِی مال ِی نهادی و دانشگاهی نبود‪ ،‬سفرهای‬ ‫نزدیک او بدانند که در سال‌های‬
‫تحقیقی را با هزینه‌ی شخصی انجام م ‌یداد‪ .‬پس از فروپاشی اتحاد‬
‫شوروی و در فرصت کوتاهی پیش از آن که آرشیوهای حزب کمونیست‬ ‫دولت اصلاحات در ایران با‬
‫چهره‌های چپ و آزادیخواه‬
‫‪In touch with Iranian diversity‬‬

‫‪Vol. 22 / No. 1351 - Friday, July 10, 2015‬‬ ‫‪Moe Mahboubi‬‬ ‫ﻣﺸﺎور‬ ‫ﻣﺸﺎور‬

‫ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺤﺒﻮﺑﯽ‬ ‫اﻣﻼ ک‬ ‫وام ﻣﺴﮑﻦ و ﺗﺠﺎری‬

‫‪Real Estate Specialist‬‬ ‫‪Mortgage Advisor‬‬

‫‪Web: www.moerealtor.ca‬‬ ‫‪Web: www.applymortgage.ca‬‬
‫‪Email: moe@moerealtor.ca‬‬ ‫‪Email: apply@applymortgage.ca‬‬

‫‪15 Cell: 778.895.2511‬‬