Page 24 - 1477
P. 24
یسررب و دقن - تایبدا
24
؟ناریا ناج یلاب ،تفن دننام یسراپ رعش
یناریا نردم و نهک ی هشیدنا و رعش رد نافرع شقن 1396 آذر 17 هعمج - 1477 هآامش / 25 لاس
ُ
ِ
ِ
باتزاب یعون هب دیاب زین نوماریپ اب دنویپ رد یناتساد یاه تیصخش یکلف دومحم
و دشر نام ُ ر هب هک یرگنشور زاغآ رد دشر عون نیا ی هیارا .تفای یم
ِ
ناوت اب ،رثن اب اهنت ،تسا فورعم )Entwicklungsroman( لوحت
یعامتجا یهاگآ نوگانوگ یاه هنهپ رد شریذپ شمرن و هدنبای شرتسگ
ِ
یاه شزرا زا یرایسب نیزگیاج مک مک تسناوت هک دوب ریذپ ناکما یاه هموظنم یاج نام ُر رثن مک مک یرگنشور زاغآ اب ■
نردم شیپ رعش هک تشاد رظن رد ار هتکن نیا دیاب اما .دوش یرعش دریگ یم ار موظنم یاه همانشیامن و یناتساد
نامز ی هژیو یسانش یتسه و ِدرخ هکلب ،دوبن زیرگدرخ ریزگان ،برغ
هدمآرب ِد َ رِخ باتزاب هک تسا نیمه یارب و ؛داد یم باتزاب ار دوخ
،نیشیپ یرعش یاضف و تفرگ ماجنا رت تحار رثن رد یرگنشور زا ارچ ،دوب یم رتهب ام عضو تشاد یمن تفن ناریا رگا هک دوش یم هتفگ
نوزفا .دشن رثن ی هرکیپرد هشیدنا شرتسگ زا عنام ،ناریا فلاخرب یاه نارحب زا یرایسب زا ار دوخ ،تفن لوپ ای شورف اب اه تلود هک
ی هفسلف زا برغ تیحیسم یریگ هرهب هتبلا اتسار نیا رد ،نیا رب یم تاجن هدش هک مه تدم هاتوک یارب یسایس ای یلام ،یداصتقا
تکرح یناهج نیا و دوجوم یتسه یاه هداد فشک یوس رد هک ینانوی .دنراد یم هگن مارآ ار مدرم و دنهد
ییارگدرخ و یرگنشور یوس رد شناد و هشیدنا دشر رد ،درک یم
یرواد هتکن نیا دروم رد هک رادمتسایس هن و متسه نادداصتقا هن نم
.درک افیا یروحم شقن
اما .مهدب رظن نآ یتسردان ای یتسرد ی هرابرد و مشاب هتشاد یقیقد
یرازبا .تشادن یزیرگدرخ ی هبنج زاغآ رد ،یسراپ رعش زین ناریا رد هکنیا نآ و ،دشاب هتفهن یمهم تیعقاو دناوت یم نخس نیا لد رد
ً
هک نیون یسراپ رعش .نیعم یا هشیدنا باتزاب ای هصق نایب یارب دوب صخشم و هدش ینیب شیپ یا همانرب ی هیاپ رب هن اتدمع ام دزن رد اهراک
ِ
هک یرعش ،دیآ یم دیدپ ،ناریا ندش یملاسا و بارعا ی هلمح زا سپ و .دوش یم انب لئاسم رذگدوز »لح« رب هکلب ، طیارش اب بسانم و
.دروآ راب لاتنامیتناس ای کیتنامر زورما حلاطصا هب و ارگ هتشذگ و ِ ِ
ینامز نآ یانعم هب ارگدرخ زونه ،هدش فورعم »یناسارخ کبس« هب یریگ هرهب هنلاداع و تسرد ،یلم تورث ی همشچرس زا دیاش نوچ
ِ
ناشاهایؤر اب رتشیب زونه اه یناریا رثکا هک تسا نیمه یارب دیاش
اب ،کبس نیا ی هنومن نیرترب ناونع هب یسودرف ی همانهاش .هدوب دوخ تسا رتهب ای نارحب رد هعماج و دنسر یمن ناماس هب اهراک ،دوش یمن
.اه تیعقاو اب ات دننک یم یگدنز
یرعش عومجم رد ،یخیرات یاه هناسفا و ریطاسا طلسم روضح دوجو .دنام یم یقاب دوکر رد مییوگب
شقن هب مزادنا یم یهاگن ،مزادرپب هلئسم نیا هب رت نشور هکنیا یارب .تسین زیرگدرخ
ی هیامرس شقن نیب سایق هک دسرب رظن هب تسخن هاگن رد دیاش
یریگ لکش دنور رد منامگ هب هک ناریا یگنهرف -یبدا خیرات رد نافرع
ِ یمک رگا یلو ،دشابن یتسرد دروآرب هعماج رد رعش شقن اب تفن یلم
یدروآرب اهنت هتبلا ،هاگن نیا .تسا هدوب هدننک نییعت یناریا ی هشیدنا
:تفای ناوتب یتهباشم دیاش ،میرگنب عوضوم هب رت فرژ
راک کی هب ندیسر ات زونه و هلئسم نیا یا هیاپ حرط تهج تسا رت تحار رثن رد یرگنشور زا هدمآرب ِد َ رِخ باتزاب ■
]۱[.دراد هلصاف یملع ی هدرتسگ رد رعش ناریا رد هک تسا نشور ناگ همه رب رهاظ هب هتکن نیا
فلاخرب ،برغ رد نیشیپ یرعش یاضف و تفرگ ماجنا تردق رطاخ هب و هتشاد یا هیاپ شقن یناسنا یهاگآ یاه هنهپ ی همه In touch with Iranian diversity
یرجه متفه ی هدس رد ناریا هب لوغم ی هلمح زا سپ هک اجنآ زا )۱ رد ار دوخ یاهرواب و اه هرگن نادنمشیدنا زا یرایسب ،شا یعانقا
.دشن رثن ی هرکیپرد هشیدنا شرتسگ زا عنام ،ناریا
نامناخ یب مدرم ،تشاذگن اجرب یزیچ تکلاف و یناریو و هتشک زج هک گنهرف ناوت ناونع هب ار هدیدپ نیا یخرب .دنا هدرک نایب رعش بلاق
ِ ِ
یگدرسفا و یگدنامرد اب هک دندوب یهاگهانپ یپ رد یگدنز زا سویأم و یسراپ نابز میهاوخب رگا اتسار نیمه رد .دننک یم یبایزرا زین یناریا
هک دنتشاد زاین ییاضف هب رگید ترابع هب ؛دشاب هتشاد یراگزاس نانآ ،قرش رد اه هدس نیا رد رگید مهم نابز ود اب ینایم یاه هدس رد ار
ار هاگهانپ نیا اهنآ .دنیایب یشمارآ یحور ظاحل هب مک تسد نآ رد رعش رد ییانعم هچ هب »د َ رِخ« هک مهدب حیضوت اجنیا رد دیاب هتبلا یپ درکیور نیا تیعقاو هب رتشیب ،مینک هسیاقم ،یکرت و یبرع ینعی
یدامتعا رگید مدرم هکنیا تسخن :دنتفای اه هاقناخ رد لیلد ود هب ییاتسوا ی هژاو زا هک د َ رِخ ی هژاو .هتشاد درکراک نارگید و یسودرف ینامثع یروطارپما ییاپرب زا سپ هژیو هب ،ینایم یاه هدس رد .میرب یم
ی هتسبمه هک یمسر نید ناشیدنا کشخ ای ینید نایاوشیپ هب فورعم رثا رد )یولهپ( هنایم یسراپ رد رت سپس و دیآ یمرب »وت َ رِخ« ی اه هنهپ رد یکرت و یبرع ،یسراپ نابز هس ،یدلایم مهدزناپ ی هدس رد
مدرم هکنیا رگید .دنربب هانپ اهنآ هب ات دنتشادن ،دندوب تقو تیمکاح همانزردنا یعون عقاو رد هک ،دبای یم یا هژیو باتزاب »درخ یونیم« گنهرف رد یروحم یشقن و هژیو یتیمها قرش رد راتشون و هشیدنا
ِ
هیذغت یارب یزیچ مه اه هاقناخ رد دنتسناوت یم هدشریقف و هدنامرد لوصا تیاعر رد تیارد یانعم هب رتشیب ،تسا یقلاخا تاروتسد و هدیسر زین رگدکی اب لماعت هب یعون هب هک ییاه نابز ؛دنتشاد یملاسا
زین نایفوص مسارم رد دنتشاد هزاجا یتح اهنآ .دنبایب یهانپرس مه هب هتشذگ رد د َ رِخ ِ تشادساپ ،رگید نایب هب .تسا یعامتجا -یقلاخا رتشیب یکرت ،یملاسا نیناوق و نید نابز رتشیب یبرع نابز .دندوب
یمرگتشپ عون کی هاقناخ طیحم رد اهنآ ینعی ]۲[ .دننک تکرش رد موهفم نیمه اب هک هدوب ینید نییآ و یعامتجا قلاخا تیاعر یانعم رتشیب یسراپ و ، ... و یماظن لئاسم حرط دننام یلمع لئاسم نابز
یگدنامرد و ینارحب یاضف ربارب رد یا هزات تیوه و یگتسبمه و یاه لکش ای زردنا و دنپ لکش هب هتشذگ نادنمشیدنا و نارعاش رعش سایق رد یتح اه یناریا هک مینیب یم ینعی .دنا هدوب نافرع و رعش نابز
نآ یرگیفوص شبنج ناراداوه رب هنوگ نیدب .دنتفای یم یعامتجا )Weisheit( »ییاناد« ای »تمکح« نامه هک هدش هدرب راک هب رگید کیسلاک رعش .دنداد یم تیمها رتشیب رعش هب دوخ ناگ هیاسمه اب
ً
هب لقتسم اتبسن ینید نوچ مه شبنج نیا هک دش هدوزفا نانچ یدنویپ چیه و دننک یم دای زین »یگنازرف« ناونع هب نآ زا و تسا رازه تفه یترابع هب ،تسا هدیسر ام هب اه هرکذت زا هک اجنآ ات ،ام
.داد شرتسگ ار دوخ ی هژیو نییآ و داهن ،یمسر نید تازاوم ی هشیدنا زا هدمآرب هک درادن یتناک ِد َ رِخ ،)Vernunft( نردم د َ رِخ اب فوسلیف و دنمشناد اما ،هدرورپ رعاش رازه هدزاود رگید ترابع هب و
.تسا مسیرلاوکس و یرگنشور
رد ینافرع ی هشیدنا ای یرگیفوص زج هب نامز نآ رد هک اجنآ زا )۲ مه اهنآ .دننک یمن زواجت تسد ناتشگنا دح زا هملک یعقاو یانعم هب
ً
،تشادن دوجو ناگدروخرس یارب )یویتانرتلآ( ینیزگیاج نآ تیلک نوماریپ تابسانم و سوملم تیعقاو اب یناسارخ رعش لاح ره رد اما هب اتدمع ار ناشراثآ هک فوسلیف ات دندوب )هوژپ نید( گولوئت رتشیب
رسارس رد نوگانوگ یاه هقرف رد هک دنتسویپ یم نایفوص هب راچان مدرم رای دای« رد و »نایلوم یوج یوب« رد ار یگدنز و هدوب دنویپ رد .دنا هدروآ دیدپ یبرع نابز
رطاخ هب شیادیپ زاغآ رد هک ،نافرع عقاو رد ینعی .دندوب لاعف روشک هک ،هدرک یم نایب رعش هب هدوب یناهج نیا و یکاخ یرما هک »نابرهم زا یرایسب رد رعش هک دیایب شیپ دناوت یم مه شسرپ نیا اما
و نید ندرک یصوصخ تهج رد شیارگ و ینید ینادرگدوخ یعون یرگید تمس رد یناریا ی هشیدنا دیاش تفای یم همادا دنور نامه رگا هنایم یاه هدس یاپورا ات هتفرگ ناتساب م ُ ر و نانوی زا ،برغ رد اهروشک
ِ
نید زا ار وا هک تشاد ورشیپ یشناوت ،شیادخ هب هطساو یب یکیدزن ؛درک یم هنادرخب یدروخرب اه تیعقاو اب هک یتمس ،تفای یم شیارگ سپ ،تسا هتشاد یتسه نییبت رد یروحم شقن )مهدجه ی هدس ات(
ً
یاه هشیدنا دشر و شیادیپ زا عنام دوخ مک مک ،درک یم زیامتم یمسر نیرت مهم ی هباثم هب ،رعش رذگهر زا اتدمع اه هشیدنا ی همه هک ارچ و دندش رود لئاسم یرعش نایب زا مه ،ام فلاخرب اهروشک نآ ارچ
ِ
هک ار ییاه ناسنا ،نویسیزوپا یعون ناونع هب نافرع اریز ؛دش رگید .دندش یم هیارا هناسر نآ اب ناریا ارچ و ؟دنتفرگ شیپ هتینردم تهج رد یرگید دشر مه
ً
.درک یم بذج دوخ هب دندوب یرگید شیاشگ ای هشیدنا یپ رد لاامتحا مشش ی هدس زا هژیو هب ،هعماج رد ینافرع ی هشیدنا رثؤم روضح اب یفسلف یاه هشیدنا ی هنهپ رد ،نماد زارد و تدمزارد یرعش ی هقباس
ِ
ینانوی ی هشیدنا دننام ملاسا ناهج زا جراخ ینیون ی هشیدنا مه رگا ؟تسا هدربن ییاج هب هار نردم یگدنز ریسم رد دشر و
،رعش ینعی نامز نآ ی هناسر نیرت مهم زا نافرع یریگ هرهب و ،دعب هب
،دناشک یرگنشور و هشیدنا و شناد دشر یوس رد ار برغ ناهج هک
هانپ ایؤر نماد هب و تخیرگ تیعقاو زا و نیشیپ ِدرِخ نامه زا رعش رد هژیو هب ،رثن مک مک برغ رد ییارگد َ رِخ شرتسگ و یرگنشور زاغآ اب
نافراع هکلب ،دهاز ناشیدنا کشخ اهنت هن ،دش یم هتشاذگ ثحب هب ار موظنم یاه همانشیامن و یناتساد یاه هموظنم یاج ،نام ُ ر بلاق Vol. 25 / No. 1477 - Friday, Dec 8, 2017
سایق اب .دزاس یم مه ّ وت و ماهبا ،یزروزار ار نافرع ی هیاپ هک ارچ ؛درب
ی هفسلف زا شخب نآ هب اهنت ای ،دندرک یم هلباقم تدش هب نآ اب زین
راطع ریطلا قطنم و )یرجه مراهچ ی هدس( یسودرف ی همانهاش نیب ،درادن یشیامن ای یناتساد ی هبنج هک رعش زا یا هخاش اهنت و ،دریگ یم
ناش ینافرع تینهذ اب هک دنتشاد رظن ینوتلافا ی هرگن دننام ینانوی هتشذگ دننام رگید )Lyrik( رعش نیا اهتنم ؛دهد یم همادا شتایح هب
هنوگچ نافرع هک میوش یم هتکن نیا هجوتم ،)یرجه مشش ی هدس(
یتسه فشک یارب هک ار هفسلف زا شخب نآ اما .تشاد یراگزاس
دوش یم یرازبا زیچ همه و هتفای هار اه هناسفا و اه هصق رد یتح ندشرت هدیچیپ و تیدرف دشر اب هک ارچ ؛دوبن یبدا ی هناسر نیرت مهم
فورعم یفوص ،یلازغ دمحم .دندز یم سپ ،دیشوک یم یناهج نیا راتشون زا یبلاق هب هشیدنا نایب ،نیون طیارش رد یناسنا تابسانم
ینافرع یرثا هجو چیه هب همانهاش .ینافرع یاه هشیدنا تابثا یارب
ار نافوسلیف »للاضلا نم ذقنملا « ی هلاسر رد ،یرجه مجنپ ی هدس
یتح اما .دنا ینافرع همه راطع یاه هموظنم هک یلاح رد ،تسین ناسنا یگشیدنا -یناور و یعامتجا دشر دناوتب هک تشاد زاین
نوتلافا دننام ینانوی نافوسلیف ریفکت هب اهنت هن و دناد یم »رفاک« رب نوزفا .دنک نایب ،رعش بلاق یاه تیدودحم زا رتارف ،ار نردم
نآ رد هک یوجنگ یماظن زا نیریش و ورسخ دننام یا هموظنم رد
و انیس نبا دننام ینادنمشیدنا ریفکت هکلب ،دزادرپ یم وطسرا و
یماظن ،دوش یم هدیشک مظن هب یقوشعم و قشاع ینیمز ی هطبار یناتساد یاه تیصخش ای اه ناسنا ،یناتساد یاه هموظنم رد ،نیا 24
ِ
ً
،دنتخادرپ یم ینانوی ی هفسلف هب هک مه ار ینوریب ناحیروبا اتسیا هعماج ِدوخ دننام و دنتشادن ینهذ لوحت ای دشر اتدمع
زج کلف( دهد تسد هب ینافرع جیاتن نآ زا تیاهن رد دشوک یم
فورعم خیش )ینلایگ( ینلایج رداقلادبع ]۳[.درامش یم بجاو
و نافرع هب تبسن درکیور عون نیا منامگ هب .)درادن یبارحم قشع و تشونرس تلاخد ای فداصت ی هیاپ رب رتشیب زیچ همه و دندوب
یارب ار اهنآ اریز ؛دننک دوبان ار یفسلف یاه باتک داد یم روتسد و یرگنشور یرادیدپ اب اما .دش یم هدز مقر ،یعیبط یاروام لماوع
رب و یناریا گنهرف و نابز رب یریثأت نانچ ،نآ یداینب یزیرگدرخ
]۴[.تسناد یم »کانرطخ« شنادرگاش لوحت و دشر ،یگشیدنا -یناور ظاحل هب ناسنا لوحت و شناد دشر
یتلاایخ یناسنا ار وا هک تشاذگ یناریا ناسنا یهاگآ لاکشا ی همه
